Арташ авылына багышлыйм.

1. Минем ә нием ә тиемә рә ттә н

Җ идесен дә кыз алып кайта.

Ү зе ни ө чендер кыенсына,

Лә кин һ ә ммә сен дә тигез ярата.

2. Ә тием дә миберкайчан да

Ир бала юк, - диеп тормады

Һ ә рберебезгә матур исем кушып,

Барыбызны да тигез назлады.

3. Икебез яшьтә н ү лгә н, беребезне

Сугыш алып китте якты дө ньядан.

Дү ртебезне кө чкә саклап калган

Газиз ә нием бә ла-казадан.

4. Ач та булдык, ялангач та булдык,

Ө стә венә калдык ө йсез дә.

Хә зер искә алмаска тырышабыз,

Язмыш шулай кушкан, - дибез дә.

5. Кө н димә де ә нием, тө н димә де,

Җ игелеп тартты тормыш арбасын.

Ач калган вакыты бик кү п булды,

Яшә сен, - дип, дү рт кыз баласын.

6. Сугыш бетте, ә без исә н калдык,

Газиз ә нием, синең аркаң да.

Ү зә клә рем ө зелә минем хә зер

Ә нием сине искә алганда.

7. Сугыштан соң бер ел ү ткә ч ә ти

Кайтты безгә авыру хә лендә.

Ә ни бө тен кө чен куйды ә тиебезгә

Ө мет кабызырга кү ң елендә.

8. Кө ннә р ү тте, айлар ү тте шулай,

Ә ти чын кешегә ә йлә нде.

Безнең сө енү лә р бушка булды-

Ә ти икенчегә ө йлә нде.

9. Ана- казна, ата- җ изнә, - диеп

Ә йткә ннә ре калган хә тердә.

Ничек инде алай булыр икә н,

Ышанасы килми бит бер дә.

10. Тагын менә ә нинең дү рт кызы

Кимсетелеп калдык Алладан.

Ә нием ү зен бик тә горур тотты.

Ничек шулай югалып калмаган?

11. Сиздермә де ә нием, дү ртебезгә дү ртчә

Ничек тапкан ул чакта назын?

Ничек елмаясы килгә ндер, дим хә зер,

Безгә сиздерде ул бик азын...

12. Еллар ү тте, бер заман яшь хатын

Ә тиемне куып чыгарды.

Ә нием ничек кө ч тапкандыр тагын,

Авыруны кабул итеп алды.

13. Актык минутына кадә р ә тием

Гафу ү тенде кылган эшенә.

-Ир бул! - диде ә нием, - җ ебеп калма,

Йомшаклыгың сиздермә кешегә!

14. Ә йтте ә ни: ”Гафу итә м сине,

Юанычым бар- ү з балаларым!

Гомеремне дә шуларга багышладым,

Бә хетем дә, кайгым да кызларым! ”

15. Хә зер аң а бик кү п еллар узды,

Кү птә н дө ньяда юк ә ти, ә ни дә.

Исем китә хә зер, никадә р кө ч

Һ ә м сабырлык булган ә нидә.

16. Мө мкин булса, ә нием исемең ә

Һ ә йкә л куяр идем алтыннан.

Уйлыйм, ә нием, кү ркә м сыйфатларың

Сайлап җ ыйган татар халкыннан.

17. Хә зер дү рт кыз, дү ртебез дү рт җ ирдә,

Очрашканда искә алабыз:

Шушының кадә р бу авыр йө клә рне

Кү тә ргә н, дип, безнең анабыз?!

Бу шигыремне олы улым Камилемнең

32 яшь тулган кө ненә багышлыйм.

1. 1959-нчы ел, 14-нче июль,

Иртә н сә гать җ иде тулганда,

Сишә мбе кө н, печә н ө сте иде

Минем улым Камиль туганда.

2. Беренче баланың ир бала булуы

Хыял иде икебез ө чен дә.

Малай буласың ны алдан белдем-

Сә гать алып кидем тө шемдә.

3. Зә гыйф идең, җ итлекмә гә н идең,

Авыр булды сине каравы.

Һ ич ү кенмим, йокысыз тө ннә ргә,

Хә зер рә хә т аң а каравы.

4. Тә рбияли торгач, терелә ндең,

Дү рт ай тулгач чыкты тешең дә.

Унбер айда инде тә пи киттең,

Шатлык арты минем эчемдә.

5. Ике яшьтә инде чиста, матур итеп

Сө йлә шә идең ана телендә.

Җ иде яшь тулуга мә ктә пкә дә киттең,

Авыр бирелмә де белем дә.

