ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС №2

Тау жыныстарының бұ рғ ылану қ иындығ ын анық тау, бұ рғ ылау тә сілі мен режимін таң дау, бұ рғ ы станогының ө німділігін есептеу

1. Сілемнің графикалық сызбасы (кескінде жә не жоспарда).

2. Тау жынысының бұ рғ ылану қ иындығ ының салыстырмалы кө рсеткіші.

(1)

В.В.Ржевскийдің сыныптамасына сә йкес /1 кесте/ жыныстар бұ рғ ылануы бойынша III-сыныпқ а – қ иын бұ рғ ыланатын жыныстарғ а жатады .

1– кесте. Тау жыныстарының бұ рғ ылау қ иындығ ына П_б сә йкес сыныптамасы

Тау жыныстарының класы	Тау жыныстары			Пб
Жең іл бұ рғ ыланатын I	Тас кө мірлер, тығ ыз топырақ тар, гипс, тұ здар, мергель, сланецтер, тығ ыз емес ә ктастар, топырақ ты мергель, кө мір тә різді тақ татас, аргиллиттер жә не орташа тығ ыздық ты аргелиттер	0, 3-3, 5	0, 7-1, 5	£ 5
Орташа қ иындық ты бұ рғ ыланатын II	Сланецтер, ә ктастар, алевролиттер, аргиллиттер, апатитті-нефелинді кендер, перидотиттер, доломиттер жә не доломиттелген ә ктастар, тығ ыз қ ұ мтастар, сиенит, қ ұ мтас қ атпаршаларымен доломиттенген ә ктастар	4, 3-8, 5	1, 4-1, 7	5, 1-10
Қ иын бұ рғ ыланатын III	Кварцтелген ә ктастар, диориттер, габбро, окремнелые ә ктастар, доломиттер, диориттер, гранодиориттер, кварцит, орташа граниттер жә не т.б. қ иын бұ рғ ыланатын абразивті жыныстар	9, 2-13	1, 7-2, 5	10, 1-15
Ө те қ иын бұ рғ ыланатын IV	Граниттер, роговиктер, кварциттер, габбро, диабаз, граносиениттер гранодиориттер	14-18	2-3	15, 1-20
Аса қ иын бұ рғ ыланатын V	Базальттар, диориттер, джеспилит, андезит жә не т.б. ө те қ иын бұ рғ ыланатын жоғ арғ ыабразивті жыныстар	19-23	2-4	20, 1-25

3. Жыныстардың бұ рғ ылануын ескеріп ұ ң ғ ыларды бұ рғ ылау ү шін жоғ ары ө німділікті шарошкалы бұ рғ ылау тә сілін таң даймыз.

Осы негізде кө лбеу ұ ң ғ ыларды бұ рғ ылауғ а мү мкіндік беретін орта сыныптағ ы СБШ-250 МН типті бұ рғ ы станогын, ал бұ рғ ылау аспабы ретінде ОК типті диаметрі 269 мм шарашкалы қ ашауларды қ абылдаймыз / 2 кесте/.

2–кесте. Ә ртү рлі шарошкалы қ ашаулардың тиімді қ олданылу аймақ тары

4. Шарошкалы бұ рғ ылау режимін (осьтік қ ысым шамасы жә не қ ашаудың айналу жиілігі) жыныстардың бұ рғ ылануына сә йкес жә не қ ашау диаметріне сә йкес таң дайды. жә не мм кезінде меншікті осьтік қ ысым қ ашау диаметрінің 1 см–не 12 кН немесе жалпы 322 кН, / 3–кесте/ жә не айналу жиілігі – 1, 3с^-1 деп қ абылданады.

3–кесте. Шарошкалы бұ рғ ылау кезіндегі меншікті кү штің берілуі

5. Шарошкалы бұ рғ ылаудың техникалық жылдамдығ ы келесі формуламен анық талады

, м/сағ

мұ ндағ ы - осьтік қ ысым, кН ( кН);

- қ ашаудың айналу жиілігі ( с^-1);

- қ ашау диаметрі, м.

Сонда

м/сағ

6. Бұ рғ ы станогының ауысымдық ө німділігі келесі формуламен анық талады

, м/ауысым

мұ ндағ ы ; ; ; - сә йкесінше, дайындау–аяқ тау, операциялар ауысымының уақ ыты жә не ауысымның бекітілген ү зілістерінің уақ ыты;

- ұ ң ғ ыны 1 м бұ рғ ылаудың негізгі жә не қ осымша уақ ыты, сағ.

Ауысым уақ ыты ә детте 8 сағ ат деп қ абылданады.

.

Бұ рғ ылаудың негізгі уақ ыты сағ.

шамасын 2¸ 4 мин деп қ абылдаймыз.

Сонда м/ауысым.

7. Бұ рғ ы станогының жылдық ө німділігі:

, м/жыл.

мұ ндағ ы - бұ рғ ы станогының 1 жылдығ ы жұ мыс кү ндерінің саны;

- тә уліктегі ауысымдар саны.

Бұ рғ ы станоктары ү шін ә детте ү ш ауысымдық жұ мыс кү ндері қ абылданады. Сондық тан . Бұ рғ ы станоктарының 1 жылдығ ы жұ мыс кү ндерінің саны орташа аудандар ү шін ЭКГ-8и экскаваторының жұ мыс кү ндеріне сә йкес қ абылданады жә не .

Сонда

м.

Ә дебиеттер:

1. Ржевский В.В.Открытке горные работы, ч.1-М., Недра, 1985

2. Мельников Н.Б. Краткий справочник по открытым горным работам М., Недра, 1982.