Зиготалыќ селекция

А

AabbccDd x AabbCcdd будандастыруы бойынша алынғ ан ұ рпақ тарының қ анша бө лігі барлық ген бойынша гомозиготалы; барлық доминантты ген бойынша гомозиготалы жєне рецессивті ген бойынша геми зиготалы болады? 0, 0, 0

AaBbCcDd х аabbсcdd генотиптер бойынша ажыратылатын даралар будандастырылғ ан. Алынғ ан ұ рпақ тарының фенотип, генотип бойынша кластар саны жә не тө рт рецессивті ген бойынша ұ рпақ тарының гомозиготалы бө лігі болады: 16.81.1/256.

AaBbCcDd х аabbсcdd генотиптер бойынша ажыратылатын даралар будандастырылғ ан. Алынғ ан ұ рпақ тарының фенотип бойынша кластар санын; генотип бойынша кластар саны жєне ұ рпақ тарының қ анша бө лігі тө рт рецессивті ген бойынша гомозиготалы болады: 16, 81, 1/256

AB: ab: Ab: aB = 24, 5%: 25%: 25, 0%: 25, 35%;

AB: ab: Ab: aB = 46, 5%: 47, 5%: 2, 5%: 3, 5%;

Ab: ab = 49, 5%: 50, 5% онда, бұ л жағ дайда, ген немесе гендердің тә уелсіз ажырауы тіркесу маң ызды орын ала ма, аныќтаң ыз: Аллельді емес гендер гомологты емес хромосомаларда орналасқ ан. Гендердің толық тіркеспеуі; тек АВ жә не ab гендері тіркескен. Гендердің толық тіркесуі, АВ жә не ab гендері тіркескен

1. B) ¦ұ қ сас хромотидтерінің полюстерге ажырауы.C) Клеткада екі бірдей диплоидты клеткалардың тү зілуі.

2. B) UAA C) UGA

3. B) Жыныс хромосомаларынан басқ а барлық кариотиптік хромосомалар.

4. B) Мультимерлі белок суббірліктерінің бір-бірімен жә не биологиялық мембраналармен байланысу орындары.C) Олардың ішкі клеткалық тұ рақ тылық тың тө мендеуі.

5. B) Хромосомалардағ ы гендер тізбекті сызық пен орналасады.

6. B) Элонгацияның ә рбір сатысы ү ш саты – кодонды тану, пептидті байланыстыњ тү зілуі, транслокациядан тұ рады.C) тРНҚ активтенуі – бұ л тРНҚ молекуласының 3 — соң ындағ ы аденозинге амин қ ышқ ылының байланысып, аминоацил – тРНҚ тү зілуі.

bv⁺lg⁺ – 275, b⁺v⁺lg⁺ –22, bvlg – 18, bvlg⁺ – 66. v, b жә не lg гендері бір сызық бойына ретпен орналасады. v жә не b гендердің арақ ашық тығ ы 18%. b жә не lg гендердің арақ ашық тығ ы 28%

1. C) Аталық пен аналық организмдерге тєн ұ қ сас жұ п хромосомалар.

2. C) Гендер дискретті жєне тұ қ ым қ уалайтын ақ параттыњ бө лінбейтін бө лшегі.

DD, Dd, dd генотиптері бар ө сімдіктер гаметалар тү зеді: D жә не D, D жә не d, d жә не d

1. coli -дің ДНҚ реликациясының инициациясы қ андай дең гейде реттеледі: A) Инициация клеткалық циклмен синхрондалғ ан.B) ДНҚ синтезіндегі клеткалық циклдағ ы ә рбір репликацияның басталу ауданы бір рет қ ана инициацияланады. C) Бактериалық клеткадағ ы ә рбір репликацияның басталу ауданындағ ы инициация – синхронды тү рде жү реді.

F₂ ұ рпағ ында фенотипі бойынша 27: 9: 9: 9: 3: 3: 3: 1 ажырау қ атынасы жә не генотипі бойынша (1: 2: 1)³ қ атынастары будандастыруды сипаттайды: ү шгибридті будандастыру.Белгілердің тә уелсіз комбинациялануы.ү ш жұ п қ арама-қ арсы белгілері бойынша ажыратылатын организмдерді будандастыру.

F₂ ұ рпағ ында фенотипі бойынша ажырау қ атынасы 27: 9: 9: 9: 3: 3: 3: 1 жә не генотипі бойынша (1: 2: 1)³ сипаттайды: Ү шгибридті будандастыру, Белгілердің тә уелсіз комбинациялануы, ү ш жұ п қ арама-қ арсы белгілері бойынша ажыратылатын организмдерді будандастыру.

F₂ ұ рпағ ындағ ы фенотип бойынша 9: 3: 3: 1 жә не генотип бойынша (1: 2: 1)² ажырау қ атынасы сипаттайды: Г.Мендельдіњ ү шінші заң ын.Белгілердің тә уелсіз комбинациялануы.Дигибридті будандастыруды.

F₂ ұ рпағ ының фенотипі 3: 1 жә не генотипі бойынша 1: 2: 1 қ атынасында ажырау сипаттайды: Г. Мендельдің екінші заң дылығ ын.Ажырау заң дылығ ын.Моногибридті будандастыруды.

I мейоз процесінде жү реді: A) Хромосомалардың экватор бойында орналасуы.

I мейоздың интерфаза жә не профаза кезең дерінде қ андай ү рдістер жү реді: ДНҚ синтезі. Хромосомалардың екі еселенуі. Гомологты хромосомалардың конъюгациясы жә не хромосомалардың тығ ыздалуы

I мейоздың интерфаза жєне профаза кезең дерінде келесі ү рдістер жү реді: A) ДНЌ синтезі B) Хромосомалардың екі еселенуі C) Гомологты хромосомалардың конъюгациясы жєне хромосомалардың тыыздалуы

I^Ai⁰ генотипі болатын ағ заның гамета тү зу ық тималдығ ы жә не олардың типтері: 50% — I^A, 50% — i⁰. ½ — I^A, ½ — i⁰. 50% — I^A, 50% — i⁰ немесе ½ — I^A, ½ — i⁰.

