Və beşinci dəfə isə, yalan danışanlara Allahın lənətini diləməsi­dir”.

­

Ə gə r ə r arvadı nı zina etmə sində gü nahlandı rı rsa, onda ona qarş ı gö stə ­rilə n cə za tə dbirində n istifadə olunmur. Bir qayda olaraq, ə r ö z arva­dı na qarş ı yalan ittihamlar irə li sü rmü r, ç ü nki bu nə inki onun zö vcə sinin, hə m də onun ö zü nü n nü fuzuna lə kə salı r. Ə rin etibarsı z arvadı nı ittiham etmə k haqqı ona gö rə var ki, etibarsı z qadı n baş qa kiş idə n hamilə olaraq, uş ağ ı ə rinə aid edə bilə r. Ç oxsaylı sə bə blə r mö vcuddur ki, ə r onları n ə sa­sı nda belə ittihamlar irə li sü rmə yə haqlı olduğ u halda, qadı nı gü nahlan­dı ran baş qa bir adam bu ixtiyara malik olmur.

Bu ayə də xatı rlanan hö km kö lə deyil, azad qadı nlardan olan zö v­cə lə rini və fası zlı qda[33] gü nahlandı ranlara ş amil edilir. Ə gə r bu zaman ə rin ö zü ndə n baş qa ş ahidlə ri yoxdursa, onda o, ş ahidlə rin ə və zinə dö rd də fə: “Mə n Allahı n adı ilə ş ə hadə t verirə m ki, mə nim irə li sü rdü yü m ittiham doğ rudur”. Sonra isə o, gə tirdiyi ş ə hadə tlə rini tə sdiq edə rə k and iç mə lidir ki, ə gə r o yalan danı ş ı rsa, Allahı n lə nə tinə gə lsin. Bu ş ə hadə tlə ri sö ylə dik­də n sonra, o, zinakarlı qda ittiham etmə sinə gö rə mə suliyyə tdə n azad edilir.

Bu və hyin aydı n mə nası ndan mə lum olur ki, ə r hə tta arvadı nı n zina etdiyi kiş inin adı nı ç ə kdiyi halda da, mə suliyyə tdə n azad edilir. Lakin ilahiyyatç ı lar ə rin bu ş ə hadə tlə ri sö ylə diyi, gü nahlandı rı lan qadı nı n isə, eyni ilə hə rə kə t etmə kdə n boyun qaç ı rdı ğ ı halda, arvada hansı cə za tə dbiri tə tbiq etmə k barə də fə rqli baxı ş lar irə li sü rmü ş lə r. İ lahiyyatç ı lardan bə zilə ri belə hesab edirlə r ki, qadı nı hə bs etmə k lazı mdı r, digə r ilahiyyatç ı lar isə onu zinakarlı ğ ı na gö rə cə zalandı rmağ ı n lazı m olduğ unu hesab edirlə r. Sonrakı ayə lə r tə sdiq edir ki, belə hallarda ittiham edilə n arvad zinakarlı q ü stü ndə cə zalandı rı lmalı dı r. Ə gə r bu ayə lə rdə xatı rlanan cə zalandı rmada zinakarlı ğ a gö rə cə za nə zə rdə tutulmasaydı, onda ə rin ş ə hadə tlə ri onu mə suliyyə tdə n xilas edə bilmə zdi.

ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ

(24. 8) “Cə za qadı ndan o zaman gö tü rü lü r ki, o, onun [34] yalan da­nı ş ­ması haqqı nda Allahı n adı ilə dö rd də fə ş ahidlik etsin”

Və beş inci də fə: “O[35] doğ ru danı ş anlardandı rsa, onda qoy ö zü m Allahı n qə zə binə gə lim! – demə lidir”.

Gü nahlandı rı lmı ş arvad ə rinin ş ahidliyinə qarş ı ö zü nü mü dafiə etmə k­də n ö trü ş ahidlik edə rsə, mə suliyyə tdə n azad edilir. Buna gö rə qadı n ə rinin yalan da­nı ş ması haqqı nda dö rd də fə and iç mə li və ö z ş ə hadə tini: “Ə gə r ə rim doğ ru de­yirsə, onda Allahı n qə zə bi mə ni tutsun! ” ifadə si ilə tə sdiq etmə lidir. Ə r-arvadı n bu qarş ı lı qlı ş ə hadə t andı “liə n” (“qarş ı lı qlı lə nə tlə mə ”) adlanı r. Ə gə r ə r-arvadı n hə r biri belə and iç mə yə razı olurlarsa, onlar nikahı n bir daha bə rpa olunmaması ş ə rti ilə boş anı rlar. Ə gə r buna sə bə b qadı nı n hamilə olması dı rsa, onda uş aq atası ­nı n adı nı daş ı maq hü qu­qundan mə hrum olur.

