Міндет: инфрақұрылымды жетілдіру және қаржы жүйесін сапалы дамыту үшін оңтайлы жағдайлар жасау

1. Банктік тә уекелдерді барынша азайту мақ сатында бизнес процестерді автоматтандыру.

Қ азақ стандық қ аржы ұ йымдарының бизнес процестерді тиімді орналастыру жә не оларды автоматтандыру мә селелеріне жеткіліксіз кө ң іл бө луі шетелдік бә секелестер алдындағ ы олардың бә секе қ абілеттілігінің осалдығ ына себепші болды.

«Кредиттік нарық параметрлерінің жай-кү йі жә не болжамы» атты тоқ сан сайын зерттеу жү ргізу шең берінде сұ хбаттасу кезінде банктерден алынатын ақ паратқ а сә йкес бизнес процестер жү йесін барынша тиімді ұ йымдастырумен ү йлестірілетін барынша сапалы ақ параттық жү йелердің болуы Қ азақ стан Республикасында жұ мыс істейтін шетелдік банктердің маң ызды ерекшелігі болып табылады. Бұ л фактор шетелдік банктердің қ азақ стандық нарық та ө ктемдік саясатын жү ргізу кезіндегі олардың маң ызды бә секелестік артық шылығ ы бола алады.

Осылайша, операциялық тә уекелдердің айқ ындылығ ын арттыру жә не оларды барынша азайту мақ сатында менеджменттің халық аралық сапа стандарттарын енгізу жә не сапа стандарттары бойынша ішкі бағ дарлардың болуы қ ажет. Қ аржы ұ йымдарының бизнес процестерін ұ йымдастыру дең гейін арттыру қ ажет, ол ойдағ ыдай енгізілген жағ дайда, қ аржы ұ йымы тиімділігінің кө рсеткіштеріне, оның орнық тылығ ына, ашық тық дә режесіне, шығ ындардың тө мендеуіне, сондай-ақ олар кө рсететін қ ызмет сапасына оң ә серін тигізеді.

Сонымен қ атар, банк секторының қ ызметі туралы шынайы ақ парат алу жә не оны талдау ү шін пайдалану ә рі банк қ ызметіне тә н тә уекелдерді ерте сатыда анық тау мақ сатында Кредиттік тізілімді жаң ғ ырту жұ мысы жалғ астырылатын болады. Жаң ғ ыртылғ ан Кредиттік тізілімді енгізу қ арыздар бойынша кіріс ақ паратты жинау, бақ ылау, ө ң деу жә не бір кө зден жиынтық есептер алу рә сімдерін оң тайландыруғ а, бағ дарламалық қ амтамасыз етудегі іркілістерге жә не адам факторына байланысты операциялық тә уекелдерді барынша азайтуғ а мү мкіндік береді.

2. Тө лем қ ызметтері нарығ ының инфрақ ұ рылымын дамыту.

Экономикалық қ ызметтің айқ ындылығ ын арттыру мақ сатында тиісті технологиялық инфрақ ұ рылымды дамыту жә не осы тө лемдердің экономикалық тиімділігі ү шін жағ дайлар жасау арқ ылы қ олма-қ ол жасалмайтын бө лшек тө лемдердің ү лесін арттыру қ ажет.

Ә лемдік практиканы жә не халық аралық стандарттарды ескере отырып, Қ азақ стан Республикасының тө лем кең істігінде тө лем жү йелерінің инфрақ ұ рылымын одан ә рі жетілдіру, қ азіргі заманғ ы тө лем тетіктері мен инновациялық шешімдерді енгізу міндеттерін шешуде мемлекеттің реттеуші жә не ү йлестіруші рө лі сақ талады. Қ аржы секторының тө лемдеріне жоғ ары технологиялық дең гейде қ ызмет кө рсету ү шін тө лем жү йелерінің қ ызметін қ олдау, жү йелік тә уекелдерді шектеу жә не Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық Банкінің кө рсетілетін тө лем қ ызметтерін жетілдіру жұ мыстары жү ргізіледі. Бө лшек тө лемдер ү шін технологиялық ортаны жә не инфрақ ұ рылымды дамытуғ а ерекше кө ң іл бө лінетін болады. Электрондық тө лемдер тетіктерінің ә леуетін толық іске асыру жә не оң тайлы пайдалану ү шін банктердің жә не тө лем қ ызметтерін кө рсететін ө зге де ұ йымдардың тиімді ә рі сенімді тү рлі жаң а кө рсетілетін қ ызметтерді қ амтамасыз ету мақ сатында мемлекеттік органдармен жә не бизнес субъектілерімен нарық тық ө зара іс-қ имылды кең ейтуге, электрондық іс-қ имылды автоматтандыруғ а жә не жақ сартуғ а бағ ытталғ ан кү штері қ олдау табатын болады.

