Басталды «Атамекен» қастерлі ісі

⁄ толғ ау ⁄

Тө леуғ али Жұ мабекұ лы, ұ стаз

«Атамекен» сө зің ді ұ ғ ып жатыр,

Ата-бабам аруағ ы ұ ғ ып жатыр.

Даналар, ғ ұ ламалар айтқ ан сө здер,

Қ айта тү леп бү гінде келіп жатыр.

Қ ұ рманғ азы, Динаның кү йлеріне,

Тарихым айтылғ ан ғ ой кү й кенінде.

Бабалар айтып кеткен ақ ыл, нақ ыл,

Бұ лақ тай тұ нып тұ р ғ ой бұ л жерімде.

Қ азбадай сақ талыпты саф алтындай,

Дә стү рім, ата салтым, жарқ ыным-ай.

Ғ асыр бойы тапталып, жарық кө рмей,

«Мұ сылмандық тұ тқ асы» жарқ еттің -ай.

«Бес ғ асырым: бә рін де айтып кеткен,

Қ асым, Сә кен, Ілияс жырлап ө ткен.

«Абай жолы» мең зеген сара жолда,

Мұ хтар да тарихымды жазып кеткен».

Ендеше «Атамекен» тү леп келеді,

Халық ты жалт қ аратып жү рек келеді.

Соғ уын сол жү ректің тоқ татпайық,

Ата –бабам тіріліп енді келеді.

Су жорғ а желісіндей желпінейік,

Бағ дарлама бағ ыттарын еншілейік.

Балабақ ша, мектепке – алтын қ азық,

Сол қ азық ты қ азақ ша деп білейік.

Алдыменен ана тілін игере біл,

Қ астерлі ө з тілің ді жө н кө ре біл.

Адам болу жолында бабаларым,

Ата – баба дә стү рлерін мең гере біл.

Сә лемнен басталады ү лкен жолың,

Ізеттілік танытар ә діл қ олың.

Ү лкенге де кішіге «Сіз» дегенде,

Бастап жү р сен атаң ның сара жолын.

Басталды «Атамекен» қ астерлі іс,

Ұ ғ ынар игі істі ү лкен – кіші.

Кү нделікті тамақ та сө з етейік,

Ұ зақ жолғ а жө нелсін ү зенгісі.

Халқ ым – ау, қ ошеметтеп ұ ғ ынайық,

Білмегенді білуге қ ұ лшынайық!

Кең пейілді, ер тө сті қ азағ ым – ай!

Руымызғ а Абылайдан кү ш жинайық!

Қ ай қ азақ та қ ара шал болғ ан еді,

Тастанды балалар – ау болғ ан ба еді.

Масқ ара ғ ой, апыр – ау, масқ ара ғ ой,

Қ ыздарда шылым шегу болғ ан ба еді?

Ө мір ө зі –талас қ ой ө мір бойы,

Жастардың да бар ә лі шолақ ойы.

Ана тілін сө йлемей, қ анды ұ мытып,

Орысша да келіспей олақ ойы.

Халқ ына ә йгілі ғ ой Олжас, Мұ хтар,

Кү рестерін тү сінер есті жұ рттар.

Атамекен – тү п қ азық, қ азба байлық,

Сарқ ылмас келешекте тың мұ хиттар.

Салт – деген атамұ ра дастарқ аны,

Шежіреден сусындар жастар жаны.

Шахар десек, Қ азақ стан деп соғ ады,

Жібек жолы – тарихтың атқ ан таң ы.

Сө нбес жұ лдыз – бабалар ө сиеті,

Толғ ау да толғ андырар ақ ниетті.

Асыл мұ ра – қ алғ ан – ау асыл сө з боп,

Домбыра – дастан болар – ау қ асиеті.

Наурызым – жыл басы, мерекеміз,

Зергерлік – мұ қ алмайтын берекеміз.

Тө рт тү лік – ә лемге ә йгілі байлығ ымыз,

Кө кпар ше жастар ү шін бар еншіміз.

Дулығ а – батырлардың қ ұ ралы ол,

Қ асиет –елін, жерін қ орғ ағ ан қ ол.

Ас – адамның арқ ауы деген қ азақ,

Бабалар ө сиеті қ орғ ағ ыш ол.

Зердеге тү йер жайдар кө п – ақ ә лі,

Қ ұ сбегін сақ тай білген ғ ажап аң шы.

Қ ыз бен жігіт ө мірдің гү лі десек,

Заман – ай еміреніп толғ анады.

Алыстағ ы бауырлар енді білді,

Достық ты, ағ айынды шын тү сінді.

Ардагер ағ алардан тә лім алсақ,

Ою –ө рнек танытар мың тілің ді.

Бейне – салт аталардың сақ талады,

Ата –ана ақ ылы есте жатталады.

