Туристік индустрияның материалдық базасына сипаттама

Турист энциклопедиясында туризм индустриясы туралы мынадай анық тама берілген; бұ л — материалдық -техникалық базалардың қ ұ рылуын, туристік рекреациялық ресурстардың пайдалануын, туристік тауарлар мен қ ызметтердің айырбасталуын, қ олданылуын, материалды жə не материалды емес сала ө німдерінің ө ндірісін қ амтамасыз ететін мекемелер мен ұ йымдар жиынтығ ы.

Туристік индустрия – бұ л материалдық -техникалық базаның қ ұ рылуын, туристік рекреациялық ресурстардың пайдалануын, туристік тауарлар мен қ ызметтердің айырбасталуын, қ олдануын, материалды жә не материалды емес сала ө німдерінің ө ндірісін қ амтамасыз ететін мекемелер мен ұ йымдар жиынтығ ы.

Туризм индустриясының мекемелері мен орталық тарын, кə сіпорындарын ү ш топқ а бө леді:

1. Демалыс орындары мен бағ ыттардағ ы туристік экскурсиялық қ ызмет кө рсету мекемелері (турбазалар, конақ ү йлер, санаториялар, кемпингтер; саяхат жə не экскурсия бюролары; арнайы кө лік, туристік-экскурсиялық тасымалдау; демалу орындары мен туристік орталық тары, туристерді сауық тыру орындарымен, сувенирлер жə не басқ а да туристік тауарлармен қ амтамасыз ететіндер).

2. Демалыс орындарындағ ы туристерге, жергілікті халық қ а тұ рмыстық, мə дени-танымдық, сауда қ ызметтерін кө рсететін мекемелер (жолаушылар кө лігі, қ онақ ү йлер, ауруханалар, кинотеатрлар, клубтар).

3. Материалдық -техникалық базаларды қ ұ ру мен пайдалануды қ амтамасыз ететін ө неркə сіп орталық тары жə не оларғ а ең бек қ ұ ралдарын, шикізат, инвентарь жеткізетіндер, сондай-ақ

туризм саласына біліктілігі жоғ ары мамандар дайындайтын мекемелер.

Туристік индустрия материалдық -техникалық базағ а суйенеді, ал ө з кезегінде туризмнің дамуының негізі болып табылады. (1- сурет)

1- сурет. Туристік индустрия материалдық -техникалық базасы

Туризмнің материалды-техникалық базасына мыналар жатады: туристтік фирмалар (туроператорлар мен турагенттер), қ онақ ү йлер, туристтік базалар, сауда жә не тамақ тандыру кә сіпорындары, автотранспорттық кә сіпорындар, туристік инвентар мен жабдық тауды уақ ытша пайдалана тұ ру пунктері, туристтік жолдамаларды жү зеге асыру бюролары, бақ ылау қ орғ ау қ ызметттері (посттар), туристтік клубтар, станциялар жә не т.б. [4]. Туризмнің материалды-техникалық базасын жіктеу негізіне негізгі 3 принцип алынды:

· Ұ сынылатын қ ызмет тү рлері бойынша

· Экономикалық элементтер бойынша

· Жеке меншік тү рлері бойынша

Тұ тастай алғ анда туристік индустрия табиғ и ресурстар базасына арқ а сү иейді. Мұ ндай база демалушылар ү шін аттрактивті, пайдаланылмағ ан табиғ ат аясы болуы керек.

Еліміздің туризм индустриясының материалдық -техникалық базасын дамыту бағ ытында:

- туристік объектілерді жаң арту мен салу ү шін отандық жә не шет елдік инвестицияларды тарту жолымен туризмнің материалдық -техникалық базасын дамыту;

- ә уе тасымалы қ ызмет кө рсету нарығ ында бә секелесу қ абілетін кө теру, автомобиль жә не темір жол кө ліктерінде жолаушыларды тасымалдауды одан ә рі дамыту жө нінде шаралар қ абылдау;

- Қ азақ стан Республикасының аумағ ында туристік объектілерді перспективалық орналастырудың жә не туристік инфрақ ұ рылымды дамытудың кестелерін ә зірлеу;

- туризмді дамыту аудандарында жерді пайдалану жә не қ ұ рылыс салу нормаларының қ олданылуын бақ ылау;

- қ онақ -ү й – сервистік кешенін ә лемдік стандарттарғ а сай сә йкестендіру, туристік кешендердің, этнографиялық мұ ражайлардың жә не демалыс аймақ тарының желісін қ ұ ру;

- ілеспе инфрақ ұ рылымды: сумен, электрмен жабдық тау, кә різ жнлісі мен қ атты қ алдық тарды жоюдың жү йесін, қ олданыстағ ы жә не ә леуетті туристік аймақ тарда телекоммуникацияны дамыту;

- аймақ тық дең гейде туристерді орналастыру орындары мен қ онақ ү йлерді жаң ғ ырту жә не халық аралық тә жірибеге сай стандарттауды енгізу;

- шетел инвестициясын тарту жолымен жү йе қ ұ раушы туристік объектілерді (халық аралық дең гейдегі туристік кешендер) дамыту;

- туристік объектілерді, оның ішінде орналастырудың орта жә не шағ ын қ ұ ралдарының жобаларын ә зірлеу жә не оның қ ұ рылысын салу шараларын олардың жыл бойы пайдаланылуын қ амтамасыз етуді ескере отырып, қ абылдау қ ажет.