Диссимуляция түсінігі. Диссимуляция формалары.

Психикалық ауырудың диссимуляциясы дегеніміз психикалық дерттің рас белгілерін ә дейі жасыру. Ә леуметтік аспектіде ол симуляцияның қ арама-қ айшысы: ауру адам ө зінің ә леуметтік жағ дайын психикалық дені сау адам ретінде сақ тап қ алуғ а тырысады.

Диссимуляция есалаң тұ лғ аларда ә детте шизофрения, негізінен сандырақ тық синдром, мү мкіндігінше органикалық психоздар, алкогольдық психоз жә не параноялық синдром кезінде байқ алады.

Зерттеушілер психикалық ауру динамикасын қ оршағ ан диссимуляциялық мінез-қ ұ лық тың бірнеше тә сілдері мен клиникалық формаларын атап кө рсеткен. Мысалы, психикалық ауру тұ лғ алар диссимуляциясының ең қ арапайым формасы аутистикалық форма деп аталады, ондай жағ дайда аурулар ө здерінде бар жан кү йзелістерін жасыруғ а тырысқ андық тан қ оршағ ан ортамен байланысты шектейді. Параноялық жан қ ұ былыстары психикалық бұ зылуды дә лелдейтін мейлінше «рационалды» ә дістермен бірге жү реді: сандырақ тық фабула сырттай қ исынды болып жасырынады, бірақ шын мә нініде деректерді бір жақ ты тү сіндіреді. Ауру процессінің ө те терең кө рсеткіштеріне ө туі, ө з соң ынан психикалық бұ зылушылық тардың кө рінуін ашатын, диссимулияцияның тізбексіз қ айшы, қ ос қ исынды ә рекетіне ә кеп соғ ады. Қ ол жетімді байланыс кезінде денсаулық жағ дайы туралы ә ң гімелесуден таң дамалы бас тарту диссимуляцияның кө рінуі болуы мү мкін (негативистік форма).

Параноялық сана кезінде психопатиямен, шизофрениямен ауыратындар кө біне ә леуметке қ арсы ниеттерін жә не агрессиялық пиғ ылдарын жасырады, ақ ыл-ойдың біршама кем сақ талуына байланысты бұ л ниеттерін олар ауру (дерт) ретінде қ абылдамайды, ө тірік кешкен аурулық жағ дайғ а деген сын кө здік қ атынасын еліктеу ө те нанымды (сенімді) кө рінуі мү мкін.

Сандырақ тық жан қ ұ былысы бар аурулардан басқ а, ө з-ө зіне қ ол сұ ғ у пиғ ылын жасырушы, кү йзеліспен ауыратындар да диссимуляциялауды қ олданады. Кейбір кездерде жасырын кү йзелістік жағ дай қ оршағ ан орта ү шін кү тпеген ашық суицидтің себебі болуы мү мкін.

Диссимуляцияны тану кө біне айтарлық тай қ иындық туғ ызады, ө йткені аурулар ө зінің ІV немесе басқ а психопатологиялық симптоматикасын жасырып қ ана қ оймай, ө мірдегі еш мә ні жоқ оқ иғ алар туралы жалпығ а бір ұ сыныстарғ а сү йене отырып анамнезді сипаттауы мү мкін.

Диссимуляцияны танып білу.

Диссимуляцияны анық таудың ойдағ ыдай болуы кө біне бірнеше факторлармен анық талады. Аурулармен ә ң гімелесу кезінде деонтологиялық қ ағ идаттарды қ атаң сақ тау тұ лғ ааралық қ атынастардағ ы, қ ызығ ушылық тардағ ы, тұ рмыс қ алпындағ ы, кө ң іл-кү йдегі ә ртү рлі ө згерістерді жанама тү рде айқ ындауғ а, сонымен бірге ол ө згерістердің себептерін анық тауғ а септігін тигізеді. Кейбір жағ дайларда психикалық аурулар, оның ә ртү рлі кө ріністері туралы ауру тұ лғ алардың тү сініктерін білген пайдалы.

Сандырақ тық жан қ ұ былысын, елестеушілікті айқ ындауғ а тырыса отырып, ауру тұ лғ аның ө з жағ дайындағ ы ә ртү рлі сипаттарғ а психиатрдың қ атынасын жақ сы сезетінін есте сақ тағ ан жө н. Ауру адамды динамикалық бақ ылаудың зор маң ызы бар: ә ң гімелесу барысында пайда болатын парамимия, микрокататониялық симптомдар, кернеуліліктің, кү діктіліктің кенеттен пайда болуы, долылық (аффекттік) ө згерістер, ә ртү рлі тұ лғ алармен қ атынасу ерекшеліктері (медициналық қ ызметкерлердің қ арауындағ ы жә не қ арауынан тыс мінез-қ ұ лық тарының диссоциациясы). Кейбір жағ дайларда диссимуляциялаушы кү діктінің клиникалық -психопатологиялық талдауына ө зін тә жірибеде оң жағ ынан кө рсеткен тә жірибелік-психологиялық зерттеуді толық тырғ ан тиімді.

Ауру адамдар екі жоспарда ө мір сү рген кезде диссимулияциялауды айқ ындау ө те қ иынғ а соғ ады: бір жағ ынан, қ оршағ ан ортада дұ рыс бағ ыттанады, екінші жағ ынан — сандырақ тық жан-қ ұ былысының ық палында болады. Мұ ндай кү йлер ауру созылып кеткен жағ дайларда болуы мү мкін.