Міндеттемені орындау мерзімі және орны

Мақ саттары мен міндеттерге сә йкес туристік саланы дамытудың мынадай негізгі бағ ыттары белгіленеді:

Туристік қ ызметті мемлекеттік реттеу.

Туризмдегі мемлекеттік реттеу жү йесін жетілдіру туристік қ ызметті жү зеге асырудың ө згерген ә леуметтік—экономикалық жағ дайларғ а толық жауап беретін мақ саттарына, қ ағ идаттарына жә не міндеттеріне сай жаң а кө зқ арастарды талап етеді. Бү гінгі таң да атқ арушы билік органдарымен туризм саласында ә рекет ететін ұ йымдардың арасындағ ы ө зара іс-қ имылды реттеудегі мемлекеттің ролін арттыру қ ажет. Саланы орталық тандырып басқ ару Қ азақ стан Республикасының Туризм жә не спорт жө ніндегі агенттігіне жү ктеледі.

Туризмді кешенді дамытудың табысты іске асырылуын қ амтамасыз ету саланы мемлекеттік басқ ару ә дістерін дұ рыс таң дауғ а тікелей байланысты. Қ азіргі уақ ытта, саланы мемлекеттік реттеу мынадай шараларды жү зеге асыруғ а бағ ытталуғ а тиіс:

- Республикалық жә не аймақ тық дең гейлерде туризмді дамыту саясаты мен жоспарлауды ү йлестіру;

- Туристік индустрия саласындағ ы қ арым-қ атынасты ретке келтірумен жетілдіруге бағ ытталғ ан заң намалық жә не нормативтік қ ұ қ ық тық базаны қ амтамасыз ету;

- Сапалы туристік ө німнің ажырамас бө лігі ретінде туристерді қ орғ ауды жә не олардың қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету;

- Статистиканы жә не зерттеу қ ызметін жетілдіру;

- Білім жә не оқ у стандарттарын қ оса алғ анда, туризмге арналғ ан кадрларды кә сіптік даярлау;

- Туризм саласында мү дделі министрліктер мен ведомстволар, сондай-ақ мемлекеттік жә не жеке секторлар арасында жоғ ары дең гейдегі ү йлестіруді қ амтамасыз ету;

- Туризмді дамытудың нақ ты аудандарында жерді пайдалануды жә не қ ұ рылыс салу нормаларын қ олдануды бақ ылау;

- Тарифтерді, туристік ұ йымдардың, тасымалдау-шылардың қ ызметін лицензиялауды, туристік обьектлердің сапасын жә не қ ызмет кө рсетудің стандарттарын бақ ылау;

- Ел беделін қ алыптастыру, қ азақ стандық туристік ө німнің маркетинг жә не жылжытылуы жө ніндегі басым шараларды белгілеу, оның ішінде туристік кө рмелерді жә не басқ а іс-шараларды ұ йымдастыру;

- Халық арасында туризм қ ұ ндылық тарын жә не қ оршағ ан ортаны қ орғ ауды насихаттау;

- Халық тың тү рлі ә леуметтік-демографиялық санаттарымен топтары арасында ә леуметтік туризмді дамыту ү шін қ олайлы жағ дай жасау;

- Визалық жә не кедендік рә сімдерді барынша оң айлату:

- Мемлекеттің туристік кө рнекті орындарын қ ұ ру жә не қ орғ ау;

- Туризм инфрақ ұ рылымының аса маң ызды базалық компоненттерін жасау.

Туризм инфрақ ұ рылымын дамыту

Республикада жү зеге асырылып жатқ ан ә леуметтік- экономикалық ө мірді реформалау туризмді жә не оның инфрақ ұ рылымын толық қ амти қ ойғ ан жоқ. Туризмнің материалдық базасының нашарлығ ынан Қ азақ стан жыл сайын миллиондағ ан долларды жоғ алтуда, бұ л туристік салағ а кү рделі қ аржыны, сондай-ақ отандық жә не шетелдік инвесторлар қ аражатын тартуды қ ажет етеді.

Ұ лттық туристік ө нім ерекшелігін ескеріп, тұ рақ ты туристер ағ ынын қ амтамасыз етуге қ абілетті елдің туризм инфрақ ұ рылымын дамыту ү шін:

- Жалпы пайдалану жә не туристік мү қ тажды қ анағ аттандыру ү шін жол-кө лік инфрақ ұ рылымын дамыту;

- Ілеспе инфрақ ұ рылымды: қ олданыстағ ы жә не ық тимал туристік аймақ тардағ ы сумен, электрмен жабдық тау, кә різдер жә не катты қ алдық тарды жою жү йесін, телекоммуникацияларды дамыту;

- Туристік кешендерді, этнографиялық мү ражай-ларды жә не демалыс аймақ тарын қ ұ ру;

- Тарихи-мә дени жә не этнографиялық ескерткіштерді қ алпына келтіру жә не мү ражайғ а айналдыру;

- Жыл бойы пайдаланылуын ескере отырып, туристік обьектілер жобаларын, оның ішінде орташа жә не шағ ын орналастыру қ ұ ралдарын жасау жә не оларды салу қ ажет.