II мейоздың ә ртү рлі кезең дерінде жү реді: A) Центромерлердің экватор бойында орналасуы. B) ұ қ сас хромотидтерінің полюстерге ажырауы. C) Тө рт гаплоидты ядролардың тү зілуі.

L^МL^N генотипті даралардағ ы гаметалар типі жєне олардыњ тү зілу ық тималдылығ ы: Гаметаның екі типі – 50% L^М жєне 50% L^N . Гаметаның екі типі– ½ L^М жєне ½ L^N, Гаметаның екі типі – L^N, 100%

Y-хромосомада орналасқ ан гендердіњ тұ қ ым қ уалауы: Жыныспен тіркескен.Голандрлі.ә кесінен ұ лына тұ қ ым қ уалау.

Y-хромосомамен тіркескен адамдарда болатын ауру тү рі: Гипертрихоз (қ ұ лақ қ алқ анының жоғ ары тү ктілігі).Ихтиоз (терінің балық қ абыршағ ына ұ қ сас болуы).Аяқ саусақ тарының арасында жарғ ақ тардың болуы.

А аллелі сары тү сті, а – жасыл тү сті анық тайды. Келесі будандастырудағ ы ө сімдік дә ндерінің тү сі: АА х Аа; аа х АА; егер F₁ (Аа) будандарын доминантты гомозиготамен кері будандастырудан алынғ ан ө сімдіктердің тү сі: Барлық дә ндері сары.Барлық дә ндері сары.Барлық дә ндері сары.

А жә не В гендері тә уелсіз тұ қ ым қ уалайды. АаВb х АаВb будандастырудан алынғ ан F₂ ұ рпағ ындағ ы ажырау қ атынастары: 9: 3: 3: 1, (1: 2: 1)², 1: 2: 1: 2: 4: 2: 1: 2: 1

А.Густафссон бойынша ө сімдіктерде кездесетін гетерозис тү рлері: Репродуктивті — Сомалыќ — Адаптивтік немесе бейімделгіш

Аа гетерозигота келесі гамета типтерін тү зеді жєне келесі қ атынаста болады: 2 гамета. А жә не а. 1: 1

Аа х Аа будандастырудан алынғ ан ұ рпақ тың қ андай бө лігі доминантты жә не рецессивті аллельдері бойынша гомозиготалы жєне гетерозиготалы болады: ¼, 25%, ¼ жә не 25%

АА, Аа, аа генотиптері бар ө сімдіктер гаметаларды тү зеді: А жә не А, А жә не а, а жә не а

АаВb дигетерозигота келесі гамета типтерін тү зеді жә не қ андай қ атынаста болады: 4 гамета. АВ, Аb, aB, ab. 1: 1: 1: 1

АаВb дигетерозиготалы ағ за қ анша жә не қ андай гамета типтер тү зеді: 4 гамета 25% АВ, 25% Аb, 25% aB, 25% ab, 4 гамета АВ, Аb, aB, ab, 4 гамета ¼ АВ, ¼ Аb, ¼ aB, ¼ ab.

АаВb х ААВb шаѓылыстыруы кезінде F₁-де фенотип жєне генотипі бойынша ажырау қ атынасы жә не АaВb генотипінің тү зетін гамета типі: 3: 1, 1: 2: 1: 1: 2: 1, 4 гамета

АаВbСс ү шгетерозигота келесі гамета типтерін тү зеді жә не қ андай қ атынаста болады: 8 гамета. АВС, АВс, AbC, Abc, aBC, aBc, abC, abc. 1: 1: 1: 1: 1: 1: 1: 1

АаВbСс х АаВbСс шағ ылыстыруы кезінде F2-де фенотипі, генотипі бойынша ажырау жү реді: 27: 9: 9: 9: 3: 3: 3: 1 жә не (1: 2: 1)3, (3: 1)3 жә не (1: 2: 1)3, (1: 2: 1)3 жә не (3: 1)3.

АаВв генотипті даралар талдаушы будандастыру жєне гендердің толымсыз тіркесуі кезінде тү зілетін гаметалар мен фенотиптер, сонымен қ атар, кроссоверлі гаметалардың саны. 4 жә не 4, Аb жә не аВ.4 гаметалар жә не 4 фенотип, аВ жә не Аb.Кроссоверлі гаметалар Ав жә не аВ, 4 гамета жєне 4 фенотип.

АаСс генотипті дараларда, АС жә не ас гендері тіркескен жә не осы гендердің ара-қ ашық тығ ы 18 морганиданы қ ұ райды. Талдаушы будандастыру кезінде тү зілетін фенотиптер жә не кроссоверлі гаметалар саны: 41% АС. 41% ас. 4 фенотип

АаСс генотипті дараларда, АС жә не ас гендері тіркескен жєне осы гендердің ара-қ ашық тығ ы 10 морганиданы қ ұ райды. Талдаушы будандастыру кезінде тү зілетін фенотиптер жә не осы даралар тү зетін кроссоверлі гаметалар саны: 4 фенотип, 5% Ас жә не 5% аС. 4 фенотип, 10% кроссоверлі гаметалар. 4 фенотип 10 % Ас жә не аС

Адам генетикасын зерттеуде егіздік тєсіл ќолданылады. Бұ л тә сілде ќандай кө рсеткіштер ќолданылады, организмніњ ќасиеті факторлардың ө зара єсерімен аныќталады: Кө рсеткіш — конкорданттылыќ (ұ ќсастыќтың жиілігі)-Кө рсеткіш — дискорданттылыќ (айырмашылыќтың жиілігі)-Генотип- ортаның ө зара ә сері.

Адамдағ ы қ ан тобының гетерозиготалы генотипі: I^Ai⁰, I^Bi⁰, I^AI^B.

Адамдағ ы қ ан тобының гомозиготалы генотипі: I^AI^A, I^BI^B, i⁰i⁰

Адамдағ ы оң қ айлық белгісі солақ айлық қ а қ арағ анда басым. Егер, бір ата-анасы оң қ ай, екіншісі солақ ай болса, онда осы некеден оң қ ай жә не солақ ай балалардың туылу ық тималдығ ы: Барлық балалары – 100% оң қ ай немесе 50% оң қ ай жә не 50% солақ ай.50% оң қ ай жә не 50% солақ ай немесе 100% оң қ ай.½ — оң қ ай, 1/2 солақ ай немесе барлық балалары – оң қ ай.

