Абатты гидравликалық жарудың жүзеге асырылуы

Қ абатты гидравликалық жару – (Қ ГЖ) тү п зонасындағ ы жаң а сынақ тарды жасанды ә діспен жасу ү шін қ абаттқ а жоғ арғ ы қ ысыммен сұ йық айдау арқ ылы жасау. Алынғ ан ойық тардың жағ алауы болмас ү шін, операциядан кейін жә не қ ысымның тө мендеуінен кейін, бірінші қ абатқ а сұ йық пен бірге тү йіршікті материал-кварцты қ ұ м айдалады. Жарудан болғ ан сынық тар қ абат терең дігіне ө тіп, ұ ң ғ ыны тү п аймағ ынан алыстағ ан қ абаттың ө німді бө лшектермен қ осады.

Қ абатты гидравликалық жару келесі операциялардан тұ рады:

1. Қ абатқ а жару сұ йығ ын онда сынық тардың болуы ү шін айдау.

2. Сұ йық ты қ ұ м аталас айдау, ол сынық тарды толтыру ү шін арналғ ан.

3. Қ ұ мды сынық тарғ а толтыру ү шін оны сұ йық пен итеру.

Жару кезінде жасау механизімін келесі жолмен елестетуге болады. Тү п тау жыныстарында табиғ и микро аймақ тар бар, бірақ олар тау қ ысымымен сығ ылып тұ рады. Бұ ндай сынық тардың ө ткізгіштігі ө те тө мен. Сораптың қ ысымымен қ абатқ а айдалғ ан сұ йық фильтрацияланып, бірінші ө ткізгіштігі жоғ ары қ абатшалардан ө теді, сонымен бірге жаң ағ ы табиғ и ойық тарғ а да ә серін тигізеді. Осының салдарынан қ абатшалар арасындағ ы бірың ғ айлық болмайды.

Қ абатты гидравликалық жарудың аса маң ызды параметрі қ ысым болып табылады, ол жыныс материалында ойық тар пайда болады. Идеалдық жағ дайда ойық ты жару қ ысымы Р_р, тау қ ысымынан Р_г-дан тө мен болмауы керек. Бірақ жалпы жағ дайларда ә детте жару қ ысымы тау қ ысымынан аз болатын кездер болады. Бұ л ұ ң ғ ыны бұ рғ ылағ ан кезде тау жыныстарының қ уаты деформацияланады (қ абашалар, мұ найлы қ абат). Осы деформациялар салдарынан қ абат аймағ ында бұ зылу аймақ тары кө бейіп, нә тижесінде тау жыныс қ ысымы ұ ң ғ ы аймағ ында тө мен болады. Сондық тан гидрожару қ ысымы тө мен болады.

Практикада анық талғ андай ұ ң ғ ы тү бінде жару қ ысымы Р_р 1, 5 тан 2, 5 дейінгі аралық та болады, мұ ндағ ы -қ абат тығ ыздығ ы, һ -ұ ң ғ ы терең дігі.

Гидро жару сұ йығ ы ретінде ә ртү рлі сұ йық тар, олардың химия-физикалық қ ұ рылысы ә р тү рлі қ олданылады. Олар екі топқ а бө лінеді: кө мірсутек негізіндегі сұ йық жә не су негізіндегі сұ йық. Барлық атқ аратын жұ мыстарына байланысты сұ йық тар ү ш категорияғ а бө лінеді: жару сұ йығ ы, қ ұ мтасушы сұ йық жә не итеру сұ йығ ы.

Кө мірсутек сұ йығ ы мұ най ұ ң ғ ыларында қ олданылады, оғ ан жоғ ары тұ рақ тылық ты мұ най кіреді, мазут, дизельді сұ йық, керосин мұ най сабындарымен қ оюландырылғ ан сұ йық тар т.б. Ал су айдау ұ ң ғ ыларында қ олданылады, олардың қ атарына кіретіндер: сульфитспиртті қ оспалы су, тұ щы немесе тұ зды су, тұ зды немесе HF қ ышқ ылдар, реагенттер қ осылғ ан сулар т.б. Гидро жарушы сұ йық ретінде ә ртү рлі эмульсиялар кең қ олданылады (гидрофобты) сулы мұ най (гидрофильді) жә не қ ышқ ылды керосин.

Эмульсиялар механикалық жолмен дайындалады. Оғ ан ортадан тепкіш сорап немесе алты сатылы сораптар, химиялық реагенттер қ олданылады.