Тө лем нарығ ының сенімді жә не қ ауіпсіз жұ мыс істеуін қ амтамасыз ету ү шін тө лем қ ызметтері нарығ ының субъектілерін мемлекеттік реттеу жә не бақ ылау жү йесін жетілдіру шаралары қ абылданатын болады. Тө лем қ ызметтерін кө рсететін банктік емес ұ йымдарғ а қ адағ алауды жү зеге асыру бойынша тиімді шешімдер іздеу жү зеге асырылатын болады жә не оларғ а кө рсетілетін тө лем қ ызметтерінің аясы айқ ындалады.

Жоғ арыда кө рсетілген міндеттерді іске асыру шең берінде 2016 жылы тө лемдер жә не тө лем жү йелері туралы заң наманы жетілдіру мә селесін қ арау жоспарланып отыр.

3. Сақ тандыру бойынша деректердің статистикалық базасын жетілдіру.

Қ азіргі уақ ытта бірқ атар ө згерістерге ұ шырағ ан сақ тандыру нарығ ының инфрақ ұ рылымы сақ тандыру секторының толық қ анды дамуын сақ тандыру бойынша толық қ анды жә не шынайы статистикалық базаны қ алыптастыру жолымен қ амтамасыз етеді. Бұ л сақ тандырудың ерікті тү рлері бойынша сақ тандыру тарифтерінің барабар жә не негізделген мө лшерлерін қ алыптастыруғ а жә не сақ тандыру жағ дайлары мен тө лемдері бойынша жалпы статистиканы ескере отырып, барабар резервтердің қ алыптасуына мү мкіндік береді.

Осығ ан байланысты сақ тандыру шарттарының барлық параметрлері бойынша статистика жинауды жү зеге асыруғ а мү мкіндік беретін СДБҚ ақ параттық жү йелерінің ішкі процестерін одан ә рі жетілдіру қ ажет. Бұ дан басқ а, қ азіргі уақ ытта Қ азақ стан Республикасында СДБҚ базасында сақ тандырудың барлық кластары ү шін сақ тандыру тарифтерінің актуарлық есептері ү шін, сондай-ақ ө мірді жинақ таушы сақ тандыру ү шін қ айтыс болудың актуарлық кестелерін жасау ү шін статистикалық ақ паратқ а талдауды жү зеге асыратын тиісті бө лімше қ ұ ру қ ажеттілігі туындады.

Сонымен қ атар, сақ тандыру бойынша дерекқ ордың мемлекеттік дерекқ орлармен ө зара іс-қ имыл қ ажеттігі бар, себебі мү ліктік жә не жеке сақ тандыру шарттарын жасау кезінде жеке тұ лғ алар бойынша дербес деректер пайдаланылады. Осығ ан байланысты, нақ ты уақ ыт режимінде ақ парат алу мү мкіндігімен жеке тұ лғ аларды есепке алу бойынша мемлекеттік дерекқ орғ а қ ол жеткізу мү мкіндігі қ аралатын болады.

4. Автосақ тандырудың ө ң ірлік жү йесін қ ұ ру.

Кө лік қ ұ ралдары иелерінің азаматтық -қ ұ қ ық тық жауапкершілігін сақ тандырудың инфрақ ұ рылымын жетілдіру мақ сатында, сондай-ақ БЭК шең берінде Қ азақ стан Республикасының ық палдасу жағ дайларында Ұ лттық мотор бюросын қ ұ ру мә селесі қ аралады.

