Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Акустикалық-гностикалық сенсорлы афазияны түзетуде фонематикалық қабылдауының қалпына келтіру жұмысының бірінші кезеңі

Фонематикалық қ абылдауын қ алпына келтіру жұ мысы келесі

кезең дерден турады: бірінші кезең — ұ зындығ ының, дыбыстық жә не

ритмикалық бейнесінің қ арама-қ арсылығ ы бойынша сө зді

дифференциациялау (жіктеу). Мысалы, (доп — балапан, кө з — велосипед,

тас — қ алақ ай). Ә р сө з жұ бына суреттер іріктеліп алынады, ал жеке қ ағ аз

жолақ шасына сө здер анық, тү сінікті жазылуы тиіс. Науқ ас сө здің дыбыстық

бейнесін суретпен жә не жазылуымен сә йкестендіреді. Оғ ан біресе бір суретті

алып, біресе екінші суретті алып, соғ ан сә йкес келетін жазуды, керісінше

жазуды сә йкес келетін суретті табу ұ сынылады. Сонымен қ атар, жеке

сө здерді қ абылдауын бекіту сө здерді кө шіріп жазу, кө шіріп жазу кезінде

сө здерді қ айталап айту жә не есту арқ ылы бақ ылауын дамыту барысында

басталады. Ол ү шін бір-екі буыннан туратын қ ысқ а сө здер алынады.

Науқ астың акустикалық зейінін дамыту, оның оптикалық зейінін

жандандырудан басталады.

 

Акустикалық -гностикалық сенсорлы афазияны тү зетуде фонематикалық қ абылдауының қ алпына келтіру жұ мысының екінші кезең і

Екінші кезең — буындық қ ұ рамы жақ ын, бірақ айтылуы, ә сіресе тү бірі

ұ қ самайтын сө здерді дифференциациялау: бала — қ ара, балық — қ алақ,

қ ауын — жү зім. Жұ мыс суреттерге, сурет астындағ ы жазуғ а, кө шіріп жазуғ а,

оқ уғ а сү йене отырылып жү ргізіледі, ө з сө зіне акустикалық бақ ылау жасауы

дамытылады.

Акустикалық -гностикалық сенсорлы афазияны тү зетуде фонематикалық қ абылдауының қ алпына келтіру жұ мысының ү шінші кезең і

 

Ү шінші кезең — буындық қ ұ рамы жақ ын, бірақ сө здің басындағ ы

дыбыстарының айтылуы ұ қ самайтын сө здерді дифференциациялау (тас —

бас; тү н — кү н; бала — қ ала,), бірінші дыбысы бірдей, ал соң ғ ы дыбыстар

ұ қ самайды (қ ас — қ ар, кө з — кө л, бал — бақ). Науқ асқ а суреттерге, сурет

астындағ ы жазуғ а сү йене отырып, белгілі бір дыбыстан басталатын сө здерді

таң дап алу ұ сынылады.

84. Фонематикалық қ абылдауын қ алпына келтіру жұ мысы келесі кезең дерден турады: бірінші кезең — ұ зындығ ының, дыбыстық жә не ритмикалық бейнесінің қ арама-қ арсылығ ы бойынша сө зді дифференциациялау (жіктеу). Мысалы, (доп — балапан, кө з —велосипед, тас — қ алақ ай).

Екінші кезең — буындық қ ұ рамы жақ ын, бірақ айтылуы, ә сіресе тү бірі ұ қ самайтын сө здерді дифференциациялау: бала — қ ара, балық — қ алақ, қ ауын — жү зім.

Ү шінші кезең — буындық қ ұ рамы жақ ын, бірақ сө здің басындағ ы дыбыстарының айтылуы ұ қ самайтын сө здерді дифференциациялау (тас — бас; тү н—кү н; бала — қ ала,); бірінші дыбыс бірдей, ал соң ғ ы дыбыстар ұ қ самайды (қ ас — қ ар, кө з— кө л, бал — бақ).

Тө ртінші кезең — айтылуы ұ қ сас фонемдерді дифференциациялау (доп — топ, қ ас — қ ұ с дос—тос, бас—бос, тағ а—жағ а, тү лкі—кү лкі, т.б).

Дыбыстарды біркелкі қ абылдауын бекіту ү шін тапсырмалардың ә р тү рлі нұ сқ алары қ олданылады: сө зде немесе фразада жетіспейтін ә ріптерді, мағ ынасы сурет арқ ылы емес, фразеологиялық контексте анық талатын оппозициялық дыбыстары бар сө здерді жазу. Мысалы, науқ асқ а мә тінде нү кте орнына тиісті сө здерді қ ой деп тапсырма беріледі: туш, душ сана, шана, т.б.