Гидро жаруда барлық сұ йық тар келесі талаптарда орындалуы тиіс:

1. Жұ мысшы сұ йық абсалютті қ абаттың жынысы ө ткізгіштігін азайтпауы керек. Кө мірсутек негізіндегі сұ йық пен суғ а қ анық қ ан жынысты фильтрациялағ анда оның ө ткізгіштігі біршама тө мендейді, сонымен мұ найғ а қ анық қ ан жыныстардың фазалы ө ткізгіштігі тө мендейді. Сондық тан гидрожаруда жұ мысшы сұ йық ретінде мұ най ұ ң ғ ымаларына кө мірсутек негізіндегі, ал айдау ұ ң ғ ыларына су қ олданылады.

2. Жұ мысшы сұ йық толығ ымен шығ аруда қ абат ө ткізгіштігін ө згертпейтін ондағ ы кеуекті жыныстарынан ө німді толығ ымен ала-алатын қ асиетке ие болуы керек.

3. Тұ тқ ырлығ ы жоғ ары сұ йық тарды қ олданғ анда қ абатты ө ң дегенде тұ тқ ырлық тұ рақ ты болуы керек;

4. Қ ыс мезгілінде қ олданғ анда жұ мысшы сұ йық тө мен температурада қ атпауы керек;

5. Ол қ ымбат емес жә не дефицит болмауы керек;

6. Жару сұ йығ ының анық талғ ан тұ рақ ты тұ тқ ырлығ ы болуы керек;

Қ ұ м тасушы сұ йық қ а айтылғ ан талаптардан басқ а келесілері қ ойылады: ол минималды фильтрацияланатын, яғ ни қ ұ рамындағ ы топырақ ты бастапқ ы кү йде сақ тау ү шін. Жоғ арғ ы ұ стағ ышты қ асиет қ ұ мтасушы сұ йық ү шін тиімсіз, яғ ни топырақ тың тұ нуы, тү пке қ ұ м тасушы сұ йық ты ұ ң ғ ы тү біне дейін жеткізу ү шін айдалады. Осыдан игеру сұ йығ ының айдалатын кө лемін СКҚ кө леміне тең болады. Игеру сұ йығ ы барлық жағ дайларда да минималды тұ тқ ырлық мә ніне ие болуы керек. Кө біне жай су қ олданылады.

Толтырушылар- пайда болғ ан сынық тарды толтыру ү шін жә не олардың шайылып кетуінің алдын – алады. Олар келесі талаптарды қ анағ аттандыруғ а тиіс:

- біршама қ ажетті қ уатқ а ие болуы керек,

- жоғ ары ө ткізгіштік қ асиетін сақ тау керек.

Бұ л талаптарды біртекті кварцты қ ұ м жақ сы қ анағ аттандырады. Бірақ қ ұ м ө те жоғ ары тығ ыздық қ а ие, ол сұ йық тығ ыздығ ынан қ атты ерекшеленеді. Осығ ан байланысты ә лем практикасында толтырушы ретінде шө лмекті шариктер қ олданылуда, сонымен бірге боксит тү йіршіктері т. б.

Қ абатты гидравликалық жару технологиясы:

Гидравликалық жару келесі ұ ң ғ ыларды таң дайды:

- аз ө німді;

- жоғ ары қ абат қ ысымды, тө мен ө ткізгішті коллекторлы ұ ң ғ ы;

- тү п зонасы ластанғ ан;

- аз айдайтын айдау ұ ң ғ ылары;

- жұ тылу аралығ ын кең ітуші айдау ұ ң ғ ылары;

Гидрожару техникалық жарамсыз ұ ң ғ ыларда жә не сулы контур немесе газ шапкасы жақ ын орналасқ ан ұ ң ғ ыларында қ олданбағ ан дұ рыс.

Жұ мысты бастар алдында ұ ң ғ ы тү бін тазалап алу, яғ ни жуу жү ргізген дұ рыс. Бө лек жағ дайларда қ абаттағ ы фильтрация қ асиетін жақ сарту ү шін ұ ң ғ ыда тұ зқ ышқ ылды немесе башмакты ө ң деу жә не қ осымша перфорация операциялары жү ргізіледі. Бұ л шаралар жару қ ысымын тө мендетіп, оның тиімділігін жоғ арылатады. Аса тиімді нә тижені гидроқ ұ мағ ынды перфорациясы береді.