Ұ лттық мотор бюросының негізгі мақ саты автосақ тандырудың ө ң ірлік жү йесі шең берінде сақ тандыру тө лемдерін жү зеге асыру бойынша міндеттемелерге кепілдік беруді жә не талаптарды реттеуді қ амтамасыз ететін болады.

Осындай мақ саттармен БЭК шең берінде халық аралық келісімдер жасасу қ ажет, онда залалдарды реттеу тә ртібі, сақ тандыру ұ йымдары мен сақ тандыру полистерін ө зара тану критерийлері, кепілдік қ орының кө лемі, сақ тандыру тарифтерін біріздендіру жә не жауапкершілік кө зделетін болады.

5. Сақ тандыру тө лемдеріне кепілдік беру жү йесін дамыту.

Сақ тандыру тө лемдеріне кепілдік беру жү йесі сақ тандырудың міндетті тү рлерін ғ ана жабатын болады. Кепілдік беру жү йесінің орнық тылығ ын қ амтамасыз ету мақ сатында сақ тандыру ұ йымы тә уекелдерінің дең гейіне байланысты міндетті жарналардың сараланғ ан мө лшерлемелер жү йесі енгізіледі. Сондай-ақ міндеттемелерді толық жабу тұ тынушыларды барынша тұ рақ ты сақ тандыру ұ йымын таң дауғ а ынталандырмауына байланысты кепілдік жә не ө темақ ы тө лемдері бойынша лимиттер белгіленеді.

6. Дауларды сотқ а дейін реттеу институтын – қ аржы омбудсманын қ ұ ру жә не сақ тандыру омбудсманының ө кілеттіктерін кең ейту.

2007 жылы сақ тандыру омбудсманын жә не 2011 жылы банк омбудсманын қ ұ ру сақ тандыру ұ йымдары/банктері жә не олардың кө рсетілетін қ ызметтерін тұ тынушылар арасындағ ы ө зара қ атынастарды реттеу тетігін қ ұ руғ а мү мкіндік берді. Сонымен бірге бағ алы қ ағ аздар нарығ ының жә не жинақ таушы зейнетақ ы жү йесінің кө рсетілетін қ ызметтері тұ тынушылары омбудсмандарды реттеу схемасымен қ амтылмай қ алды.

Шет елдерде қ аржы омбудсманы институты табысты жұ мыс істейді, ол азаматтар мен заң ды тұ лғ алардың ө тініштерін қ арау арқ ылы бү кіл қ аржы нарығ ы тұ тынушыларының қ ұ қ ық тарын қ орғ аумен айналысады, сонымен қ атар қ аржы нарығ ының реттеушісі ретінде тұ жырымды мә селелерді шешуге бағ ытталғ ан функцияларды жү зеге асырады.

Қ аржы жү йесіне сенімділікті арттыру мақ сатында қ аржылық кө рсетілетін қ ызметтерді тұ тынушылардың, оның ішінде ә леуетті инвесторлардың қ ұ қ ық тары мен заң ды мү дделерін қ орғ ау жү йесін қ аржы нарығ ында дауларды сотқ а дейін реттеу институтын – қ аржы омбудсманын қ ұ ру арқ ылы жетілдіру ұ сынылады. Осы институтқ а сақ тандырудың міндетті жә не ерікті кластары бойынша тиісінше, банктік қ ызмет кө рсетудің барлық шарттары бойынша дауларды сотқ а дейін реттеу жө ніндегі банктік жә не сақ тандыру омбудсмандарының ө кілеттіктерін кең ейте отырып, салалық омбудсмандар қ осылатын болады.

Бұ л ретте, Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық Банкі қ аржылық кө рсетілетін қ ызметтер стандарттарын ә зірлеуге, қ аржылық кө рсетілетін қ ызметтер сапасын арттыруғ а, Қ азақ стан Республикасы заң намасын сақ тау мониторингіне, халық тық қ аржылық сауаттылығ ын арттыруғ а, ал қ аржы
омбудсманы – қ аржылық кө рсетілетін қ ызметтерді тұ тынушылардың қ аржы ұ йымдарына жеке шағ ым-талаптарын сотқ а дейін тә уелсіз жә не ә діл реттеуге баса назар аударады.

