Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Моторлы алалиядан психикасы кешеуілдеп дамыған балаларды ажырату






Моторлы алалияны айқ ындау ө те қ иын, себебі, бұ л ауытқ удың ө зі кү рделі, кейбір сө йлеу тілінің бұ зылыстарымен немесе сө зсіз бұ зылыстармен ұ қ сас жә не кү рделі болып келеді. Моторлы алалияны зият бұ зылыстарынан, психикалық дамуының тежелуінен (ПДТ), ерте балалық аутизмі бар балалардан ажырата білу қ ажет.

Моторлы алалияда сө йлеу тілін тү сінуде кү рделі бұ зылыстар байқ алмайды. Моторлы алалиясы бар балаларда сө здің дыбыстық жә не буындық қ ұ рамы бірінші реттілік болып бұ зылғ ан болса, зиятының жеткіліксіздігі бар балаларда ол екінші реттілік болып бұ зылады. Алалиясы бар балалар сө йлемнің қ ұ рылымын бұ зып айтса, зиятының жеткіліксіздігі бар балаларда ол сақ талады, алайда, семантикалық аграмматизм айқ ын кө рінеді. Зиятының жеткіліксіздігі бар балалар ойды дұ рыс іріктей алмайды, баяндаудың мә нін бұ зып, ақ паратты айтуда уақ ытты дұ рыс жеткізе алмайды.

Психикалық дамуы тежелген (ПДТ) балалардың сө йлеу тілінің бұ зылыстары, бас миының қ абығ ындағ ы сө йлеу аяларының зақ ымдануымен емес, ең алдымен, анализатор арасындағ ы байланыстардың жеткіліксіздіктерімен байланысты. ПДТ-нде сө йлеу тілінің бұ зылуы бірінішілік емес, психикалық дамудың баяу дамуының нә тижесі болып табылады. Алалияда сө йлеу тілінің тұ рақ ты, терең бұ зылыстары, аграмматизм белгілері болады, ал психикалық дамуының тежелуімен кү рделенген оқ уда қ иындық тарғ а тап болатын балаларда ондай байқ алмайды. ПДТ балалардағ ыдай, бағ ытталғ ан логопедиялық ә сер ету нә тижесінде, сө йлеу тілінің бұ зылысы негізгі болмай, балалар ә деттегідей, математикадан ү лгермей жатады. Логопедияда бұ зылыстың механизмі мен шоғ ырлануын белгілеудің қ иындық тарымен мү мкін еместігі салдарынан алалия тобына сө йлеу тілінің тежелуі (СТТ) бар балаларды қ осып жатады. Себебі, СТТ балалар моторлы алалиясы бар балалар сияқ ты сө з қ орын молайтуда, сө йлеу тілінің грамматикалық қ ұ рылымын ө ң деуде, дыбыстарды айтуда қ иналады. Алалиясы бар балалардың сө йлеу тілін тексергенде, оның даму жолдарының ерекшеліктерін жә не ө зіне тә н қ иындық тары байқ алады. СТТ-де сө йлеу тілінің дамуы қ алыпты дамығ ан сө йлеу тілінен тек ө зінің қ арқ ыны бойынша жә не орталық жү йке жү йесінің бұ зылуымен нейродинамикалық сипатының тү зетуге икемділігі бойынша айырмашылығ ы бар.

СТТ бала айтылғ ан сө зді, сө здердің грамматикалық жағ ының ө згерулерін ұ ғ ады; ол дыбысталуы ұ қ сас сө здердің мағ ынасын алмастырмайды. Алалияда баланың ұ зын тү сініктемелерді тү сінуі ауыр болады. СТТ-дағ ы сө йлеу тілінің дамуында сө здің қ ұ рылымы бұ зылуы мен аграмматизмдер байқ алмайды, ол ана тілінің грамматикалық нормаларын баланың мең геруін диагностикалаудың маң ызды кө рсеткішінің бірі болып табылады. СТТ балалар ө з бетінше тілдік жалпылауларды мең гере алады.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.