Маркетинг стратегиясын ә зірлеу

Ұ лттық туристік ө нім жә не оны дамытудың ә леуметіне сә йкес маркетинг стратегиясын ә зірлеу қ ажеттілігі бар.

Маркетинг стратегиясын іске асыру мақ сатында мемлекет мынадай міндеттер белгілеп отыр:

- Сапалы туристік қ ызмет кө рсетуді ұ сынатын туристік орталық ретінде Қ азақ стан туралы туристер жіберілетін негізгі елдерде жағ ымды пікір қ алыптастыру;

- Қ азақ станды ерекшелейтін сипаттамаларғ а жә не артық шылық тарғ а негізделген маркетингтік іс-шараларды ә зірлеу жә не жү зеге асыру;

- Қ осымша мү мкіндіктер бере отырып, тө лем қ абілеті жоғ ары дең гейдегі туристерді тарту;

- Жеке сектордың маркетингтік жұ мысына қ олдау кө рсету;

- Германия, АҚ Ш, Ұ лыбритания, Франция, Ресей, Қ ытай, Жапония жә не тағ ы басқ а туристер ағ ынының дә стү рлі рыноктарына ұ лттық туристік ө німнің енгізілуін кү шейту;

- Рыноктың жаң а сегментерін айқ ындауғ а бағ ытталғ ан зерттеулер жү ргізу;

- Ел аумағ ында орналасқ ан кө рнекті туристік орындар мен обьектілердің бү кіл ауқ ымын ә лемдік рынокқ а жылжыту;

- Ғ ылыми негізделген ө ткізу элеуетін ескере отырып, республика аумақ тарына туристік ағ ынның тең дестіре бө лінуін қ амтамасыз ету;

- Жыл ішінде туристік инфрақ ұ рылымның бірқ алыпты жү ктемесін камтамасыз етуге бағ ытталғ ан маркетингтік жә не базалық тэсілдерді қ олдану арқ ылы туризмнің маусымдық жылжытылуын кү шейту;

- Ұ лттық, туристік ө німді жылжытудың жаң а ақ параттык технологияларын пайдалану;.

- Туризмді дамытудың тұ рақ ты сипатын насихаттау қ ажет.

Қ азақ станның туристік бейнесін қ алыптастыру

Жерлері Ұ лы Жібек жолының учаскесінде сан алуан тарихи оқ иғ алардың ғ асырлар бойғ ы куә гері ретінде Қ ытай мен Еуропаны жалғ астырып жатқ андығ ына қ арамастан, Қ азақ стан ә лі де болса, туристік бағ ыт ретінде ә лемге танымал бола қ ойғ ан жоқ.

Қ азақ станның тартымды туристік беделін қ ұ ру тиісті кең ауқ ымды шаралар кешенін ә зірлеуді талап етеді.

Беделді кө терудің негізгі іс-шаралары Қ азақ станның туристік фирмаларымен агенттіктерінің халық аралық туристік кө рмелерге, жә рмең келер мен конференцияларғ а, оның ішінде ДТҰ тарапынан ө ткізілетіндеріне қ атысуы, сондай-ақ Қ азақ стан республикасының аумағ ында осығ ан ұ қ сас іс-шаралар ұ йымдастыру болуғ а тиіс. Қ азақ станды Еуразияның қ оғ амдық жә не мә дени қ ү былыстар орталығ ына айналдыруғ а ық пал ететін конгрестік туризмді дамытудың маң ызы бар.

Туризмдегі халық аралық ынтымақ тастық ЮНЕСКО жә не ДТҰ -ның Ұ лы Жібек жолына байланысты жобаларын ә зірлеумен іске асыруғ а қ атысу, шет мемлекеттермен екіжақ ты жә не кө п жақ ты келісімдер жасасу арқ ылы жү зеге асырылады.

Елдің туристік беделін қ алыптастыруда республика аймақ тарында жә не шет елдерде туристік ақ параттық орталық тарды ұ йымдастыру да маң ызды рө л атқ арады.

Туристік ұ йымдар мен Қ азақ стан Республикасының шет елдердегі дипломатиялық ө кілдіктерінің ө зара бірлескен іс-қ имыл жасау тә жірибесін пайдалануғ а лайық ты назар аудару керек. Елдің туристік элеуетін жарнамалауда ұ лттық авиатасымалдаушы мен басқ а да кө лік кә сіпорындары пә рменді кө мек кө рсете алады.