Жоғ арыда кө рсетілген міндеттерді іске асыру шең берінде 2016 жылы қ аржы омбудсманының қ ызметін заң намалық тұ рғ ыдан қ амтамасыз ету жө нінде шаралар қ абылдау қ ажеттігі туралы мә селені қ арау жоспарланып отыр.

7. Қ ор биржасының ресми тізімі қ ұ рылымының жә не эмитенттерге қ ойылатын листингтік талаптардың реформасы.

Бағ алы қ ағ аздардың отандық нарығ ының тартымдылығ ын арттыру жә не қ ор нарығ ында саудаласатын қ ұ ралдар желісін ұ лғ айту мақ сатында листинг қ ұ рылымына жә не листинг талаптарына қ олданылатын тә сілді айтарлық тай ө згертуді қ ажет етеді.Эмитенттердің бағ алы қ ағ аздарын Қ азақ стан қ ор биржасының ресми тізіміне қ осуғ а жә не онда болуына арналғ ан тү йінді талаптар Мә скеу жә не Лондон қ ор биржаларындағ ы листинг талаптарының ү лгісі бойынша сауда-саттық жү ргізуге жә не инвесторлар алдындағ ы ақ паратты (ақ параттық листинг) ашуғ а ың ғ айлы болуғ а тиіс.

Қ азақ стан қ ор биржасы эмитенттерді қ атаң саралаудан жә не листинг санаттары бойынша бағ алы қ ағ аздар шығ арудан кетіп, кө бінесе эмитенттер туралы ақ паратты ашатын сауда алаң ының функциясын атқ аруы тиіс, ал инвесторлар ө з кезегінде биржа ашқ ан ақ паратты басшылық қ а ала отырып, ө з бетінше шешім қ абылдайды.

Бұ л ретте, листинг санаты капиталдандыру жә не эмитенттің кірістілігі критерийлеріне қ атысты емес инвестор ү шін сауда-саттық жү ргізуге
ың ғ айлы талаптармен (айналыста бағ алы қ ағ аздардың болуымен) қ алыптасуғ а тиіс.

Мә селен, листинг қ ұ рылымында бағ алы қ ағ аздардың екі ө згеше тобын, атап айтқ анда ү лестік бағ алы қ ағ аздарды жә не борыштық бағ алы қ ағ аздарды кө здеу қ ажет.

Ү лестік бағ алы қ ағ аздар ү шін листингке қ осылу бойынша рә сімдердің толық тізбесі сақ талады, ал борыштық бағ алы қ ағ аздар қ ор биржасының ресми тізіміне айналысқ а рұ қ сат берудің оң айлатылғ ан рә сімінен ө тетін болады.

8. Бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының шоғ ырландырылғ ан ақ параттық жү йесін жә не бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының бағ а белгілейтін ұ йымын қ ұ ру.

Бағ алы қ ағ аздардың ұ йымдастырылмағ ан нарығ ының айқ ындылығ ын арттыру мақ сатында бағ алы қ ағ аздардың ұ йымдастырылмағ ан нарығ ында бағ алы қ ағ аздармен мә мілелер (операциялар) туралы ақ паратты ашуды қ амтамасыз ету қ ажет.

Бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының шоғ ырландырылғ ан ақ параттық жү йесін қ ұ ру бағ алы қ ағ аздардың ұ йымдастырылмағ ан нарығ ында эмитенттердің бағ алы қ ағ аздарымен мә мілелердің айқ ындылығ ын жә не ашық тығ ын қ амтамасыз етуге, сондай-ақ оның ауқ ымдарын бағ алауғ а жә не осындай мә мілелерді қ адағ алау тетіктерін жақ сартуғ а мү мкіндік береді.

