Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Тапқырлықты және ұтқырлықты ұйымдастыру






Техникалық шығ армашылық қ а – ашылым, жасалым жә не тапқ ырлық ұ сыныстар жатады.

· Ашылым – материалдық ә лемнiң объективтiк заң дылық тарын, қ асиеттерiн жә не қ ұ былыстарын ашу.

· Жасалым – тә жiрибеде iске асатың, айтарлық тай жаң а тиiмдi техникалық есептердiң шешiмi.

· Тапқ ырлық ұ сыныстар – ең бектi, ө ндiрiс қ ұ ралдарың тиiмдi пайдалануғ а бағ ытталғ ан ұ сыныстар.

Ашылым жасағ ан авторына (иесiне) арнаулы диплом берiледi. Жасалымғ а авторлық кү ә лiк немесе патент, ал тапқ ырлық ұ сыныстар иесiне кү ә лiк берiледi. Жасалым иесiне сұ рауы бойынша патентте беруге болады. Бұ л жағ дайда автор патентiн сатуғ а немесе басқ а оғ ан қ ызық қ ан кә сiп-орындарының пайдалануы ү шiн белгiлi сыйақ ығ а ұ лық сат (лицензия) бере алады. Патент арыз бергеннен бастап 15 жылғ а берiледi.

Тапқ ырғ а халық шаруашылығ ындағ ы экономиканың тиiмдiлiгiне байланысты сыйақ ы тө ленедi. Ашылымғ а оң техникалық шешiм жә не экономикалық тиiмдiлiк алғ аннан кейiн дұ рыс сұ раным (мә лiмдеме) жасау керек.

Дайындалғ ан сұ ранымдарды тапқ ырлық жә не табылым iстерi жө нiндегi мемлекеттiк комитетке жiбередi. Патенттiк ақ парат жұ мыстарың ү йлестiруiң жә не салалық патент қ орының есебiн патенттiк ақ парат жә не техника-эко-номикалық зерттеу-ғ ылыми институтының орталық тары жү ргiзедi.

Ө ндiрiстiң тиiмдiлiгiн арттыруда ұ тқ ырлық жұ мысты ұ йымдастырудың маң ызы зор. Ұ тқ ырлық ты мойындау ү шiн автор жазбалы тү рде оның мә нiң, қ ажеттi тү сiнiктемелердi, сұ лбаларды, эскиздердi кө рсетiп арыз бередi. Оны мойындағ аны жә не пайдаланғ аны, немесе қ абылдамағ аны жө нiнде 15 кү н iшiнде шешiм алынады. Бұ л жұ мыстары мен кә сiпорындарында тапқ ырлық тар жә не ұ тқ ырлық тар бюросы айналысады.

Кә сiпорындары кә сiпшiлiк ұ йымдары мен бiрге перспективалық жә не кү нделiк тематикалық жоспарлар жасайды. Бұ дан басқ а тапқ ырлық жә не ұ тқ ырлық ұ сыныстарды ең гiзудiң жоспарлары, олардаң алынатың ү немнiң жоспарлары жә не осы жұ мыстарды қ аржыландырудың жоспарлары жасалады.

 

 

Дә ріс 3. Ең бекті техникалық нормалаудың негіздері

 

Ең бекті нормалаудың ә дістері

Ең бекті нормалаудың сараптамалық зерттеу ә дістерінің маң ызы

Бақ ылау ә дістері арқ ылы жұ мыс уақ ытын фотографиялау, сә ттак бақ ылау ә дісі, хронометраж, фотохронометраж жұ мыс уақ ытының шығ ындарын зерттеу

1. Ең бекті техникалық нормалау – кә сіпорынның экономикалық жұ мысының бір бағ ытты факторлары. ЕТН – бұ л ө ндіріс процесі ерекшеліктерін терең зертттеу, ең бектің тиімді жағ дайы мен озат ә дістерін зерттеу кө мегімен ең бекті рационалды ұ йымдастыру негіздерін қ алау, іске енгізу.

Ең бекті нормалау кез-келген кә сіпорындарда оның қ алыптастырушы жә не ұ йымдастырушы кү ші болып саналады.

Техникалық нормалаудың негізгі мақ саты - ө ндіріс процесін ең бек жә не материалдық ресурстарын оптималды шығ ындау арқ ылы жү ргізу.

Кә сіпорында ең бекті нормалау уақ ыт нормасын, ө німділік, қ ызмет ету, адам санын нормалау жә не нормалау тапсырмаларын шығ ару бағ ытында ө ткізіледі.

Уақ ыт нормасы бұ л белгілі бір техникалық ұ йымдастырушылық жағ дайда керекті квалификациядағ ы бір немесе бірнеше топ жұ мысшыларымен ө ткізілетін ө німнің немесе жұ мыстың уақ ыт шығ ындары.

Ө німділік нормасы – бір немесе бірнеше жұ мысшылармен бір уақ ыт бірлігі ішінде ө ндірілген ө німнің немесе операциялар саны.

Уақ ыт нормасы мен ө німділік нормасы бір-бірімен кері байланыста болады.

Қ ызмет ету нормасы – бір жұ мысшығ а немесе жұ мысшылар тобына келетін жабдық, жұ мыс орны, агрегаттың немесе жұ мыс ауданының саны.

Адам саны нормасы – жалпы жұ мыс кө лемін атқ аруғ а керекті жұ мысшылардың категориялары бойынша максималды саны.

 

2. Ең бекті нормалауда жалпы нормалар келесі топтарғ а бө лінеді:

1.Бірың ғ ай нормалар бірдей ұ йымдастырушылық техникалық жағ дайда тақ арылатын технологиялық біртектес ең бек операциялары мен процестеріне тағ айындалады.

2.Жергілікті нормалар – тек ө зінің ұ йымдастырушылық техникалық жағ дайына сә йкес келетін операциялар мен жұ мыстарғ а кә сіпорын ө зі тағ айындайтын нормалар.

3. Ірілендіріп нормалау дең гейіне байланысты нормалардың дифференциалдық, іріленген жә не кешенді нормалар болып бө лінеді:

· Дифференциалдық нормалау – операциялардың жеке элементтеріне тағ айындалады. Қ олдану жері – потокты жә не ірі сериялы ө ндірісте нормалаудың жоғ арғ ы дә лдігі керек.

· Іріленген нормалау – процесс кезегінде оны толығ ымен бө ліктерге бө лмей, тұ тас бір бө лік ретінде қ арастырғ ан жағ дайғ а тағ айындалады.

· Кешенді номалау - ө нім немесе жұ мыс кө лемінің бірлігін ө ндіруге бағ ытталғ ан белгілі бір жұ мыстар кешенінен таратылғ ан ең бек шығ ындарын білдіреді. Мысалы, оларды 1 т мұ найғ а, 1000 м3 газғ а, 1 ұ ң ғ ығ а қ олданады.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.