Адамдарда кездесетін гендік аурулар: Гендердегі мутациялар нєтижесінде пайда болады — Кө п жаѓдайда ауру ата-анадан беріледі — Метаболизмдік бұ зылыстарды тудырады.

Адамдарда оң қ айлық солақ айлық қ а басымдылық кө рсетеді. Егер, ата-аналарының екеуі де солақ ай болса, онда осы отбасында туылатын балалардың мү мкін болатын фенотиптері мен генотиптері: Барлық балалары солақ ай, генотипі 100 % bb.Барлық балалары солақ ай, генотипі 100 % аа. Барлық балалары солақ ай, генотипі 100 % сс.

Адамның ќандай ерекшеліктері есепке алына отырып, адамныњ жеке генетикасы ќалыптасты: Генетикалыќ талдау жү ргізу ү шін, баѓытталѓан будандастыру жү ргізудің мү мкін еместігі-Экспериментальды мутацияларды алудыњ мү мкін еместігі-Жыныстыќ жетілудің кештігі.

Адамның кариотипінде кездесетін жыныс хромосомаларыныњ саны жә не типтері: 2; Х; Y. 2; Y; Х. Х; Y; 2.

Ажырау – бұ л: A) Ата-анасының біреуінің белгісінің ұ рпағ ында кө рінуі. B)Екінші жєне келесі будан ұ рпақ тарындағ ы дараларының белгілері мен қ асиеттерінде басқ а белгінің кө рінуі. C) Гетерозиготалы даралардың қ ұ рпағ ында қ арама-қ арсы белгілердің кө рінуі.

Ажырау – бұ л: Ата-анасының біреуінің белгісінің ұ рпағ ында кө рінуі.Екінші жєне келесі будан ұ рпақ тарындағ ы дараларының белгілері мен қ асиеттеріндегі ә ртү рлі кө рінуі.Гетерозиготалы даралардың ұ рпағ ында қ арама-қ арсы белгілердің кө рінуі.

Азот келесі қ осылыстар қ ұ рамына кіреді: A) ДНҚ B) РНҚ C) Амин қ ышқ ылы.

Аллелизм терминініњ дұ рыс анық тамасы: A) Белгініњ жұ п гендер қ ұ былысы. B)Ағ заның қ арама қ арсы белгілерінің жұ птық (кей жағ дайларда кө птік). қ ұ былысы C) Диплоидты ағ залардағ ы ә ртү рлі фенотиптік белгілерді анық тайтын гомологты гендердің жұ п болуы.

Аллель терминінің дұ рыс анық тамасы: A) Бір геннің қ арама-қ арсы жағ дайы (бір генніњ ә ртү рлі жағ дайы). B) Геннің кездесу формасы. C) Генніњ мү мкін болатын қ ұ рылымдық жағ дайының бірі.

Анасының қ ан тобы 0, ал, ә кесінікі АВ. Ата-анасының қ ан тобы балаларына беріле ме; бұ л балалардың қ ан тобы қ андай болады: Тұ қ ым қ уалауы мү мкін емес, балаларының жартысында II, жартысында III қ ан тобы болады.Тұ қ ым қ уалауы мү мкін емес, F₁ 50% — I^Аi⁰_, 50% -I^Bi⁰ _. Тұ қ ым қ уалауы мү мкін емес, ½ — I^Аi⁰_, ½ — I^Bi⁰.

Ас бұ ршақ тың гетерозиготалы сары тұ қ ымды ө сімдіктерін будандастырудан алынғ ан бірінші ұ рпақ будандарының фенотиптері: A) 2 фенотип. B) 3 сары: 1 жасыл. C) Сары жєне жасыл.

Асбұ ршақ клеткалары 14 хромосомадан, дрозофила – 8, адам 46 хромосомадан тұ рады. Осы ағ заларда қ анша тіркесу тобы болады? 7, 4 23. 4, 7, 23. 23, 4, 7

Асбұ ршақ ө сімдігінің генотипі АаСс (А-сары, С-мұ ртшалардың болуы). Егер А жә не С гендері тіркескен болса, онда кроссоверлі гаметалардың қ андай типтері тү зіледі, алайда, хромосомалар арасында барлық кезде айқ асу болады. 2 типті гамета. 2 типті – Ас жә не аС. кроссоверлі гаметалар Ас жә не аС

Ата-аналарының резустары теріс (r^hr^h); ата-аналарының екеуі резустары оң (R^hR^h х R^hr^h); егер, ата-аналарының біреуінің резусы теріс, екіншісінің резусы оң (r^hr^h x R^hr^h) болса, онда осы некеден туылатын балалардың қ анында тү зілетін резус фактор: rhrh., RhRh жєне Rhrh.Rhrh жєне rhrh.

Ата-аналық ағ залардың ық тималдығ ы ең жоғ ары генотиптерін анық таң ыз, егер: шағ ылыстырғ анда барлық ұ рпақ тың генотипі ааbb болса; F₁ ұ рпақ тың бә рі бірдей жә не F₁ ұ рпақ ты ө зара шағ ылыстырғ анда F₂ ұ рпақ та белгілер бойынша 9: 3: 3: 1 ажырау жү рген болса; F₁ ұ рпақ та белгілер бойынша 1: 1: 1: 1 ажырау жү рген болса: Р aabb x aabb, Р AABB x aabb не AAbb x aaBB, Р AaBb x aabb не Aabb x aaBb

Ата-анасының қ ан тобы MN. Осы отбасында туылатын балалардың қ ан топтарының мү мкін қ атынастары: 25% — М, 25% — N, 50% — МN. ¼ — М, ¼ — N, ½ — МN. ¼ — М, ¼ — N, ½ — МN немесе ¼ — М, ¼ — N, ½ — МN.

Аутбридинг селекцияда келесі маќсатта ќолданады: Ұ рпаќтың гетерозиготалы дең гейінің жоғ арлауы ү шін-Популяцияныњ гетерогенділік дењгейін жоѓарлату ү шін-Ә ртү рлі популяциядаѓы тү рлердің шаѓылыстыруы ќатынасы бойынша ќолданады.

Аутосома – бұ л: A) Аталық пен аналық кариотиптеріндегі ұ қ сас хромосомалар.