Ө з кезегінде, бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының бағ а белгілейтін ұ йымын қ ұ ру инвесторларғ а бағ алы қ ағ аздары биржадан тыс нарық тың алаң ында айналыста жү рген жә не бағ алы қ ағ аздардың осы нарығ ында сатылатын эмитенттер туралы толық ақ паратқ а қ ол жеткізуге мү мкіндік беріп, мә мілелер бойынша контрагенттер іздеуді жең ілдетеді, бұ л сондай-ақ бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының ө тімділігін арттыруғ а ық пал ететін болады.

Бағ алы қ ағ аздардың биржадан тыс нарығ ының бағ а белгілейтін ұ йымын қ ұ ру Қ азақ станның қ ор биржасының базасында, сол сияқ ты Бағ алы қ ағ аздардың бірың ғ ай тіркеушісі базасында жү зеге асырылуы мү мкін.

9. Жергілікті рейтинг агенттіктері нарығ ын дамыту.

Ә лемде кредиттік рейтинг агенттіктері қ аржы нарығ ының маң ызды элементіне айналды. Осы ұ йымдардың қ аржылық қ ызметтерін эмитенттер бағ алы қ ағ аздарды шығ арғ ан жә не орналастырғ ан кезде, жеке жә не инстутиционалды инвесторлар инвестициялық стратегияны қ алыптастырғ ан жә не бағ алы қ ағ аздарды сатып алғ ан кезде, сондай-ақ мемлекеттік органдар реттеу мақ сатында, мысалы банктік реттеуде, банктік портфельдердің тә уекелділігін бағ алау жә не банктер тө лем қ абілетсіздігінен қ орғ ау ү шін сақ тауы тиіс капиталдың мө лшерін айқ ындау ү шін пайдаланады.

Бү гінгі кү ні Қ азақ стан Республикасында рейтингілік бағ аларды беру жө ніндегі кө рсетілетін қ ызметтер нарығ ында Standard & Poor’s, Moody’s жә не Fitch сияқ ты халық аралық рейтинг агенттіктерінен басқ а, жергілікті рейтинг агенттіктері жұ мыс істейді.

Ө з кезегінде, жергілікті рейтингілік агенттіктерінде рейтингілік бағ аларды беру тә жірибесі жеткіліксіз дә режеде пысық талды, осының салдарынан олардың рейтингілік бағ аларды беру жө ніндегі ә дістемесі бірдей емес жә не жетілдіруді қ ажет етуі мү мкін.

Осығ ан байланысты қ аржы нарығ ын жә не қ аржы ұ йымдарын реттеу мақ сатында жергілікті рейтингілік агенттіктері берген рейтингілік бағ аларды Қ азақ стан Республикасының Ұ лттық Банкі пайдаланбайды.

Алайда Қ азақ стан Республикасындағ ы эмитенттердің барлығ ы кредиттік рейтингілерді беру ү шін халық аралық рейтингілік агенттіктерді тарту мү мкіндігіне ие бола алмайды, себебі олардың кө рсетілетін қ ызметтерінің қ ұ ны біршама жоғ ары болып табылады.

Кредиттік рейтингілік агенттіктерінің ішкі нарығ ын дамыту қ ажет. Олардың ө зінің клиенттік базасын ө сіру жә не ө зінің клиенттеріне кө рсетілетін қ ызметтердің ү лкен тізбесін ұ сыну ү шін оларғ а барынша кең
ө кілеттіктер беруді қ ажет етеді. Сонымен бір мезгілде олардың ө кілеттіктерін кең ейте отырып, рейтинг агенттіктерінің қ ызметін реттеу, бағ алау
жә не қ адағ алау жә не қ аржы ұ йымдарын реттеуде олар берген
рейтингілік бағ аларды тану тетіктерін енгізу мү мкіндігін, сондай-ақ рейтинг агенттіктерінің рейтингілік бағ аларды ұ сыну жауапкершілігін арттыруды қ ажет етеді.

10. Алматы қ аласы жетекші қ аржы орталығ ы ретінде.

