Yusufun qardaşları Misirə gəlib onun yanına daxil oldu­lar. Yusuf on­la­rı tanıdı, onlar isə onu tanımadılar”.

Yusuf (ə) Misir torpaqları nı n anbarları nı sə rə camı na gö tü r­dü k­də n sonra ö zü nü iş ini bacarı qla idarə edə bilə n hakimiyyə t sahibi kimi gö stə rdi. O (ə), yeddi mə hsuldar il ə rzində bü tü n Misir torpaqları nda taxı l ə kmə k hö kmü verdi və ə kinç ilik ü ç ü n ç ox bö yü k sahə lə r ayı rdı. O (ə), olduqca bö yü k hə cmlə rdə ə rzaq mə hsulları və taxı l ehtiyatları tə darü k edilmə sinə nail oldu və onları bö yü k mə harə tlə qoruyub saxlaya bildi. Quraqlı q illə ri baş layanda isə, mə hsul qı tlı ğ ı hə tta qonş u ö lkə lə ri də bü rü mü ş dü. Yağ ı ş Yaqubun (ə) və oğ ulları nı n yaş adı ğ ı Fə lə stində də yağ mı rdı. Belə olduqda Yaqub (ə) oğ ulları nı Misirə gö ndə rir ki, oradan taxı l alı b gə tirsinlə r. Yaqubun (ə) oğ ulları Misirə gə ldikdə onlar Yusufla qarş ı laş dı lar. O (ə) onları o saat tanı dı, lakin onlar isə onu (ə) ü mumiyyə tlə heç tanı madı lar.

ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ

(12.59) “(Yusif) onları n (ə rzaq) yü klə rini hazı rlayı b dedi: “Atabir qardaş ı nı zı yanı ma gə tirin. Mə gə r mə nim ö lç ü də dü z və qonaqpə rvə rlə rin ə n yaxş ı sı olduğ umu gö rmü rsü nü z?! ”

(12.60) “Ə gə r onu yanı ma gə tirmə sə niz, mə ndə n bir qab (keyl) belə ə rzaq gö zlə mə yin və mə nə də yaxı nlaş mayı n! ”

Yusuf (ə) adə tə n baş qa tacirlə rə satdı ğ ı kimi, onlara taxı l satdı. O (ə) ö z ö lkə sinin iş lə rini mü drikcə sinə idarə edirdi və buna gö rə də hə r alı cı ya ancaq bir də və yü kü taxı l satı n almağ a icazə verilirdi. Sonra o (ə) qardaş ları nı n iş lə rinin necə getmə si ilə maraqlandı və onlar da ona (ə) bildirdilə r ki, hə lə evdə atası ilə qalan bir qardaş ları da var. Bunu demə klə onlar Benyamini nə zə rdə tuturdular. Belə olduqda Yusuf (ə) onlara dedi ki, gə lə n də fə gə lə ndə kiç ik qardaş ları nı da gə tirsinlə r. O (ə) onlara gö stə rdiyi qonaqpə rvə rliyini xatı rlatmaqla, onlarda yenə də Misirə qayı tmaq hə və si oyatsı n, lakin ə lavə etdi ki, ə gə r kiç ik qardaş ları nı ö zlə ri ilə gə tirmə sə lə r, o (ə) onlara vermə k ü ç ü n taxı l ayı rmayacaq. O (ə) bilirdi ki, onlar mə cbur qalı b yenə Misirə gə lə cə klə r və buna gö rə ü mid edirdi ki, onun (ə) sö zlə ri qardaş ları Yusufun (ə) istə diyini yerinə yetirmə yə daha tez mə cbur edə r.

ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ

Yusifin qardaş ları) dedilə r: “Ondan ö trü atası nı yola gə tirmə yə ç alı ş arı q və sö zsü z ki, (bunu) edə rik”.

Tamamilə aydı n idi ki, Yaqub (ə) Beniaminin xatirini hə dsiz də rə cə də ç ox istə yirdi və sevimli oğ lu ilə ayrı lı ğ a tab gə tirə bilmirdi. Yusuf yoxa ç ı xdı qdan sonra, tə kcə Benyamin onun tə sə llisi olmuş du və buna gö rə qardaş lar qeyd etdilə r ki, kiç ik qardaş ları nı onlarla buraxması ü ç ü n ataları na yalvarı b, onun razı lı ğ ı nı almalı dı rlar.

ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ

(12.62) “(Yusif) xidmə tç ilə rinə dedi: “Onları n (ə rzaq ə və zinə verdiklə ri) malları nı da (xə lvə tcə) yü klə rinin iç inə qoyun. Bə lkə, ailə lə rinə dö ndü kdə onu (malları nı n geri qaytarı ldı ğ ı nı) baş a dü ş sü nlə r və ola bilsin ki, (yenidə n ə rzaq almaq ü ç ü n bir daha yanı mı za) qayı tsı nlar! ”

Yusuf (ə) xidmə tç ilə rinə tapş ı rdı ki, onları n taxı l ə və zinə verdiklə ri pulları qaytarı b yü klə rinin iç inə qoysunlar ki, evlə rinə qayı danda onlar taxı l almaq ü ç ü n verdiklə ri pulları n onlara qaytarı ldı ğ ı nı gö rsü nlə r. Yusuf (ə) istə mirdi ki, qardaş ları ö də dik­lə ri pulları n onlara qaytarı ldı ğ ı nı gö rü b utansı nlar. O (ə) onlara yaxş ı lı q etmə k və bununla onları tezliklə Misirə qayı tmağ a ruhlan­dı rmaq istə yirdi. O (ə), taxı lı qardaş ları na tamamilə ö lç ü b verdi və pulları nı da ö zlə rinə elə qaytardı ki, onlar bunu o saat bilmə sinlə r və baş a dü ş mə sinlə r ki, o (ə) bu rə ftarı ilə nə yə nail olmaq istə yir. Ona (ə) mə lum idi ki, insanlara gö stə rilə n yaxş ı mü nasibə t onları xeyirxahları na tam etibar etmə yə yö nə ldir.

ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ

(12.63) “(Yusufun) qardaş ları ataları nı n yanı na dö ndü kdə de­di­­lə r: “Ata! Bizə artı q (taxı l) ö lç ü lü b verilmə yə cə k. Yenidə n (tam ö lç ü də) taxı l almaq ü ç ü n qardaş ı mı zı bizimlə birlikdə (Misirə) gö ndə r. Biz, ə lbə ttə, onu qoruyacağ ı q! ”

Yaqubun (ə) oğ ulları dedilə r: “Ey atamı z! ə gə r sə n qardaş ı mı zı bizimlə buraxmasan, onda daha bizə taxı lı tam hə cmdə vermə yə ­cə klə r. Kiç ik qardaş ı mı za icazə ver bizimlə sə fə rə ç ı xsı n ki, biz bir daha taxı l ala bilə k. Biz onu hə r cü r hadisə lə rdə n qoruyacağ ı q”.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ

(12.64) “(Yaqub) dedi: “Bundan ə vvə l qardaş ı nı sizə eti­bar etdi­yim kimi, heç onu sizə etibar edə bilə rə mmi? Allah Ö zü (onu) ə n yaxş ı qoruyandı r və rə hmlilə rin ə n Rə hmlisidir! ”

Yaqub (ə) onlara belə dedi: “Mə n bir də fə Yusufu sizə etibar etdiyim kimi, kiç ik qardaş ı nı da etibar edə bilmə rə m. Siz olduqca inandı rı cı və d vermiş diniz ki, Yusufu qoruyacaqsı nı z, lakin borcu­nuzu yerinə yetirmə diniz. Bax buna gö rə mə n sizin və dlə rinizə etibar etmirə m, ə və zində mə n ancaq Fö vqə luca Allaha etibar edə bilə rə m. Mə nim və ziyyə tim Ona mə lumdur və mə n Ondan xahiş edirə m ki, mə nə rə hm etsin və oğ lumu qorusun”. Bu sö zlə rdə n aydı n olur ki, Yaqub (ə) Benyaminin qardaş ları ilə sə fə rə ç ı xması na razı lı q vermə yə meyilli idi.

ﭥ ﭦ ﭧ ﭨ ﭩ ﭪ ﭫ ﭬ ﭭ ﭮ ﭯ ﭰ ﭱ ﭲ ﭳ ﭴ ﭵ ﭶ ﭷ ﭸ ﭹ ﭺ ﭻ ﭼ ﭽ ﭾ ﭿ ﮀ ﮁ ﮂ

Onlar yü klə rini aç dı qda ö də dik­lə ­ri ş eylə rin da ö zlə ­rinə qayta­rı l­dı ­ğ ı ­nı gö rü b dedi­lə r: “Atacan! Bizə daha nə lazı mdı r ki? Budur, sə rmayə ­miz ö zü mü zə qaytarı lı b. Biz ailə mizi ə r­zaq­la tə min edə r, qardaş ı mı zı qoruyar və bir də və yü kü də artı q aları q ki, bu də fə aldı ğ ı mı z (sonra alacağ ı mı zdan) ç ox azdı r”[107].