Саудағ а да ү йрену ө нер кө зі,

Сә билерден бал сезім басталады.

Қ апенде «Атамекен» орын тепті,

Жү регі санамызғ а терең жетті.

Қ айырымдылық халық та ө рістесін,

Шариғ ат та шапағ ат та нұ рын тө кті.

Ата – аналарғ а кең ес:

- Сіз ө мірің ізде ү ш рет мектепке баратының ызды ә рқ ашан естен шығ армаң ыз: бірінші рет –ө зің із, екінші рет –балаң ыз, ал ү шінші рет –немерең із барады екен.

- Ана ғ асырлық танымдық – тә лімдік, дә стү рлік, ата –ана жолынан ө ткен. Сіз сияқ ты адамдар нағ ыз педагог екенін ұ мытпаң ыз.

- Ә ке – жанұ яң ыздың тірегі, отбасы, балалары ү шін асқ ар тау, саябақ, алып қ орғ ан жә не тең десі жоқ педагогикалық қ азына, қ айталанбас тұ лғ а.

- «Ә кеге қ арап ұ л ө сер» - демекші, ұ л бала біздерден іскерліктің, ерліктің, ең бектің, тә кә ппарлық тың, имандылық тың, мұ рагерліктің асыл нә рлерінен дә ріс алып, тек сіздердің арқ аларың ызда ғ ана қ анат қ ағ атынын есің ізде сақ тағ айсыз.

- Ана – жанұ яның жаны мен сә ні, жылуы. Ө з балаларың ыз ү шін Сіз ешқ андай жанмен салыстыруғ а келмейтін, қ асиетті, ұ лы педагогикалық қ азына екенің ізді біле бермейсіз.

- «Шешесін кө р де, қ ызын ал»- демекші, ұ лдарымыз бен қ ыздарымызды тә рбиелей отырып, сіз олардың ө мірің іздің жалғ астырушысына айналатынын ұ мытпағ айсыз.

- « Қ ыз бала – шырақ, ұ л бала-тұ яқ»- демекші, ұ лдарың ыз бен қ ыздарың ыздың сана –сезімдеріне алғ аш педагогикалық ой тастап, олардың ой – ө рістеріне терең назар аударатын тек қ ана сіздерсіздер!

- «Тә рбие бесіктен басталады»- демекші, ана сү тінен нә р алып, ә ке мейірінен талпынғ ан сә би –болашақ заманымыздың асыл ойлы, есті азаматын дайындаудағ ы алғ ашқ ы саты екенін ұ мытпағ айсыз?

- Бала қ анша білім алып, мектеп табалдырығ ын аттағ анмен, оның ө мірінің кө п бө лігі ә кесі мен шешесінің жанында ө теді екен.

- Бала білімінің шың далуына мектептің жә не бір ғ ана мұ ғ алімнің шеберлігі жете бермейді, сондық тан Сіздерге де еріксіз мұ ғ алім болуғ а тура келеді.

- Қ иялсыз баланың кө ң ілі мен санасы бос. Ал, оның санасына қ иялды ә келе алатын, оны қ ызық тыра алатын –Ата мен Ә кенің ертегілері, аң ыздары, ө ткен ө мірлеріндегі ә ң гімелері болмақ.

- «Балалы ү й – базар, баласыз ү й - мазар» - демекші, халқ ымыз ө те балажан, балабауыр екенін есің ізде сақ тағ айсыз.

Ержеткен ұ л ережесі:

- Ұ л ө ссе – елдің кө ркі, сондық тан елдің кө ркі бола біл.

- Қ ыз сыйлай білген ұ л – ана қ адірін білетін ұ л.

- Ә кесі тұ рып ұ лы сө йлегеннен без, жасы ү лкенге қ ұ рмет кө рсетіп,

кішіге қ амқ ор бол.

- Ә депті бол, қ арапайым бол!

- Адал мақ сатқ а арамзалық пен жете алмайтының ды ұ мытпа.

- Ө з сенімің мен нанымың ды бү кпесіз айтарлық тай батылдығ ың болсын.

- «Ел намысын – ер қ орғ ар», «Ә ке кө рген ұ л – оқ жонар», «Білекті-бірді, білімді мың ды жығ ар», «Ұ л ө ссе – тынысың кең ейер», т.б. нақ ыл сө здерінің мә н – мағ ынасын тү сіне біл.

- Ұ рпақ тан ұ рпақ қ а жалғ асқ ан ата-салт дә стү рді берік ұ ста.

- Біреуге қ иянат жасаудан аулақ бол.

- Ақ адал ең бек, маң дай термен кү нелт.

- Туыстық қ алыпты сақ тай біл.

- Ата – ана, ұ стазғ а борышты екенің ді ұ мытпа.

- Ата – анадан қ уат кеткенде, оны панасыз қ алдырма.

- Ә лсіздерге зә бір, жапа кө рсетпе. Қ амқ орлық жасауғ а тырыс.