Ә йелдер босанатын ауруханада екі ұ л баланы ауыстырып алды. І жұ п ата-аналарының қ ан тобы – А жә не 0, ІІ жұ п ата-аналарының – А жә не В, ұ л баларының қ ан топтары А жә не 0. Ата-аналарының қ ан топтарын, балаларының генотиптерін жєне олардың ата-аналарын табың ыз: I-ші жұ п ата-ана — I^Аi⁰ х i⁰i⁰, II- ші жұ п ата-ана — I^АI^А х I^АI^B, i⁰i⁰ –I жұ птың баласы; I^АI^А –II жұ птың баласы

Ә

Ә кесі мен баласы дальтониктер, ал, анасы тү сті қ алыпты ажыратады. Ата-аналарының мү мкін болатын генотиптері: Анасының генотипі — Dd, ә кесінің генотипі – dY.Анасының генотипі — dd, ә кесінің генотипі – dY.Анасы дальтонизм генін тасымалдаушы, ә кесі осы ген бойынша гемизиготалы.

Ә кесі мен ұ лы гемофилия ауруымен ауырады, ал, анасының қ анының ұ юы қ алыпты. Ата-анасының жә не баласының мү мкін болатын генотиптері жә не гемофилия белгісі ә кесінен ұ лына беріле ме? Анасының генотипі — Нh, ә кесінің генотипі – hY, баласының генотипі — hY, баласы гемофилия белгісін анасынан алады.Ә кесінің генотипі – hY, анасының генотипі — Нh, баласының генотипі — hY, баласы гемофилия белгісін анасынан алады.Баласының генотипі — hY, анасының генотипі — Нh, ә кесінің генотипі – hY, баласы гемофилия белгісін анасынан алады.

Ә кесі мен ұ лы дальтонизм ауруымен ауырады, ал, анасы тү сті жақ сы ажыратады. Ата-анасының жә не баласының мү мкін болатын генотиптері жә не дальтонизм белгісі ә кесінен ұ лына беріле ме? Анасының генотипі — Dd, єкесінің генотипі – dY, баласының генотипі — dY, баласы дальтонизм белгісін анасынан алады.Ә кесінің генотипі – dY, анасының генотипі — Dd, баласының генотипі — dY, баласы дальтонизм белгісін анасынан алады.Баласының генотипі — dY, анасының генотипі — Dd, ә кесінің генотипі – dY, баласы дальтонизм белгісін анасынан алады.

Ә ртү рлі жыныс хромосомалары бар ағ заның жынысы немесе кариотипі: Гетерогаметалы.ХY.ХХY.

Ә ртү рлі жыныс хромосомалары бар ағ заның жынысы немесе кариотипі: Гомогаметалы.ХХ.ХХХ.

Белгі Х-хромосомасымен тіркескен. «Тасбақ а тү стес» аналық (Аа) мысық ты қ ара тү сті аталық (аУ) мысық пен шағ ылыстырудан «тасбақ а тү сті» марғ аулардың туылу ық тималдылығ ы: 25% тек аналық тар.¼ барлық марғ аулар.50% аналық мысық тар.

Б

Белгі Х-хромосомасымен тіркескен. «Тасбақ а тү стес» аналық (Аа) мысық ты қ ара тү сті аталық (аУ) мысық пен шағ ылыстырудан қ ара тү сті марғ аулардың туылу ық тималдылығ ы: 50% аналық жә не 50% аталық мысық тар.2/4 барлық марғ аулар.Аналық тары мен аталық тарының жартысы.

Белгі Х-хромосомасымен тіркескен. Жеміс шыбынының гетерозиготалы қ ызыл кө зді аналығ ын ақ кө зді аталығ ымен шағ ылыстырудан алынѓан ұ рпақ тардың кө зінің тү сі: 1: 1 қ атынаста.50% екі жыныс бойынша ұ рпақ тарының кө здері қ ызыл.50% аталық тарының кө зі ақ жә не 50% қ ызыл кө зді.

Белгілер гендердің кумулятивті-полимерлі ә рекеттесуі арқ ылы тұ қ ым қ уалайды: Ағ залардағ ы барлық сандық белгілер.Адам терісінің тү сі.Жидектердегі қ ант пен органикалық қ ышқ ылдардың қ ұ рамы.

Белок биосинтезініњ сатылары: A) Инициация.B) Элонгация.C) Терминация.

Белоктардың посттрансляциялық модификациясы жү реді: A) Кедір-бұ дырлы ЭПР-дің везикуласында.B) Гольджи аппаратындаC) Кедір-бұ дырлы ЭПР-де

Белоктардыњ посттрансляциялыќ модификациясы кезінде ж‰реді: A) N-ұ шының ацильденуі.B) Аминқ ышқ ылдардың ә ртү рлі қ алдық тарының метилденуі.C) Босағ ан пептидтер тізбегінің C-ұ шынан амидтенуі.

Биологиялық мутагендер — ол: Вирустар.Кейбір микроорганизмдердің антигені.Зат алмасудың ө німі (липидтердің тотығ у ө німдері).

В

Вектор – ол, клондалатын ДНҚ бө лшектерін ауыстыратын ДНҚ молекуласы. Бактерия клеткасын клондау кезінде, вектор ретінде плазмид элементтері қ олданылады: A) Оri сайты (репликацияныњ инициация аумағ ы)B) Доминантты селективті маркерC) Рестрикцияның уникальді сайты

Г

Г. де Фриздің мутациялық теориясының негізгі қ ағ идалары: Мутациялар секірмелі тү рде туындайды.Жаң а формалар тұ рақ ты болып келеді.Мутациялар сапалық ө згергіштік болып табылады.

Г. Меллер бойынша қ алыпты фенотиптен ауытқ у дең гейіне қ арай мутацияның жіктелуі: Аморфные.Гипоморфные.Антиморфные.

Г. Мендель ашқ ан заң дылық тардың атауы: F₁ будандарының біркелкілігі немесе Мендельдің 1-ші заң ы.Моногибридті будандастырудағ ы F₂ фенотип бойынша 3: 1, генотип бойынша 1: 2: 1 ажырау заң ы немесе Мендельдің 2-ші заң ы. F₂ белгілердіњ тєуелсіз тұ қ ым қ уалау заң ы немесе Мендельдің 3-ші заң ы.