Qardaş lara aydı n oldu ki, Yusuf (ə) bilə rə kdə n onları n pulları nı ö zlə rinə geri qaytarmı ş və taxı la gö rə onlardan haqq almamı ş dı. Nö vbə ti ticarə t sə fə rinə onlarla birlikdə Benyamini də gö ndə rmə sinə ataları nı qə ti inandı rmaq ü midi ilə qardaş lar dedi­lə r: “Atacan! Bizi belə lə yaqə tlə qə bul etdikdə n sonra daha nə arzu edə bilə rik? Misir ə yanı bizə tam ö lç ü ilə [108] taxı l vermiş və sə mimi xeyirxahlı q və alicə nablı q gö stə rə rə k, pulları mı zı da bizə hö rmə tlə qaytarmı ş dı r. Ə gə r biz Misirə qardaş ı mı zla birgə qayı tsaq, onda bizə yenə taxı lı tam hə cmdə verə rlə r və biz də ailə lə rimizi dolandı ra bilə rik. Biz onda evə ailə ü zvlə rimizin ehtiyacı olduğ unu gə tirə bilə rik. Biz qardaş ı mı zı mü tlə q qoruyarı q və ə və zində daha bir yü k taxı l aları q, ç ü nki hə r adama bir minik yü kü [109] taxı l verilir. Bu sə fə r ağ ı r olmayacaqdı r və o, sə nə ziyan vurmayacaqdı r, ç ü nki ç ox vaxt aparmayacaq və bizə aç ı q-aş kar fayda gə tirə cə kdir.

ﮃ ﮄ ﮅ ﮆ ﮇ ﮈ ﮉ ﮊ ﮋ ﮌ ﮍ ﮎ ﮏ ﮐ ﮑ ﮒ ﮓ ﮔ ﮕ ﮖ ﮗ ﮘ ﮙ ﮚ ﮛ ﮜ

O dedi: “Mü hasirə yə alı nı b ç a­rə siz qal­manı z istisna edilmə klə, onu yanı ma gə ­ti­rə cə yinizə Allah qarş ı sı nda and iç mə yincə onu si­zinlə gö ndə rmə ­yə cə ­yə m”. On­lar and iç dikdə, Yaqub dedi: “Allah sö y­lə ­dik­lə rimizə Və kil­dir”.

Yaqub dedi: “Siz Allah qarş ı sı nda mö hkə m and iç ib, Beni­aminlə bə rabə r geri qayı dacağ ı nı z barə də mə nə sö z vermə sə ­niz, mü hasirə yə dü ş ü b ç arə siz qalmanı z istisna edilmə klə, onu sizinlə getmə yə qoymayacağ am”. Oğ ulları ataları nı n tə lə b etdiyi kimi and iç dikdə Yaqub (ə) dedi: “Allahı n buna Ş ahid olması yetə r. Allah sizi saxlası n! ”

ﮝ ﮞ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮣ ﮤ ﮥ ﮦ ﮧ ﮨ ﮩ ﮪ ﮫ ﮬ ﮭ ﮮ ﮯ ﮰ ﮱ ﯓ ﯔ ﯕ ﯖ ﯗ ﯘ ﯙ ﯚ ﯛ ﯜ ﯝ

O dedi: “Ey oğ ulları m! Ş ə hə rə bir qapı dan girmə yin, ayrı -ayrı qapı lardan girin. Alla­hı n ira­də sinə qarş ı isə heç bir ş eylə sizə fayda verə bilmə ­rə m. Hö km yal­nı z Allahı ndı r. Mə n ancaq Ona tə ­və kkü l edi­rə m. Qoy tə və kkü l edə nlə r də ancaq Ona tə və kkü l etsinlə r”.

Oğ ulları nı sə fə rə yola salarkə n Yaqub (ə) dedi: “Misirə ç atdı qda, ş ə hə rə tə k bir də rvazası ndan deyil, mü xtə lif də rvazala­rı n­dan daxil olun. Siz ç oxsunuz və mə n də qorxuram ki, adamlar hamı nı zı n bir kiş inin oğ ulları olduğ unuzu bilib paxı llı qları ndan sizi gö zə gə tirsinlə r. Mə n sizə bundan baş qa heç nə ilə kö mə k edə bilmə rə m, ç ü nki heç bir ş ey Allahı n qə də rinin qarş ı sı nı almağ a qadir deyil. O, hə r ş eyi ö ncə də n mü ə yyə nlə ş dirir və hö km ç ı xarı r və bu hö kmlə r mü tlə q yerinə yetirilir. Mə n tə kcə Ona tə və kkü l edirə m və nə sihə timin sizi ziyandan qoruyacağ ı zə nninə qapı lmı ram. Doğ rudan da, tə və kkü l sayə sində istə nilə n xeyrə nail olmaq və xoş agə lmə z hadisə lə rdə n uzaqlaş maq mü mkü ndü r”.

