Туристік нарықтың конъюнктурасы

Маркетингтік стратегиялық шешімді ө ндіру ү шін мақ сатты сегментті таң дау, ө тіс каналдарын, бағ а саясатын жетілдіру жә не кө птеген басқ а да тапсырмалардың шешімін зерттеу нарық та ә рдайым жү ргізіп отыру қ ажет.

Келесі туристік нарық тың зерттеу мақ саттары:

- нарық тағ ы тенденциялық ө згерісті айқ ындау жә не жалпы мінездеме беру;

- нарық тағ ы бә секелестік жағ дайын бағ алау;

- негізгі қ олданушыларғ а мінездеме беру:

- осы нарық тағ ы қ ызметті жә не ө німнің алғ а басу системасын анық тау;

- сыртқ ы ортаның даму тенденциясының туристік ұ йым жұ мысына ә сер ететінін айқ ындау жә не тағ ы басқ а.

Осы зерттеу нә тижесінде нарық конъюнктурасын белгілі (кезең дегі) уақ ыттағ ы оның жағ дайын, экономикалық ө зара ә рекеттерін, ә леуметтік-экономикалық, ә леуметтік-саясаттық, табиғ и жә не басқ а факторларды анық тайды.

Туристік нарық тың конъюнктурасын мына параметрлер мінездеме береді: туристік қ ызметтің ұ сыныс жә не сұ раныс қ арым-қ атынасы, кіріс жә не бағ а сә йкестігі, мемлекеттік басқ ару дә режесі.

Нарық тың конъюнктуралық анализ обьектілері мыналар:

- нарық қ атысушылары (партнерлар, жеткізушілер, делдалдылық, қ олданушылар, бә секелестер)

- ө ндірістің кө лемі, динамикасы, қ ұ рылымы жә не жеке туристік қ ызметті пайдалану (бә секелестік фирмалар, олар арқ ылы жасалғ ан туристік қ ызметтің кө лемі, ә р тү рлі ұ сынылатын маршруттар мен қ ызметтер, ұ сыныс жә не сұ раныс ө зара қ арым-қ атынасы).

- Резерв дә режесі (қ олданушылар ортасында турфирманың мү мкіншілігін жоғ арылату, маршруттарды географиялық ұ лғ айту, қ ызмет атаулары)

- Бағ а динамикасы (бә секелестерде, туристік қ ызметтерге сә йкес орта нарық тық курс бағ асы).

- Нарық қ ұ рылымында жарнамалық жұ мыс, ө ндірістік жинақ таушы ерекшеліктері.

Турфирмалардың даму стратегиясында маркетингтік ө нім - нарық анализ конъюнктурасы маң ызды роль атқ арады.

Конъюнктура білімі жә не нарық тық дамуын болжау мү мкіншілігін бағ алауғ а жә не негативті ә сері, осығ ан байланысты ұ йымның жұ мысының нашар жә не кү шті жақ тарына объективті бағ а беру – 8//ЮТ анализі.

8//ЮТ- анализін жү ргізу кезінде турфирмалардың ағ ымдағ ы жағ дайын ішкі фирмалық жә не сыртқ ы факторлардың ә серін қ арастырады.

Сыртқ ы факторларғ а нарық тық макроайналысын мінездеме беретін 8ТЕР-деп аталатын факторлар жатады. 8ТЕР-факторларының анализі кезінде халық аралық туризмде мынадай элементтер қ арастырылады: макроайналысы, экономика, ғ ылыми-техникалық прогресс, саясат орталары, демография, мә дени жә не табиғ и орталары.

Экономика. Туристік нарық тың конъюнктура анализі кезінде экономика жағ дайына жә не орналасу тенденциясына кө ң іл аудару қ ажет (ВВП динамикасы, тө лем балансының жағ дайы, инфлияция процестері, аудан бойынша жұ мыссыздық дең гейі, динамика жә не кіріс дең гейі). Экономиканың факторларғ а демек сұ ранысқ а жә не алушы қ абілетіне ә сер етеді. Жалпы алушы қ аблеттілігі ағ ымдағ ы кіріспен, бағ а дең гейімен, несие дамуы жә не нақ ты жинақ қ орымен анық талады.

Ғ ылыми-техникалық прогресс. Осы аймақ қ а ө згерістер ү лкен ең бекпен болжауланады: мемлекеттік белгілі бір саланың дамуындағ ы бірінші кезекте ү лкен корпорациялар қ аражат салуын бақ ылауғ а болады. Кә сіпкерге, ө німді технологиялық ө згерістер қ ызық тырып, ө зінің қ ызығ ушылығ ын жаң а техникалар пайда болуымен бақ ылап отыру қ ажет.

Саяси орта. Бұ л жерде саяси тұ рақ тылық, заң дылық актылар, ө кімет органдарының ісі жө нінде, туризм индустриясының ұ йымдастыру жұ мысын реттеуші, мемлекет арасындағ ы қ арым-қ атынастар, қ оғ амдық институттардың ә сері (мыс: адам қ ұ қ ығ ы).

Демография. Нақ ты жағ дайда бә секелестік бейне факторлары; демографиялық трендтер, жасы бойынша топ-топқ а бө лу, жынысы, ұ лттық қ ажеттіліктері жә не басқ а да статистикалық белгілері болып табылады [1].