Ганчарства

пасудніку як аздоба інтэр'ера. Аснову іх

Дэкору складаюць канцэнтрычныя акру-

жнасці, нанесеныя на дно і сценкі пры вяр-

чэнні на ганчарным крузе. Яны чаргуюцца,

звычайна на верхнім краі, з хвалістымі

лініямі, хваёвымі гапінкамі, а таксама ро-

знымі надпісамі — віншаваннямі ці пажа-

даннямі. Дно аздаблялася стылізаванымі

кветкамі накшталт круга-разеткі. Часта

гэты матыў выконваўся ангобам белага ко-

леру, які пад празрыстай паліваю станавіўся

жаўтаваты.

У пасляваенны перыяд івянецкі промысел

пачаў занепадаць. Аднак быў знойдзены

правільны выхад — арганізавалі цэх маста-

цкай керамікі пры арцелі імя Дзяржынскага

(1955). Ініцыятарамі яго арганізацыі былі

старэйшыя ганчары Ф.Целішэўскі (1906—

1984) і В.Кулікоўскі (1911—1985), якія ад-

далі нямала сіл і энергіі адраджэнню ста-

ражытнага рамяства, прадаўжэнню коліш-

ніх традыцый, пошуку новых шляхоў і

напрамкаў яго развіцця. 3 арганізацыяй

цэха івянецкая кераміка перажывае другое

Нараджзнне.

І.М а л ч а н о в і ч. Збан і міска. 1975. Гліна,

тачэнне, ангобны роспіс, глазураванне. Івя-

нец Валожынскага раёна.

Ацэньваючы гэты факт як станоўчы, вар-

та адзначыць, што ўжо на самым пачатку

дзейнасці цэха пачынаюць праяўляцца і пэў-

ныя выдаткі, • якія ў дапейшым усугубіліся.

Напрыклад, у 1957 г. група майстроў на

чале з Ф.Целішэўскім была накіравана ў

Апма-Ату, каб пераняць «больш даска-

напы» вопыт ганчарнай вытворчасці і «ле-

пшыя» ўзоры мастацкай керамікі. Пэўны

час цэх выпускаў вырабы ўсходніх формаў

з адпаведным дэкорам — заліўкай эмалямі

прадрапанага малюнка. Неўзабаве май-

стры вярнуліся да звыклых формаў.

ТЫАА не менш традыцыі Усходу аказапі

сваё ўздзеянне: паскорылі распрацоўку ха-

Рактэрнага мясцовага дэкору — флянд-

роўкі. Заслуга ў гэтым у першую чаргу на-

лежыць В.Кулікоўскаму, які пастаянна ад-

стойваў мясцовыя традыцыі. Дзякуючы яго

настойлівасці і ініцыятыве за кароткі час

фляндроўка дасягнула такой выразнасці і

мастацкай дасканаласці, што стварыла сла-

ву івянецкай кераміцы далёка за межамі

Беларусі. Акрамя традыцыйных карычне-

вага і белага майстры сталі выкарыстоўваць

Збан, гляк і слоік. 1930-я гады. Гліна, тачэн-

не, эмалі, глазураванне. Ракаў Валожынска-

га раёна. МСБК.

Народнае мастацтва Беларусі

таксама чорны і зялены колеры, што шы-

рокімі паясамі пакрывалі амаль увесь вы-

раб. Гладкія палосы чаргавапіся з расчаса-

нымі ў дробныя зубчыкі, дэкор стаў больш

насычаны і мажорны. Гэтымі ж якасцямі

вылучаўся і фляндраваны посуд І.Малчано-

віча (1929—1988). Пазней фляндроўкай

авалодалі А.Пракаповіч (1935 г.н.) і М.Звя-

рко (1930—1989). 3 канца 1950-х гадоў івя-

нецкая кераміка становіцца абавязковым