Г. Мендель заң дылық тарын екінші рет ашылуы келесі ғ алымдарғ а тиесілі: A) Г. де Фризге. B) Э. Чермакка. C) К. Корренске.

Г. Мендель зерттеулерінде ашылғ ан зањдылық тар: F₁ будандарының біркелкілігі. Моногибридті будандастыру кезіндегі фенотипі бойынша 3: 1 жә не генотипі бойынша 1: 2: 1 қ атынасында ажырау.F₂ ұ рпағ ында белгілердің тєуелсіз тұ қ ымқ уалау заң дылығ ы.

Г. Мендель зерттеулеріндегі негізгі жетістіктер: A) Гибридологиялық талдау ә дісінің негізін қ алады жєне қ ағ идаларын қ олданды. B) Дискретті белгілерді ажыратып, тұ рақ тылық жєне олардың кө рінуінің қ арама-қ арсылығ ын ажыратты. C) Доминанттылыќ жєне рецессивтілік ұ ғ ымын енгізді.

Г. Мендель зерттеулеріндегі объект – Pisum sativum бұ ршақ дақ ылына сә йкес тєжірибе шарттары: A) Тұ рақ ты ажыратылатын белгілерінің болуы. B) Будандарының бө где тозаң ә серінен қ орғ алуы C) Жоғ ары репродуктивті қ абілеттілігінің болуы.

Г. Мендель ө з зерттеулерінде келесі заң дылық тарды ашты: A) F₁ будандарыныњ біркелкілігі. B) Моногибридті будандастыру кезіндегі F₂ фенотип бойынша 3: 1, генотип бойынша 1: 2: 1 ќатынасында ажырауы. C) F₂. белгілердің тєуелсіз тұ қ ым қ уалауы.

Г.Мендель енгізген аллель жєне оның кө ріністері терминдерінің дұ рыс анық тамасы: Аллель – бір геннің ә ртү рлі жағ дайы, Аллелизм – гендердің жұ птық кө рінісі, Аллельді гендер – жұ п гендер

Г.Мендельдіњ зерттеулерініњ объектісі – ас бұ ршаќ Pisum sativum ө сімдігіне белгілер тә н: A) ө здігінен тозаң данатын ө сімдіктер. B) Біржылдық. C) 2n=14

Гендер тіркесуінің дұ рыс атауы: Толық тіркесу. Толық емес тіркесу.Гаплотип (бір тіркесу тобы бойынша гомологты хромосомалардың айырмашылығ ы).

Гендердің ә рекеттесуі кезінде F₂–де белгілер 12: 3: 1 қ атынасында ажырауы: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі. Жай доминантты эпистаз.Аллельді емес гендердің бір генінің ә сері басқ а генмен тежелуі.

Гендердің ә рекеттесуі кезінде F₂–де белгілердің 13: 3 ажырауы: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Қ ос доминантты эпистаз. Бір геннің басқ а геннің ә серін тежеуі.

Гендердің ә рекеттесуі кезінде F₂–де белгілердің 9: 7 жєне 9: 3: 4 ажырауы: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Рецессивті эпистаз.Аллельді емес гендердің бір генінің ә сері басқ а генмен тежелуі.

Гендердің ә рекеттесуі кезінде F₂–дегі ұ рпақ тардағ ы белгілердің ажырауы 15: 1 қ атынасында жү реді: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Гендердің полимерлі ә рекеттесуі.Кумулятивті емес полимерия.

Гендердің ә рекеттесуі кезінде F₂–дегі ұ рпақ тардағ ы белгілердің ажырауы 1: 6: 15: 20: 15: 6: 1 қ атынасында жү реді: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Гендердің полимерлі ә рекеттесуі.Кумулятивті полимерия.

Гендердің ө зара ә рекеттесуі кезінде F₂–дегі ұ рпақ тарындағ ы белгілердің 63: 1 қ атынасында ажырау жү реді: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Гендердің полимерлі ә рекеттесуі.Кумулятивті емес полимерия.

Гендердің толық тіркесуі байқ алады: Дрозофила шыбынының аталық тарында.Тұ т жібек қ ұ ртының аналық тарында.Егер кроссинговер жү рмесе.

Гендердің толымсыз тіркесуі байқ алады: Дрозофила шыбынының аналық тарында.Тұ т жібек қ ұ ртының аталық тарында.Егер, кроссинговер жү рсе.

Гендердің тіркесу типтерінің дұ рыс атаулары: Толық тіркесу.Толымсыз тіркесу.Гаплотип (бір тіркесу тобындағ ы варианттармен гомологты хромосомалардың бір-бірінен айырмашылығ ы).

Гендердің тіркесіп тұ қ ым қ уалау қ ұ былысын ә ртү рлі объектілерде зерттеген ғ алымдар: Т. Морган. Ф. Янсен. У. Бэтсон

Гендердіњ ә рекеттесуі кезінде F₂-де 1: 4: 6: 4: 1 қ атынасында ажырау жү реді: Аллельді емес гендердің ә рекеттесуі.Гендердің полимерлі ә рекеттесуі.Кумулятивті полимерия.

Гендік мутация болуы мү мкін: Бейтарап.Тіршілік қ абілетін жоғ арлататын.Доминантты.

Гендік мутация болуы мү мкін: Летальды.Жартылай летальды. Субвитальды (мутация нә тижесінде 50% немесе одан жоғ ары даралардың тіршілік етуі).

Гендік мутациялар туындауғ а ә келеді: Гендердіњ жаң а ү йлесімдерінің.Гендердің жаң а аллельдерінің.Метаболизмнің бұ зылысына.

Гендік мутациялар: Қ осымша нуклеотид жұ бының енуі.Нуклеотидтің тү сіп қ алуы.ДНҚ немесе РНҚ молекуласы локусындағ ы нуклеотидтер қ атарының ө згеруі.

Гендік мутациялар: Транзициялар.Қ осымша нуклеотид жұ бының қ осылуы.Нуклеотид жұ бының тү сіп қ алу.

