Сегізінші тезис: қолайлы оқу үшін адамдарға кері байланыс пен мадақтау қажет, сондықтан бағалау ізгі болуы керек

54. Макэлпайн мен Рид (1996) дарынды жә не талантты оқ ушылардың мінез-қ ұ лық тарының пайдалы тізімін жасап ұ сынды.

55. Ынтымақ тастық оқ у тә сілдерінің саны жеткілікті, бірақ та бірлескен оқ у ү дерісінің негізгі сипаттамалары мынадай:

1. Оқ у оқ ушылар ақ паратты игеретін жә не ө здері игерген мә ліметті бұ ғ ан дейін мең герген білімдерімен байланыстыратын белсенді ү деріс болып табылады.

2. Оқ у тапсырмаларды орындау ү шін механикалық есте сақ тау мен қ айталауды емес, қ ұ рдастардың белсенді қ атысып, ақ паратты ө ң деуін жә не қ орытуын талап етеді.

3. Қ атысушылар ә р адамның кө зқ арасымен танысудан пайда алады

4. Оқ у оқ ушылардың ә ң гімелесу кезіндегі ә леуметтік ортасы жағ дайында жетіледі. Осы зияткерлік жаттығ у кезінде оқ ушылар ой-пайымдарының негізін қ ұ рып, мә нін ұ ғ ады.

5. Оқ удың ынтымақ тастық ортасында оқ ушылар ә леуметтік жә не эмоционалдық тұ рғ ыдан да дами тү седі, ө йткені олар тү рлі кө зқ арастарды тың дап, ө з идеяларын айтуғ а жә не қ орғ ауғ а мә жбү р болады.

56. Тә лімгер міндеттері(тә лімгерлік ү дерісіне ө зінің тә жірибесін ү лес етіп қ оса отырып):

1. тә лім алушыларғ а мү мкіндіктер мен проблемаларды қ арауғ а мү мкіндік береді

2. стратегиялық дең гейде ө зінің ноу-хауымен алмасады

3. тә лім алушығ а шынайы мақ сат қ оюғ а жә не оғ ан жету жолдарын жоспарлауғ а кө мектеседі

57. Коучинг пен тә лімгерліктің тиімділігін қ амтамасыз ету ү дерісі ү ш негізгі мә селені қ амтиды:

1. Мә нмә тін. Бірден пайдалануғ а мү мкіндік болу ү шін коучинг тә жірибесі мә нмә тінде болуы керек.

2. Ө зектілік. Ақ парат пен ұ сынымдар мұ ғ алім ү шін де жә не олар ө ткізетін оқ у сабақ тары ү шін барынша ө зекті болуы керек.

3. Жү йелі тә лімгерлік. Тә лімгер кү нде қ олдау кө рсетіп отыруы керек. Мұ ғ алімдерге жақ ында алғ ан дағ дыларын бейімдеуде қ олдау кө рсетіп, олардың табысқ а ұ мтылуын қ амтамасыз етуі қ ажет.

58. Мектептегі коучинг пен тә лімгерлік негізгі жеті ұ станымғ а негізделеді:

1. Коучинг пен тә лімгерлік мұ ғ алімдердің дамуы мен кө мек кө рсетудің айтарлық тай тиімді тә сілі болып табылады.

2. Қ ұ зырлы тә лімгер оқ ыту мен оқ удағ ы тә жірибесінің сапасын арттыруғ а ық пал етеді.

3. Кә сібилігін жетілдіру мақ сатында коуч пен тә лімгерге тренинг қ ажет

4. Коучті жаттық тыру – тренерлердің басты міндеті

5. Оқ ыту мен оқ у тә жірибесіндегі болмашы қ адамдар мен ө згерістер сыныптағ ы жағ дайды айтарлық тай ө згертуге қ абілетті

6. Оқ ыту мен оқ у тә жірибесі ү шін ұ сынылатын жекелеген тә сілдер мен ә дістер, бір қ арағ анда болмашы болып кө рінуі мү мкін, бірақ жү йк ішінде жағ ымды ө згерістерге ық пал ететін қ уатты қ озғ алыс кү ші

7. Коучингті іске асырудың бір ғ ана дұ рыс жолы жоқ

59. Тә жірибелі кө мекшінің моделі(Еган, 1998), ү ш сатылы қ ұ рылым:

Бірінші кезең і: Ү дерістің басында тә лім алушының іс-ә рекетін жә не оның тә жірибені ө згерту ү шін не істегісі келетінін анық тауғ а бағ ытталғ ан.

Екінші кезең: Тиісті тиімді шешім таң дауды

Ү шінші кезең: Ө згерістерді енгізуді мақ сат етеді

60. Тә лімгер тә лімгерлік ү дерісіне ө зінің тә жірибесін қ оса отырып, бірқ атар міндеттерді орындайды:

· Тә лім алушыларғ а мү мкіндіктер мен проблемаларды қ арауғ а мү мкіндік береді;

· Стратегиялық дең гейде ө зінің ноу-хауымен алмасады;

· Тә лім алушығ а шынайы мақ сат қ оюғ а жә не оғ ан жету жолдарын жоспарлауғ а кө мектеседі.