Тазалудан кейін ұ ң ғ ығ а СКҚ -лар тү сіріледі, яғ ни игеру кезінде қ ысымды аз жоғ алтудан сақ тау ү шін. Шегендеу қ ұ бырларын берілген жоғ арғ ы қ ысымдардан сақ тау ү шін кейде пакерлер орнатылады. Жоғ ары қ ысымды гидрожару кезінде пакерге астынан ө те кө п кү штер ә сер етеді. Пакердің ығ ысып кетпеуі ү шін тізбекте пакерден сә л жоғ арырақ гидравликалық якорлер орнатылады.

Қ ұ быр, пакер, якорь тү сіріліп болғ асын ұ ң ғ ы сағ асында головка орнатылады, оғ ан айдау ү шін сорапты агрегат жалғ анады.

Басында жару сұ йығ ын сорапты агрегатпен айдайды. Айдау барысында қ ысым жайлап жоғ арылай береді. Тү п аймағ ында қ ысым арнайы бір шамағ а ие болғ ан моментінде қ абат жарылып, осыдан ойық тар пайда болады. Жарылу моменті манометрлердегі қ ысым кө рсеткіштерінің кү рт қ ұ лауынан анық талады. Жару қ ысымынан кей сағ ада айдау сұ йығ ы біршама ө седі-ойық тар іске қ осылғ андық тан, ұ ң ғ ы сұ йық ты жару алдына қ арағ анда кө п кө лемде алады. Қ абатты жарудан кейін қ ұ м тасушы сұ йығ ын айдау басталады.

Аса тиімді нә тиже жоғ ары жылдамдық пен айдағ анда болады.

Содан кейін қ абатқ а сұ йық ты игеру сұ йығ ымен айдайды. Оның қ ысымы да, жылдамдығ ы да максималды болады. Игеру сұ йығ ы мұ най ұ ң ғ ысында, мұ най айдау ұ ң ғ ысында су болып табылады. Игеру процесінен кейін сағ аны жауып, ұ ң ғ ыны тоқ татады. Сосын ұ ң ғ ыны жауып, топырақ тардан тазалап оны мең геруге кіріседі.

Қ абатты гидравликалық жару жә не оның кең теориялық, осы облыста жү ргізілген эксперименталды зерттеулері, кен орынды игеру жә не пайдалануда ә ртү рлі технологиялық жү йелерді тапты.

Мұ най қ абатының геомеханикалық жә не пайдалану мінездемесіне байланысты, немесе бө лек ө німді қ абаттар ү шін, одан басқ а ө німді қ абаттың рентабельді технологиялық жү йесіне байланысты қ абатты гидравликалық жару ә дісінің бір тү рі таң далады.

Қ абатты гидравликалық жару тү рлері бағ ытымен жә не оның санымен анық талады. Бағ ыты –ол ойық тардың кө лденең немесе тік болуы, ал ойық саны ө те кө п (селективті) немесе аралық.

Бұ дан басқ а гидрожарудың келесі тү рлері бар: магнимен гидравликалық жару, қ ұ мағ ынды перфорация мен біріктірілген ГЖ, қ ышқ ылды пайдаланып, ойық қ а қ ұ м айдамай, кө п сатылы жару.

Қ абатты гидравликалық жару ү шін қ ажетті жабдық тар.

Гидравликалық жаруда келесі жабдық тар комплексі қ олданылады: Сорап агрегаттары, қ ұ м салғ ыш машиналар, жару сұ йығ ын тасушы автоцестерналар, ұ ң ғ ы сағ а арматурасы, пакерлер, якорлар жә не т.б. кө мекші жабдық тар. Негізгі жабдық сорапты агрегат. Олар ауыр, қ уатты, кө тергіштігі 10-12 т машина шамасына орнатылады.

Қ абаттың ө ткізгіштігін жә не мұ найдың ұ ң ғ ымағ а ағ уын жоғ арылатуғ а тек ұ ң ғ ыманың тү п аймағ ын шайырдан жә не парафиннен тазалау жә не сұ йық тұ тқ ырлығ ын тө мендету ғ ана емес, сонымен қ атар қ абат коллекторының қ ұ рылымын ө згерту арқ ылы да қ ол жеткізуге болады. Бұ л ү шін қ абат коллекторына механикалық жә не химиялық ә сер ету ә дістерін қ олданады.

