Тақырыбы: Бронхобструкциялық синдромы - жалпы тәжірибе дәрігердің жұмысында

Есеп

47 жасар ә йел адам жасө спірім кезең інен бастап бронх демікпесімен ауырады жә не уақ ытымен бронх кең ейтуші препараттарды (инголятор) қ олданып келеді. Бірнеше жыл бұ рын емдеуші дә рігері тұ ншығ у ұ стамасын жақ сы басатын сальбутамолды (вентолин) тағ айындады. Алайда, соң ғ ы жылдары сальбутамолды кү нделікті кү ндізгі уақ ытта 2-3 реттен қ абылдауғ а тура келіп жү р. Дә рігер қ абылдауында тыныс шығ арудың пиктік жылдамдығ ы қ алыптының 85%-ын қ ұ райтыны анық талды. Физикалық тексеру кезінде симптомдық кө ріністердің ө ршуіне ешқ андай себептердің жоқ екені анық талды.Науқ ас қ атты бас ауруы кезінде қ абылдағ ан дә ріні " Пенталгин" (Tabulettae " Pentalginum") айтпағ анда, тағ айындалғ ан дә ріден басқ асын қ абылдамағ ан.

Науқ астың бронх демікпесінің ө ршуін немен тү сіндіруге болады? Науқ асқ а қ андай іс-шара қ олданасыз?

Жауабы: Науқ аста " Пенталгин" тобына кіретін стероидты емес қ абынуғ а қ арсы (СЕҚ Қ) препараттарды кө тере алмаушылық болуы мү мкін. СЕҚ Қ ә серінен ЦОГ жолымен арахидон қ ышқ ылының метаболизмі тежеледі. Арахидон қ ышқ ылының метаболизмі липооксигиназа жолына қ атысып, лейкотриендерлің синтезін кү шейтіп, бронх спазмына ә келеді. Нә тижесінде, бронх демікпесінде СЕҚ Қ препараттары қ олданылмайды, тек глюкокартикостероидтар ғ ана қ олданылады. ЦОГ ингибиторының қ абілеті препарат ингибиторының белсенділігіне жә не науқ астың сезімталдығ ына байланысты. Егер ө мірде бір рет аспирин мен СЕҚ Қ препараттарына кө тере алмаушылық болса, ол ө мір бойы сақ талады.

Тақ ырыбы: Бронхобструкциялық синдромы - жалпы тә жірибелік дә рігердің жұ мысында

Есеп

68 жастағ ы ер кісі кө п жылдан бері демікпемен ауырады. Соң ғ ы жылдары бірнеше рет стационарда емделген. Стационарда ө ткізген уақ ыттағ ы қ олданылғ ан қ ысқ а мерзімді преднизолонның кү ші бронх демікпесінің бақ ылауғ а мү мкіндік берген. Сонымен қ атар кү ніне 3 мә рте қ олданылатын ингаляциялық екі 50-микрограмдық беклометазоның кү ндік дозасы 4 мә ртеге жоғ арылады. Бірақ науқ ас ингаляциялық беклометазонның кү ндік дозасын жақ сы тү сінгенімен, кү ніне 2-3 мә рте ғ ана қ олданады. Болжамды пиктік кө рсеткіші 65%дан 85%-ғ а дейін. Бірақ науқ ас ингаляциялық сальбутамолді кү ніне 1-2 рет ұ стаманың алдын алу ү шін қ олданғ ан.

Сіздің науқ асты жү ргізу тактикаң ыз?

Жауабы: мү мкін науқ асқ а тө мен дозадығ ы ингаляциялық глюкокартикостероидтарды (1-2 рет кү ніне) тағ айындау.Бір препараттан екінші препартқ а ауысу ү шін эквипотентік дозасы тағ айындалады.Науқ ас ингаляциялық беклометазонды 50мкг алдымен кү ніне 3 рет(300мкг) кейін кү ніне 4 рет (400мкг) қ олданады. Осылайша науқ асқ а сә йкес келетін будосенид (горакарт), флунисолид (мнгакорт) кү ніне 2 реттік дозамен тағ айындауғ а болады. Флютиказона пропионатын қ олдануды тоқ татпаймыз, бірақ қ ажет кезінде жоғ арғ ы дозада қ олданамыз.