ﯞ ﯟ ﯠ ﯡ ﯢ ﯣ ﯤ ﯥ ﯦ ﯧ ﯨ ﯩ ﯪ ﯫ ﯬ ﯭ ﯮ ﯯ ﯰ ﯱ ﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ ﯹ ﯺ ﯻ ﯼ ﯽ

Ataları nı n onlara ə mr et­diyi yer­lə r­də n daxil olmala­rı ­nı n Alla­hı n ya­nı n­da onlar ü ç ü n heç bir faydası olmadı, la­kin bu Yaqubun nə f­sində ki bir istə k idi ki, onu da yerinə ye­tirdi. Hə qiqə tə n də, o, elm sa­hibi idi, ç ü nki onu Biz ö y­rə t­miş ­dik. Lakin insanları n ç oxu bunu bil­mir”.

Misirə gə lib ç atdı qda oğ ullar ş ə hə rə ataları nı n dediyi kimi daxil oldular. Onları n bu ə mə li onları bə dbə xtliklə rdə n uzaqlaş dı ra bilmə di. Lakin Yaqub (ə) ö z uş aqları nı sevir, onlara gö rə narahat olur və onları n yaxş ı davranması ona mü ə yyə n rahatlı q bə xş edirdi. Bu isə heç də onun (ə) biliyinin ç atı ş mazlı ğ ı na də lalə t etmirdi, ç ü nki o (ə), alicə nab elç ilə rdə n biri və ə n bö yü k din alimi idi. Mə hz buna gö rə, Allah xü susilə qeyd edir ki, o (ə) Allahdan ona nazil edilmiş geniş biliklə rə sahib idi. Bu biliklə rin onun (ə) istedadı nı n və bacardı qları nı n nə ticə si deyildi. Onlar Allahı n nemə ti və Onun verdiyi tə liminin nə ticə siydi. Hə qiqə tə n də, insanları n ə ksə riyyə ti ö z ə mə llə rinin və baş verə n hadisə lə rin incə liklə rinin nə ticə lə rində n xə bə rdar deyillə r. Hə tta elmə sahib olanlar belə bə zə n bə zi hö kmlə ri nə zə rdə n qaç ı rı r və mü vafiq nə ticə lə r ç ı xarmı rlar.

ﯾ ﯿ ﰀ ﰁ ﰂ ﰃ ﰄ ﰅ ﰆ ﰇ ﰈ ﰉ ﰊ ﰋ ﰌ ﰍ ﰎ ﰏ

Onlar Yusufun yanı na daxil ol­duqda o, qardaş ı nı bə rk-bə rk qucaq­la­yı b dedi: “Hə qi­qə tə n, mə n sə nin qar­da­ş ı nam. Onları n tutduq­ları iş lə rə gö rə kə də rlə nmə ”.

Onlar Yusufun yanı na daxil olduqda, o (ə), Benyamini yanı na ç ağ ı rı b onu qucaqladı. O (ə) ona xü susi diqqə t gö stə rdi və hə qiqə ti aç ı b ona danı ş dı. O (ə) ona doğ ma qardaş ı olduğ unu bildirdi və ona onları xeyirli sonluq gö zlə diyinin mü jdə sinu verdi. O (ə) ona hə m də bu ə hvalatı n tam sona ç atması na qə də r Benyaminin onun (ə) yanı nda qalması ü ç ü n ö z qurduğ u planı nı və fə ndini xə bə r verdi.

ﭑ ﭒ ﭓ ﭔ ﭕ ﭖ ﭗ ﭘ ﭙ ﭚ ﭛ ﭜ ﭝ ﭞ ﭟ ﭠ

Yusif) onları n yü klə rini hazı rlatdı ğ ı vaxt qardaş ı nı n yü kü nü n iç inə bir su qabı (piyalə) qoydu. (Karvan yola dü ş dü kdə n) sonra (arxaları nca) bir carç ı: “Ey karvan ə hli! Siz, hə qiqə tə n, oğ rusunuz! ” – deyə haray ç ə kdi”.

Yusuf hə r qardaş ı ü ç ü n, o cü mlə də n Beniyamin ü ç ü n bir də və yü kü miqdarı nda taxı l ç ə kilmə sinə sə rə ncam verdi, sonra isə ö z kiç ik qardaş ı nı n yü kü nü n iç inə iç ki və ya taxı l ö lç mə k ü ç ü n istifadə edilə n bir piyalə qoydu. Qardaş lar ö z yü klə rini bağ ladı lar və getmə yə hazı rlaş ı rdı lar ki, carç ı birdə n haray saldı: “Ey karvan sahiblə ri, siz – oğ rusunuz! ” Yə qin ki, o, mə sə lə nin nə yerdə olduğ unu bilmirdi.

ﭡ ﭢ ﭣ ﭤ ﭥ ﭦ