Жалпы мәлімет. Windows операциялық жүйесімен басқарылатын командалық жол режимі екі тәсіл арқылы іске асырылады:

Windows операциялық жү йесімен басқ арылатын командалық жол режимі екі тә сіл арқ ылы іске асырылады:

1) « Пуск – Выполнить», содан кейін cmd теру қ ажет (cmd windows командасы – commander сө зінің қ ысқ арғ ан тү рі).

2) «Пуск – Программы – Стандартные – Командная строка».

Режимді ө шіру ү шін команданы шақ ыру жолында exit командасын теріп, оны орындау ү шін Enter батырмасын басу керек.

1.2.1 Windows ішкі командаларының қ ұ рамы.

Windows операциялық жү йесінің ішкі командасының қ ұ рамында саны жетпіске жуық команда бар (Unix жү йесінде – ү ш жү зден аса). Егер команда жолында help командасын орындасақ, онда командалардың барлық тізімін қ арауғ а болады. Тізімдегі ә р элементпен танысу ү шін екі команда конвейерінен тұ ратын help | more кү рделі командасын қ олдану қ ажет.

Командалар тізімі ө те ү лкен болғ андық тан оларды топтайды:

1) Анық тама жү йесінің командалары.

2) Файлдық жү йенің командалары.

3) ОЖ жұ мысын басқ аратын командалар.

4) Пакеттік (командалық) файлдар командалары.

5) Компьютерлік желіде істеуге арналғ ан командалар.

1.2.2 Анық тама жү йесінің командалары.

Анық тама жү йесін қ осу ү шін жә не керекті команда туралы мә лімет алу ү шін команда жолында келесі командаларды теру қ ажет:

help – барлық командалар туралы мә лімет табуғ а болады;

helpкоманда аты немесе команда аты /? – аталғ ан команда туралы анық тама шығ ады.

1.2.3 ОЖ жұ мысын басқ аратын командалар.

Компьютерді басқ аратын жиі қ олданылатын командалар:

Сls - экранды тазалау;

Data - ағ ымдық кү нді анық тау жә не ө згерту;

Time - нақ ты уақ ытты анық тау жә не ө згерту;

Mem - жү ктелген программаларғ а оперативті жадыны ү лестіру туралы мә ліметтерді кө рсетеді;

Сolor - командасы фон жә не мә тіндік терезелердің тү стерін таң дауғ а жә не орнатуғ а мү мкіндік береді. Мә тіннің жә не фонның тү стері 16 тү стен таң далады жә не екі 16-лық жү йедегі санмен беріледі;

Prompt - командасы қ олданушының ө з еркі бойынша шақ ырудың кө рінісін ө згертуге мү мкіндік береді. Команданың бірнеше кө рсеткіштері болуы мү мкін. Шақ ырудың стандартты тү рін орнату ү шін – prompt $p$g теру керек, яғ ни ол шақ ыруда ағ ымдық каталогтің атын жә не < белгісін шығ аруды білдіреді (мысалы, С: \Document and Settings\Admin>);

PromptString командасы «ө згертілген шақ ыруғ а» дейінгі «болғ ан шақ ырудың» тү рін кө рсетеді. PromptString таза болуы мү мкін.

1.2.4 Файлдық жү йенің командалары.

Егер енгізілетін командалар ұ зын тізбектен тұ рса, онда ә рқ ашан командаларды ө згертіп немесе қ айталауғ а болады. Ол ү шін «истории» журналынан команданы таң дау керек. «Жоғ ары жү ру» мең зерімен алдың ғ ы командағ а оралуғ а болады, ал «оң ғ а-солғ а» мең зері команданы ө згертуге мү мкіндік береді.

Келісім бойынша (по умолчанию) нә тижелер экранғ а шығ арылады, бірақ оны басқ а жақ қ а да жіберуге болады. < белгісі басқ а жақ қ а енгізу ү шін қ олданылады, ал > жә не > > белгілері – шығ ару ү шін. < - мә ліметтердің файлдан енгізілетінін білдіреді, ал > жә не > > белгілері – мә ліметтің файлғ а шығ арылатынын білдіреді. Мысалы dir > asрm.txt – командасы ағ ымдағ ы каталогтің қ ұ рылымын asрm файлына шығ арады.

Операциялық жү йе қ осалқ ы жү йелерден тұ рады, олардың негізгісі –файлдық жү йе. Файлдарды басқ ару ү шін бір топ командаларды қ олданады. Олар файлдарды қ ұ руғ а, жоюғ а, кө шіруге, ө згертуге мү мкіншілік береді. Солардың ішінде жиі қ олданатын негізгі командалар:

Dir– файлдардың тізімін жә не кө рсетілген папкалардың ішкі папкаларын шығ ару, оның жиі қ олданылатын тү рлері:

Dir – кө рсеткішсіз, директориялардың ішіндегісін кө рсетеді;

Dir/р – директорияның ішіндегі нысандар саны экран жолының санынан асып кетсе қ олданады, сонда мә лімет бетпен кө рсетіледі. Келесі бетке кө шу ү шін кез келген батырманы басуғ а болады;

Dir/w – бұ л жағ дайда экранғ а директорияның қ ұ рамы бойынша бес бағ анғ а қ ысқ аша мә лімет шығ ады;

Tree – берілген каталогтің немесе берілген дискінің, каталогтердің қ ұ рылымы графикалық тү рде кө рсетіледі;

Md, mkdir – жаң а каталог (папканы) қ ұ ру. Команданың форматы md ( немесе mkdir) диск: \каталог аты;

Cd, chdir – ағ ымдағ ы папканы ауыстыру. Команданың форматы Cd диск: \жолы. Ішкі каталогтен (дочерний) жоғ ары (родительский) каталогке ауысу ү шін Cd.. командасын қ олданады. Тү бірлік (корневой) каталогке ауысу ү шін Cd\ командасын қ олдану керек;

Copy – бір немесе бірнеше файлды басқ а жерге кө шіру;

Copy con файл аты.кең ейту – файлды қ ұ ру. Пернетақ тадан терілген мә тін жаң адан қ ұ рылғ ан файлғ а жазылады. Файлды теріп болғ аннан кейін Ctrl+Z немесе F6 пернелері (файл соң ының белгісі) басылады;

Файлды қ ұ ру ү шін сонымен бірге edit dick: path\file_name.ext. командалық сыртқ ы редакторды пайдалануғ а болады.

Chkdsk – дискіні тексеру жә не статистикасын шығ ару;

Del – бір немесе бірнеше файлды жою;

Move – бір немесе бірнеше файлды басқ а папкағ а кө шіру;

Rd, rmdir – папканы жою;

Ren – папкалардың, файлдардың аттарын ө згерту;

Type – мә тіндік файлдардың қ ұ рылымын экранғ а шығ ару.

Файлдық жү йе командаларының қ алғ аны файл атрибуттарын ө згертуге, файлдағ ы мә тіндерді іздеуге арналғ ан.