Туристік фирмада жоспарлаудың маңызы

Туримз жү йесін басқ ару стратегиялық (болашақ та жобаланғ ан) кө ріну мен болжаушылық қ а негізделуі керек. Кө ріну негізінде (туристік фирманы болашағ ын кө рсететін ө зіне бө лек «суреттер») менеджменттің жетекші ойы болып тұ ра туристік фирманың саясатын жасайды. Ол қ арым-қ атынастың ортақ мақ саттары мен қ ағ идаларын кө рсетеді, ө мір сү ру қ абілеттлігі мен осы қ ұ рылымның дамуын қ амтамасыз етеді. Жоспарлау – бұ л басқ ару ү рдісінің бір кезең і болады, осы жерде ә р тү рлі туристік қ ұ рылымның мақ саттары, сонымен қ атар оларғ а жету ә дістері анық талады. Кейбір жағ дайларда туристік фирмалар ө здерінің алдына қ ойғ ан мақ саттарына жеткеннен кейін жұ мыстарын тоқ татады, ал басқ а туристік фирмаларда жаң а мақ саттар қ ойылады, бұ рынғ ыдан маң ызды. Бұ л туристік фирмадағ ы жоспарлаудың ө зінің бір рет пайдаланатын іс ә рекет екенін кө рсетпейді. Бұ л ү здіксіз ү деріс анық талғ ан мү мкіндіктер, шарттар жә не факторлар есебі арқ ылы жаң а жолдарды зерттеу жә не туристік фирма қ ызметінің ә діс-тә сілдерін жетілдіру.Туристік кә сіпорын саясатын қ ұ ру кө бінесе басшылық тың жоғ арғ ы дең гейінде іске асырылады. Туристік фирманың саясатының барлық жағ дайы, дұ рыстығ ында, жетекші туристік бейне тү рінде кө рсетіледі. Жетекші бейне ө зінде ұ зақ мерзімді мақ саттарды, философияны, саясатты, кә сіпорын мә дениетін жә не оның заң шығ аратын қ ұ қ ық тарын қ осады. Нақ тылы туристік аймақ қ а сә йкес ең бірінші оның бә секелестікке қ абілеттілігі туралы айтулуы дұ рыс. Нақ ты жоспарлаудың функциясы келесі жұ мыс тү рлерін қ осады:

• ө лкенi дамыту мақ саттарының туризмнің орнатылатын басқ аруларын ө ң деуге араласу;
• бә секеге қ абілеттіліктің орнының ағ ымдағ ы талдауы (нарық, тікелей жә не жанама бә секелестер, сұ раныс, жабдық таушылар, сала);
• ө лкенің бә секеге қ абілеттілігін, оның айрық ша позициясының стартегиясын қ ұ растыру;
• ө лкенің бә секеге қ абілеттілік стратегиясын жандануын жү зеге асыру – ең бастысы туристік фирмаларғ а кең ес беру, инновациялық менеджментті ө ткізу.

Сө йтіп, туристік фирма қ ызметін жоспарлау кезінде ақ параттық ө ң делу кезең інде сапалық, сандық жә не болашақ тағ ы мақ саттардың уақ ыттық анық талуын, амал мен тә сілдерді, қ алыптасуды, фирманы басқ ару мен дамыту жү йелерін тү сіну керек,

Туримдегі ұ йымдастыру қ ызметі. Туристік фирмада жасалынғ ан қ айсысы болмасын жоспарда ә рқ шанда ұ йымдастырушылық кезең кездеседі, басқ аша айтқ анда жоспарланғ ан мақ саттарғ а жету ү шін нақ ты шарттардың жасалу кезең і болып табылады. Басқ арудың бірінші ү деріс кезең інде анық талғ ан – жоспарлау кезең інен кейін, фирма қ ұ рылымын қ ұ ру туралы сө з болады жә не оның мақ саттарғ а жету ү шін барлық керекті заттармен қ амтамасыз ету.

Туроператорлар жұ мысын ұ йымдастыру ү лгісі негізінде туризмді басқ арудағ ы ұ йымдастырушылық функцияны ө зімізге тым кө рнекі кө руімізге болады. Осылай туроператор ө ндірістік, саудалық, ақ параттық мә селелерді, жаң а ө лкелерді игеру мақ саттарын жә не т.б. шешеді.

Бұ л процесс персоналды жә не фирманың алғ а қ ойғ ан мақ саттарына жету ү шін амалдарды біріктіру. Айтылып кеткендей, жоспарлаудың негізгі мақ саты — бұ л ә р тү рлі ә діс арқ ылы екiұ штылық тың мә селесінің шешiмiн табу. Ө згерістерге бейімделу қ ажеттілігі — жоспарлауғ а маң ызды бір мә н беретін факторлардың бірі болып табылады. Сонда да, жоспарлау қ андай да маң ызды болмасын, бұ л тек қ ана басы ғ ана. Кө птеген ә р тү рлі жоспары бар жә не оны жү зе асыру тұ тас сызбасы (қ ұ рылымы) жоқ туристік фирма жетістіктерге жетпейді. Себебі, жоспарлау функциясы жә не ұ йымдастырушылық функция бір-бірімен тығ ыз байланысты. Кейбір ой-пікірлерде жоспарлау жә не ұ йымдастыру бірігіп кетеді делінеді.

Жоспарлау ұ йымның мақ саттарын жү зеге асыру ү шін кө ріністерді дайындайды, ал ұ йым басқ ару функциясы ретінде жұ мыс қ ұ рылымын дайындайды, оның ең басты қ ұ рамдас бө лігі болып адамдар болып табылады.

Ұ йымдастыру функциясы турфирманың барлық мамандарын бір жерге біріктіру болып табылады. Оның негізгі міндеті болып, миссияны, ролді, жауапкершілікті, ә рқ айсысының есеп берушлігін анық тау болып табылады. Ұ йымдастыру ү дерісі жұ мысты қ ұ рады жә не туристік фирманың кө леміне, оның мақ саттарына, технологияларына жә не персоналғ а байланысты бө лімшелерге бө леді. Туристік фирма ө зінің жоспарын жү зеге асыру ү шін жә не соның негізінде ө зінің мақ саттарына жету ү шін бар элементтер қ атарын жіктеу қ ажет. Ұ йымдастырушылқ функцияны жү зеге асыру процессінде келесі ұ станымдар қ атарын негізге алу керек:

• жоспарлау кезінде табылғ ан туристік фирманың мақ саттарын анық тау жә не талдау;
• осы мақ саттарғ а жету ү шін керекті қ ызмет тү рлерін анық тау;
• ә р тү рлі міндеттерді ә р кадрларғ а (ең бекті бө лу) тапсыру жә не оларды басқ арушылық жұ мыс топтарына немес бө лімшелерге біріктіру;
• жұ мыстық қ арым-қ атынасты орнату арқ ылы ә рбiр топқ а тапсырылғ ан ә р тү рлi қ ызметтер тү рлерiн ү йлестiру;
• мақ саттар бірлігі – ә р ұ йымдастыру бө лімінің мү шесі ортақ игілікке жұ мыс жасайды, басқ аша айтқ анда ешкім туристік фирманың мақ саттарына қ арсы жұ мыс істемеу керек.