Ләсәй тәрбиәһе, татыулыҡ еңә ауырлыҡтарҙы.

Һ ә р ата менә н ә сә ө сө н баланың матур тормош ҡ ороп, гө рлә теп донъя кө тө ү е - оло шатлыҡ, бә хет, ғ орурлыҡ.

-Мостафабыҙ ғ а һ ә йбә т кә лә ш тура килде. Алмабикә киленебеҙ бә лә кә й генә кө йө, ә сә йҙ ә н ҡ алып, етем ү ҫ һ ә лә, бө тә эштең рә тен белә, аш – һ ыуғ а оҫ та, ү ҙ е уң ғ ан, ү ҙ е йомарт. Балаң дың балаһ ы балдан татлы, ти. Дү рт йә шлек Рә шиҙ ә беҙ, биш айлыҡ ҡ ына Рә хилә беҙ ниндә й һ ө йкө млө лә р, - тип, Мостафа бабайҙ ың атаһ ы менә н ә сә һ е, Ғ илман олатай менә н Фаиза ө лә сә й, балаларының кү гә рсендә й гө рлә шеп йә шә ү ҙ ә ренә һ ө йө нө п бө тә алмағ андарҙ ыр.

Ҡ ыҙ ғ анысҡ а ҡ аршы, бә хетле кө ндә р һ анаулы ғ ына булғ ан икә н. Ил ҡ айғ ыһ ы – ир ҡ айғ ыһ ы шул. Ауылыбыҙ ҙ ың почтальоны Мостафа бабай ҙ а ил һ аҡ ларғ а яуғ а китә. Алмабикә инә й биш айлыҡ ҡ ына Рә хилә һ ен алып, ҡ айныһ ы менә н Мостафа бабайҙ ы Исламбайғ а тиклем оҙ ата баралар. «Балалар ваҡ ҡ ына бит, бер ү ҙ ең йә шә й алмаҫ һ ың, атамдарғ а кү сеп сыҡ, - ти, Мостафа бабай, ҡ атынын йә ллә п. Ирен яуғ а оҙ ата барып ҡ айтҡ ан саҡ та, йә ш балаһ ы, Рә хилә һ енә, ныҡ ҡ ына һ ыуыҡ тейеп, оҙ аҡ итеп ауырый. Ҡ ыҙ ын саҡ шә бә йтеп ала Алмабикә инә й.

Инә й оҙ аҡ йылдар клубта, кә нсә лә йыйыштырыусы булып эшлә й. Яң ғ ыҙ лыҡ тың ҡ ара шә ү лә һ е ү ҙ ә ген ө ҙ ө п, йө рә ген яндырып торһ а ла, яҙ мыш һ ынауҙ арына бирешмә й ул. Ҡ ыҙ ҙ арына матур тә рбиә биреп, лайыҡ лы кешелә р итеп ү ҫ терә.

Мостафаһ ы һ уғ ыштан иҫ ә н – һ ау ә йлә неп ҡ айта алмаһ а ла, тере һ ыны ғ ү мере буйы Алмабикә инә йҙ ең кү ҙ алдында торғ андыр. Ул балаларына атаһ ын һ ә р саҡ миҫ ал, ө лгө итеп ҡ уя, таҙ алыҡ ҡ а, эшкә егә рле булырғ а ө йрә теп:

- Атайығ ыҙ эшкә шә п, егә рле булды, һ ә р тө рлө эште лә матур, бө хтә итеп, урыны – еренә еткереп башҡ ара торғ айны, кешелә ргә ярҙ амсыллығ ына хайран ҡ алырлыҡ. Эсеп йө рө мә не, бер ваҡ ытта ла ауыр һ ү ҙ ә йтмә не, - тип йыш ҡ ына иҫ тә ренә тө шө рө п торор булғ ан.

