Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Ақпаратты криптографиялық қорғау және шифрлау әдісін қолдану






 

Вижинер Кестесі бойынша шифрлау

Вижинер жү йесі Цезарь жү йесі жү йесіне ұ қ сайды. Шифрлау кестесі Вижинер кестесі деп аталады. Вижинер кестесі n2 элементтен тұ ратын квадраттық матрица болып табылады. Бұ л жерде n – қ олданылатын ә ліпби символдарының саны. Бірінші қ атарда ә ліпбидің барлық ә ріатері жазылса, ә рбір келесі қ атарды бір ә ріпке ығ ыстырылады. Осындай ә рекеті аяғ ына дейін қ айталаудың нә тижесінде қ атар саны бағ анның (ә ліпбидің ә ріптерінің) санына тең квадрат кесте қ ұ рады. 6-суретте қ азақ тіліне арналғ ан Вижинер кестесі кө рсетілген. Кестенің екі кірісі бар: негізгі ашық мә тіннің ә рпін анық тайтын. Жоғ арғ ы қ атардың символдары жә не кілттің сол жақ тағ ы шеткі бағ аны.

Шифрлау (жә не кері шифрлау) ү шін Вижинер кестесін қ олдануғ а болады. Шифрлауды орындау ү шін ә ріптерден тұ ратын кілт таң дап алынады. Шифрлау былайша жү ргізіледі. Толық кестеден бірінші қ атар жә не бірінші ә ріптері кілттің ә ріптеріне сә йкес келетін қ атарлар іріктеліп алынады.

 

2-кесте. Вижинер кестесі

 

Шифрлау былайша жү зеге асырылады: шифрланатын мә тіннің ә рбір ә рпінің астына кілттің ә ріптері жазылады; кестенің жоғ ары қ атарынан ашық мә тіннің кезекті ә рпімен оның астында орналасқ ан кілттің ә рпін байланыстыратын сызық тардың қ иылысқ ан жерінде тұ рғ ан кестенің ә рпі табылады; шифрланатын мә тіннің ә рпі кестенің осы ә рпімен ауыстырылады. Осылайша шифрмә тіннің келесі ә рпі табылады. Мысалы ретінде «Жерұ йық» кілтіне арналғ ан жұ мыс матрицасы жә не шифрлау келесі суретте берілген.

 

 

1-сурет. Жұ мыс матрицасы жә не шифрланғ ан мә тін.

 

1.4 Цезарьдің орын ауыстыру ә дісі

Цезарьдің орын ауыстыру ә дісі орын ауыстырудың ең қ арапайым тә сілі болып табылады. Ол кө палфавитті орын ауыстыру тобына жатады.

Бұ л ә діс рим императоры Гай Юлий Цезарь атымен аталғ ан. Ол Марк Тулий Цицеронғ а 50 ә ріпті алфавит пен С3 орын ауыстыруды пайдаланып хаттамаларды қ ұ растыруды бұ йырғ ан. Орын ауыстыру “ Бастапқ ы мә тін- шифрланғ ан мә тін ” сә йкес ә ріптер жұ бынан тұ ратын таблица арқ ылы анық талады. С3 орын ауыстыруында 1 таблицада берілген бағ ыт (→) бастапқ ы мә тін ә ріптері (сол жақ тағ ы) С3 шифрлауы арқ ылы оң жақ тағ ы шифрланғ ан мә тін ә ріптеріне ауыстырылады.

Мысалы, Мен программа жасадым сө йлемі С3 орын ауыстыруы арқ ылы пиртусжугппгйгфгзюп ауысады.

А→ г Й→ м Т→ х Ы→ ю

Б→ д К→ н У→ ц Ь→ я

В→ е Л→ о Ф→ ч Э → -

Г→ ж М→ п Х→ ш Ю→ а

Д→ з Н→ р Ц→ щ Я→ б

Е→ и О→ с Ч→ ъ → в

Ж→ й П→ т Ш→ ы

З→ к Р→ у Щ→ ь

И→ л С→ ф Ъ→ э






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.