Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Тамақтан улану және оның алдын алу

Тағ амдық уланулар. Бактериялар, вирустар, ұ сақ жануарлар немесе ө сімдіктермен (мә селен планктон саң ырауқ ұ лақ тармен, паразиттермен немесе уыттармен зақ ымдалғ ан шикі ө німдерді адамдар пайдалану салдарынан болуы мү мін). Алайда барлық жағ дайда осындай ө німдерді пайдаланғ ан адамдар ауру болады деп санауғ а болмайды. Бір адамдар ауруғ а тұ рақ ты болып келсе, кейбіреулері аурумен зақ ымдалып, аурудың ауыр тү рімен ауырыды. «Тағ амдық улану» гастроэнтерит терминімен синоним ретінде жиі қ олданылады, алайда екеуі бірдей ұ ғ ымды білдіре бермейді. Гастроэнтерит тү рлі факторлардың ә серінен, сонымен қ атар тағ амдық уланулар салдарынан болатын асқ азан мен ішектің қ абынуы.
Уланудың себептері. Бактериялар жә не басқ а да тағ амдық жұ қ па қ оздырғ ыштары ә р тү рлі себептермен тағ ам ө німдеріне тү седі, мә селен олар ө німді сатып алып жатқ ан кезде де сонда болуы мү мкін. Пластикке оралғ ан ө німдердің ө зі зақ ымдалуы ық тимал. Сатушылардың лас қ олдары немесе ө німдер жатқ ан ыдыстардың таза болмауы жұ қ паның негізгі кө зі болуы мү мкін. Жеткілікті тү рде термиялық ө ң деуден ө тпеген (шикі немесе жартылай шикі) сонымен бірге тоң азытқ ышта немесе бө лме температурасында ұ зақ уақ ыт бойы сақ талынатын тағ амдар қ ауіпті.

Алдын алу шаралары:
- тағ амды дайындаудан бұ рын жә не шикі мал еті мен қ ұ с етін ұ стағ аннан кейін қ олың ызды жақ сылап сабынмен жуың ыз;
- кө кө ністерді жә не жемістерді жақ сылап жуың ыз;
- шикі еттерді кесу ү шін жә не басқ а да ө німдерге оларды пайдалану ү шін тақ тайлар мен аспаптарды жуың ыз;
- дайындаудан бұ рын мұ здатылғ ан қ ұ сты толық ерітің із. Егер мү мкін болса, оны тоң азытқ ышта ерітің із, себебі суық бактериялардың кө беюін тоқ татады;
- ет жә не балық ө німдерін жақ сылап қ уырың ыз;
- шыбындар мен егеуқ ұ йрық тардан, таракандардан қ орғ ау ү шін тамақ тың бетін жабың ыздар;
- етті жә не қ ұ с етін балық пен бірге бір ыдысқ а салмаң ыз жә не оларды дайындағ анғ а дейін бө лек сақ таң ыз;
- Асханаларда, буфеттерде жә не кафелерде тамақ танғ ан кезде ө те сақ болың ыз;
- Желінбей қ алғ ан тамақ ты тоң азытқ ышта, ал кө кке шық қ анда ө німдерді тасымалданатын тоң азытқ ыш камераларында сақ таң ыз;
- Шикі жә не дайын ө німдерді бө лек сақ таң ыз.
Бактериялар 4, 4-тен 60 градусқ а дейінгі температурада тез кө бейеді. Мұ ндай температуралық интервалда ө німдерді сақ тауғ а жол бермең із:
- ө німді тоң азытқ ышта сақ таң ыз;
- ө німді 60 градустан тө мен емес температурада дайындаң ыз жә не жылытың ыз.

Тосап

Тосапты қ атып шай ішкенді жақ сы кө рмейтін адам кемде-кем шығ ар. Ә сіресе қ арақ аттан, таң қ урайдан, шиден, алмадан жасалғ ан тосаптар. Оларды қ ыста тұ мау тигенде шайғ а қ осып ішсе, тұ маудың тез кетуіне септігін тигізеді. Кейбір кезде тосаптың қ анты шығ ып, суы аз болып, немесе дә мі ащылау болып кететін кездер болады. Оның себебі тосапты қ айнату барысында кеткен қ ателіктерден екен.

  • Тосап дайындамас бұ рын, жемісті бірнеше рет жақ сылап жуып, арнайы ыдысқ а салып, біршама уақ ытқ а қ ант сеуіп қ ойсаң ыз болады.
  • Келесі, тосапты қ айнататын ыдысқ а назар аударың ыз. Алюминиий, болат ыдыстарғ а қ арағ анда жезді ыдыстар дұ рысырақ. Мұ ндай ыдыстар тосаптың тү сі мен дә мін, исін қ алпында сақ тай алады. Сондай-ақ, эмальды ыдыстарғ а жоламауғ а кең ес береміз.
  • Тосап қ айнатқ анғ а кермек су (жесткая колодезная вода) пайдаланбағ ан жө н.
  • Жә не де қ айнатып жатып, отты жә й қ ою керек.
  • Тосапты қ айнатып болғ ан соң, ыдысын ауыстырғ ан дұ рыс. Тосап салқ ындағ ан соң ғ ана банкілерге қ ұ ю қ ажет. Бұ дан жемістер бү гілмей, керісінше суланып, тү сі мен дә мі жақ сарады.
  • Тосап ә бден суымайынша банкілерді жабуғ а болмайды. Ө йткені қ ақ пақ тың асты буланып, сулана бастайды. Су тосапқ а тамшылап, ашуына себеп болады.
  • Егер тосап қ айнатып жатып кішкене лимон қ ышқ ылын қ осып жіберсе, тосаптың қ анты шық пайтын болады. Ал егер тосап қ анттанып кетсе, ә р литрге 3 ү лкен қ асық тан су қ ұ йың ыз да араластырып отырып бір қ айнатып алың ыз.
  • Кейде, тосаптың сә тсіз шығ ып, банкілердің қ ақ пақ шасы кө теріліп немесе атылып кететіні бер. Ондай тосаптарды кейбір жең гелеріміз қ айта қ айнатып, жеуге жарамды етіп жатады. Уланып немесе басқ а да зияндарғ а ұ шырамас ү шін тосапты тастағ аның ыз абзал.
<== предыдущая лекция | следующая лекция ==>
Задание на разработку экспресс-проекта | Тактико-технические данные парашютной системы




© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.