Bu ayə lə rin aydı n mə nası ona də lalə t edir ki, qarş ı lı qlı lə nə tlə n­dirilmə də ə r-arvad ancaq bu ayə lə rdə gö stə rildiyi kimi ş ə hadə t vermə li­dirlə r. Hə m də bu ş ə hadə tlə rin ardı cı llı ğ ı na riayə t edilmə lidir. Onlardan heç birini buraxmağ a və ya baş qası ilə yerini də yiş dirmə yə yol verilmir. Qarş ı lı qlı lə nə tlə mə tə kcə ə rin ö z arvadı nı zinakarlı qda gü nahlandı rdı ğ ı halda gerç ə k olur, ə ks hal nə zə rdə tutulma­mı ş dı r. Uş ağ ı n valideyninə oxş arlı q mə sə lə sinə gə ldikdə isə, qarş ı lı qlı lə nə tlə mə də bu nə zə rə alı nmı r, hə mç inin uş aq dü nyaya gə ldiyi evdə qaldı qda da bu nə zə rə alı nmı r. Vali­deynə oxş arlı q, bu hal – yeganə ə hə miyyə tli ş ə rt olduğ u tə qdirdə, nə zə rə alı nı r.

ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ

(24. 10) “Ə gə r Allahı n sizə lü tfkarlı ğ ı və rə hmi olmasaydı və ə gə r Allah Tö vbə lə riqə buledə n və Mü drik olmasaydı? ”

Gö rü ndü yü kimi ayə nin mə tnində ş ə rt budaq cü mlə sinin ikinci hissə si ve­ril­mə miş dir. Lakin ayə nin ü mumi mə nası ndan bə lli olur ki, ə gə r Allahı n Ö z qul­ları na bə slə diyi xeyirxah mü nasibə ti və mə rhə mə ti olma­saydı, ö zlə rini lə nə tlə miş ə r-arvaddan biri elə o saat cə zası nı dadmı ş olardı. Allah Ö z mə rhə ­mə ti sayə sində qarş ı lı qlı lə nə ti tə kcə ə r-arvad ü ç ü n buyur­muş dur, ç ü nki onlar bu hö kmə ç ox mö h­tacdı rlar. Allah Ö z mə rhə ­mə ti sayə sində insanlara zinanı n və hə m də yalan­dan bu ağ ı r gü nahda ittiham etmə nin fə lakə tini və mə nfurluğ unu izah etmiş dir. Allah Ö z lü tfkarlı ğ ı sayə sində bu və digə r ağ ı r gü nahlar ü ç ü n də tö vbə etmə yi mü ə yyə nlə ş ­dirmiş dir.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ

Bö htan atan ş ə xslə r[36] sizin aranı zdan olan bir zü mrə dir. Onları ö zü nü zə bə la saymayı n. Ə ksinə, bu, sizə xeyirdir. Onları n hə r bir nə fə ri qazan­dı ğ ı gü naha nail olacaqdı r. Amma onlardan bunun ç ox his­sə sini ö z ü stü nə gö ­tü rə n ü ç ü n isə bö yü k ə zab-ə ziyyə t hazı rlanmı ş dı r”.

Zina tö rə dilmə si ilə bağ lı yanlı ş ittihamı n ağ ı rlı ğ ı haqqı nda və hy, ondan ö ncə ə n lə yaqə tli qadı nlardan biri – mö minlə rin anası, Sə daqə tli Ə bu Bə krin qı zı və falı Aiş ə (Allah onları n hə r ikisində n razı olsun!) ilə baş ver­miş ə hvalatı n mü ­zakirə sinə yö nə ldilmiş di. Bu ayə lə r ona (A. o. r.) atı lmı ş də hş ə tli bö htana aid mə ş ­hur ə hvalatla ə laqə dar nazil edilmiş dir. Bu rə vayə t ə n mü xtə lif hə dis topluları nda tə svir olunmuş dur.