6. Бик шук идең, кызыксынучан идең,

Алып кайтсак сиң а уенчык-

Ә ллә ни арада вата идең,

Эчен карый идең тырышып.

7. Шулай вата торгач. Җ имерә торгач,

Ө йрә нә алдың һ ә ммә эшкә дә.

Ә ллә инде шулар ярдә м итте-

Кыю тотынасың барлык эшкә дә.

8. Беренче бала һ ә рчак ата-анага

Иң зур булышчы һ ә м киң ә шче

Булып кала икә н гомер буена,

Ә син булдың безгә тә рбияче.

9. Инде хә зер ү зең ә ти булдың,

Ү стерә сең (дегез) ө ч газиз бала.

Ата-анага нинди тә рбия куйсаң

Балаларың да шундый тә рбия ала.

10. Ү зең кебек ягымлы, игелекле

Туры килде минем киленем.

Туган кө ннә регез бергә туры килгә н,

Бә хетле гомер сезгә телимен!

11. Бер-берегезгә һ ә рвакыт ягымлы,

Тату ү тсен гомерлә регез.

Гомер бик тиз ү теп китә икә н,

Зинһ ар аның кадерен белегез!

12. Берегезгә утыз ике, берегезгә 27 яшь

Тулды сезгә бү ген, балалар.

Ә ти-ә ниегез сезгә бә хетле, озын,

Тигез тормыш телә п калалар.

13. Сезгә миннә н бү лә кнең иң кадерлесе

Шушы шигырем булсын ү земнә н.

Телә клә рнең иң яхшысын гына

Телә п калам чын кү ң елемнә н.

Кызым Чулпанымның

30 яше тулган кө ненә багышлыйм.

1. 1961-нче елның 14-нче марты

Тө нге сә гать унбер тулганда,

Сишә мбе кө н, җ ылы, матур иде

Минем кызым Чулпан туганда.

2. Кыз балаң бар, дигә ч, бик сө енеп,

Барлык газапларны онытып,

Телә дем балама озын гомер,

Бә хет телә п сө йдем йотлыгып.

3. Исем сиң а, кызым, минем инде кү птә н

Ә зер иде, хыялым иде.

Ә тиең дә: ”Чулпан кушыйк, ”-дигә ч,

-Риза, исем бик матур, - диде.

4. Тормыш булгач тө рле хә ллә р була.

Хатын-кызлар ө чен бигрә к тә.

Берни белми тә мле итеп йоклый

Минем кызым Чулпан бишектә.

5. Унбиш яшькә кадә р генә ү з янымда

Туры килде сиң а яшә ргә.

Рә нҗ емә, кызым, чоры шундый булды,

Яшьлә й туры килде эшлә ргә.

6. Син киткә ч тә, бармак белә н санап

Кө тә идем синең кайтуны.

Ү зең дә бит безгә бик ягымлы булдың,

Истә н чыгара алмыйм мин шуны.

7. Ү зең ә авыр дип тормадың

Һ ә рчак ярдә м иттең син безгә.

Хә ер-дога кылып искә алам,

Изгелегең кайтсын ү зең ә!

8. Таң йолдызы кебек һ ә рчак йө зең

Якты булсын, кызым һ ә ркемгә.

Сабырлыгың, киң кү ң елең, балам,

Бә хет алып килсен ү зең ә!

9. Чулпан кызым, таң йолдызым, диеп,

Җ ырлап йө рим ялгыз калганда.

Кызларың ны туйганчы сө я кү р,

Вакытың тап бергә булганда.

10. Ү зең хә зер кптә н ана булдың,

Ү стерә сең ике кыз бала.

Белә сең дер инде бала ө чен

Ана кү ң еле һ ә рвакыт дала.

11. Ана кү ң еле сыйдыра һ ә ммә сен:

Шатлыгын, кайгысын баланың.

Кү ң елендә кала яхшылары гына,

Борчуларны оныта кү ң еле аның.

12. Чулпан кызым, таң йолдызым минем.

Сиң а бү ген 30 яшь, балам!

Сә ламә тлек, тигез тату тормыш,

Ак бә хетлә р телә п мин калам.

Бу шигырем кечкенә улым Эмилемнең 25 яшьлегенә язылып, туй кө нендә дә вам итеп укылган иде. (27.09.1996).

1. 1967-нче ел, 5-нче январь кө н,

Иртә н сә гать җ иде тулганда,

Елның беренче ае, пә нҗ ешә мбе,

Минем улым Эмиль туганда.

2. Синең туган кө н, улым, гомерем буена

Искә тө ште январь аенда.

Ул тө ндә мин бик каты саташтым.

Адашкан булган ә тиең буранда.

3. Кечкенә дә н, улым, син бик тыныч идең,

Борчымадың мине беркайчан.

