күтілетін нәтижелері

Қ аржы нарығ ын дамытудың тү йінді кө рсеткіштері бойынша 2020 жылғ а қ арай мынадай нысаналы бағ дарларғ а қ ол жеткізу жоспарланып отыр.

Банктердің активтері мұ най емес ЖІӨ -нің кемінде 80 %-ын, несие портфелі – мұ най емес ЖІӨ -нің кемінде 60 %-ын қ ұ райды, бұ л олардың экономиканы, ә сіресе мемлекеттік даму бағ дарламаларында қ аржыландыруғ а қ атысуын кең ейтуді болжайды. Осы мә ндер шетел банктерінің қ азақ стандық нарық қ а кө лемді ө ктемдік саясатын шектеу, отандық қ аржылық жү йені сақ тау жә не отандық банктерге шетелдің қ аржы институттарының кіруін толық ырық тандырудан отандық банктердің шығ ындарын тө мендету ү шін ең аз қ ажеттіліктер деп бағ аланады.

Алайда банк секторы бойынша нысаналы бағ дарларғ а қ ол жеткізілмейді деген тә уекелдер, ең алдымен, ірі отандық кә сіпорындардың, ә сіресе мемлекеттің қ атысуымен жә не сыртқ ы нарық тарда даму институттарының кө лемді қ арыз алуларымен байланысты. Нә тижесінде отандық банктік жү йе шағ ын жә не орта бизнес жә не халық ү шін ғ ана сұ ранысқ а ие болып қ алып отыр, себебі олардың ә леуеті активтердің белсенділігін «кө піршіксіз» айтарлық тай арттыруғ а мү мкіндік бермейді.

Нарық бойынша сақ тандыру сыйлық ақ ыларының кө лемі 2-2, 5 есе ұ лғ аяды. Сақ тандыру сыйлық ақ ыларының кө лемі халық тың бө лшек ерікті сақ тандыруды, оның ішінде ө мірді жинақ тап сақ тандыруды қ амтуды кең ейту есебінен ұ лғ аятын болады. Сақ тандырудың міндетті тү рлері бойынша сақ тандыру сыйлық ақ ыларының ө суі тұ тыну бағ алары индексінің артуы жә не сақ тандыру объектілері санының ұ лғ аюы есебінен қ олдау табады.

Акциялар нарығ ын ЖІӨ -ге қ атысты капиталдандыру «Халық тық IPO» бағ дарламасын іске асыру жә не жаң а IPO корпоративтік эмитенттермен жү ргізу шартымен екі есе ұ лғ аяды.

Ислам банктерінің ү лесі Қ азақ стан Республикасының банктік жү йесі активтері кө лемінің 3-5 %-ын қ ұ райды.

АӨ Қ О Азияның жетекші он қ аржы орталығ ының тобына кіреді.

2020 жылғ а жоспарланып отырғ ан қ аржы нарығ ын дамытудың тү йінді нысаналы кө рсеткіштері қ аржылық делдалдық терең дігінің, тұ тынушыларғ а кө рсетілетін қ аржы қ ызметтерінің кө лемі мен сапасының қ аржы секторының негізгі сегменттерінде шекара ашу жағ дайларында шетелдік ойыншылармен бә секелестіктің қ ажетті дең гейін қ амтамасыз етуге мү мкіндік беретін дең гейге дейін ө суін болжайды.

Қ аржы жү йесін 2030 жылғ а дейін дамытудың тү пкілікті кө рсеткіштерін белгілеу ұ сынылғ ан қ аржылық ү лгі нә тижелеріне негізделетін болады. Сондық тан тиісті бағ дарларды белгілеу 2020 жылы қ ол жеткізуге жоспарланып отырғ ан нә тижелерге қ ол жеткізуге негізделуі тиіс.

Қ азақ стан Республикасының қ аржы секторын дамытудың 2030 жылғ а дейінгі тұ жырымдамасының міндеттерін қ абылдау жә не іске асыру
Қ азақ стан Республикасы ДСҰ -ғ а кіргеннен кейін жә не БЭК аумағ ында ортақ қ аржы нарығ ы қ ұ рылғ аннан кейін «қ аржылық шекараны» ашу жағ дайында 2020 жылдан кейін қ аржы нарығ ының сегменттерін сапалы дамыту
ү шін негіз қ алайды. Тұ тынушылардың ауқ ымды кө леміне қ аржылық кө рсетілетін қ ызметтерге қ олжетімділігі қ амтамасыз етіледі. Олардың қ аржылық сауаттылығ ын арттыру, мү дделерінің қ орғ алуы жә не
қ аржы нарығ ына қ атысушылардың жинақ тарының сақ талуы қ амтамасыз етіледі.

Осының барлығ ы Қ азақ стан Республикасының ә лемнің ең дамығ ан
30 елінің қ атарына кіруі ү шін қ осымша жағ дайларды қ амтамасыз етеді.

Қ орытындылай келе, Қ азақ стан Республикасының қ аржы секторын дамытудың 2030 жылғ а дейінгі тұ жырымдамасы қ аржылық делдалдық тетіктерінің, оның ішінде ә лемнің озық тә жірибесінің дамуына қ арай тү зетілетіндігін атап ө ткен жө н.

