Бірлесіп сұйықтың ығысу кезінде қозғалушы шекара бөліміне әсер етуші кинематикалық шарт.

Кеуекті ортадағ ы екі сұ йық тың шекара бө лімінің қ озғ алысы туралы есепті дә лдікпен шешудің басты ауырлығ ы, сұ йық тық тың шекара бө ліміндегі тоқ сызық тарының сынуы.

1 – сурет. Сұ йық тың бө лінуінің шекарасындағ ы тоқ сызығ ының сынуы.

(1 суреттегі) I-I қ исығ ы екі сұ йық тық тың бө лімдерінің шекарасы болғ ан. Олардың тұ тқ ырлығ ы жә не жә не олар > (мұ най сумен ығ ыстырылады). Осы жердегі М нү ктесі арқ ылы жанасушыны жә не нормальді сұ йық тың бө лімінің шекарасына отырғ ызайық (I-I).

Мұ най мен судың сү зілгіштік жылдамдығ ының проекциясын табайық, ол берілген моментте М нү ктесінде орналассын жә не де жанасушы жә не нормальді кеуекті ортадағ ы ө ткізгіштікті бө лім шекарасының екі жағ ында да ә рдайым деп аламыз.

Ағ ын массасының ажырамайтын шартына сә йкес М нү ктесіне кіретін бө ліну шекарасының элементі арқ ылы қ ос сығ ылмайтын сұ йық тық тардың қ арапайым шығ ыны ішінара бір-бірімен тең болуы керек.

Осыдан, қ ос сұ йық тық тың сү зілгіштіктерінің жылдамдық тарының нормальдарын қ ұ райтындары тең болуы тиіс, яғ ни .

Сонымен қ атар қ ос сұ йық тық қ а арналғ ан қ абаттағ ы М нү ктесіндегі қ ысымда бірдей болғ аны жө н, себебі ажыратылу жылдамдығ ының аздығ ынан (дыбыстық тан тө мен) жазық ағ ында сол қ ысымның болмауы ғ ажап емес.

Қ ос сұ йық тық тың сү зілгіштік жылдамдық тарының жанаушы қ ұ раушылары Дарси заң ы бойынша анық талады.

(1)

(2)

> болғ андық тан (1), (2)-ші формулалардан . Осыдан сү зілгіштік жылдамдық тың кө рсеткіштік векторы МА тоқ сызығ ының жасасушысы ү лкен вектор болады, МВ мұ най тоқ сызығ ының жанасуында.

Осығ ан байланысты АМ жә не МВ тоқ сызық тары (М нү ктесі арқ ылы ө тетін) сол М нү ктесінде сыну қ асиеті болады.

Сұ йық тық тың бө лім шекарасындағ ы тоқ сызығ ының осы сынылудың ескерілуі осы шекара бө ліміндегі есептің дә лме-дә л шығ арылуының барысындағ ы басты қ иындық ты туғ ызады.

Берілген тоқ сызығ ы екі жағ дайда ғ ана сынылмайды, олар: тү зу сызық ты паралельді жә не жазық радиалды. Осы екеуі шекара бө лімінің қ озғ алысы кезінде жә не болғ ан жағ дайда ғ ана іске асады. Осы есептер ең алдымен берілген параграфте қ арастырылады. Осы жағ дайда сұ йық тар (мұ най мен су) сығ ылмайтын болып есептелінеді, бірге ерімейтін жә не химиялық кеуекті ортаның бір бірімен қ абылдамайтын қ асиетті айтамыз. Мұ найды сумен ығ ыстыру болжаумен алғ анда толық жү ргізіледі, яғ ни былайша айтқ анда поршеньдік ығ ыстыру.