Бесінші кезең — мә тіндегі белгілі ә ріпі бар сө здерді іріктеу арқ ылы дифференциалды акустикалық белгілері бар фонемаларды бекіту.

85. «науқ ас грамматикалық дұ рыс жә не қ ате қ ұ растырылғ ан сө йлемдерді тү сініп, ажырата алмайды. Астарлы сө здердің мақ ал мә телдердің мағ ынасын, кқ п мағ ыналы сө здерді тү сінбейді»афазиның қ ай тү рі.

86. сө йлеу тілінің дыбыс айтуының бұ зылуын тү зету жұ мысы сө здің ырғ ақ ты-буындық ү лгісін, оның кинетикалық ә уенін қ алпына келтіруден басталады. Оқ у мен жазуы кү рделі бұ зылғ ан жағ дайда тү зету жұ мысы дабысты буынғ а қ осудан басталады.

бұ л екі сұ рақ тын ответін білмейм ә лі афазияны оқ ып бітпедім сонда ғ ана айта алам.

 

87.афазияның бір тү ріне конспект.

Конспект индивидуального логопедического занятия для больных с сенсорной афазией средней степени.

Цель занятия: уменьшение нарушений фонематического слуха, восстановление импрессивной речи; уменьшение звуковой лабильности в экспрессивной речи; уменьшение вербальных парафазий;

 

Задачи: - дифференциация слов с оппозиционными фонемами;

- восстановление понимания значения слова;

- преодоление расстройств устной речи, устранение элементов аграмматизма;

- восстановление письменной речи;

Ход занятия.

1. Проверка домашнего задания.

2. Составить слова из букв, данных в разбивку: (улучшение звуко – буквенного анализа состава лова)

Б, Л, Е, А, К __________ (белка)

Б, Л, У, А, К ___________ (булка)

Б, Л, А, А, К ___________ (балка)

П, Л, А, А, К ___________ (палка)

П, Л, О, А, К ___________ (полка)

П, Л, И, А, К ___________ (пилка)

3. Закончить получившимися словами предложения (дифференциация слов с оппозиционными фонемами):

На стене висит ___________. Маникюрше нужна ___________.

По деревьям прыгает ____________. На тарелке лежит ___________.

У собаки в зубах ____________. Строителям нужна __________.

4. Подобрать к словам - определения (восстановление понимания значения слова):

Булка (какая?) ____________

Белка (какая?) ____________

Балка (какая?) ____________

Палка (какая?) ____________

Пилка (какая?) ____________

Полка (какая?) ____________

Подсказки: строительная, шустрая, сдобная, кривая, острая, книжная

5. Вставить в слова пропущенные буквы (восстановление фонематического слуха: дифференциация слов с оппозиционными фонемами):

Валяется __АЛКА, установлена __АЛКА.

Висит __ОЛКА,, съедена __УЛКА.

Прыгает __ЕЛКА пилит __ИЛКА.

6. Составить предложения из 3-х слов (преодоление расстройств устной речи, «оживление» чувства языка):

Образец: кошка - поймать - мышка

КОШКА ПОЙМАЛА МЫШКУ.

Собака - грызть - кость

___________ _________ ________

Женщина - поливать - цветы

_________ ____________ _________

Хозяйка - мыть - посуда

__________ ___________ __________

Бабушка - печь - пироги

__________ __________ ___________

7. Конец занятия: - вспомнить слова, которые составляли в начале занятия (белка, балка, булка, палка, пилка, полка)

 

88. моторлы алалиясы бар балалардың сө йлеу тілін дамытуғ а арналғ ан сабақ конспектісі.

Конспекты занятий для детей с моторной алалией.

Конспект занятия №1

Тема: «Игрушки».

Цель: развитие речевой активности, расширение словаря существительных.

Оборудование: игрушки – кукла, зайка, машина, мяч, мишка, лопатка, ведерко, барабан, пирамида.

Организационный момент:

1. Знакомство с игрушками: логопед показывает игрушки, четко и громко называет их: «Это кукла Ляля, это машина, это мяч, это мишка, это зайка, это лопатка, это ведерко, это барабан, это пирамида».

2. Уметь вычленить игрушки и предметы: зайчик, мишка – игрушки, а заяц, медведь – животные; кукла и девочка; машина - игрушка и настоящая машина и т.д.

3. Знакомство с глаголом играть: 1 лицо ед. ч. и мн. ч.; 3 лицо ед. и мн. ч. наст. времени: Я играю - мы играем. Он играет – они играют.

