Бестік жүйелер

Шынытектес халькогенидтерде оксидті шынылармен салыстырғ анда тікелей бір-бірімен байланыспағ ан бө лшектерінің ө зара ә рекеті едә уір ә лсіз, себебі халькогендердің қ атысуымен болғ ан байланыстары анағ ұ рлым ковалентті. Халькогенидті шыныларда сфералық алыстан ә сер ететін кулондық ө зара ә серлердің мү лдем болмауы жә не ковалентті гомео- немесе гетерополярлық, донорлы-акцепторлық жә не диполь-квадрупольдық тү ріндегі химиялық байланыстардың жақ ыннан ә сер ететін кү штерінің кө птеп тү зілуі сә йкес қ ұ рылымдық бірліктердің ішіндегі ғ ана атомаралық ө зара ә серді алдын ала анық тайды. Басқ аша айтқ анда, ХЖШ-дағ ы химиялық ө зара ә сердің энергиясын бағ алағ анда Маделунг коэффициентін 1-ге тең деп алуғ а болады. Қ ұ рылымдық бірліктер мен олардың байланыс бойынша емес, атомдар бойынша шектелуін таң дау локальды жақ ыннан ә сер ететін байланыстардың бө лшекаралық кү штермен ө зара байланысының барлық жиынтығ ын тү йістіруге мү мкіндік береді. Мұ ндай ә дістер қ ұ рылымдық бірлік тү рінде ө рнектелген қ ұ рылымды-химиялық қ ұ рамы жә не шынытектес заттардың физика-химиялық қ асиеттерінің аддитивті қ атынасын қ олдануғ а жол ашады. Ф шынылардың кез келген қ асиетінің жалпы ө рнегі ф_і қ ұ рылымдық бірліктің сә йкес қ асиеттерінің мә ні мен М_і мольдік-кө лемдік концентрациясының кө бейтінділерінің қ осындысына тең:

ф_і мә ні шынытектес кү йдегі Ф_о (қ арапайым заттар немесе химиялық қ осылыстар)таза компонентінің сә йкес қ асиетінің [ М_о ] таза фазадағ ы осы компоненттің мольдік-кө лемдік концентрациясының қ атынасына тең, яғ ни

мұ ндағ ы ρ ₀– таза компоненттің тығ ыздығ ы; М_о - оның мольдік массасы. Мұ ндай аддитивті тә уелділік шынытектес заттардың микроқ аттылығ ы, сыну жә не Ленжевен диамагнитизм кө рсеткіштері ү шін бекітілген.