Шетелде Қ азақ стан туралы сапасы жоғ ары полиграфиялық жә не аудиобейне жарнама материалдарын шығ ару жә не белсенді тү рде тарату қ ажет. Қ азақ станғ а туристерді таруғ а ө лкетану жарияланымдары, жарнама баспа қ ызмет, оның ішінде туристік фирмалар мен қ онақ ү йлердің жарнама-баспа қ ызметі ө з ық палын тигізеді. Жаң а ақ параттық технолгияларды пайдалануғ а, оның ішінде Интернет жү йесінде Қ азақ станның туристік фирмаларының WEB-сайттарын қ ұ руғ а айрық ша мә н беру қ ажет.

Туристік ағ ынды жө нелтуші елдердің туристік агенттіктері мен бұ қ аралық ақ парат қ ұ ралдары ө кілдеріне арнап Қ азақ стан бойынша танысу саяхаттарын ұ йымдастырудың тиімділігі мол болады.

Қ олайлы туристік беделді қ ұ руғ а Қ азақ станда халық аралық дә режеде ә ртү рлі мә дени, спорттық жә не туристік іс-шаралар ө ткізу ық пал етеді.

Қ азақ станның туристік беделін қ алыптастыруда есепке алудың компьютерлендірген бірың ғ ай жү йесін іске қ оса отырып, республика аумағ ына шетелдік азаматтардың кіруі, шығ уы мен болуы тә ртібін, визалық жә не кедендік рә сімдерді оң айлатудың зор мә ні бар.

Сондай-ақ, қ онақ жай республика беделін жасауғ а туристер жиі болатын орындарғ а қ азақ ша, орысша мә тіндеріне латын транскрипциясымен қ осаберілген ақ параттық таблолар мен жазбалардың жасалуы мен орнатылуы ө з септігін тигізеді.

Елде халық аралық туризмді одан ә рі дамытуды ынталандыру, мемлекеттің туристік элеуетінің ә лемдік туристік рыноктағ ы тү сау кесерін ө ткізу жө ніндегі жұ мысты кү шейту Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің 2000 жылғ ы 26 қ азандағ ы №1604 қ аулысымен бекітілген Қ азақ станның туристік беделін қ алыптастыру жө ніндегі 2000-2003 жылдарғ а арналғ ан іс-шаралар жоспарын іске асыруды қ амтиды. Оғ ан Қ азақ станғ а туристер тарту жө ніндегі кө пжақ ты қ ызмет жә не халық аралық туристік рынок жү йесіндегі елді интеграциялау кіреді.

Туристердің қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ету

Қ аіпсіздік туризмді дамытуғ а, ең алдымен келушілер ағ ынын кө бейтуге немесе азайтуғ а ә сер ететін басты фактор.

Туристің қ ауіпсіздігі мемлекет саясатына, турфирмалар қ абылдайтын шараларғ а, сондай-ақ туристің жеке басының іс-ә рекетіне тікелей байланысты.

Тұ тынушығ а туристік сапар барысында қ орғ ау мен қ ауіпсіздікті қ амтамасыз ету жө нінде ақ парат беру оғ ан қ ауіпсіздікті басқ а да тауарлар мен қ ызмет кө рсетулермен бірге қ ауіпсіздік пен сапа бағ а тұ рғ ысынан алып қ арағ анда, маң ызды ә лемент болып саналатын жә не салыстыруғ а тұ рарлық туристік ө німнің ажырамас бө лігі ретінде ү ғ ынуғ а кө мектеседі.

Мемлекеттік органдардуристік ұ йымдар мен халық аралық ұ йымдар саяхатшылардың денсаулығ ы ү шін қ ауіп тудыратын табиғ и апаттар, ә леуметік тә ртіпсіздіктер, террорлық ә рекеттер, кө лік жұ мысындағ ы елеулі іркілістер, індет жә не басқ а факторлар сияқ ты туризмге ық тимал қ ауіптер туралы ақ парат береді.

Кадрлар даярлау мен ғ ылыми қ амтамасыз ету

Қ ызмет кө рсетумен байланысты жә не табыстылығ ы едә уір дә режеде осы салада жұ мыс істейтін кадрлардың сапасына байланысты болатын қ ызмет - туризмде адамдар ресурсын жоспарлау айрық ша мә нге ие.

