Свабодных палях. Аднак кожны цэнтр рос-

пісу, зразумела, меў і свае асаблівасці.

Напрыклад, на Гродзеншчыне выразнасцю

кампазіцыі вылучаюцца лідскія куфры. Пя-

рэдняя сценка дзяпілася акоўкай на 4 палі,

Цэнтральная стужка не суцэльная, а абры-

Валася пад замком. 2—3 паласы штампава-

нага ўзору акаймоўвалі яе, утвараючы над

верхнім яе канцом арачнае закругленне.

Такім жа чынам аформлена і замочная на-

кладка, прадоўжаная на акоўцы века. Бака-

выя палі аздоблены зігзагападобнымі пало-

самі ўзору.

За адносна кароткі час штампаваныя ку-

фры сталі папулярныя ў народным побыце,

Тым не менш ужо на пачатку 20 ст. яны па-

чапі выходзіць з моды. Відаць, паўплывалі

на гэты працэс змены ў гарадскім і места-

чковым побыце, на якія тады арыентава-

лася і вёска. Куфры і скрыні ў мяшчанскім

асяроддзі страцілі сваё колішняе значэнне,

Попытам стала карыстацца стыпьная мэбля

з каштоўных парод драўніны ці іх імітацыі.

Д.Ц у 6 ер. Куфэркі. 1987. Дрэва, роспіс.

Давыд-Гарадок Столінскага раёна.

Прадаўжаючы сваё жыццё ў сельскім

побыце, куфры адрэагавалі на гэтыя тэн-

дэнцыі зменамі ў характары дэкору. Но-

вым яго відам стала фляндроўка, якая імі-

тавала ці падкрэслівала прыгажосць нату-

ральнага мапюнка драўніны. Паверхню

куфра пасля папярэдняй грунтоўкі фарба-

валі ў вохрысты колер, пасля яго высыхання

наносілі другі, больш цёмны, чырвона-ка-

рычневых адценняў, і па яшчз сырой па-

верхні наводзіпі папосы скураным ці гума-

вым грабеньчыкам, анучай, a то і далонню.

На цёмным фоне выступалі больш светлыя

разводы, плямы ці хвалістыя лініі. З'явіў-

шыся як імітацыя, такі дэкор неўзабаве вы-

працаваў уласныя дэкаратыўна-мастацкія

асаблівасці, набыў шырокую папулярнасць

па ўсёй Беларусі, у Польшчы (крыху раней,

з канца 19 ст.), на паўночным захадзе

Украіны (Падолле, Палессе), у народаў

Прыбалтыкі.

У большасці рэгіёнаў Беларусі фляндроў-

ка часам спапучалася з іншымі відамі дэ-

кору. Напрыкпад, на Падняпроўі па флян-

драваным узоры (ці па аднатоннай афар-

Куфар. 1953- Дрэва, роспіс. Мокрая Дубра-

ва Пінскага раёна.

Роспіс

боўцы) малявалі чорныя палосы, што

нагадвалі колішнюю акоўку. Яны размяш-

чаліся звычайна ў выглядзе косай сеткі, аса-

бліва на веку. Падобны дэкор і на рускіх

сундуках, якія мелі крыху меншыя памеры

і плоскае века. Спарадычна выступалі і

іншыя варыянты фляндроўкі. Майстры Ча-

чэрска і навакольных цэнтраў промыслу па-

лосы наводзілі не адвольна, а расчэрчвалі

сценку і века ў выглядзе прамой і косай

сеткі, а ў яе ячэйках ці на скрыжаваннях

ліній вычэрчвалі цыркульныя кругі-разеткі.

Па характары такі дэкор нагадваў разьбу