Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Зардап шегушіні жағаға жеткізу түрлері: Мұз үстіндегі жол ерекшеліктері.






Ө з қ ұ рылымына қ арай ә р ө зен, кө лдер, мұ з қ атуы ә ртү рлі болады.

Тез ағ атын, иірімді ө зендердің жағ алауынан алысырақ болу керек, себебі ортада мұ з бү тін қ алапта болады. Ө зенге немесе жағ алауғ а қ ардан таза жермен ө ту керек.

Қ ар кө п жиналғ ан жерде, жарларда, қ амыс кө п ө скен жерде, ағ аш жырғ алардың қ осылғ ан жерінде, кө л, ө зендердің (су тез ағ атын жерлерде) мұ з жұ қ а болып қ атады.

Суық кү ндері ө зеннің, кө лдің қ атпай қ алатын жерлерінен «бу» шығ ады. Кө ктемде мұ з басқ ан бұ талар мен қ алың шө п ө скен жерлер қ ауіпті.

Мұ з ү стінде жү ру ерекшеліктері:

· қ атпағ ан мұ з ү стінде шық паң дар;

· мұ з ү стінде топ болып тұ рамау керек;

· мұ з жарылғ ан, шұ ң қ ыр жерлерге жақ ындамаң ыз;

· биік жардан шана, шаң ғ ымен сырғ анамаң ыз;

· мұ з ү стіне рұ қ сат етілмеген жерлерден ө тпең із;

· мұ з ү стіне қ араң ғ ы, нашар кө рінетін кезде шық паң ыз;

· ө ткел жоқ жерден мотоцикл, автокө лікпен жү рмең іздер

Мұ з ү стінен жү ру ережесі: Мұ здың толық қ атпағ анын білсең із, сырғ илап жү ріп, аяғ ың ызды жұ мсақ жерге басқ анда мұ з қ атпағ анын білсең із тез қ имыл жасаң ыз. Шаң ғ ымен жү ргенде топ бірінің артынан бірі жү ре отырып, аралап 5-6 метр болуы тиіс.Топ басшысы тә жірибелі болуы тиіс.Топ басшысының қ ұ тқ ару жейдесі, ұ зынтаяғ ы болуы тиіс. Жай жү рісте мұ з тез сына қ оймайды (секірмесең, жү гірмесең).Мұ здың сынуына ондағ ы жарық шық, тү сі бұ зылуы, ү стінде су пайда болуы ә сер етеді. Мұ ндай жағ дайлар байқ алғ ан жағ дайда ө зің келген ізбен тез артқ а қ айту керек.

Егер аяғ ың ыздың астында мұ з жарылсы: Мұ ндай жағ дайда шу кө термей, салқ ын қ андылық танытың ыз. Арқ аң ыздағ ы жү гің ізді тү сіріп, келген ізің ізбен қ айтың ыз. Егер де суғ а тү сіп кетсең із, онда артық жү гің ізден арылың ыз. Су бетінде тұ ру ү шін, мұ з бетіне шығ уғ а ә рекет жасаң ыз. Алдымен мұ з бетіне бір аяғ ың ызды, кейін екінші аяғ ың ызды шығ арың ыз. Дем алып, мұ з жарылғ ан жерден алыс кетуге тырысың ыз, бар даусың ызбен кө мекке шақ ырың ыз.

Егер сіз кө мек кө рсететін болсаң ыз: Мұ з жарылғ ан жерге ішің ізбен ең бектеп, екі қ олың ызды аяғ ың ызды етбеттеп жатып жетің із, болмаса тақ та, не шаң ғ ығ а сү йенің із.Зардап шегушіге жақ ындап, оғ ан арқ анның, трос, белбеу, шарф т.б.

           
     
 

лақ тыру керек.

· мұ з ойылғ ан жерге дейін тақ та, шаң ғ ы, саты т.б.

Зардап шегуші сол заттарын біріне қ олы жетісімен, жайлап ең бектеп ө зің е тарт.Суғ а батушығ а бір болмаса екі адам ғ ана болып кө мектесе алады.

 

Мұ з ү стінде қ алып қ ойғ анда не істеу керек: Шу кө термей, даурық пай, тыныштық сақ таң ыз. Жағ дайды анық тап, қ асың ыздағ ы адамдарды тыныштық сақ тауғ а шақ ырың ыз! Мү мкіндік болса 1-2 адм суғ а секіріп жағ ағ а жү зіп барып, кө мек шақ ырсын. Мұ з ү стінде қ алғ андар аспанғ а оқ атып, от жағ ып, дауыстап адамдардың кө ң ілін ө здеріне аударуы қ ажет.