Ә лемдік қ аржы орталық тарының озық тә жірибесін негізге ала отырып, АӨ Қ О-ның қ ұ қ ық тық ө рісі қ ызмет аясын, кө рсетілетін қ ызметтерді, қ атысушыларды, уә кілетті орган ретінде Қ азақ стан Республикасы Ұ лттық Банкінің мақ саттарын, міндеттері мен қ ұ зыретін кең ейту бө лігінде
қ айта қ аралады. АӨ Қ О дамытудың 2020 жылғ а дейінгі жаң а жоспарын
ә зірлеу қ ажеттілігі қ аралатын болады. Нарық қ а қ атысушылар ү шін қ олданылып жү рген жең ілдіктер мен артық шылық тарды сақ тай отырып, бизнес жү ргізу жә не капитал тарту ү шін инвестицияларды отандық қ ор нарығ ына шоғ ырландыру мен тартуғ а ық пал ететін жаң а талаптар енгізу мү мкіндігі қ аралады.

АӨ Қ О дамыту жө ніндегі кең ес қ ұ рылады, оғ ан мемлекеттік органдардың, қ аржы нарығ ының, бизнестің, жұ ртшылық тың жә не жергілікті атқ арушы органның ө кілдері кіреді. Кең естің қ ажетті қ ұ жаттарын уақ тылы ә зірлеу ү шін Кең естің жұ мыс органдарын қ ұ ру мү мкіндігі қ аралады.

Болашақ та, АӨ Қ О-да Boston Consulting Group-нің «Алматы Ө ң ірлік Қ аржы Орталығ ы ретінде» есебіне сә йкес мынадай қ ызметтердің кең спектрі кө рсетілетін болады: қ аржы, аудиторлық, заң, консультациялық, жетекші қ аржы орталық тарының ү лгісімен рейтингілік кө рсетілетін қ ызметтер. Исламдық қ аржыландыру перспективті бағ ыттардың бірі ретінде қ аралатын болады.

АӨ Қ О дамуы мыналарғ а бағ ытталады:

1) қ аржылық инфрақ ұ рылымды дамыту (заманауи нарық тық инфрақ ұ рылым, қ атысушылар мен инвесторларғ а жағ дайлар жасау, ә ртү рлі қ аржы қ ұ ралдарын ұ сыну, тиімді реттеу жү йесін енгізу, ақ параттық жә не желілік технологиялар секторын дамыту);

2) Алматы қ аласын ө ң ірдегі ірі, серпінді дамитын, бә секеге қ абілетті мегаполиске айналдыру (қ аланың брендін жә не имиджін қ алыптастыру бойынша белсенді маркетинг саясаты, инфрақ ұ рылымды жә не туризмді дамыту, тіршілік етудің жайлы жағ дайлары мен дең гейі, экологиялық жағ дайды жақ сарту, қ аланы абаттандыру);

3) бизнес ортаны қ ұ ру (оның ішінде қ олайлы іскерлік жә не инвестициялық ахуалды, заң наманың икемді жү йесін, тартымды салық тық талаптарды, тиімді қ ұ қ ық жә не сот жү йелерін жә не шетелдік ойыншыларды тартуғ а бағ ытталғ ан басқ а да ынталандыру шараларын қ алыптастыру жө ніндегі мә селелерді қ арау);

4) қ аржы нарығ ының жә не АӨ Қ О-ның тү йінді салалар бойынша бә секеге қ абілеттілігін арттыру: адами фактор, бизнес орта, нарық тарғ а қ ол жеткізу, инфрақ ұ рылым, жалпы бә секеге қ абілеттілік, сондай-ақ осындай жұ мысқ а жетекші талдау орталық тары мен сарапшыларды тарта отырып, бә секелестік позицияларды, стратегиялық мамандануды, одан ә рі дамудың сценарийлерін айқ ындау жә не АӨ Қ О дамуының балама мү мкіндіктерін тану;

5) GFCI рейтингілік бағ алауында Алматы қ аласының қ аржы орталығ ы ретіндегі позициясын жақ сарту;

6) алдың ғ ы қ атарлы қ аржы орталық тарымен тә жірибе мен ақ парат алмасу саласында тығ ыз ынтымақ тастық ты орнату жә не қ олдау;