Ү ҙ е итә ғ ә тле, ү ҙ е егә рле инә йебеҙ ҙ е ауылыбыҙ ҙ а һ ә р кем хө рмә т итте. Ул биш ваҡ ыт намаҙ ынан ҡ алманы, ураҙ а тотто, аяттарғ а йө рө нө. “Ҡ ә йнә һ е Фаиза инә йгә оҡ шап, Алмабикә апай йомарт, изге кү ң елле кеше ине, ”- тип хә терлә йҙ ә р ауылдаштарым. Ә йомарт кешенең кү ң еле –даръя. Ул ҡ ыҙ ҙ арына гел генә:

- Кеше килһ ә, яҡ ты йө ҙ менә н ҡ аршы алығ ыҙ, аш – һ ыу йә ллә мә геҙ. Бө тә Ямаш беҙ ҙ ә булды, бер кем дә ризыҡ ты убып алып китмә й ул. Һ ә р кеше ү ҙ ризығ ы менә н йө рө й. Тә ү фиҡ лы булығ ыҙ, бер ваҡ ытта ла кешегә ауырлыҡ һ алмағ ыҙ, ү ҙ ө лө шө гө ҙ гә тө шкә н тормош һ ынауҙ арын ү ҙ егеҙ йырып сығ ырғ а тырышығ ыҙ, - тип ә йтер булғ ан.

Егә рле кешенең балалары ла ү ҙ е кеү ек эшһ ө йә р була инде. Һ уғ ыштан һ уң ғ ы ауыр йылдарҙ а, аяҡ кейеме булмағ анлыҡ тан, сабата ү рергә, ҡ ап, септә һ уғ ырғ а, кө ҙ ө н һ алабаш һ ыҙ ырырғ а, сайыр йыйырғ а ла тура килә Алмабикә инә йҙ ең ҡ ыҙ ҙ арына. Рә шиҙ ә апай менә н Рә хилә апай бешеренергә лә, ҡ ул эшенә лә оҫ та булдылар. Һ ай, ул замандағ ы апайҙ арҙ ың мендә р тыштарына, стеналарғ а, карауат ябыуҙ арына, кофталарына сиккә н сә скә лә ре, селтә р яғ алары, матур итеп бә йлә гә н шә лдә ре, серге, ҡ орама тыштары һ аман да кү ҙ алдында торалар. Хатта эске кү лдә ктә ренең итә ктә ренә тиклем селтә р бә йлә п, тегеп ҡ уйырҙ ар ине улар. Ауырлыҡ та, мохтажлыҡ та ү ҫ һ ә лә р ҙ ә, Һ ә р саҡ матурлыҡ ҡ а, зауыҡ ҡ а ынтылдылар апайҙ ар, ә ҙ генә кейемдә рен дә ҡ ә ҙ ерлә п, матур итеп кейҙ елә р.

Байрам ваҡ ыттарында ҡ ыҙ ҙ ар, егеттә р, клубҡ а йыйылып, уйындар ойошторһ алар, беҙ, бә лә кә й балалар, вальс ө йрө лгә ндә рен, тү ң ә рә ккә теҙ елеп таҡ маҡ ә йтеп бейегә ндә рен кө тө п кенә торабыҙ. Эргә беҙ ҙ ә н бейеп ү ткә ндә рендә “ҡ айһ ылай кү лдә ге матур” тип, апайҙ арҙ ың кү лдә к итә ктә ренә н тотоп ҡ арап ҡ алабыҙ.

Алмабикә инә й яҡ ындары менә н.

Ү ҫ еп еткә с, Алмабикә инә йҙ ең ике ҡ ыҙ ы ла Мораҙ ым ауылына килен булып тө шә лә р. Рә шиҙ ә апай фермала быҙ ау ҡ арай, ире, Айытбаев Бә шир ағ ай, ветеренар, ферма мө дире булып та эшлә й. Улар ө с малай, алты ҡ ыҙ ғ а ғ ү мер бирә лә р. Егә рле килен ҡ ул эшенә, аш – һ ыуғ а оҫ та булыуы менә н ауылдың кешелә рен хайран ҡ алдыра.

Һ ө нә рле ҡ улда бә рә кә т бар, ти. Рә шиҙ ә апай аҡ са юҡ саҡ та, теген машинаһ ы менә н ҡ упшы ғ ына итеп пә лтә, кө пө, ыштандар тегеп кейҙ ерә балаларына.