4. Отработать в понимании вопросные формы:

Что это? – Машина.

Для чего (зачем) нужна? – Играть.

Что ты будешь делать? – Буду играть.

Что ты делаешь? – Играю.

Что он (она) делает? – Играет.

5. Физкультминутка.

6. Развитие мышления: загадки на тему «Части тела».

Думает, соображает,

Понимает и решает,

На плечах у нас одна,

И для всех она важна!

(Голова)

Если дети не отгадывают, то логопед показывает картинку.

7. Упражнения для закрепления темы «Игрушки».

Игра «Отгадай, кто ушел?»

Логопед выставляет 2-3 игрушки (потом до 5-7). Предложив детям закрыть глаза или отвернуться, логопед в это время прячет одну из игрушек. Дети, открыв глаза или повернувшись, должны назвать, какой игрушки не хватает, кто ушел.

8. В конце занятия логопед всех должен похвалить: «Все занимались хорошо! Столько сегодня выучили и сделали! Вы сегодня все - молодцы!»

 

89. Афазияны жоюғ а арналғ ан логопедиялық жұ мыста жалпы дидактикалық қ ағ идалар қ олданылады (кө рнекілік, қ олжетерлік, саналылық, т.б.). Бірақ, сө йлеу қ ызметін қ алпына келтіру қ алыптастыру оқ ытудан ө згеше болуына байланысты, ауызша сө йлеген жә не жазып отырғ ан адамның жоғ ары ми қ абығ ының қ ызметі жаң адан сө йлеп келе жатқ ан балалағ а қ арағ анда ө згеше ұ йымдастырылғ андық тан, тү зету-педагогикалық жұ мысты жоспарлағ ан кезде келесі жағ дайларды ескерген жө н:

 

1. Науқ асты тексеруін аяқ тағ аннан кейін логопед инсульт немесе бас миының жарақ атының салдарынан мидың екінші немесе ү шінші «функционалды бө лігінің» қ ай аймағ ы зақ ымдалғ анын, қ ай аймақ тары сақ таулы екенін анық тайды: афазияғ а шалдық қ ан адамдардың кө бінде оң жақ жартышарының қ ызметі сақ таулы болады; сол жақ жартышарларының самай немесе тө бе бө ліктерінің зақ ымдалуынан болғ ан афазияда бә рінен бұ рын сол жақ маң дай бө ліктің жоспарлаушы, бағ дарлаушы, тексеруші қ ызметі қ олданылады. Бұ л сө йлеу тілін қ алпына келтіретін оқ ытудың саналылық қ ағ идасын қ амтиды. Дә л осы оң жақ жартышардың жә не сол жақ жартышардың ү шінші «функционалды бө лігінің» қ ызметінің сақ таулы болуы науқ аста бұ зылғ ан сө йлеу тілін қ айта қ алпына келтіруге болатынына сенімін тудырады. Афазияның барлық тү рлерінде логопедиялық жұ мыс жү йелі тү рде 2-3 жыл жү ргізіледі. Бірақ, науқ асқ а сө йлеу тілі қ ызметі осындай ұ зақ мерзімде қ алыптастырылатыны айтылмайды.

2. Тү зету-педагогикалық жұ мыстың ә діс-тә сілдері сө йлеу қ ызметітің қ айта қ алпына келтіру кезең іне тә уелді болады. Инсультан кейін алғ ашқ ы кү ндері сө йлеу тілін қ айта қ алаптастыруына науқ ас белсенді қ атыспайды. Сө йлеу тілінің функцияларын қ алпына келтірудің кейінгі кезең дерінде науқ асқ а сабақ тың жоспары, қ ұ рылымы тү сіндіріліп, тапсырманы орындауда пайдаланатын қ ұ ралдар беріледі.

3. Афазияның кез келген тү рінде сө йлеу тілінің барлық компоненттерін тү зету жұ мысы жү ргізіледі: экспрессивті сө йлеу тілі, тү сінуі, жазу мен оқ уы.

4. Афазияның барлық тү рінде сө йлеу тілінің қ атынас қ ызметі қ айта қ алыптастырылады, ө зін-ө зі бақ ылау дамытылады.

5. Афазияның барлық тү рлерінде сө з тү сінігін қ алыптастыру ү шін ә р тү рлі сө з тіркестеріне қ осып жаттық тыру жұ мысы жү ргізіледі.