61. Білім беру ү дерісінің ө зара ү йлеспейтін екі функциясы бар:

1. қ оғ амдық ө мірдің қ азіргі кезде бар ү лгілерін жаң ғ ырту

2. болашақ буыны жылдам ө згеріп жатқ ан қ оғ амдық ө мірге қ атысуғ а қ абілетті болуғ а дайындау барысында тә жірибенің ө згеруіне кедергі жасауы ық тимал білім беру жү йелерінің консервативті ү дерісін жең е білу

62.Іс-ә рекеттегі зерттеу бұ л:

· Ә рекеттер мен олардың салдарын жү йелі тү рде зерттеумен қ оса оқ ыту мен оқ уды жетілдіру мақ сатында іс-ә рекетті орындау ү дерісі

· Зерттеуге жү ргізілу мақ сатымен жақ сы таныс зерттеуші де белсенділікпен қ атысатын қ олданбалы зерттеудің тү рі

63. Іс-ә рекеттегі зерттеуді:

· Негізінен ө з тә жірибесін жетілдіру ү шін ө зінің жұ мыс орнындағ ы деректерді талдайтын практик-мамандар ә зірлеп жү ргізеді

· Ол антропология, ә леуметтану, этногафия саласында қ алыптасқ ан сапалы зерттеулердің бай дә стү рлері тұ рғ ысынан қ арастырылады.

64. «Ғ ылым қ алай ә рекет етеді» тұ жырымдамасы:

Зерттеу сұ рағ ы - «егер мен оларғ а сұ рақ тарды талдауды ү йретсем, менің оқ ушыларым негізгі идеяны жақ сы тұ жырымдай ала ма?

Ойланың ыз – Фактілерді талдаң ыз. Проблемалар шешілді ме? Егер шешілмесе, онда келесі қ адамды ойла. Осының нә тижесінде жаң а сұ рақ тар пайда болады ма?

Іс-ә рекет жасаң ыз жә не бақ ылаң ыз – Тә жірибеде оқ ытудың жаң а тә сілін қ олданың ыз жә не деректер жинаудың жаң а ә дістемесін пайдаланың ыз

Жоспар жасаң ыз – а) оқ ушыларды кү рделі сұ рақ тарды талдауғ а қ алай ү йретуге болады б) нә тижені бақ ылау ү шін деректерді қ алай жинау керек в) деректерді қ алай талдау керек

Жоспарды қ айтадан жасаң ыз – қ айта қ аралғ ан жоспар бірінші цикл барысында туындағ ан жаң а сұ рақ тарғ а жауап береді

65. Сыныптағ ы оқ ушылардың бірлескен сұ хбаты:

· Оқ ушылардың тақ ырып бойынша ө з ойларын білдіруіне мү мкіндік береді

· Басқ а адамдарда тү рлі идеялардың болатындығ ын оқ ушылардың тү сінулеріне кө мектеседі

· Оқ ушылардың ө з идеяларын дә лелдеуіне кө мектеседі

· Мұ ғ алімдерге оқ ушыларды оқ ыту барысында олардың оқ ушылары қ андай дең гейде екендігін тү сінуге кө мектеседі

66. Ә ң гіме дебат барысында:

1) ой-пікірлерде ү лкен алшақ тық болады жә не ә рқ айсысы ө з шешімдерінде қ алады

2) ресурстарды біріктіруге бағ ытталғ ан аздағ ан талпыныс жасалады

3) қ арым-қ атынас кө біне «иә бұ л солай», «жоқ олай емес» деген бағ ытта жү зеге асады

4) орта бірлесуден гө рі кө біне бә секелестікке бағ ытталғ ан

67. Кумулятивтік ә ң гіме:

1) айтылғ ан пікірлермен тың даушылардың ә рқ айсысы механикалық тү рде келісе береді

2) ә ң гіме білім алу мақ сатында жү ргізілгенімен оғ ан қ атысушылардың ө згелер ұ сынғ ан қ андай да болсын идеяларды тө зімділікпен тың дайды

3) идея қ айталанады жә не жасалынады бірақ ү немі бағ алана бермейді

68. Зерттеушілік ә ң гіме:

1) ә ркім ақ ылғ а қ онымды мә лімет ұ сынады

2) ә ркімнің идеясы пайдалы ретінде бағ аланғ анымен, мұ қ ият бағ алау жү ргізіледі

3) қ атысушылар бір-біріне сұ рақ қ ояды

4) қ атысушылар сұ рақ қ ояды жә не айтқ андарын дә лелдейді, осылайша ә ң гімеде дә лелдеме кө рінеді

5) топтағ ы қ атысушылар келісімге жетуге тырысады, келісімге ұ мтылады, келісімге келулері де келмеулері де мү мкін

69. Оқ ушының білім алуын қ олдау ү шін сұ рақ қ оюдың тү рлері:

Тү рткі болу: тү рткі болуғ а арналғ ан сұ рақ тар бірінші жауап алу ү шін жә не оқ ушының жауабын тү зетуге кө мектесу ү шін қ ажет, айталық сұ рақ ты қ арапайым етіп қ ою, ө ткен материалғ а оралу, ойғ а салу, дұ рысын қ абылдау жә не толығ ырақ жауап беруге итермелеу

Сынақ тан ө ткізу: оқ ушыларғ а анағ ұ рлым толық жауап беруге, ө з ойларын анық білдіруге, ө з идеяларын дамытуғ а кө мектесетіндей етіп қ ұ рылуы қ ажет, «сіз мысал келтіре аласыз ба?» деген сияқ ты сұ рақ тар бағ ыт беріп отырады

Басқ ағ а бағ ыттау: сұ рақ ты басқ а оқ ушыларғ а қ айта бағ ыттау

70. Тө менде берілген оқ ыту тиімділігінің қ айсылары аталғ ан оқ ыту амалдарының қ айсыларына сай келетіндігін анық тап, кестеге ә ріптік нұ сқ амен кө рсетің із.