Ингаляциялық глюкокортикостироидтардың эквипотентік қ ортынды дозасы(мкг)

Ингаляциялық глюкокортикостероитардың 1-ші ұ рпақ тың ө кілі бекламетазон диприонаты (бекломет, бекотид) болып табылады. Ө кпенің жә не бауырдың клеткаларында салыстырмалы белсенді бекламетазон монопроинаты метаболиттеріне алмасады. Бекламетазон диприонатымен тыныс алғ анда 30% ө кпеге тү сіп алмасады, ал 70% ауыз қ уысында тү сіп, қ ортылып, бауырда бекламетазон монопропионатына бө лінеді. Бекламетазон диприонатын қ олданғ анда жанама ә серлері пайда болады. Қ алыпты терапиялық биотидтің дозасы кү ніне 400 мкг болып табылады, оны 2-4 реттік дозағ а бө ліп қ олдану керек. Бронхиальды астманың ауыр ағ ымында тә уліктік дозаны 1000-1500мкг ә лде 2000 мкг дейін кө бейтуге болады. Осы дозада емдеу тиімді жә не жанама ә сер етпейді, бү йрек ү сті безінің қ ыртысты қ абатының қ ызметін тежемейді. Керек жағ дайларда беклотидтің ү лкен дозаларын қ олданамыз. Бекотид 250 (1-2тыныс алу кү ніне 2-3рет).

Ингаляциялық глюкокортикостероидтардың 2–ші ұ рпағ ы

Ингаляциялық глюкокортикостероидтардың ұ рпағ ы бронхопульмоналды жү йенің ұ рпақ тың препараттары салыстырмалы тү рде тиімді беклотидке қ арағ анда ұ зақ ә сер етеді. Будесонид (торакорт) аэрозоль (200 160мкг дейін)ұ зақ ә сер ететін капсуладағ ы препарат. Ә сер ету ұ зақ тығ ы 12 сағ. Ингаляциялық тү рде 2 рет 200 мкг дозада, ал бронхиалды астманың ауыр ағ ымында тә уліктік доза 1600 мкг дейін болады.

Флунисолид (инкагорт) ингаляцияғ а арналғ ан аэрозоль ретінде шығ арылады. Аэрозолдің қ ұ рамына 250 мкг флунисолид кіреді. Алғ ашқ ы дозасы таң ертең жә не кешке 2 рет тыныс алу болып табылады, яғ ни 1000мкг флунисолидке сә йкес келеді. Керек болғ ан жағ дайда дозасын 4 ингаляцияны 2 рет қ олдануғ а болады. Беклометазон дипроионаттан ерекшелегі флунисолид биологиялық активті болып табылады, ө кпеде метаболиттерге бө лінбейді, 2000 мкг тә уліктік дозасында гипоталамо-гипофизарлы – бү йрекү сті безі жү йесін тежемейді, жанама ә серлері етпейді. Флунисолид баллончигі арнайы жасалғ ан снейсормен жабдық талғ ан, бронхтарғ апрепарат терең жә не тиімді тү суін қ амтамасыз етеді. Ауыз қ уысында жиналуы болмайды сондық тан ауыз қ уысындағ ы ө згерістер болмайды.

Флютиказон пропионаты (фликсотид) дозаланғ ан аэрозол ретінде шығ ады, ә р дозасы 25, 50 жә не 125 мкг. Науқ астың жағ дайының ауырлығ ына байланысты 2 рет дозасы 100 дан 1000мкг дейін. Ұ стап тұ рушы доза кү ніне 2 рет 100-500 мкг дейін. Препараттың ешқ андай жанама ә серлері жоқ. Флютиказон жергілікті ә сері дексаметазонның ә серінен 18рет, ал будесонидтен 3 рет жоғ ары.

Осы ү ш препарат (бекламетазон дипропионаты, флунисолид, флютиказон пропионаты) тү нгі жә не кү ндізгі кездегі бронхиальды астманың ұ стамаларын тө мендетеді. Флютиказонды қ олданғ анда ә сері айқ ын жә не тез, жанама ә серлері жоқ.

Бронхиальды астманың жең іл жә не орташа ауырлық та кез-келген ингаляциялық глюкокортикостероидтарды 400-800мкг/тә у. Дозасында қ олдануғ а болады. Ауыр жағ дайында ингаляциялық глюкокортикостериодтың (1500-2000мкг/тә у дозасында) қ олдануғ а болады.