Аурудың ауырлық дәрежесін бағалау.

Ауру ауырлық дә режесін ФТШ 1 кө рсеткіші бойынша бағ алауғ а болады (Еуропалық респираторлы қ оғ амның ұ сынысы бойынша):

Ауырлық дә режесі (болу керек шамалардан %-і)

жең іл > = 70%

орташа 50-69%

ауыр < 50%

СОБ бар науқ асты бағ алау ә дістері аурудың жалпы клиникалық кө рінісі жә не бронхтық ө ткізгіштіктің бұ зылысына негізделген аурудың кезең ін анық таумен толық тырылады (американдық торакальді қ оғ амның ұ сынысы бойынша):

1- кезең. ФТШ 1 > 50%. Ө мір сапасы аз ғ ана тө мендейді. Жалпы тә жірибелік дә рігермен сирек бақ ыланады. Науқ астарда ауыр ентігудің болуы, олардың қ осымша тексерілістерден ө туі, пульмонолог кең есін алуғ а қ ажеттілік туғ ызады.

2- кезең. ФТШ 1 35-49%. Ө мірлік сапа біршама тө мендейді. Науқ астар емдеу мекемелеріне жә не дә рігер-пульмонологқ а жиі барып тұ руы қ ажет.

3- кезең. ФТШ 1 < 34%. Ө мірлік сапа ө те тө мен. Емдеу мекемелеріне жиі баруғ а, дә рігер-пульмонологтың бақ ылауында болуғ а мә жбү рлі.

Диагноз формулировкасы.

Диагноз қ ойғ ан кезде аурудың фазасын(ө ршу немесе ремиссия екенін), асқ ынулардың болуын, ө кпе жә не жү ректің функциональді жеткіліксіздігінің дә режесін атап кө рсету қ ажет.

Салыстырмалы диагноз.

Ә сіресе СОБ пен БД (бронхты демікпе) салыстырмалы диагностикасы қ иынғ а соғ ады.

«Астматикалық бронхит» деген ұ ғ ымды қ олданбағ ан жө н, себебі ол БД мен СОБ бар науқ астарды дә л бө ліп жарып айтуғ а кедергі жасайды.

Аурудың болжамы. Болжамы қ олайсыз факторлар:

- егде жас

- ауыр бронхтық обструкция (ФТШ 1 кө рсеткіші бойынша)

- гипоксемия

- гиперкапния

Науқ астардың ө лімі ә детте жедел тыныс жеткіліксіздігінен, ө кпелік жү рек декомпенсациясынан, ауыр пневмониядан, пневмоторакстан, жү рек ырғ ағ ының бұ зылысынан болады.

Емі

Емнің мақ саты – ү демелі тыныс жеткіліксіздігіне алып келетін бронхтардың диффузды зақ ымдалуының темпін азайту, ө ршу жиілігін тө мендету, ремиссияны ұ зарту, физикалық жү ктемеге толеранттылық ты жоғ арлату, ө мірдің сапасын жақ сарту.

СОБ ү демелі қ айтымсыз ауруына қ арамастан, минимальді терапиялық ә сер тактикасы ө зін ақ тамайды. Терапияның ішінде барлық қ олдан келетін ә дістер мен тә сілдер болуы тиіс.

Науқ астарды ү йрету.

СОБ емінің эффективтілігіндегі басты шарттардың бірі – емдік процеске науқ астардың белсенді қ атысуы. Бұ л науқ асқ а аурудың пайда болу себептерін, қ ауіп факторларын ақ параттау, емдік шараларды, емнің мақ сатын тү сіндіру арқ ылы жү ргізіледі. Сонымен бірге науқ асқ а ө зін-ө зі бақ ылаудың негізгі қ ағ идаларын айту керек.

Темекі шегуді тоқ тату.

Темекі шегуді тоқ тату – бірінші міндетті жасалатын қ адам. Темекінің зиянын айтып, оны тастаудың маң ыздылығ ын айтып, науқ астың темекі тастауғ а деген ұ мтылысын қ олдап, салауатты ө мір салтын сақ тауғ а шақ ыру керек. Кейін никотин алмастырушы препараттарғ а кө шуге болады. Респираторлы жү йенің

басқ а да ирританттарының кө зін жою тек қ ана кә сіптік

ориентациялауды нақ сол жерде жү ргізу арқ ылы жү зеге

асырылады. Бірақ бұ л шарттарды орындау аурудың толық

жазылуын қ амтамасыз етпейді.

Дә рілік терапия.

Бронхтарды кең ейтуші терапия.

СОБ емдеуде алдың ғ ы дә рілік препараттар болып бронходилятаторлар табылады, яғ ни базистік терапия препараттары.Аталғ ан дә рілердің 3 тобы белгілі:

- антихолинергиялық дә рілер

- в2- агонистер

- метилксантиндер

Осы дә рілерді ағ зағ а енгізудің ә р тү рлі жолдары бар. Ең қ ауіпсіз жә не кең таралғ ан енгізу жолы – ингаляциялық, себебі қ алыпты жағ дайда жанама ә серлер шақ ырмайды. Науқ асқ а міндетті тү рде ингаляторды қ олданудың ережесін ү йрету керек, дұ рыс қ абылдап жү ргеніне кө з жеткізу қ ажет.

1. Антихолинергиялық препараттар.

Рецепторлардағ ы ацетилхолинге бә секелес антогонизм нә тижесінде парасимпатикалық импульсацияны тежей отыру арқ ылыбронхолитикалық ә сер кө рсетеді. Қ азіргі кезде ең танымал мө лшерленген аэрозоль тү ріндегі ипратропиум бромиді. Бронхтардың шырышты қ абатынан нашар сің етіндіктен, жү йелі жанама ә серлер шақ ырмайды. Бронхтардағ ы М – холинорецепторлардың сезімталдығ ы жылдар ө тсе де, тө мендемейді. Бұ л жағ дайдың маң ыздылығ ы зор, себебі холинолитиктерді қ арт науқ астарғ а да, жү ректік жә не циркуляторлы бұ зылыстары бар науқ астарғ а да қ олдануғ а мү мкіншілік туады.Ингаляциялық антихолинергиялық препараттардың ә сері баяу дамиды, максимумғ а 30 - 60 мин кейін жетіп, 4 – 8 сағ атқ а созылады. Бұ л препараттар БД кезінде тө мен эффективті, себебі тұ ншығ у ұ стамасын тоқ тата алмайды. Антихолинергиялық аэрозольдарды эмфиземасы бар немесе жоқ, тұ рақ ты ентігумен жү ретін СОБ кезінде қ олданғ ан жақ сы. Кең таралғ ан препарат – атровент, бір ингаляциялық дозасында 20 мкг ипратропиум бромиді бар.Ұ сынылғ ан мө лшері- 2 – 4 ингаляциядан кү ніне 3 – 4 рет.