Қ ұ тқ ару қ ұ ралдарын ағ аштан, резина камераларынан, ұ йық тайтын қ апшық т.б. жасауғ а болады.

 

 

Ү сік алу. Қ атты ү сікті санаулы минутта алу мү мкін, кө біне адамның беті, қ олы, аяғ ы ү седі.

Қ алай жылыну керек Қ олды ү сік шалғ анда саусақ тарың ызда жұ дырық тарың ызғ а жинап, киім астына салу, қ олың ыз жылып, қ ұ рғ ағ ан соң ғ ана қ олғ абң ызды киің із. Егер қ олқ ап ішінде қ олың ыз тоң са, онда қ олың ызды сермең із, қ олды жұ дырығ ың ызғ а тү ймең із.Қ олың ызды ішің ізге салып жылытың ыз.Егер аяғ ың ызды ү сік шалса, орның ыздан қ имылдаң ыз.Егер бетің ізді ү сік шалса, бетің ізді тө мен қ аратып, алғ а жү рің із, не 10-20 рет ең кейіп, қ имыл жасаң ыз, ү сік шалғ ан бетті жұ мсақ матамен сү ртуге болады, қ армен сү ртуге болмайды.Бетің ізді желден қ атты матамен жасалғ ан тұ лша арқ ылы сақ тауғ а болады.

Кө кмұ з – бұ л қ алың мұ здың беті, кө кмұ з жерде, тротуарларда болады. Кө кмұ з – ауа температурасы 0С-ден – 3 С пайда болады, мұ здың қ алың дығ ы бірнеше см. жетеді.

Мұ здақ – жер ү стінде пайда болатытн мұ здың жұ қ а қ абаты, кү н суығ аннан кейін, не жаң бырдан кейін пайда болады.

Мұ здақ ү стінде жү ргенде табанды нық басып, асық пай, тізені бос қ олды ұ стап жү ру керек.

Асығ у – кө кмұ з ү стінде қ ұ лауғ а ә келіп соқ тырады.

Қ арлы боран (дауыл)

Егер сіз боранда қ алсаң ыз:

Қ ар ү стінен паналайтын орын дайында;

· ағ аштардың арасынан қ уыс жер табың ыз;

· паналайтын орның ызды ү лкейтің із;

· ұ йық тамауғ а тырысың ыз, егер бар болса балауыз жағ ың ыз.

Паналайтын жерде отырып не істеу керек:

· паналағ ан орынды белгілеу керек;

· бір-бірің е жақ ын отыру керек;

· барлық киім тү ймелерін салып, етек-жең ін дұ рыстау керек;

· Су киімді сығ у керек;

· ыстық шә й, кофе ішу керек;

· басың ды, аяғ ың ды барынша жылы ұ стау керек;

· майлы азық пен қ ант жеу керек

Тү н уақ ытта не істеу керек:

· Ішімдік ішпеу;

· отты қ араусыз қ алдырмау;

· орынды себепсіз қ алдырмау.

Автокө лікте келе жатып боранда қ алсаң ыз:

· машинаның жалюзиін жауып, қ озғ алтқ ышын радиатор жағ ынан жабың ыз;

· автокө лігің ізді қ ар ұ рғ ан жағ ына қ ойың ыз;

· қ ар астында қ алмау ү шін кө лік айналасын қ айта- қ айта қ ардан тазалаң ыз;

· пайдаланғ ан газ шығ атын трубаның қ армен толып қ алуын, сол газдың кө лік ішіне кірмеуін қ адағ ылыу керек.

Жылдың

Егер автокө лік жолда ө шіп қ алсы:

· даурық паң ыз, жағ дайды байқ аң ыз, қ ай уақ ыт, қ ай жерде тұ рғ аның ызды, елді-мекенге қ анша жер бар екенін анық тауғ а тырысың ыз;

· егер кү тетін болсаң ыз, ұ йық тап қ алмаң ыз;

· егер ары қ арай жү ретін болсаң ыз, трасса мен кө шеден шығ ып кетпеуге тырысың ыз.

 

Автокө лікте кемінде 5 дө ң гелек болады, қ ажет болса біреуін жағ уғ а болады.

Ү сіген адамды жылыту жолдары:

Ең тиімдісі:

· ваннада (40 С жооғ ары емес);

· ыстық суғ а малынғ ан сү лгі, жаймағ а орау, суысымен қ айты жылысына ауыстырып орау керек.

