Сот психиатриясының пәні және әдісі.

Дә рістердің тезистері

Дә ріс

Тақ ырыбы: Сот психиатриясының тү сінігі. Сот психиатриясының пә ні, ә дістері. Мақ саты: Сот психиатриясының тү сініктерін беру.

Жоспары:

Сот психиатриясының тү сінігі.

Сот психиатриясының пә ні жә не ә дісі.

Сот психиатриясының тү сінігі.

Сот психиатриясы – психиатрияның арнайы бө лімі, оның міндеттеріне азаматтық жә не қ ылмыстық қ ұ қ ық пен іс жү ргізу сұ рақ тарына арнайы қ атысы бар ә ртү рлі жү йке қ абынуларын зерттеу жатады. Қ ылмыстық іс жү ргізуде айыпталушының, жә бірленушінің жә не куә лердің немесе азаматтық іс жү ргізуде талапкер мен жауапкердің психикалық жағ дайын бағ алауда сарапшы-сот психиатрлары жү йке қ абынулары бар-жоқ тығ ын анық тап қ ана қ оймай, сонымен бірге аурудың диагнозын дұ рыс қ оя білуі жә не оны емдей білуі қ ажет. Жауаптылық қ а қ абілеттілігі туралы сұ рақ ты шеше отырып сарапшы айыпталушының ө з іс-ә рекетіне есеп бере алатындығ ын жә не қ ұ қ ық бұ зушылық жасау барысында оларғ а басшылық жасай алатындығ ын анық тай білуі керек.

Сот психиатриясы ә ділсотқ а қ ызмет қ ылып, заң дылық ты жә не қ ұ қ ық тә ртібін бекітуге кө мектеседі. Сот-психиатриялық сараптама жалпы психиатрияның барлық жетістіктерін пайдаланады жә не тергеу мен сот ү шін заң ның адамгершілігін шығ арады. Оғ ан сә йкес психикалық ауру тұ лғ алардың қ оғ амғ а қ ауіпті ә рекеттері қ ылмыс ретінде бағ аланбайды, ал оны жасағ ан психикалық ауру қ ылмыскер болып есептелмейді. Сот психиатрларының жұ мысы жалпы профильді психиатрлардың жұ мыстарынан ерекшеленеді. Кө біне сараптамағ а ө мірінің анамнезінде жә не психикалық жағ дайында бірнеше ерекшеліктері бар тұ лғ алар тү седі. Сот психиатрлары психикалық бұ зылуды ғ ана емес, оның ауырлығ ында анық таулары керек. Кө п клиникалық тә жірибесі бар дә рігерлер ғ ана сот психиатрлары бола алады, олар жалпы терапияны білулері жә не қ ұ қ ық тық сұ рақ тардан хабардар болулары керек. Мұ ндай жан жақ ты дайындық негізделген диагностика жү ргізуге жә не сот психиатриялық қ орытындыда жазылатын тұ жырымды дұ рыс қ ұ руғ а мү мкіндік береді (сот-психиатриялық сараптама акті).

Сот психиатриясының пә ні жә не ә дісі.

Зерттелушінің жағ дайын нақ ты жә не негізделген психопатологиялық саралау жү ргізетін клиникалық ә діс психиканы зерттеудің негізгі ә дісі болып отыр. Психикалық бұ зылудың табиғ атын жә не сипатын анық тайтын барлық пайда болғ ан фактілер сот психиатриялық бағ алауды жең ілдетеді.

Ә ртү рлі психикалық бұ зылулардағ ы қ абілетсіздіктің критерийлерін ә рі қ арай теориялық жә не практикалық дайындау сот психиатриясының қ азіргі міндеттеріне жатады. Психопатия, шизофрения кезіндегі ремиссия сияқ ты кү рделі клиникалық мә селелердің сараптамалық ың ғ айын негіздеу жә не мұ қ ият саралау қ ажет. Азаматтық іс жү ргізудегі сот психиатриялық сараптаманың ө скен мә ні қ абілеттілік – қ абілетсіздік критерийлерін терең дайындауды жә не нақ тылауды қ ажет етеді. Сот психиатрлары психикалық аурулардың қ оғ амғ а қ ауіпті ә рекеттерінің алдын алуғ а айрық ша кө ң іл бө лулері қ ажет. Мә жбү рлеп емдеу – мұ ндай профилактиканың негізгі ә дістерінің бірі. Мә жбү рлеп емдеуден шық қ ан тұ лғ алар тұ рғ ылық ты жерлеріндегі психоневрологиялық диспансерлердегі жә не басқ а медициналық мекемелердегі дә рігерлердің бақ ылауына тү сулері керек; олар арнайы есепте болулары қ ажет. Бұ л оларғ а уақ ытылы бақ ылау жү ргізуді ұ йымдастыруғ а жә не ауру қ абынғ ан немесе рецидивтенген кезде қ айта госпитальдауды жү зеге асыруғ а мү мкіндік береді.

Тақ ырып бойынша ә дебиет:

1. В.Н. Крюков, Сот медицинасы, - Москва: «Норма», 2004 ж.

2. В.Л. Попов, Сот-медициналық сараптама, Анық тамалық: - Санкт-Петербург: «Питер», 1997 ж.

3. В.Л. Попов, Сот медицинасы, - Санкт-Петербург: «Питер», 2000ж.

4. Г.С. Шанаева, Сот-медициналық сараптама, -Алматы: - «Дә некер», 2003 ж.