Генетика – бұ л ғ ылым: A) Тұ қ ымқ уалаушылық ты жєне оның даму барысында жү зеге асуы туралы. B) Генетикалыќ тұ рақ танғ ан белгілердің тұ қ ымқ уалау заң дылығ ы туралы. C) Тұ қ ымқ уалаушылық жә не ө згергіштік туралы.

Генетикада қ олданылатың будандастыру тү рлері: A) Талдаушы. B) Ќайыра (бэккросс). C) Реципрокты (орайлас).

Генетикалық ақ паратты кө шірудің келесі типтері тек бактерияғ а ғ ана тә н: A) Трансформация.B) Конъюгация.C) Трансдукция.

Генетикалық карта генетикалық қ ұ рылымы жақ сы зерттелген ағ залар (дрозофила, жү гері, қ ызанақ, нейроспора жєне т.б.) ү шін қ ұ рылады. Генетикалық карта қ ұ ру кезінде келесі мә ліметтер кө рсетіледі: Тіркесу тобының (хромосоманың) нө мері.Гендер мен олардың атауы.Хромосомадағ ы гендердің арақ ашық тығ ы.

Генетикалық кодтын қ асиеттері: A) Код азғ ындағ ан.B) Код ү зіліссіз. C) Екі мағ ыналы емес.

Генетикалық кодтың қ асиеті: A) Код триплетті. B) Код бү ркелмей оқ ылады. C) Код ә мбебап.

Геннің қ ұ рылымдық біліктері: A) Промотор.B) Интрон.C) Экзон.

Геннің терминаторлық бө лігінде орналасқ ан стоп кодондар: A) UAG

Геномдыќ аурулар: Хромосома саныныњ ө згеруімен байланысты-Ереже бойынша ауру ата-анадан берілмейді-Жыныс хромосомалар санының ө згеруі.

Геномдық мутациялар: Автополиплоидия.Аллополиплоидия.Анеуплоидия.

Геномдық мутациялар: Гаплоидия.Гетероплоидия.Полиплоидия.

Генотиптің ө згеру типіне байланысты мутациялардың жіктелуі: Гендік мутациялар немесе нү ктелік. Хромосома қ ұ рылымының ө згеруі немесе хромосомалық қ айта қ ұ рылулар.Геномдық мутациялар (хромосома санының ө згеруі).

Генотипі I^Ai⁰ болатын ағ заның гамета тү зу ық тималдығ ы жә не олардың типі: 50% — I^A, 50% — i⁰. ½ — I^A, ½ — i⁰.50% — I^A, 50% — i⁰ немесе ½ — I^A, ½ — i⁰.

Гетерогаметалы генотиптер: ZW. XY. ХХY

Гетерозигота — бұ л: A) Гомологты хромосомалардағ ы гендердің кө шірмесі ә ртү рлі аллелдерден тұ рады. B) Жұ птағ ы доминантты жєне рецессивті аллель. C) Аа.

Гетерозиготалы генотиптер — бұ л: АаВbСc. АaВb. Аa.

Гетерозис ә серін тү сіндіретін гипотезалар: Генетикалыќ тепе-тењдік гипотезасы-Облигатты гетерозиготалыќ гипотезасы-Гетерозистіњ экологиялыќ типі.

Гетерозис тү рлері: Адаптивтік-Сомалыќ-Репродуктивтік

Гинандроморфизм тү рлері: Билатералды. Алдыњғ ы-артқ ы. Мозайкалық

Голандрлі тип бойынша белгілердің тұ қ ым қ уалауы: Y-хромосомасында орналасқ ан гендердің тұ қ ым қ уалауы.Ә кесінен ұ лына берілетін белгілердің тұ қ ым қ уалауы.Жыныспен тіркесіп тұ қ ым қ уалау.

Гомогаметалы генотиптер: ХХ. ZZ. XXX

Гомогаметалы жыныс аталады: Гаметаның бір типін тү зетін жыныс.ХХ.ZZ.

Гомозигота — бұ л:

Гомозиготалы генотиптер: ААВВСС, aabbcc, ААbb

Гомозиготалы генотиптер: ААВВСС. Aabbcc. ААbb

Д

Дальтонизм гені тек ер адамдарда кө рінеді, ал, ә йелдерде ө те сирек байқ алады, себебі: Ген рецессивті.Ген Х-хромосомада орналасқ ан.Ген жыныспен тіркесіп тұ қ ым қ уалайды.

Дальтонизм.Гемофилия.Тері бездерінің болмауы.

Даун ауруы: Хромосомалыќ мутациямен байланысты-Бө ліну кезінде 21-ші хромосоманың дұ рыс ажырамауымен байланысты-Жасы 35-тен асќан аналардан туылатын балаларда жиі кездеседі.

Дені сау адамның кариотипі: 2n=46; 44; 2.2n=46; 2; 44. 44; 2n=46; 2.

Дж.Уотсон жєне Ф. Крик бойынша ДНҚ молекуласы: A) Қ арама-қ арсы бағ ытты екі полинуклеотидті тізбектерден тұ рады. B) ДНҚ молекуласының тізбегі сутекті байланыс арќылы тү зіледі. C) ДНҚ қ ос тізбекті спиральінің қ адамы 3, 4 нм.

Дж.Уотсон жєне Ф. Крик моделі бойынша ДНҚ молекуласы: A) ДНҚ тізбектері комплементарлы.B) ДНҚ тізбектері антипаралельді.C) Нуклеотид жұ птарының арасы 0, 34 нм.

Дигетерозиготалы Аа дараларды будандастырудан алынғ ан F₂ будандары фенотип бойынша – 3: 1, генотип бойынша — 1: 2: 1 қ атынасында ажырайды, ал, тү зілетін гаметалар саны – 2: Моногибридті будандастыру. Аа х Аа. Г.Мендель заң ы немесе екінші заң ы.

ДНҚ – трансформациялаушы фактор екені келесі ғ алымдармен дә лелденген: A) Эйвери О.B) Мак-Леод К.C) Мак-Карти М.

ДНҚ молекуласында рестрикциялық фрагменттердің орналасу орнын анық тау ү шін рестрикциялық карталар қ ұ рылады. Рестрикциялық карталарды қ ұ руды тә сілдері: A) ДНҚ -ның бір бө лігі жекелей экзонуклеазалармен, қ алғ ан бө лігі рестриктазамен ыдырауы.B) Бір ұ шы таң баланағ ан ДНҚ -ның жартылай ыдырауы.C) ДНҚ -ның бір уақ ытта бірнеше рестриктазамен ыдырауы.