7) корпоративтік басқ аруды жә не тұ тынушылардың қ ұ қ ық тарын жә не заң ды мү дделерін қ орғ ауды жетілдіру, сондай-ақ халық тың қ аржылық білімінің дең гейін арттыру арқ ылы оларды қ аржы нарық тарына тарту;

8) Дү ниежү зілік Банкінің Жаһ андық бә секеге қ абілеттілік индексінде, Doing Business жә не басқ а да рейтингілерде Қ азақ станның негізгі экономикалық кө рсеткіштерін жақ сарту.

Жергілікті атқ арушы орган Қ азақ стан Республикасы Ү кіметімен жә не басқ а да мү дделі тұ лғ алармен қ атар аталғ ан іс-шараларды іске асыруғ а белсенді тү рде жә не тікелей қ атысатын болады.

Ұ лттық қ аржы нарық тарын дамыту ү шін ортақ артық шылық тар мен мү мкіндіктерді анық тау жолымен мемлекеттердің арасында ынтымақ тастық ты кең ейте жә не терең дете отырып, Қ азақ стан Республикасының халық аралық жә не ө ң ірлік диалогтарғ а, форумдарғ а жә не конференцияларғ а қ атысуы шең берінде АӨ Қ О-ның дамуындағ ы ұ лттық мү дделерді, ә сіресе Орталық Азияда алғ а бастыру жалғ астырылатын болады. Таяу шетел елдерінен инвесторлар мен эмитенттерді тарту мақ сатында қ аржылық қ ызметтер кө рсету бойынша шекараларды кең ейту мү мкіндігі қ арастырылады, бұ л АӨ Қ О-ғ а Орталық Азияда қ аржы орталығ ы ретіндегі позицияларын нығ айтуғ а кө мектеседі.

Қ азақ стан қ аржы нарығ ының айтарлық тай ішкі кө здері (жеке отандық инвесторлардың активтері де, мемлекет ресурстары да) оларды жұ мылдыру жә не одан ә рі экономиканы қ аржыландыруды қ амтамасыз ету ү шін жеткілікті. Оларды тарту жә не отандық қ аржы нарығ ын дамыту мү дделерінде пайдалану жө ніндегі мә селелер пысық талатын болады.

Осылайша, АӨ Қ О-ны қ ұ ру жә не одан ә рі дамыту, стратегиялық перспективада халық аралық стандарттарғ а сә йкес келетін, бә секеге қ абілетті Алматы қ аласының қ аржы орталығ ын дамыту ү шін жә не оның Азияның он алдың ғ ы қ атарлы қ аржы орталық тары тобына енуі ү шін қ ажетті жағ дайлар жасау жө ніндегі стратегиялық міндетті іске асыруғ а бағ ытталғ ан кешенді шаралар қ абылданады.

11. Тә уелсіз Мемлекеттер Достастығ ындағ ы жә не Орталық Азиядағ ы исламдық қ аржылық хаб ретінде Алматы қ аласын дамыту.

Исламдық қ аржыландыруды одан ә рі дамыту исламдық қ аржы қ ұ ралдарын кең ейту, исламдық ө німдер нарығ ының инфрақ ұ рылымын қ алыптастыру жә не оның қ атысушыларының қ ызметін жү зеге асыруы ү шін қ олайлы жағ дай жасау, отандық бағ алы қ ағ аздар нарығ ына ө з қ ызметін исламдық қ аржыландыру қ ағ идаттарына сә йкес жү зеге асыратын эмитенттер мен инвесторларды тарту бойынша ынталандыру шараларын қ абылдау бағ ытында жү зеге асырылады.

Исламдық қ аржыландырудың ә леуетін толық қ анды пайдалану ү шін мына мә селелер:

1) отандық заң наманы салық салу, исламдық қ аржыландыру институттарын пруденциялық қ адағ алау, исламдық қ аржы институттары ү шін тіркеу кедергілерін жою бө лігінде исламдық қ аржыландыру ерекшеліктеріне қ арай одан ә рі бейімдеу;

2) исламдық ө німдермен жұ мыс істеу тә жірибесі бар кадрлардың тапшылығ ын қ ысқ арту;

3) халық тың жә не бизнестің қ аржылық сауаттылығ ын жә не исламдық қ аржыландыру ө німдері туралы хабардар болуын арттыру қ аралатын болады.