Механикалық ә діске қ абатты сұ йық пен жару ә дісі, ал химиялық ә діске ұ ң ғ ыманың тү п аймағ ын тұ з, жылу, кө бік, саз жә не кө мірқ ышқ ылмен ө ң деу ә дістері жатады.

Қ абатты сұ йық пен жару мұ най қ абаттарының біркелкісіз қ ұ рылымдарына жә не оларды қ абатқ а айдалатын сұ йық қ ысымы ә серімен бө луге негізделген.

Қ абатты гидравликалық жару технологиясы:

Гидравликалық жару келесі ұ ң ғ ымаларда қ олданылады:

- аз ө німді;

- жоғ ары қ абат қ ысымды, тө мен ө ткізгішті коллекторлы ұ ң ғ ыма;

- тү п аймағ ы ластанғ ан;

- аз айдайтын айдау ұ ң ғ ымалары;

- жұ тылу аралығ ын кең ітуші айдау ұ ң ғ ымалары;

Гидрожаруды техникалық жарамсыз ұ ң ғ ымаларда жә не сулы нұ сқ а немесе газ шапкасы жақ ын орналасқ ан ұ ң ғ ымаларында қ олданбағ ан дұ рыс.

Жұ мысты бастар алдында ұ ң ғ ыма тү бін жуып, тазалап алғ ан дұ рыс. Бө лек жағ дайларда қ абаттағ ы сү зілу қ асиетін жақ сарту ү шін ұ ң ғ ымада тұ зқ ышқ ылды немесе башмакты ө ң деу жә не қ осымша перфорациялау операциялары жү ргізіледі. Бұ л шаралар жару қ ысымын тө мендетіп, оның тиімділігін жоғ арылатады. Аса тиімді нә тижені гидроқ ұ мағ ынды перфорациясы береді.

Тазалудан кейін, игеру кезінде қ ысымды жоғ алтудан сақ тау ү шін ұ ң ғ ымағ а СКҚ -лар тү сіріледі. Шегендеу қ ұ бырларын берілген жоғ арғ ы қ ысымдардан сақ тау ү шін кейде пакерлер орнатылады. Жоғ ары қ ысымды гидрожару кезінде пакерге астынан ө те кө п кү штер ә сер етеді. Пакердің ығ ысып кетпеуі ү шін тізбекте пакерден сә л жоғ арырақ гидравликалық якорлар орнатылады.

Қ ұ быр, пакер, якорь тү сіріліп болғ асын ұ ң ғ ыма сағ асында тізбек басы (головка) орнатылады, оғ ан айдау ү шін сорапты агрегат жалғ анады.

Басында жару сұ йығ ын сорапты агрегатпен айдайды. Айдау барысында қ ысым жайлап жоғ арылай береді. Тү п аймағ ында қ ысым арнайы бір шамағ а ие болғ ан моментінде қ абат жарылып, осыдан ойық тар пайда болады. Жарылу моменті манометрлердегі қ ысым кө рсеткіштерінің кү рт қ ұ лауынан анық талады. Жару қ ысымы ә серінен кейбір ұ ң ғ ымалардың сағ асында айдау сұ йығ ы біршама ө седі. Қ абатты сұ йық пен жарудан кейін қ ұ м тасушы сұ йығ ын айдау басталады.

Аса тиімді нә тиже жоғ ары жылдамдық пен айдағ анда болады. Содан кейін қ абатқ а сұ йық ты, игеру сұ йығ ымен айдайды. Оның қ ысымы да, жылдамдығ ы да максималды болады. Игеру сұ йығ ы мұ най ұ ң ғ ымасында мұ най, ал айдау ұ ң ғ ымасында су болып табылады. Игеру процесінен кейін сағ аны жауып, ұ ң ғ ыманы тоқ татады. Осыдан кейін ұ ң ғ ыманы жауып, топырақ тардан тазалап оны мең геруге кіріседі.

Қ абатты гидравликалық жару жә не оның кең теориялық, осы облыста жү ргізілген эксперименталды зерттеулері, кен орынды игеру жә не пайдалануда ә ртү рлі технологиялық жү йелерді тапты.

Мұ най қ абатының геомеханикалық жә не пайдалану мінездемесіне байланысты, немесе бө лек ө німді қ абаттар ү шін, одан басқ а ө німді қ абаттың рентабельді технологиялық жү йесіне байланысты қ абатты гидравликалық жару ә дісінің бір тү рі таң далады.

