Туризмді мемлекеттік басқарудың мақсаттары мен міндеттері

Қ азақ стан Республикасының тең десі жоқ табиғ и жә не мә дени ә леуетіне негізделген қ азіргі заманғ ы туристік индустрия туризмнің туристік қ ызмет кө рсетулердің халық аралық саудасы жү йесіне оралымды кірігуінің табиғ и жү йе жасаушы факторы, неғ ұ рлым серпінді дамушы жә не ө зінің капитал сыйымдылығ ына қ арамастан, салынғ ан капиталғ а қ айтарымы жө нінен тиімді салалардың бірі болып табылады. Қ азақ стан Республикасы Ү кіметінің туризм саласындағ ы белгілеген барынша маң ызды міндеттерінің бірі - Қ азақ станды орталық азиялық ө ң ірдегі туризм орталығ ына айналдыру. Туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарғ а арналғ ан мемлекеттік бағ дарламасы аясында бес жылдың ішінде халық ты жұ мыспен қ амту шін, сыртқ ы жә не ішкі туризм кө лемінің артуы есебінен кірістің тұ рақ ты ө сімі ү шін, сонымен қ атар Қ азақ станды 2011 жылы Ортаазиялық аймақ тың туризм орталығ ына айналдыру ү шін бә секеге қ абілетті туристік индустрия қ ұ ру қ арастырылғ ан. Аталмыш бағ дарламаны іске асырғ уа республикалық бюджеттен 59 млрд. тең геден астам сома кө лемінде қ аржы бө лу жоспарланып отыр. Кластерлік инициатива шең берінде туристік инфрақ ұ рылымды дамыту ү шін инвестиция жұ мылдыру мү мкіндігі маң ызды болып саналады.

- Қ онақ ү йлер жү йесін, Ұ лы Жібек Жолы ү лгісінде керуен-сарайлар мен ө зге де маң ызды туристік маршруттардың қ ұ рылысына жағ дай жасалатын болады.

- Инвестициялық жобалар бойынша ұ сыныстар негізінде аймақ тық мө лшерде база қ алыптасқ ан. Алғ ашқ ы кезең де 90 инвестжоба сарапталып, жинақ талды. Олардың 11–і 386 млн АҚ Ш долларына ө зектірек саналып алынды, жә не «Қ азына» тұ рақ ты даму қ орына мемлекеттік қ олдау кө рсету ү шін жіберілді.

- Алматы, Ақ мола жә не Маң ғ ыстау облыстарында ә лемдік дең гейдегі заманауи кө пфункционалды туристік орталық тар қ ұ рудың Тұ жырымдамасы жасалды, оны Елбасы мен ел Ү кіметі мақ ұ лдап отыр[7]. Аталмыш жоба бойынша инвестиция жұ мылдыруғ а жоспарланып отырғ ан сома 30 млрд АҚ Ш долларын қ ұ райды. Мемлекеттік бағ дарлама республикада қ азіргі заманғ ы тиімділігі жоғ ары жә не бә секеге қ абілетті туристік индустрия қ ұ руғ а жә не экономиканың сабақ тас секторларын дамытуды қ амтамасыз етуге мү мкіндік береді. Ол туризмді дамыту саласындағ ы мемлекеттік саясаттың стратегиясын, негізгі бағ ыттарын, басымдық тарын, міндеттері мен іске асыру тетіктерін айқ ындайды жә не туризм инфрақ ұ рылымын дамытуды, осы саланы мемлекеттік реттеу мен қ олдаудың тиімді тетігін қ ұ рудың, туристік ә леуетті арттырудың, елдің тартымды туристік имиджін, рекреациялық шаруашылық мамандануы бар аймақ тар қ алыптастырудың негізгі аспектілерін қ амтиды:

- Қ азақ стан Республикасының туризм саласына байланысты бағ дарламаларды қ арастыру;

- Қ азақ стан Республикасы, Шығ ыс- Қ азақ стан облысы жә не Семей қ аласы бойынша туристік саласына талдау жасау;

- Туризмге байланысты негізгі мә селелерді айқ ындап жә не шешу жолдарын ұ сыну.