Бір мезгілде зардап шегушінің саусақ тарын уқ алап отыру керек, аяғ ын жоғ ары кө реріп қ ойса, денесі мен басына қ ан жақ сы жү реді.

Дененің кейбір жерлерінің қ атты ү суі ө мірге ө те қ ауіпті.

Мысалы: оттың қ асына зардап шегушіні орап отырғ ызғ ан дұ рыс, оғ ан ө те ыстық болмауы тиіс, жылынғ ан сайын оттан алыс отырғ ызғ ан дұ рыс.

Зардап шегуші жылынып, ө з қ алпына келсе: тә тті шә й немесе кофе, егер лоқ сымаса, қ ұ спаса онда тамақ тандыру қ ажет.

 

Қ ұ рғ ақ шылық – кө бінесе температураның жоғ арылауынан жә не ауаның ылғ алдығ ының тө мендеуінен болады. Қ атты ыстық – қ оршағ ан ауа температурасының кү рт жоғ арылауынан жә не бірнеше кү н ішінде жоғ арылауы. Бұ л адам температурасының 38, 8 С жоғ арылап, дене температурасының бұ зылуына ә келіп соқ тырады. Дененің қ атты қ ызуы жү рек қ ызметінің бұ зылуына жеткізеді. Дене кү йюінің белгілері: терінің қ ызаруы, қ атты шө лдеу, дененің қ ұ рғ ауы. Ары қ арай есінен танып қ алу, жү ректің тоқ тап қ алу жә не демнің жетпеуі.

Қ ұ рғ ақ шылық қ а қ алай дайындалу керек (қ атты ыстық):

Керек болғ ан жадғ дайда сұ йық тық ты кө бірек іші керек. Ыстық қ а арналғ ан киімдерді, электр қ ұ ралдарын (желдеткіштер, салқ ындатқ ыштар) дайындау. Егер сіз ауылдық жерде тұ рсаң ыз – демалыс орнын, қ ұ дық ты, сонымен қ атартерезеге арналғ ан шторларды дайындау керек. Мү мкіндігінше электр қ ұ ралдарымен қ амтамасыз ету ү шін, электроэнергия автономды бастауышы алынсын. Ө зің із жә не отбасың ызды жылу кү шейген жағ дайда дұ рыс қ имыл жасай білің із.

Қ ұ рғ ақ шылық болғ ан кезде не істеу керек (қ атты ыстық кезде)

Табиғ ат апаттары турал мә лімет алып, халық тарғ а кө меттесу ү шін жергілікті билік органдарымен хабарласың ыз. Зардаптар қ айталану мү мкіндігіне дайын болың ыз.

Найзағ ай – бұ л аспандағ ы бұ лт арасынан от тә різді шақ пақ. Қ аупі. Найзағ ай жарқ ылы ү лкен разрядты токпен тең, ал оның температурасы 300000 градусқ а дейін жетеді (бұ л кү н аймағ ындағ ы температурадан 6 есе жоғ ары). Найзағ айдың орын ауыстыру жылдамдығ ы секундына 100 мың километр. Найзағ ай тү скенде талдың жанып кетуі де мү мкін. Найзағ айдың адамғ а тү суі, ө лімге дейін алып келеді. Жыл сайын ә лемді найзағ айдан 3000 адам қ айтыс болады.

Найзағ ай кө бінесе қ айда тү седі? Найзағ ай бірінші биік затқ а (талғ а т.б.) тү седі.

Найзағ айғ а қ алай дайындалу керек. Найзағ айдың тү су қ аупінен қ орғ ану ү шін, оғ ан қ арсы жерасты орнатқ ыштарын орнату қ ажет.

Табиғ атқ а шығ у алдында ауа байы болжамын тың дау қ ажет. Егер кү н бұ зылады деп болжалдаса, басқ а кү ні шық қ аның ыз дұ рыс болады.

Егер сіз найзағ ай болатынын сезсең із, онда бірінші кезекте оның жерге тү су жақ ындығ ын анық таң ыз жә не дауыл жақ ындап не болмаса қ ойғ андығ ын қ араң ыз. Жарық жылдамдығ ының тездігіне тездігіне байланысты (300000км/с) онда найзағ ай жарқ ылын тез арада байқ ай аламыз. Мү мкіндігінше дыбыс кешігуі арақ ашық тық пен оның тездігіне байланысты анық талады. Мысалы: егер жарқ ылдан кейін найзағ айғ а 5 с ө тсе, онда найзағ ай фронтының арасы 340м/с*5с = 1700м.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.