Тәжірибелік жұмыс

АШЫТҚ ЫЛАРДЫ КЛОНДАУ (1 ПАССАЖ)

Жұ мыстың мақ саты: Ашытқ ылардың мысалында микроағ залардың таза культурасын алу ә дісімен танысу.

Зертханалық қ ұ рал-жабдық тар: бактериологиялық ілмектер, сү зінді қ ағ аз, спиртовка, ашытқ ы культурасы, Петри тостағ андары, стерильді пробиркалар, ашытқ ы ө сіруге арналғ ан қ оректік орталар, Чапек ортасын дайындау ү шін реактивтер, агар-агар, таза су, сулы жылытқ ыш.

Жұ мыс барысы:

Чапек ортасын дайындайтын заттар (жазып алың дар):

1 тә сіл: 2 тә сіл:

Сахароза – 6 г Сахароза – 3 г

К₂Н₂РО₄ – 0, 2 г К₂Н₂РО₄ – 0, 1 г

NaNO₃ – 0, 4 г NaNO₃ – 0, 2 г

MgSO₄ – 0, 1 г MgSO₄ – 0, 05 г

KCl – 0, 1 г KCl – 0, 05 г

FeCl₂ – 0, 002 г Агар – 2, 5 г

Агар-агар – 4 г Су – 100 мл

Су – 200 мл FeSO₄ – 0, 001 г

Агар-агар – кү рделі полисахарид, кө біне тең іздегі қ ызыл балдырлардан жасалатын шырышты, қ оймалжың зат. Агар-агар – тазартылғ ан кү йде микробтарғ а қ оректік орта жасау ү шін пайдаланылады.

1. Чапек ортасын дайындайтын екі тә сілдің біреуін таң дап алып, 200 мл су кө леміне Чапек ортасын дайындаң дар.

2. Солод ортасын дайындау: 5, 6 г қ ұ рғ ақ агарды 200 мл суғ а араластырып, агар ә бден ерігенше оттың нашар жалынынды қ айнату керек (2-3 мин). Мақ та тампоны арқ ылы сү зің із. Ыдысқ а кұ ю алдында 50 ⁰С дейін суытың ыздар.

3. Дайын қ оректік орталарды, пробиркалар мен Петри тостағ анына кұ ю қ ажет. Колбаның мойнын спиртовка отының ү стінен ө ткізіп залалсыздайды, мақ та тығ ынын да кү йдіреді. Жұ мыс істеген кезде тығ ынды 3-5-саусақ тармен ұ стап тұ ру керек (столғ а, немесе басқ а жерге қ оймайды). Агарды пробирка жә не Петри тостағ анына кұ йғ ан соң пробиркаларды тү зу тұ рғ ызып жә не қ исық жатқ ызып сақ тау қ ажет [1, 10-бет].

4. Спиртовка отына қ ыздырып алғ ан бактериологиялық ілмекті оң қ олғ а алып, таң дағ ан ашытқ ыны, Петри тостағ анын байқ ап ашып ішіне кіргізіп қ оректік ортағ а тигізеді. Бактериялық ілмегіміз тым ыстық емес екенін байқ ауымыз тиіс, содан соң ашытқ ыны қ оректік ортағ а сырып алмай енгізеді.

5. Сол қ олдың ү ш саусағ ымен агары бар стерильді пробирканы алады да, оң қ олдың кө мегімен мақ та тығ ынын суырып алып, пробирканың шеттерін спиртовка отына кү йдіреді де бактериологиялық ілмекті ішіне қ арай енгізеді. Агардың бетін сырып алмай, байқ ап ілмекпен агардың ортасына тү зу немесе ирек сызық ша жү ргізеді (2, 3-суреттер). Алдын-ала зарарсыздандырып жіберіп, пробирканы мақ та тығ ынмен бітейді.

Сурет 2. Бактериологиялық ілмекпен пробиркадағ ы тү зу агарғ а ашытқ ыны енгізу

Сурет 3. Бактериологиялық ілмекпен пробиркадағ ы қ исық агарғ а ашытқ ыны енгізу

5. Пробирканы сыртынан белгілеп термостатқ а қ ояды (25-30 ⁰С). Бір аптадан кейін ашытқ ының таза культурасы дамиды. Таза культура – ол бір культураның тұ қ ымы. Бұ л культураны келесі зертханалық сабақ тарда қ олдануғ а болады. Бұ л пробиркадағ ы культура біз ү шін таза культура деп саналады (салыстыруғ а қ ажет).

6. Суретін салып, қ орытынды жасаң ыз.

Қ олданылғ ан ә дебиеттер тізімі:

1.Аникиев В.В., Лукомская К.А. Руководство к практическим занятим по микробиологии. – Москва: Просвещение, 1983.

2.Пименова М.Н. жә не т.б. Руководство к практическим занятиям по микробиологии. – М., 1971.

3.Сказкин Ф.Д. т.б. Практикум по физиологии растений. – М., 1958.