Ə gə r qı sası nı desə k, bu, hə rbi yü rü ş lə rin birinin hə yata keç irildiyi zaman Muhə mmə d Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) zö vcə si, Siddiq Ə bu Bə kirin qı zı Və falı Aiş ə (Allah onları n hə r ikisində n razı olsun!) onun (s.ə.s.) yanı nda olarkə n baş ver­miş di. Yolda Aiş ə nin (A. o. r.) boyunbağ ı sı qı rı lmı ş dı və onu axtarmaqla ə laqə dar olaraq o (A. o. r.) geriyə qalmı ş dı. Də və onun kə cavə si ilə qoş unla birlikdə ö z yoluna davam etmiş və adamlar Aiş ə nin (A. o. r.) də və sinin ü stü ndə olmama­ğ ı ndan xə bə r tutmamı ş dı lar. O, qoş un dü ş ə rgə ­sinin dayandı ğ ı yerə gə lib ç atdı qda elə dü ş ü nü rdü ki, adamlar tezliklə onun gə lib ç ı xmadı ğ ı nı gö rdü kdə, qayı dı b onun ardı nca gə lə rlə r. Lakin qoş un dayanmadan yoluna davam etmiş di.

Sə fvan b. ə l-Muə ttil ə n ş ə rə fli sə habə lə rdə n biri idi. Qoş unlar isti­rahə tə da­yanan zaman o onları n lap axı rı nda idi və yuxuya getmiş di və oyandı qda Aiş ə ni gö rdü. Onu (A. o. r.) tanı yaraq, də və sini diz ç ö kdü rdü. Aiş ə (A. o. r.) onun də və ­sinə mindi, ö zü də bu zaman heç biri bir sö z belə danı ş madı. Sə fvan piyada ge­də rə k, də və ni ö z ardı nca aparı rdı. Onlar, qo­ş unlar gü norta vaxtı istirahə t ü ç ü n dü ş ə rgə salan zaman gə lib mü sə lman­lara ç atdı lar. Bu yü rü ş də Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) qoş ununa qoş ul­muş bir-neç ə mü nafiq gö rdü lə r ki, Sə fvan Aiş ə nin (A. o. r.) oturduğ u də və ni aparı r. Onlar o saat ş ayiə yaymağ a baş ladı lar. Ş ayiə digə r adam­ları n dilinə dü ş dü. Xə bə r elə sü rə tlə yayı ldı ki, hə tta bə zi mö minlə r də onun tə siri altı na dü ş ­dü lə r. Adamlar eş itdiklə rini ö z araları nda mü zakirə etmə yə baş ladı lar, Allahı n Elç isi (s.ə.s.) isə uzun mü ddə t ə rzində bununla ə laqə dar və hy ala bilmə di.

Bir mü ddə t sonra ş ayiə lə r Aiş ə nin (A. o. r.) ö zü nə də gə lib ç atdı və bu onu ç ox kə də rlə ndirdi. Mə hz bu vaxt Allah onun (A. o. r.) gü nahsı zlı ğ ı haqqı nda ayə ­lə r nazil etdi. Onlar bu surə yə daxil edilmiş dir. Allah mö min­lə rə xə bə rdarlı q etdi və belə bir iftiranı n nə də rə cə də ağ ı r olduğ unu gö stə rdi və hə mç inin faydalı hö km və nə sihə tlə r nazil etdi.

Mü zakirə etdiyimiz ayə də mö minlə rin anası Aiş ə yə (A. o. r.) qarş ı yö nə l­dilmiş iftira “bö yü k yalan” adlandı rı lmı ş dı r. Bu iftiranı, ö zlə rini mö ­min ad­lan­dı ­ran bir qrup insanlar yayı rdı lar. Onları n arası nda doğ rudan da mü nafiqlə rin na­ğ ı lları ilə aldadı lmı ş bir-neç ə mö min də var idi. Amma arala­rı nda ikiü zlü mü na­fiqlə r ç oxluq tə ş kil edirdi.