6. Тү зету жұ мысының барысында ә р тү рлі сыртқ ы сү йеніштерді жан-жақ ты қ олдану. Бұ ндай сү йеніштерге динамикалық афазияда ө здігінен толық сө йлеуін қ алыптастыруына мү мкіндік беретін сө йлеуінің ү лгісі жә не текше ә дісі жатады. Афазияның басқ а тү рлерінде импрессивті аграмматизмді жою ү шін пайдаланатын фонемалардың артикуляциялық қ алпын ұ йымдастыруда дыбыстау ә дісін таң дау ү лгісі (схемасы) жатады.

Афазия кезінде жеке жә не топтық логопедиялық сабақ тар жү ргізіледі. Жұ мыстың жеке тү рі негізгі болып саналады, ө йткені науқ аспен тығ ыз қ атынас орнатуғ а, психотерапиялық ық пал етуге, барынша сө йлеу тілі ерекшеліктерін ескеруге мү мкіндік береді. Инсульттан кейін ерте кезең де ә р сабақ орташа 10-15 минуттан, кү ніне 2 рет ө ткізіледі, кейін – 30-40 минуттан, аптасына 3 реттен кем емес. Топтық сабақ тар (3-5 адамнан) сө йлеу бұ зылыстары жә не қ алыптасу сатысы бір тү рлі науқ астармен 45—50 минут жү ргізіледі.

90. сенсорлы алалиясы бар балалардың сө йлеу тілін дамытуғ а арналғ ан сабақ конспектісі.

Конспект занятия для детей с сенсорной алалией.

Знакомство детей со схемой звукового состава слова.

Цель занятия:

Закрепить гласные звуки А, У, И, их символы.

Познакомить детей со схемой звукового состава слова. Научить произносить слово медленно, интонационно выделяя звук, который отмечается на схеме, произносить слово в соответствии с движением указки (пальчика) по схеме.

Развивать память, внимание, мышление.

Воспитывать нравственные качества: забота, помощь товарищу, попавшему в беду.

Оборудование: Стихотворения на звуки А, У, И. На доске карточка с двумя клеточками, у каждого ребенка карточка с двумя клеточками, символы звуков А, У, И. Сюжетные картины: «Дети заблудились в лесу», «Малыш плачет в люльке», игрушка ослик «ИА».

Организационный момент.

1. Логопед читает стихотворение со звуками А, У, И. Дети поднимают символ звука, который услышали в стихотворении.

2. Изучение нового материала.

Беседа. Кто из вас, ребята, был в лесу? Все были. А кто когда-нибудь заблудился в лесу? Никто. Это хорошо! Наверное, очень страшно остаться одному в лесу, правда? А вот Машенька в сказке «Маша и медведь» собирала ягоды и отстала от своих подружек. Как она кричала, звала своих подружек? Да. Это слово - АУ.

3. Рассматривание картины «Дети заблудились в лесу». Эти дети тоже заблудились в лесу и кричали это слово. Оно в лесу очень нужно, многих людей из беды выручало, не дало заблудиться. Давайте с вами поиграем, представим, что мы пошли в лес. Одни дети зашли за деревья и не видят других. Решили они позвать других на помощь и покричать «АУ».

4. Игра с детьми. Добиваться, чтобы дети потянули каждый звук в этом слове:

А-а-а-у-у-у. А остальные услышали своих товарищей и протяжно их зовут:

А-а-а-у-у-у! Хорошо получилось, по всему лесу слышно, никто не заблудится!

5. Анализ слова. А теперь ответьте, когда мы кричим «АУ», какой звук мы в этом слове первым произносим? (опросить всех детей).

Правильно, звук «А», давайте положим его (символ) в первую клеточку.

А какой второй звук в этом слове? Кто его услышал? (А-У-У-У)

Верно, второй звук в слове АУ- «У», положим его во вторую клеточку.

А теперь такое вам задание: я буду медленно указкой вести из первой клеточки во вторую, а вы произносите тот звук, в какой клеточке моя указка находится. (Повторить слово 3-4 раза.)

Теперь сами «напишите» это слово в своих клеточках. (Спросить всех).

6. Физминутка. Игра «У медведя во бору».

7. А теперь посмотрите, какая у меня здесь картина. (Работа с картинами:

«Малыш плачет» и ослик «ИА» из сказки «Вини пух» проводится аналогично).

8. Итог занятия. Очень хорошо вы сегодня занимались. Научились говорить слова в соответствии с движением моей указки и вашего пальчика, а ведь это трудно! Я вами очень довольна. Молодцы!

А если когда-нибудь случится беда, кто-то заблудится в лесу, то вы

Знаете, какое волшебное слово нужно кричать.

Обязательно нужно помогать попавшему в беду.

 

 

<== предыдущая лекция | следующая лекция ==>
 | Управление закупочной деятельностью как предмет курса.




© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.