Мемлекеттік бағ дарламаның мақ саты - сырттан келушілер туризмі жә не ішкі туризм кө лемін арттыру есебінен халық ты жү мыспен қ амтуды, мемлекет пен халық кірісінің тұ рақ ты ө суін қ амтамасыз ету ү шін бә секеге қ абілетті туристік индустрия қ ұ ру. Қ ойылғ ан мақ саттарғ а сә йкес бірінші кезектегі міндеттер мыналар болып айқ ындалды: туризм инфрақ ү рылымын дамыту; туризмді мемлекеттік реттеу менқ олдаудың тишді тетігш қ ұ ру; елдің тартымды туристік имиджін қ алыптастыру; туристік ә леуетті арттыру; рекреациялық шаруашылық мамандануы бар аймақ тар қ алыптастыру. Туризм саласының болашағ ын айқ ындайтын ұ сыныстар ә зірленіп жатыр. Алдымен туристік саланың қ ұ қ ық тық -нормативтік базасын мен мемлекеттік ү йлестіруді жетілдіруіміз керек. Бұ л туризмді экономиканың кірісті саласымен бә секеге қ абілетті индустрия ретінде даымтуғ а мү мкіндік береді. Халық аралық міндеттер мен мақ саттарды терең дете тү су қ ажет. Қ азақ станның туризмдегі имиджін қ алыптастыру - аса маң ызды міндеттердің бірі. Сол сияқ ты ішкі жэне ө зге елдерде шығ атын туристік басым бағ ыттардың маң ызы зор. Туристердің қ ауіпсіздігін қ амтамасыз етіп олардың мақ саттары мен міндеттерін қ орғ ау, туризм инфрақ ұ рылымын жетілдіру, туризмнің міндеттері мен мақ саттарын туристік сала мамандарын дайыднау шараларын дамыту сиқ яты негізгі мэселелер шешімін тауып жатса, Қ азақ стан туризімінің болашағ ы ө те зор.

Қ азақ станда туристік қ ызметті дамытудың негізгі мақ саты – қ азіргі заманғ а сай жоғ арғ ы тиімді жә не бә секеге қ абілетті туристік кешен қ ұ ру. Ол бір жағ ынан, қ азақ стандық жә не шетел азаматтарының туристік қ ызметтерге деген қ ажеттіліктерін қ анағ аттандыру ү шін кең мү мкіндіктер беретіндей, екінші жағ ынан - ел экономикасының дамуына айтарлық тай ү лес, соның ішінде жү мыс орындары санын арттыру, мемлекет бюджетіне тү сетін салық тү сімдері, шетел валютасының ағ ымы, мә дени жә не табиғ и мұ раларды сақ тау мен рационалды пайдалану есебінен қ осатындай болуы керек. Аталмыш мақ саттарды жү зеге асыру бойынша шаралар мынадай:

- Қ азақ стан экономикасын дамытудың негізгі бағ ыттары қ ү рамына туристік саланы енгізуді іс жү зінде қ олғ а алу;

- Қ азақ станда туристік қ ызметті дамыту бағ ытындағ ы мақ сатты бағ дарламаларды жү зеге асыру;

- Ә лемдік жә не қ ұ қ ық тық тә жірбиелерге сэйкес туризмнің нормативті - қ ұ қ ық ты даму базасын қ ұ ру;

- Енгізілген туристік қ ызметті сертификациялау мен лицензиялау жү йесін қ атаң дату;

- Туристік банктік қ ү рылымдар, кө лік, қ онақ ү й жә не сақ тандыру компанияларының кооперациясына ұ тымды жағ дайлар жасау, сол арқ ылы туристік қ ызметтің жоғ ары технологиялық кешеннін қ алыптастыру жэне саланың материялды - техникалық базасын дамыту;

- Шетел жә не ішкі туризмнің дамуын ынталандыратын экономикалық механизмдерді қ ұ ру, осы аяғ ы инвистицияларды тарту жә не салық пен кедендік жең ілдіктер, мемлекеттік кепілдеме мен мемлекеттік қ олдаудың басқ ада шараларын қ осатын жолы мен ішкі туризм нарығ ын қ орғ ау.