Тө н йокыларымны бү лдермә дең,

Шулар бары да хә тердә калган.

4. Телең, балам, синең тиз ачылды,

Бик нә нидә н җ ырлый башладың.

Биш-алты яшең дә тулмас килеш

Тальянкада уйный башладың.

5. Озакламый син сорый башладың:

–Ике рә тле гармун кирә к, - дип.

Аның исеменең “хромка” икә нен

Ә ле ә йтә дә белми идең бит.

6. Ү зең уйнап-җ ырлаганны кү ргә ч,

Чулпан апаең шуң а сө енеп.

Беренче отпуск акчасына баян алды:

-Энемә минем бү лә гем булсын, -дип.

7. Аз гына вакытың булу белә н

Ала идең баян кулың а.

Тели идем: ” Бу һ ө нә рең синең

Бә хет китерсен тормыш юлың да! ”

8. Армиядә н кайтып бер ел эшлә п алгач,

Киттең, улым, сынау бирергә.

Телә гең не тормышка ашыру ө чен

Мә дә ният институтына керергә.

9. Хә зер инде, улым, бар да ү з кулың да,

Тырыша кү р тә мам итә ргә.

Алгы тормышың да ү з икмә гең булыр,

Белем кирә к тормыш итә ргә.

10. Синең ялга кайтуың ны, балам.

Һ ә рчак сагынып кө теп аламын.

Киткә н чакта дога укып: ” Юлың

уң булсын! - дип телә п каламын.

11. Минем ө чен һ ә рчак кү ң елемдә

Кече балам булып калырсың.

Еллар ү тә р, шушы шигыремне укып,

Кайчак мине искә алырсың.

12. Инде, улым, сиң а чирек гасыр,

25 яшь тулды бит бү ген.

Инде алдагы тормышың бә хетле булсын,

Капламасын болыт ил кү ген.

13. Тормышың, улым, һ ә рчак тигез булсын,

“Ә тием, ”-дип дә шсен балалар.

Сау-сә ламә т, игелекле булып ү ссен

Булып нә селебезнең дә вамы алар.

Туй кө ненә дә вамы:

14. Гаилә без артты тагын бергә,

Улым сайлаган кыз- Милә ү шә.

Бә хетле булыгыз, балаларым,

Ана кү ң еле сезгә эндә шә.

15. Балаларым минем, бү ген безгә

Зур шатлыклар бү лә к иттегез.

Сә ламә тлек, тигез гомер белә н,

Бә хет белә н гомер итегез!

16. Дө нья тыныч, кү клә р аяз булсын,

Һ ә ркө н сезгә кояш елмайсын.

Йортта булсын балалар тавышы,

Тормышыгызда борчу булмасын.

17. Яшә гез Сез дө ньяны матурлап

Ө йдә ү скә н яран гө л кебек.

Тату булып, бер-берегезне санлап,

Гомерегезнең кадерен белеп!

Ир-атны хө рмә тлә п.

(1989 ел, 8 март. “Ягез ә ле, Ә билә р! ” кичә сендә сө йлә нгә н шигырь).

1. Борын-борынгыдан ил тоткасы булып,

Ир-ат исеме йө ргә н иң алдан.

Бу елларда бу бик сирә гә йде,

Ә ллә инде бө тенлә й югалган.

2. Хатынына ияреп туган җ ирен

Ташлап китү челә р кү бә йде.

Уяныгыз, ирлә р, уйланыгыз,

Бу бит Сезнең ө чен тү бә нлек.

3. Ир-ат исемен югалтуга ирлә р

Бу елларда ү зе юл куйды.

Яшел елан белә н нык дуслашты,

Нә тиҗ ә дә - исемен җ уйды.

4. Бик кү п ата-ана бу елларда

Ычкындырды улын кулыннан.

Бергә лә шеп бала тә рбиялә ү не

Чыгардылар ахыры уеннан.

5. Ата исеме һ ә рбер гаилә ө чен

Иң хө рмә тле исем булырмы?

Бергә -бергә бала ү стерергә

Ата ү зенең кө чен куярмы?

6. Без ә нилә р бергә лә п уйлашыйк,

Ата исемен ү зебез зурайтыйк.

Гаилә лә рдә ә тинең урынын

Балаларга ү зебез аң латыйк.

7. Ата-ана тату булса ә гә р

Бала шуны кү реп ү сә чә к,

Шул чагында гына бә хетле булыр

Безнең картлык, безнең килә чә к.

8. Безнең бурыч туган илебезгә

Тә рбияле ул-кыз ү стерү.

Олыгайгач та булмасын кү ң елдә

Узган ялгыш ө чен ү кенү!