ДНҚ молекуласында рестрикциялық фрагменттердің орналасу орнын анық тау ү шін рестрикциялық карталар қ ұ рылады. Рестрикциялық карталарды қ ұ рудың тә сілдері: A) ДНҚ -ның бір уақ ытта бірнеше рестриктазамен ыдырауы.B) Белгіленген рестрикциялыќ фрагменттің тізбектеле ыдырауы.C) Таң баланбағ ан ДНҚ арқ ылы ДНҚ -ның жартылай ыдырауы.

ДНҚ молекуласының ашылуына ү лес қ осқ ан ғ алымдар:

ДНҚ молекуласының қ ос спиральды қ ұ рылымын тұ рақ тандыратын химиялық байланыстар: A) Сутектік.B) Фосфодиэфирлік. C) N-гликозидтік.

ДНҚ молекуласының оң ғ а айналатын орама тү рлері: A) А – тү ріB) В – тү рі C) С – тү рі

ДНҚ молекуласының репликациясы ү шін тә н: A) Репликацияның жартылай консервативті механизмі.B) Репликация 5- 3бағ ытында жү реді.C) Репликативті айыр – жаң а ДНҚ тізбегі ү шін матрица болып табылатын ДНҚ молекуласыныњ бө лігі.

ДНҚ репликациясына қ атысатын ферменттер: A) ДНҚ -праймазаB) ДНҚ - геликазаC) Топоизомераза

ДНҚ репликациясына қ атысатын ферменттер: A) ДНҚ -лигаза B) ДНҚ - топоизомеразаC) ДНҚ -полимераза

ДНҚ транскрипциясы ү шін куелесі жағ дайлар тә н: A) РНҚ синтезі ү шін матрица ретінде «+» ДНҚ молекуласының тізбегі қ олданылады.B) Транскрипция процесі инициация, элонгация жєне терминация сатыларынан тұ рады.C) Транскрипция процесінде негізгі фермент — ДНҚ –тә уелді РНҚ - полимераза.

Дрозофилада гомогаметалы жыныс – аналық, гетерогаметалы жыныс – аталық. Белгі Х-хромосомамен тіркескен. Жеміс шыбынының гетерозиготалы қ ызыл кµзді аналығ ын гетерозиготалы қ ызыл кө зді аталығ ымен шағ ылыстырудан алынғ ан ұ рпаќтардың кө зінің тү сі: 75 % екі жыныс бойынша қ ызыл кө зді, 25% аталық тары – ақ кө зді.Барлық аналық тары қ ызыл кө зді, аталық тарының 50% ақ кө зді. 75 % ұ рпақ тары қ ызыл кө зді, 25% ақ кө зді.

Дұ рыс емес тұ жырым: A) ДНҚ молекуласында аденин гуанинмен жұ п тү зеді.B) ДНҚ -дағ ы қ ант рибоза болып табылады.C) ДНҚ қ ұ рамына урацил кіреді.

Дұ рыс тұ жырымдар: A) Аденин-тимин азотты негіздер арасында екі сутектік байланыс тү зіледі.B) ДНҚ қ ұ рамындағ ы гуанин цитозинмен жұ птасады.C) Урацил РНҚ қ ұ рылымына жатады.

Е

Егер ә кесі гемофилик, анасы гемофилия ауруын тасымалдаушы болса, онда, осы отбасында сау балалардың туылу мү мкіндігі: 50% ұ лдар жә не 50% ќыздар.1: 1 қ атынаста.50% екі жыныс бойынша сау балалар.

Егер ә кесі сау, ал анасы гемофилия ауруын тасымалдаушысы болса, онда ауру балалардың туылу ық тималдылығ ы: 50% ұ лдары, 25% барлық балалары.½ ұ лдары, ¼ барлық балалары.50% ұ лдары, 25% барлық балалары немесе ½ ұ лдары, ¼ барлық балалары.

Егер, ағ за Ав жә не аВ гаметалардың екі тү рін ғ ана тү зетін болса, онда ағ залардың мү мкін болатын генотиптері: Ав//аВ. А жә не В дигетерозиготаларда гендердің толық тіркесуі. аВ//Ав

Егер, ағ залардың диплоидты жиынтығ ы 20, 30, жә не 40 хромосомадан тұ рса, онда қ анша тіркесу тобын қ ұ райды: 10, 15, 20. 15, 10, 20. 20, 15, 10

Егер, анасы сау, ал ә кесі дальтонизм ауруымен ауырса, онда сау қ ыздардың, сау ұ лдардыњ жә не сау қ ыз бен ұ л балалардың туылу мү мкіндігі: 100% қ ыз. 100 % ұ л. 100 % балалар

Егер, ата-анасының бірінің қ ан тобы А(II), ал, екіншісінікі В (III); ата-анасының екеуінің де қ ан тобы А (II); ата-анасының екеуінің де қ ан тобы 0 (I) болса, балалары арасында фенотип бойынша ажырау қ атынастары жү реді: Балалардың 100% IV қ ан тобындағ ы балалар; 50% IV топтағ ылар, 50% IV қ ан тобының балалары 50% — III қ ан тобы; 25% — IV, 25% — II, 25% — III, 25% — I. Балалардың 100% II қ ан тобындағ ы балалар; 75% II топтағ ылар, 25% I қ ан тобының балалары, 100% I қ ан тобындағ ы балалар;

Егер, ата-анасының екеуі де резусы-теріс (r^hr^h); екеуінің резусы — оң (R^hR^h х R^hr^h); ата-анасының біреуі резусы-теріс, екіншісі ата-анасының резусы – оң (r^hr^h x R^hr^h) болса, онда осындай некеден туылатын балалардың қ андарында қ андай резус фактор тү зілуі мү мкін: r^hr^h, R^hR^h жєне R^hr^h, R^hr^h жә не r^hr^h

Егер, ата-анасының екеуінің де қ ан тобы 0 (I) болса, онда осы отбасындағ ы балалар арасында фенотип бойынша ажырау қ атынасы: 100% I қ ан тобындағ ы балалар. Ажырау болмайды. Барлық бабаларының қ ан тобы 0 болады.