Азақ стан Республикасының қ аржы секторын дамытудың 2030 жылғ а дейінгі тұ жырымдамасын іске асыру болжанып отырғ ан нормативтік қ ұ қ ық тық актілердің жә не бағ дарламалық қ ұ жаттардың тізбесі

Тұ жырымдаманы іске асыруды мына нормативтік қ ұ қ ық тық актілер арқ ылы қ амтамасыз ету болжанып отыр.

1. 1994 жылғ ы 27 желтоқ сандағ ы Қ азақ стан Республикасының Азаматтық кодексі (Жалпы бө лім).

2. 1999 жылғ ы 1 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Азаматтық кодексі (Ерекше бө лім).

3. «Ә кімшілік қ ұ қ ық бұ зушылық туралы» 2001 жылғ ы 30 қ аң тардағ ы Қ азақ стан Республикасының Кодексі.

4. «Салық жә не бюджетке тө ленетін басқ а да міндетті тө лемдер туралы» 2008 жылғ ы 10 желтоқ сандағ ы Қ азақ стан Республикасының Кодексі (Салық кодексі).

5. «Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық Банкі туралы»
1995 жылғ ы 30 наурыздағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

6. «Қ азақ стан Республикасындағ ы банктер жә не банк қ ызметі туралы» 1995 жылғ ы 31 тамыздағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

7. «Сақ тандыру қ ызметі туралы» 2000 жылғ ы 18 желтоқ сандағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

8. «Акционерлік қ оғ амдар туралы» 2003 жылғ ы 13 мамырдағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

9. «Жекеше нотариустардың азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақ тандыру туралы» 2003 жылғ ы 11 маусымдағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

10. «Аудиторлық ұ йымдардың азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершiлiгін мiндеттi сақ тандыру туралы» 2003 жылғ ы 13 маусымдағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

11. «Кө лік қ ұ ралдары иелерінің азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершілігін міндетті сақ тандыру туралы» 2003 жылғ ы 1 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

12. «Тасымалдаушының жолаушылар алдындағ ы азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершілігін міндетті сақ тандыру туралы» 2003 жылғ ы 1 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

13. «Бағ алы қ ағ аздар рыногы туралы» 2003 жылғ ы 2 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

14. «Қ аржы нарығ ы мен қ аржы ұ йымдарын мемлекеттiк реттеу, бақ ылау жә не қ адағ алау туралы» 2003 жылғ ы 4 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

15. «Туроператордың жә не турагенттiң азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершілiгiн мiндеттi сақ тандыру туралы» 2003 жылғ ы 31 желтоқ сандағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

16. «Ө сімдік шаруашылығ ындағ ы міндетті сақ тандыру туралы»
2004 жылғ ы 10 наурыздағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

17. «Қ ызметi ү шiншi тұ лғ аларғ а зиян келтiру қ аупiмен байланысты объектiлер иелерiнiң азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершiлiгiн мiндеттi сақ тандыру туралы» 2004 жылғ ы 7 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

18. «Инвестициялық қ орлар туралы» 2004 жылғ ы 7 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

19. «Қ ызметкер ең бек (қ ызметтік) міндеттерін атқ арғ ан кезде оны жазатайым оқ иғ алардан міндетті сақ тандыру туралы»
2005 жылғ ы 7 ақ пандағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

20. «Міндетті экологиялық сақ тандыру туралы»
2005 жылғ ы 13 желтоқ сандағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

21. «Алматы қ аласының ө ң ірлік қ аржы орталығ ы туралы»
2006 жылғ ы 5 маусымдағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

22. «Ө зара сақ тандыру туралы» 2006 жылғ ы 5 шілдедегі Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

23. «Микроқ аржы ұ йымдары туралы» 2012 жылғ ы 26 қ арашадағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

24. «Рұ қ саттар жә не хабарламалар туралы» 2014 жылғ ы 16 мамырдағ ы Қ азақ стан Республикасының Заң ы.

25. Тиісті кезең ге бекітілген Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық Банкінің Стратегиялық жоспары.

_________________________

[1] GFCI рейтингісі Z/YenGroupLimited компаниясы ә зірлеген халық аралық қ аржы орталық тарын рейтингілік бағ алаудың мамандандырылғ ан ә діснамасы болып табылады.

[2] 99 %-ы мемлекеттің меншігі

[3] Беларусь республикалық унитарлық сақ тандыру кә сіпорны

[4] Ә лемдік практикада P& A рә сімдері (ағ ылш. Purchase and Assumption, 1980 жылдардан бастап Federal Deposit Insurance Corporation (FDIC) проблемалық банктерге қ атысты қ олданатын, депозиторларды қ орғ ау ә дістерінің бірі) кең інен қ олданылады, онда проблемалық банктің активтері мен міндеттемелері қ ысқ а уақ ыт аралығ ында, проблемалық банктің клиенттеріне айтарлық тай ың ғ айсыздық жә не қ оғ амда ә леуметтік кү йзеліс пен банктерден депозиторлардың «қ ашып кетуін» тудырмай, басқ а банкке ө теді.