Қ абатты гидравликалық жару тү рлері бағ ытымен жә не оның саны-мен анық талады. Бағ ыты – ол ойық тардың кө лденең немесе тік болуы, ал ойық саны ө те кө п.

Бұ дан басқ а гидрожарудың келесі тү рлері бар: магниймен гидравликалық жару, қ ұ мағ ынды перфорация мен біріктірілген гидравликалық жару, қ ышқ ылды пайдаланып ойық қ а қ ұ м айдамай кө п сатылы жару.

Қ абатты сұ йық пен жаруғ а арналғ ан жабдық тар

Қ абатты сұ йық пен жаруғ а арналғ ан жабдық тар: автоцистерналар, ү ш сұ йық қ а арналғ ан – жару сұ йығ ы, қ ұ м тасығ ыш, буферлік жару сұ йығ ын айдауғ а арналғ ан ү лкен қ ысымды сорапты агрегаттар, қ ұ м араластырғ ыштар, қ ұ м тасығ ыш, сұ йық ты айдауғ а арналғ ан сорапты агрегаттар, манифольд, ұ ң ғ ыма сағ асының жабдығ ы, ұ ң ғ ыма ішіндегі жабдық тар жиынтығ ы – СКҚ, пакер, якорь.

Автоцистерналар. Сұ йық пен жаруғ а арналғ ан автоцистерналарғ а қ ойылатын талаптар: берілген кө лемдегі ыдыс (емкость), сұ йық температурасын қ алыпты ұ стайтын қ ұ рылғ ы, сұ йық ты айдау сорабы болуы қ ажет. Автоцистерна жақ сы жү к кө тергіштікке ие болуы қ ажет жә не ө зі жү ретін немесе жетекте орналасады.

Қ азіргі кезде келесі маркалы цистерналар қ олданады:

ППЦ-23-5524П, АЦН-11-257, АЦН-7, 5-5334, ЦР-7АП, Ап-15-5320/8350.

Ең ү лкен сыйымдылық ты болып ППЦ-23-5524П цистернасы табылады, ол КрАЗ-257 автомашинасында жә не жарты жетекте жабдық талғ ан цистернадан, трансмиссия мен сорапты блоктан, манифольдтан, ө зіндік сору жү йесінен жә не басқ ада жабдық тардан тұ рады. Бұ л цистерна агрессивсіз сұ йық тарды тасымалдауғ а, оларды сұ йық пен жаруда, гидроқ ұ мағ ынды перфарацияда, тү п аймағ ын қ ышқ ылмен ө ндегенде сорапты агрегаттарғ а беруге арналғ ан.

ППЦ-23-5524П цистернасының техникалық сипаттамасы

Сорапты агрегаттар. Сорапты агрегаттарғ а қ ойылатын талаптар: жару жә не буферлік сұ йық автономды жетекті бір агрегатпен айдалуы қ ажет. Агрегат сорабы ү лкен беріліске ие болу керек жә не пайдалану ауданы шартында сұ йық пен жару ү шін жеткілікті қ ысым тудыру кажет.

Қ ысым тудыру ү шін КрАЗ-257 автомашинасында жабдық талғ ан сорапты агрегат қ олданылады. Агрегат жабдығ ы 4УС-800 кү штік қ ондырғ ыдан, 3КПм беріліс қ орабынан, 4Р-700 горизонтальды ү ш плунжерлі сораптан, манифольдтан жә не басқ ару жү йесінен тұ рады.

4СУ-800 кү штік қ одырғ ысы кө п дискалы фракциялы муфталы дизельден, ортадан тепкіш желдеткіштен, қ оректену, салқ ындату, майлау жү йелерінен жә не басқ ада тү йіндерден тү рады. Қ озғ алтқ ыш ретінде V-тә різді, 12 – цилиндрлі тө рт тактылы дизель қ олданады. Қ озғ алтқ ыштың ең ү лкен қ уаты 588 кВт.

3КПм беріліс қ орабы тө рт сатылы, келесі беріліс қ атынастарын қ амтамасыздандырады: 4, 67; 3, 43; 2, 43; 1, 94.

