сұрақ. Тауарды жайғастыру

Тауарды нарық та жайғ астыру – тұ тынушылардың санасында, басқ а бә секелес тауарларғ а қ арағ анда, ө з тауарың ыздың орнын белгілеуге кө мектесетін ә р тү рлі шаралардың кешені.

Жайғ асым келесі баламаларғ а негізделуі мү мкін:

- тауардың ерекше сапасымен;

- алатын пайдасы немесе мә селені шешуімен;

- тауарды ерекше қ олдану тә сілімен;

- тұ тынушылардың белгілі категориясына;

- бә секелес маркағ а қ атынасымен.

Тауарды дұ рыс жайғ астыруда бірнеше ережелерді ұ стану қ ажет (италяндық профессор А. Фолио бойынша):

1. Бә секелес пен оның тауарын білу.

2. Лайық ты тауар. Ө нім бә секелес тауардан ерекшеленуі керек. Мысалы, Тошиба, Эппел, IBM персоналды компьютерлер шығ арғ анмен, олардың тауаралары ө зара ерекшеленеді. Ә р тауар тұ тынушы санасында ө з орнын алады.

3. Фирма позициясын анық тау жә не сенімді аргументтермен негіздеу. Шкода жә не Субару – ү немді, Мерседес – кө рікті, Порше жә не БМВ орташа тауар ретінде жарнамаланады.

4. Тауарды жайғ астыруда ресурстардың жеткіліктілігін анық тау.

6 сұ рақ. Нарық сиымдылығ ы мен ү лесі:

Нарық сыйымдылығ ы - ол бір жыл ішіндегі µткізілетін тауарлар кµлемімен анық талады. Негізінде сыйымдылық физикалық бірлік немесе қ ±ндық кµрсеткіш т‰рінде саналады.

Нарық сиымдылығ ын єр т‰рлі тєсілдермен анық тауғ а болады, бірақ оның ішінде келесі екі тєсілге басымдылық беруге болады:

Е = П + И - Э ± З (5.1)

м±ндағ ы,

Е - белгілі тауар нарығ ының сыйымдылығ ы;

П - белгілі тауардың сол нарық та (сегментте) µндірілу кµлемі;

И- белгілі тауар импортының кµлемі;

Э - белгілі тауар экспортының кµлемі;

З - босалқ ы қ орлар дельтасы (яғ ни (-) алу босалқ ы қ орғ а т‰су жєне (+) қ осу босалқ ы қ ордан нарық қ а т‰су кµлемі).

Е = К х Т, (5.2)

м±ндағ ы,

Е - белгілі тауар нарығ ының сыйымдылығ ы;

К - белгілі тауардың сол нарық тағ ы т±тынушыларының саны;

Т - т±тынушының бір жыл ішінде пайдаланатын белгілі немесе соғ ан ±қ сас тауарының саны.

Бірақ, жоғ арыда нарық сыйымдылығ ын табу ‰шін келтірілген формула µте қ арапайым. Сондық тан дєл, жуық жєне нақ ты кµрсеткіштерді табу ‰шін реэкспорттық жєне реимпорттық µнімге, т±рғ ындардың сатып алу қ абілеттілігінің µзгеруіне, табыс дең гейі, т±тыну дең гейі, тенденциялар, т±тыну қ ±рылымы жєне басқ а да кµптеген факторларғ а т‰зетулер жасау керек.

Кєсіпорынның нарық сыйымдылығ ын табу кезінде маркетолог сол нарық тағ ы бєсекелес фирмалардың ж±мысын ескеруі тиіс. Сондық тан, сол нарық тағ ы µзінің ‰лесі туралы білуі керек жєне болашақ та ‰лесінің қ алай µзгеретінін есептеуі қ ажет (нарық қ а шық қ анда немесе µзінің болашақ қ ызметінің нєтижесіне бағ а бергенде).

Фирманың нарық тағ ы ‰лесі келесі формуламен анық талады:

Д = (Пр / Оп) * 100%, (5.3)

м±ндағ ы,

Д - кєсіпорынның нарық тағ ы ‰лесі;

Пр - кєсіпорынның нарық тағ ы сату кµлемі;

Оп - белгілі нарық тағ ы белгілі тауардың жалпы сатыс кµлемі.