- Пайдакү немдік пен дү ниеқ оң ыздық тан аулақ бол.

- Еліміздің береке, бірлігін сақ тауғ а, экономикасын кө теруге кү ш сал.

- Халқ ың ды қ адірле, салт дә стү рді таны, бойың а дарыт.

- Болса егер ер жігіттің ары таза: сө зі нық, жү регі ө жет –бә рі таза.

- Дә улеттінің қ ұ лы болма, дә уірің нің ұ лы бол.

- Ұ л ә дебімен сү йкімді.

Бойжеткен қ ыз ережесі:

- «Қ ыз ө ссе – жердің кө ркі». Жер ананың кө ркі бола біл.

- Ер, азамат сыйлай білері, ә ке кө ргендігінен.

- «Шешесі тұ рып, қ ызы сө йлегеннен без», «Қ ызғ а қ ырық ү йден тыю».

- «Қ ыздың жолы жің ішке» деген нақ ыл сө здер ә сте жадың нан

шық пасын.

- Қ азақ тың «қ ызды - қ онақ» деп сыйлауының терең мағ ынасын

жандү ниең мен тү сіне біл.

- Ұ лттық салт-дә стү рді, ә дет-ғ ұ рыпты жете, бойың а дарыт.

- Ү лкендерді сыйлап, қ ұ рметтей біл.

- Жасы ү лкеннің айтқ ан ақ ылын сыйлай біл.

- Ә депсіздік пен азғ ындық жолғ а баспа.

- Ә лем – жә лем киініп, ұ шқ алақ тық қ а, кө ргенсіздікке ұ рынба.

- «Қ ыздың кө ркі - қ ылығ ында» екенін есте шығ арма.

- Ұ лттық қ асиет – бесікте, ананың ақ сү тімен енетінін ұ мытпа.

- Ұ лдар мен ер азаматтарды тә рбиелеуде қ ыздардың мү мкіндігі бар

екенін тиімді пайдалан.

- Бү гінгі бойжеткен, ертең гі сү йікті жар, абзал ана болатынын ұ мытпа. Олай болса, лайық ты жар табуғ а асық па, алданба?

Ә йелдердің салт – дә стү р ережесі:

- Ақ ылды ә йел – тірек.

- Жалаң аяқ, жалаң бас жү рмеу.

- Ү лкендер алдынан кесе кө лденең ө тпеу.

- Қ арттар алдында, яғ ни ата-ене, жұ ртшылық кө зінше шаң қ ылдап

ұ рыспау.

- Ү лкендер отырғ ан ү йге рұ қ сатсыз кірмеу.

- Қ ара шаң ырақ ты қ ұ рметтей білу.

- Ұ лы жол ү йің нің табалдырығ ынан басталатынын ә сте естен шығ армау.

- Ата – ененің тө сек орны келіндер ү шін киелі, яғ ни ү лкен кісілердің

тө сек орнын баспау

- «Абысын тату болса – ас кө п»деген мақ алдың Сізге арналғ анын

ұ мытпаң ыз.

- Жақ сы ә йел жаман еркекті адам ететінін ұ мытпаң ыз.

- «Анасын кө ріп, қ ызын ал», «Шешесін кө ріп, қ ыз ө сер», «Шеше кө рген

– тон пішер», т.б. нақ ыл сө здер Сізге арналғ ан.

Ерлердің салт – дә стү р ережесі:

- «Ұ лық болсаң, кішік бол» - атты мақ ал есің ізден кетпесін.

- «Досы кө пті жау алмайды»,

- Ақ ылы кө пті дау алмайды деген нақ ылды ұ мытпа!

- Ердің ашуы тасқ анда – ақ ылы басар.

- Ер туа жаман болмайды, жү ре жаман болады.

- Аң қ аудың бә рі қ ой ү ркітеді, ақ ылсыз адам ел ү ркіте діннің дінін, кебін

киіп жү рмең із.

- Ердің жақ сысы – сыйлағ анның қ ұ лы,

- Ердің жаманы - қ орық қ анның қ ұ лы.

- «Алты жыл аш болсаң да, Атаң ның салтын ұ мытпа», - деген екен

бабаларымыз...

- Жігітке жеті ө нер аз, Жетпіс ө нер кө п емес.

- «Ә кені кө ріп ұ л ө сер», «Ә ке – асқ ар тау» екенін ұ мытпаң ыз.

- Тө ң ірегің е тө бе болудан, Шаң ырағ ың а ие болу қ иынырақ.

- Танытпайды жігітті алып бойы, танытар ең бегі, байыпты ойы.

- Жігіттің қ орғ анғ аны – қ орлық емес, Қ арғ анғ аны қ орлық.

- Ер ө зінің арынан биік болмайды...

- Балам абзал болсын десең, Ө зің адал бол.