Алмабикә инә йҙ ең кесе ҡ ыҙ ы Рә хилә апай ҙ а Мораҙ ым ауылында уң ғ ан килендә рҙ ә н һ анала. Егә рле кешегә эш ҡ арышмай, килен булып тө шкә н йылда уҡ һ ауынсы булып эш башлай. Ул 1966 йылда яҡ шы эшлә гә не ө сө н Райондың Почет грамотаһ ы менә н бү лә клә нә. Рә хилә апай тормош иптә ше Фауарис ағ ай менә н ике ҡ ыҙ, ике улғ а, белем биреп, тормош юлына аяҡ баҫ тырғ андар.

Олоғ айғ ас, Алмабикә инә й ү ҙ е лә Мораҙ ым ауылына, ҡ ыҙ ҙ ары янына, кү сеп килә.

- Бер ү ҙ е генә йә шә һ ә лә, ө лә сә йем малды ла, ҡ ош – ҡ ортто ла кү п аҫ ыраны. Беҙ гә ө с һ ыйыр, егерме ҡ аҙ менә н кү сеп килде ул. Бер ваҡ ытта ла беҙ ҙ е тишек ойоҡ менә н йө рө тмә не. “Кил ә ле, балам, ” тип, саҡ ырып алыр ҙ а ү ксә лә ребеҙ ҙ е ямай һ алып ебә рер ине”, - тип хә терлә й ейә нсә ре Нә фисә.

Ҡ ыҙ ғ анысҡ а ҡ аршы, Рә шиҙ ә апайҙ ың ғ ү мерегенә һ е сә скә ғ ү мерендә й ҡ ыҫ ҡ а була шул.

-Ә сә йебеҙ ҙ ең иртә ү леү е бик тә ү кенесле. Ҡ айһ ылай ғ ына булһ а ла, бирешмә нек. Беҙ, туғ андар, ү ҙ – ара ныҡ татыубыҙ. Бө тә ауырлыҡ тарҙ ы ла татыулыҡ, дуҫ лыҡ ең ә. Туғ андарыбыҙ ҙ ы урынлаштырып бө ттө к. Улар араһ ында эсеп, балаларын ҡ арамай йө рө гә ндә р юҡ. Тә рбиә тө птә н - олатай, ө лә сә йҙ ә н килә. Ауылда атайым да– иң абруйлы кеше, - тип һ ө йлә й ейә нсә ре Нә фисә.

Алмабикә инә йҙ ең ейә н - ейә нсә рҙ ә ре лә, ҡ ыҙ ҙ арына оҡ шап, егә рлелә р, уң ғ андар. Һ ә р ҡ айһ ыһ ы, ү ҙ енә оҡ шағ ан һ ө нә рҙ ә р ү ҙ лә штереп, тормошта ү ҙ урындарын табып, матур итеп йә шә йҙ ә р.

Рә хилә апайҙ ың улы, Ә минев Самат, йылҡ ысылыҡ буйынса эш асҡ ан. Ҡ атыны Нурзилә магазинда һ атыусы булып эшлә й.

Рә шиҙ ә апайҙ ың ҡ ыҙ ы, Тулыбаева Нә фисә Бә шир ҡ ыҙ ы, хеҙ мә т юлын быҙ ау ҡ араусыһ ы булып башлай, аҙ аҡ ферма мө дире булып та эшлә й. Хә ҙ мә т эйә һ е – хө рмә т эйә һ е ул. Ауыл хужалығ ында фиҙ аҡ ә р хеҙ мә те ө сө н Башҡ ортостан Хө кү мә тенең Почет грамотаһ ы менә н бү лә клә нә. 2004, 2008 йылдарҙ а ауыл хужалығ ы хеҙ мә тсә ндә ренең конференцияһ ында делегат булып ҡ атнаша. Нә фисә нең “тә рбиә тө птә н килә ” тигә н һ ү ҙ ендә ни тиклем тә рә н дө рө ҫ лө к ярылып ята. Ә ҙ ә м балаһ ы ояһ ында ни кү һ ә, осҡ анда ла шул була.