Сонымен бірге, исламдық қ аржыландыруды реттеу ү лгісін тү бегейлі, оның ішінде институционалдық қ ағ идаттан бас тартып, оларды кім ұ сынатындығ ына қ арамастан, исламдық қ аржы қ ұ ралдары мен ө німдерін функционалдық реттеуге кө шуді қ айта қ арастыру қ ажет.

Исламдық қ аржыландыруды дамытатын ел ретінде Қ азақ стан Республикасының имиджін арттыру мақ сатында исламдық қ аржы ө німдерінің промоушені жә не оларды жылжыту, жаң а исламдық банктерді ашу, исламдық банктік емес жә не микроқ аржы мекемелерін ашу арқ ылы,
сондай-ақ исламдық капитал нарығ ын дамыту жолымен Таяу Шығ ыс пен Оң тү стік Шығ ыс Азия елдерінен инвестицияларды тарту бойынша белсенді жұ мыс жү ргізіледі.

Осы процеске Қ азақ стан Республикасының ДСҰ -ғ а кіруі ық пал ететін болады, бұ л дамығ ан исламдық банк жү йесі бар ДСҰ -ғ а мү ше елдер ү шін отандық нарық қ а жол ашады.

Халық аралық стандарттарды зерделеу жә не енгізу мақ сатында халық аралық исламдық қ аржы ұ йымдарымен (Islamic Financial Service Board, Islamic Liquidity Management Centre, International Islamic Financial Market, Accounting and Auditing Organization for Islamic Financial Institutions, International Islamic Rating Agency, General Council of Islamic Banks and Financial Institutions) ө зара іс-қ имылды жасасуды жә не Малайзия рейтингілік агенттігімен (RAM Holding) ынтымақ тасуды жандандыру бойынша шаралар қ абылданады.

Тә уелсіз Мемлекеттер Достастығ ында жә не Орталық Азияда исламдық қ аржыландыруды дамыту бойынша кө шбасшы ретіндегі Қ азақ стан Республикасының позициясы кү шейтіледі. Алматы қ аласы исламдық қ аржыландыруды енгізуге жә не дамытуғ а байланысты мә селелер бойынша конференциялар, форумдар, семинарлар жә не басқ а да іс-шараларды ө ткізу орталығ ына айналады.

Исламдық қ аржыландыруды дамыту бойынша қ ойылғ ан міндеттерді шешу ү шін Исламдық қ аржыландыруды дамытудың 2020 жылғ а дейінгі жол картасы қ айта қ аралып, ө зектілендірілетін болады.

12. Микроқ аржы ұ йымдарының қ ызметін дамыту.

Қ азақ стан Республикасының заң намасына сә йкес микроқ аржы ұ йымдары ү шін ө тпелі кезең аяқ талғ аннан кейін, осы ұ йымдарды бақ ылау мен қ адағ алау шең берінде алынғ ан ақ параттың негізінде олардың қ ызметін жетілдіру мақ сатында микроқ аржы ұ йымдарының жаң а кө рсетілетін қ ызметтерін енгізу мү мкіндігі, сондай-ақ жаң а тиісті реттеушілік талаптарды енгізу қ ажеттілігі қ аралатын болады.

Микроқ аржы ұ йымдарын одан ә рі дамыту ү шін ұ йымдардың жаң а ұ йымдық -қ ұ қ ық тық нысандары жә не микроқ аржы ұ йымдары секторында
ө зін-ө зі реттеу институтын енгізу кө зделуі мү мкін.

Қ олданыстағ ы заң намағ а тиісті ө згерістерді 2016 жылдан бұ рын емес (2016 – 2020 жылдары), яғ ни ө тпелі кезең аяқ талғ аннан кейін қ арау жоспарланып отыр.