Siz elə fikirlə ş mə yin ki, baş verə n hadisə bir bə la idi. Ə ksinə, bu ma­hiy­yə tcə sizin ü ç ü n xeyirli idi. Baş vermiş hadisə nin sayə sində insanlar mö min­lə rin anası Aiş ə nin (A.o.r.) paklı ğ ı nı və gü nahsı z olduğ unu bildilə r. Peyğ ə mbə rin (s.ə.s.) bü tü nlü klə digə r zö vcə lə ri də tə rifə layiq gö rü ldü lə r. Allahı n qulları na bilmə li olduqları və Qiyamə t gü nü nə qə də r riayə t etmə li ola­caqları hö kmlə r izah edildi. Bü tü n bunlar bö yü k bir nemə t idi ki, mü sə lmanlar ona fasiqlə rin də hş ə tli bö htanı sayə sində nail olmuş dular. Hə qi­qə tə n də, Allah bir ş eyi etmə k istə yə ndə, O (Pak və Mü qə ddə s Olan) bunun ü ç ü n zə ruri olan zə min və sə bə blə r yaradı r.

Fö vqə luca burada, ə sasə n, mö minlə rə ona gö rə mü raciə t edir və vur­ğ ulayı r ki, mö minlə rin ö zlə rində n birini tə hqir etmə si onun ö zü nü n ö zü nü tə hqir etmə sinə bə rabə rdir. Bu isə o demə kdir ki, mö minlə rin bir-birinə bə slə diyi sevgi, mə rhə mə t, rə hm və qarş ı lı qlı yardı mlaş ma onları bir bə də n kimi bü tö v­lə ş dirir. Mö minlə ri bir binanı n bir-birini mö hkə mlə də n kə rpiclə ­rinə bə nzə tmə k olar. Ə gə r mü sə lman kiminsə onun namusuna toxunması nı istə mirsə, onda o da bunu iman sahibi olan ö z qardaş ları ü ç ü n istə mə mə ­lidir, ç ü nki o, onlara da, ö zü nə yanaş dı ğ ı kimi yanaş malı dı r. Ə gə r insan bu də rə cə yə nail olmamı ş sa, onda onun imanı ka­mil və xalis deyildir.

Aiş ə yə (A. o. r.) bö htan atanlara gə ldikdə isə, onları n hə r biri tö ­rə tdiklə ri cinayə tə gö rə mə suliyyə t daş ı yı rdı lar. Bu sö zlə r bə də mə l insanlara onları n ö z sö zlə rinə gö rə mü tlə q cə zalandı rı lacaqları barə də ciddi xə bə r­darlı q oldu və Peyğ ə mbə r (s.ə.s.) onlardan bə zilə rini cə zalandı rdı. Yaramaz mü nafiq olan və ə n ç ox gü nah iş lə tmiş Abdullah b. Ubey b. Salul bö yü k cə zaya layiq gö rü lə cə kdir. Bu cə za – onun Cə hə nnə min ə n aş ağ ı pillə sində ə bə di qalması ndan ibarə t olacaqdı r.

Sonra Fö vqə luca Allah Ö z qulları na bildirir ki, bundan sonra belə bö h­tanları eş idə ndə necə davranmalı dı rlar:

­­­

ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ

(24. 12) “Niyə siz – mö min kiş ilə r və mö min qadı nlar bunu eş it­dikdə, ö z xeyrinizə dü ş ü nmə diniz və “bu – aç ı q-aydı n bö htandı r” – de­mə ­diniz? ”

Belə hallarda mö minlə r ö z qardaş ları [37] haqqı nda pis dü ş ü nmə mə li və ş a­yiə lə rə, saxta ittihamlara inanmamalı dı rlar. Ə gə r bir adam mö min insan kimi tanı ­nı rsa, bu ş ə rt onu uydurma bö htanlardan qorumalı dı r. Belə bir yalanı eş it­dikdə, mö minlə r Allaha hə md etmə lidirlə r. O (Pak və Mü qə d­də s Olan) hə r hansı nö q­san­lardan sonsuzluğ a qə də r uzaqdı r, Onun seç ilmiş qulları isə ə xlaqsı z ə mə l­lə rdə n uzaqdı rlar. Mü sə lman hə m də tə sdiq etmə ­lidir ki, dedi-qoduç uları n sö zlə ri də h­ş ə tli iftira və aç ı q-aş kar yalandı r. O, ö z imanlı qardaş ı nı belə ittihamlardan qoru­malı və yalanç ı ları n sö zlə rini tə kzib etmə lidir.

ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ

(24. 13) “Niyə onlar bunu tə sdiq etmə k ü ç ü n dö rd ş ahid gə tirmə ­dilə r? Ə gə r onlar ş ahid gə tirmə yiblə rsə, Allahı n qarş ı sı nda yalanç ı ­dı r­lar! ”

İ ftiraç ı lar haqlı olduqları nı tə sdiq etmə k ü ç ü n niyə dö rd nə fə r ş ahid gə tir­mə dilə r? Onlar haqlı olmaları na hə tta qə ti ə min olsalar da, onları n ittihamı ya­landı r, ç ü nki Allah insanları zinada gü nahlandı rmağ ı, onu dö rd mü sə lman ş ahi­din tə sdiq etmə diyi halda, haram etmiş dir. Mə hz buna gö rə, Allah bildirir ki, belə insanlar[38] Allah qarş ı sı nda yalanç ı dı rlar. Allah demir ki, onlar ü mumiyyə tlə yalan­ç ı dı rlar. Bü tü n bunlar ona də lalə t edir ki, mü sə lmanları n ş ə rə fi toxunul­mazdı r. Kim mü sə lmanı cinayə t tö rə tmə kdə ittiham edirsə, o ö zü nü n haqlı olması nı tə sdiq edə n ş ahidlə r gə tirmə lidir.

ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ ﮝ ﮞ

Gə r Allah sizə bu dü nyada və Axirə t hə yatı nda mə rhə ­mə t və rə hm etmə sə ydi, onda sizin uzun-uzadı danı ş ı qları nı za gö rə sizə bö yü k ə zablar toxunardı ”.

Allahı n mə rhə mə ti sizin dininizi də, sizin dü nya hə yatı nı zı da ə hatə edir. Ə gə r bu fə zilə t olmasaydı, sizin bu bö htanı nı z mü tlə q sizi də hş ə tli ə zablara mə h­kum edə rdi, ç ü nki sizin uydurmaları nı z, hə qiqə tə n, bö yü k cə zaya layiqdir. Lakin Fö vqə luca Allah Ö z lü tfkarlı ğ ı sayə sində sizin ü ç ü n cə za və tö vbə mü ə yyə n et­miş dir ki, onlar gü nahları nı zı tə mizlə yir.

ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ

Siz ö z dilinizlə yalan yayı r və tə sə vvü rü nü z olmayan ş eylə r haqqı nda danı ş ı rsı nı z və zə nn edirsiniz ki, bu rə ftarı nı z cü zi bir ş eydir, halbuki Allah qarş ı sı nda bu – bö yü k gü nahdı r”.

Siz bö htanç ı ları n sö zlə rini ağ ı zdan-ağ ı za ö tü rü rsü nü z, halbuki bu sö zlə r yalan və yaramaz sö zlə rdir. Siz heç bir mə lumatı nı z olmayan ş eylə r haqqı nda danı ş ı rsı nı z. Axı yalan danı ş ı qlar və insana mahiyyə ti də qiq mə lum olmayan danı ş ı qlar – iki ç ox tə hlü kə li ə mə ldir. Siz belə bir hə rə kə ti boş ş ey sayı rsı nı z, lakin Allah onu ağ ı r gü nah hesab edir.

Mə hz bu sə bə bə gö rə bə zi mö minlə r iftiraç ı ları n yalan danı ş ı qları nı mü ­dafiə etmə yə baş ladı lar. Lakin sonradan onlar tö vbə edə rə k, tö rə tdiklə ri gü nahdan tə mizlə ndilə r. Fö vqə luca Allah isə, etinası zlı qları ü zü ndə n tö rə tdiklə ri bə zi gü nah­lardan ə l ç ə kmə lə ri ü ç ü n insanları tə kidlə xə bə rdar edirdi. Gü nahlara laqeyd ya­naş ma insana heç bir fayda vermə yə cə k və onun taleyini yü ngü llə ş dir­mə ­yə cə k. Ə ksinə, o tö rə dilmiş gü nahları n ağ ı rlı ­ğ ı nı daha da artı rı r və insanı bu gü nahı nö vbə ti də fə də tö rə tmə yə tə kan verir.

ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ ﯞ ﯟ

(24. 16) “Niyə siz bunu eş idə ndə: “Bizə belə danı ş maq yaraş maz. Sə n Paksan! Bu - bö yü k iftiradı r” – demə diniz? ”

Ey mö minlə r! Siz bö htanç ı ları n dediklə ri yalanı eş idə ndə, onları tə kzib etmə li və insanlara bu cinayə tin ağ ı rlı ğ ı nı anlatmalı idiniz. Sizə aç ı q-aş kar yalanı tə krar etmə k yaraş mı r, ç ü nki iman mö mini mə nfur ə mə llə r tö rə tmə kdə n saxla­malı dı r.

ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