Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Семантикалық афазияны түзету - педагогикалық жұмысының негізгі бағыттары




Семантикалық афазияны тү зету-педагогикалық жұ мысының негізгі міндеттері – заттардың атауын табудағ ы қ иындық тарынан арылту, науқ астардың сө йлеу тілінің лексикалық жә не семантикалық қ ұ рылымын кең ейту, имперессивті аграмматизмін жою болып табылады. Семантикалық афазия кезінде тү зету-педагогикалық кө мек сақ таулы барлық анализаторлар жү йесін (кө ру, есту-сө йлеу есі) бақ ылауғ а, негізгісі- мидың маң дай бө ліктерінің жоспарлау жә не реттегіш қ ызметтеріне, сақ таулы ауызша сө йлеу тілінің линиялық ұ йымдастырылуына сү йене отырып, кө рсетіледі. Семантикалық афазияда кездесетін сө йлеу тілі бұ зылыстарының негізінде симультантты кең істік гнозисының бұ зылысы жатқ анын ескере отырып, қ алпына келтіру жұ мысы конструктивті-кең істік ә рекеттігін дамытудан басталады. Ол ү шін элементтерден қ ұ растыратын, кө рнекі ү лгі немесе нұ сқ ау арқ ылы қ айта қ ұ рылатын геометриялық фигураларды, ө рнектерді кө ру арқ ылы талдауғ а бағ ытталғ ан жаттығ улар жасатып, науқ асты оң -сол жағ ын, ә лем бө лшектерін, географиялық картада бағ дарлай білуге жаттық тыру қ ажет. Конструктивті-кең істік апраксия ө рнекті немесе суретті белгілі бір сегменттерге бө лшектеу жоспарын қ ұ руғ а ү йрету жә не тапсырманы жоспар бойынша орындау арқ ылы (мысалы, алдымен тө менгі «қ абат», содан кейін екінші, ү шінші, т.б. немесе алдымен бірінші бағ ан, кейін екінші, ү шінші, т.б.) тү зетіледі. Амнестикалық қ иындық тарды жою ү шін ә р тү рлі семантикалық ө рісін қ ұ райтын белгілері бойынша сө здің ә р тү рлі мағ ыналық байланысын салыстыру қ ажет. Мысалы, тү р-тегі белгілері бойынша топтастырылғ ан заттардың белгілері талданады (мамандық, кө лік, киім, ыдыс, т.б.), сонымен қ атар сө здің тү бірі бойынша сө здердің ортақ тығ ы анық талады (егін, егінші, егінді). Синоним, антоним, омонимдардың ұ қ састығ ы мен айырмашылығ ын сипаттау, жазбаша сө йлеу тілінде заттың сапалық белгілерін, салалас қ ұ рмалас жә не сабақ тас қ ұ рмалас сө йлемдерді қ олдану бойынша жұ мыс жү ргізіледі. Импрессивті аграмматизмді жою жеке кө мекші сө здер жә не ү стеулердің мә нін анық таудан басталады. Науқ астан ортада орналасқ ан затты басқ а заттың орналасуына байланысты сипаттап беруін сұ райды (оң -сол, кейін ү стінде-астында). Бейнеленген ү ш суреттің ортасындағ ысы дө ң гелекпен қ оршалады. Оның қ асына немесе жоғ ары жағ ына сұ рақ белгісі қ ойылады. Сызық шамен науқ астың заттың орналасуын сипаттап беретін жоспары белгіленеді. Мысалы, науқ астың дә птерінде ағ аш, доп, ү й салынғ ан. Науқ ас доп ағ аштың оң жағ ында, ү йдің сол жағ ында орналасқ ан немесе ү й доптың оң жағ ында, ағ аш сол жағ ында орналасқ ан деген сияқ ты жауап беруі қ ажет. Кейін ү ш заттың орналасуы ү стінде-астында, жақ ында-алыста, тө менде-биікте, т.б. кө мекші сө здер арқ ылы сипатталатын болады. Экспрессивті тілінде осындай ү лгілер бойынша алдын ала жұ мыс жү ргізу, оқ у кезінде есту арқ ылы лексикалық -грамматикалық конструкцияларын тү сінуге негізін қ алайды. 292 Акалькулияны тү зету ү шін санғ а (ондық, жү здік, мың дық, т.с.с.) кіретін разрядтарды нақ тылау, минус-азайту, плюс-қ осу синонимдердің мағ ынасы бекітіледі. Науқ асқ а бір-екі ондық тың, кейін жү здік пен мың дық тың кө лемінде іс-ә рекетті орындау ұ сынылады. Есептеу операцияларының бұ зылуын жоюында 2-4 амалдан тұ ратын, ү лкен, кіші, қ осу, алу, т.с.с. сө здерді қ олдану арқ ылы арифметикалық есептерді шығ ару ерекше орын алады. «Оптикалық» алексияны тү зету науқ астың ә ріптің элементтерін ауызша сипаттап беру, ә р тү рлі материалдар (ә р тү рлі кө лемде қ атты қ ағ аз, таяқ шалар, шең бер) қ олдану арқ ылы ә ріптердің элементтерінен ә ріпті қ ұ растыру, элементтерін анық тағ аннан кейін ә ріптерді оқ у (атау), жазудың бойымен жылжып отырғ ан қ атты қ ағ аздан қ иылғ ан торкө зден сө зді оқ у, мә тіннің астың ғ ы жолдарын сызғ ышпен жауып отырып, жоғ арғ ы жолын оқ у арқ ылы жү зеге асады. «Айна тә різді», немесе конструктивті-кең істік аграфиясы науқ асты ә р тү рлі нұ сқ ада оң -сол жағ ын бағ дарлауын қ алпына келтіру арқ ылы тү зетіледі (мысалы, кесе тө ң керілулі, қ асық табақ тың тү бінде, т.с.с.), ә ріпті немесе элементерін бастап жазатын парақ тың сол жағ ын жә не бағ ытты (сызық пен) қ ызыл қ арындашпен белгілеп, жеке ә ріптерді немесе сө здерді кө шіріп жазу (салу).


Данная страница нарушает авторские права?





© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.