Қ азақ стандағ ы тиімді туристік салағ а сә йкес кадрлар элеуетін қ алыптастыру ү шін:

Жаң а буындағ ы «Туризм» мамандығ ы бойынша жоғ ары кә сіптік білімнің мемлекеттік стандартын ә зірлеу;

Туристік кадрларды даярлауды жү зеге асыратын жоғ ары оқ у орындарында туристік қ ызметтің ә ртү рлі қ ажетілігі мен даму дең гейін ескере отырып, мамандануын анық тау;

Мамандарды оқ ытуда олардың отандық туристік ресурстарды игеруіне, оларды пайдалану ә дістеріне, жаң а ақ параттык технологияларды, білуіне тілдік дайындауғ а негізінен иек арту;

Орта арнаулы оқ у орындарында бірінші дең гейдегі туристік қ ызметшілерді даярлауды ұ йымдастыру;

Жалпы білім беретін оқ у орындарында туристік сыныптар, секциялар мен ү йірмелер қ ұ руғ а кө мектесу;

Бү дан бү рын таратылғ ан балалар мен жас ө спірімдер туризмінің республикалық жә не аймақ тық станцияларын қ айта қ алпына келтіру;

Ұ лы Жібек жолының (1700 км) қ азақ стандық учаскесіндегі туристік-рекреациялық қ орларды қ айта жаң ғ ыртуғ а жә не тугендеуге, зерттеу жұ мыстарына ерекше назар аудару қ ажет.

Қ азіргі заманғ ы туризм индустриясын қ ұ ру саланы дамыту проблемаларын, туризм рыногы дамуының қ ұ рылымын, тетігі мен заң дылық тарын ғ ылыми тұ рғ ыда зерделемейінше, сондай-ақ саланы дамытудың ғ ылыми қ амтамасыз ету жү йесін қ ұ рамайынша мү мкін болмайды. Дегенмен, Қ азақ станда бұ л мә селелер туризм экономикасын зерттеушілер ү шін ә лі кү нге игерілмеген «тың» кү йінде қ алып отыр.

Ә лі кү нге дейін ұ лттық экономика теориясына туризм халық шаруашылығ ының толық қ анды саласы жә не ғ ылыми жағ ынан талданатын пә н ретінде қ арастырылмайды. Сол себепті республикада аталғ ан тақ ырып бойынша ғ ылыми ә дебиет аз шығ арылады. Бү ғ ан қ оса, Қ азақ станда Кең ес кезең інен бері «туризм» деген ү ғ ым елеулі табыс тү сіретін экономика саласынан гө рі спортпен жә не денсаулық ты нығ айтумен жиі байланыстырылады.

Ең алдымен, Қ азақ стан Республикасының рекреациялық ресурстарын тү гендеу жә не олардың мониторингі жө ніндегі жұ мыстарды ұ йымдастыру қ ажет. Экономиканың саласы ретінде туризмді ғ ылыми қ амтамасыз ету ү шін оны болжауды жә не дамытуды тиісті ғ ылыми қ ұ рылымдар қ ажет. Проблеманы шешудің ық тимал шешімі ретінде туризмнің ғ ылыми-зерттеу институтын қ ұ ру ұ сынылады.

Қ азақ стан Республикасының Білім жә не ғ ылым министрлігі Жоғ ары аттестациялық комитетінің (ЖАҚ) ғ ылыми мамандық тары тізбесіне " Туризмнің қ ұ қ ық тық нргіздері", «Туризм географиясы», «Туризмнің педагогикасы мен психологиясы» жаң а ғ ылыми бағ ыттарды енгізудің қ ажетгілігі пісіп жетілді. Бұ л республикада ғ алымдар контингентін қ ү рү ғ а жә не туризмді дамытудың ұ йымдастыру мен басқ арудың, дамытудың мә селелері мен проблемаларының бү кіл кешенін ғ ылыми зертеумен қ амтуғ а мү мкіндік береді.

ЖАК-тың номенклатурасындағ ы жә не Қ азақ стан Республикасы Білім жә не ғ ылым министрлігінің жіктемесіндегі мамандық тар атауын біріздендіру қ ажет, бұ л ғ ылыми зерттеулер жү ргізу жә не осындай зерттеулер ү шін кадрлар даярлаудағ ы бірізділікті кү шейтуге ық пал ететін болады. Сондай-ақ, туристік мамандық пен мамандандыруды Қ азақ стан Республикасы Ең бек жә не халық ты ә леуметтік қ орғ ау министрлігінің тарифтендіру аныктамаларымен сә йкестендіру қ ажет.

Осы Тұ жырымдама Қ азақ стан Республикасында туризмді дамытудың негізгі мақ саттарын, міндеттЬрін жә не басымдық ты бағ ыттарын айқ ындайды. Алғ а қ ойылғ ан міндеттерді іске асыру жә не кө рсетілген мақ сатқ а қ ол жеткізу ү шін Қ азақ стан Республикасында Туризмді дамытудың мемлекеттік бағ дарламасын ә зірлеу қ ажет.