4Р-700 сорабы ү ш плунжерлі, горизонтальды, бір жақ ты қ озғ алады. Оның қ ұ рылысы, диаметрі 100 немесе 200 мм плунжермен жұ мыс жасауда қ арастырылғ ан. Сонда ең ү лкен беріліс 22 л/с, қ ысымы 21 МПа, ал ең кіші берілісі 6, 3 л/с, қ ысымы 70 МПа.

Қ ұ мараластырғ ыш. Агрегат қ ұ мды тасымалдауды жә не қ ұ м-сұ йық қ оспасын дайындауды қ амтамасыздандыру қ ажет. Агрегатта екі фракциялы – майда жә не ү лкен қ ұ м толтыратын екі ыдыс (емкость) болады. Гидрожетек автомашинаның жү ргіш қ озғ алтқ ышы арқ ылы жұ мыс жасайды. Қ ұ м тығ ындарын жә не ыдыс қ абырғ асына қ ұ мның жағ ылуын болдырмайтын дірілдеткіштер жабдық талғ ан. Дірілдеткіш жетегі пневматикалы компрессор арқ ылы жұ мыс жасайды.

Гидрожетекті жұ мыс шнегімен жабдық талғ ан гидрожү йеде қ ұ м-сұ йық қ оспасы араласады. Ө німділігі 50-75 т/сағ. Қ оспа қ алақ шалы араластырғ ышты аккумуляторда жә не қ ұ мның тұ нуын болдыру ү шін гидромоторларда жиналады. Аккумулятор сыйымдылығ ы 1-1, 5 м³. Аккумулятордан сорапты агрегатқ а қ оспа қ ұ м сорабымен беріледі.

4ПА агрегаты КрАЗ-257 автомашинасында жабдық талғ ан жә не басқ ару қ ұ рылғ ысынан, аккумулятордан, араластырғ ыштан, қ ұ м берілісін реттегіштен, жұ мыс шнегінен, бункерден, пневмо дірілдеткіштен, май жә не қ ұ м сораптарынан, қ ұ растыру базасынан тұ рады.

Манифольд агрегаттардың барлығ ынбір жү йеге қ осуғ а, сұ йық пен жару процессін басқ аруғ а, бақ ылауғ а жә не қ орғ ауғ а арналғ ан.

Манифольд блогы екі топты байланыстан тұ рады – тө мен жә не жоғ ары қ ысымды жә не сораптардың бірі апаттық тоқ тағ анда тө мен қ ысымды желіге сұ йық тың кері ағ уын болдырмайтын кері клапандармен жабдық талғ ан.

Қ азіргі кезде 1БМ-700 манифольд блогы қ олданады. Ол 70 МПа-ғ а дейін қ ысымда жұ мыс жасауғ а мү мкіндік береді.

Ұ ң ғ ыма ішіндегі жабдық тар. Ұ ң ғ ымада СКҚ тізбегіне пакер жә не якорь тү сіреді. Пакер, ұ ң ғ ыманың тү п аймағ ын ұ ң ғ ыма бағ анасының басқ а бө лігінен бө ліп тұ рады. Сонымен қ атар пакер шегендеуші қ ұ бырлардың негізгі бө лігі жоғ ары қ ысымнан сақ талады. Ұ ң ғ ымада ү лкен қ ысым болғ андық тан пакерге ә сер ететін ө стік кү ш оны жылжытады. Пакердің шлипсін ұ стау орнында ұ стап тұ руғ а жеткіліксіз болады. Сондық тан пакер ү стіне якорь қ ояды.

Ұ ң ғ ыма сағ асының жабдығ ы жер бетіндегі жабдық тарды СКҚ ішімен жә не қ ұ быр сыртындағ ы кең істікпен қ осуғ а арналғ ан. Сағ алық арматура диаметрі 73 мм жә не 89 мм қ ұ бырларды қ осуғ а мү мкіндік береді жә не 70 МПа-ғ а дейінгі қ ысымғ а арналғ ан. Арматура шифры 2АУ-700.

Негізгі.: 1 [154-174], 3 [222-242], 7, [69-73]

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Қ абатты гидравликалық жаруды қ андай ұ ң ғ ыларда жү ргізген жө н?
2. Гидравликалық жару қ абатта болғ ан моменті қ алай анық талады?
3. Жыныста тік ойық тар жасау ү шін не керек?
4. Гидравликалық жару қ андай ұ ң ғ ымаларда қ олданылады?
5. Қ андай қ ондырғ ы қ олданылады?
6. Қ ұ мараластырғ ыштың негізгі қ ызметі?