Егер, ә кесі гемофилик, ал, анасы гемофилия генін тасымалдаушысы болса, онда, осы отбасында ауру балалардыњ туылу ыќтималдылыѓы: 50% ұ лдар- барлыќ балалардың 1/2 — барлыќ балалардың 50%

Егер, ә кесі дальтоник, анасы сау болса, онда дені сау қ ыздары мен ұ лдардың дені сау балалардың дү ниеге келу ық тималдылығ ы: 50% ұ лдары, 100% қ ыздар, 75% екі жыныс бойынша дені сау балалар.½ ұ лдары, барлық қ ыздары, ¾ екі жыныс бойынша дені сау балалар.50% ұ лдар, 100% қ ыздар, 75% екі жынысты балалар немесе ½ ұ лдары жә не барлық қ ыздары, ¾ екі жыныс бойынша дені сау балалар.

Егер, ә кесі сау, ал анасы гемофилия ауруын тасымалдаушысы болса, онда сау қ ыздардың, сау ұ л балалардың жә не екі жыныс бойынша балаларының сау болып туылу ық тималдалығ ы: 50% ұ лдары, 100% қ ыздар, 75% екі жыныс бойынша дені сау балалар.½ ұ лдары, барлық қ ыздары, ¾ екі жыныс бойынша дені сау балалар.50% ұ лдар, 100% қ ыздар, 75% екі жынысты балалар немесе ½ ұ лдары жә не барлық қ ыздары, ¾ екі жыныс бойынша дені сау балалар.

Егер, ә кесі сау, ал, анасы гемофилия генін тасымалдаушысы болса, онда, осы отбасында ауру балалардыњ туылу ыќтималдылыѓы: 50% ұ лдар-барлыќ балалардың ¼ -барлыќ балалардың 25%.

Егер, ә кесі сау, ал, анасы гемофилия генін тасымалдаушысы болса, онда, осы отбасында ауру балалардың дү ниеге келу ық тималдылығ ы: 50% ұ лдары, 25% барлық балалары.½ ұ лдары, ¼ барлық балалары.50% ұ лдары, 25% барлық балалары немесе ½ ұ лдары, ¼ барлық балалары.

Егер, ә кесі сау, ал, анасы дальтонизм генін тасымалдаушы болса, онда, осы отбасында ауру балалардың дү ниеге келу ыќтималдылыѓы: 50% ұ лдар- барлыќ балалардың ¼ -барлыќ балалардың 25%.

Егер, геннің Х-хромосомасымен тіркескені белгілі болса, жаң а жарып шық қ ан балапандардың жынысын анық тау ү шін будандастыру типі: Тура реципрокты будандастыру. Z^AW x Z^aZ^a. Талдаушы будандастыру.

Егер, дигетерозиготалы дараларды талдаушы шағ ылыстырудан алынғ ан F₁ ұ рпақ тарында фенотип бойынша мынадай ажырау жү рсе:

Егер, ұ рпақ тарында ажыраулар 1: 1 қ атынасында жү рсе, бұ л: Аа х аа, Талдаушы будандастыру.Сс х сс

Егер, шағ ылыстырудан алынғ ан барлық ұ рпақ тың генотипі АаВb болса, онда, ата-аналарының мү мкін болатын генотиптері: Р. ♀ AABB x ♂ aabb. Р. ♀ AAbb x ♂ aaBB. Р. ♀ AABB x ♂ aabb или ♀ AAbb x ♂ aaBB.

Егер, шағ ылыстырудан алынғ ан барлық ұ рпақ тың генотипі ВbСс болса, онда, ата-аналарының мү мкін болатын генотиптері: Р. ♀ BBСС x ♂ bbсс.Р. ♀ bbСС x ♂ BBсс. Р. ♀ BBСС x ♂ bbсс немесе ♀ bbСС x ♂ BBсс.

Екі жұ п дрозофила шыбындары шағ ылыстырылғ ан. Екі жұ птың аналық тары А жә не В гендері бойынша гетерозиготалы, ал, аталық тары осы гендер бойынша рецессивті. Шағ ылыстыру нә тижесінде ұ рпақ тарында келесі қ атынаста кластар алынды: I жү п — 41, 5% АаВb: 8, 5% Aabb; 8, 5% aaBb: 41, 5% aаbb, II жұ п — 41, 5% Ааbb: 8, 5% AaBb; 8, 5% aabb: 41, 5% aаBb.А жєне В гендерінің арақ ашық тығ ын; І будандастыру жєне II будандастырудағ ы аналық тарының А, а, В, b гендерінің жұ п хромосомалардағ ы комбинациялануын анық таң ыз: А жә не В гендерінің ара қ ашық тығ ы =17 айқ асу бірлігі. І будандастыру кезінде аналығ ында А жә н е В, а жєне в гендері тіркескен. II будандастыру кезінде А жә не b, а жә не В гендері тіркескен

Ж

Жұ мсақ бидай клеткасы 42; қ атты бидай – 28; арпа – 14 хромосомадан тұ рады. Осы ағ залардағ ы тіркесу тобы: 21, 14, 7. 14, 21, 7. 7, 14, 21

Жү гері ө сімдігі келесі белгілерімен ерекшеленеді: ө скіндерінің алтын тү сі (v) жә не жасыл тү сі (v⁺); лигулдарының болуы (lg) жә не болмауы (lg⁺); жапырақ тарының қ алыпты боялуы (b) мен ерекше боялуы (b⁺). Талдаушы будандастыруда алынғ ан белгілердің ажырау нә тижелері бойынша v, lg жә не b гендерінің ара қ ашық тығ ын жә не орналасу ретін кө рсетің із. b⁺vlg – 305, b⁺vlg⁺ – 112, b⁺v⁺lg – 74, bv⁺lg –128,

Жыныс хромосомалары бойынша ә ртү рлі организмдердің аналық тары: ХХ, ZW, ХХХ

Жыныспен тіркесіп тұ қ ым қ уалайтын белгілерге тә н: Гендердің Х жєне У хромосомасында орналасуы.Гендердің жыныс хромосомасында орналасуы.Гендердің Z жєне W хромосомасында орналасуы.

Жынысты анық таудың хромосомалық механизмі: Protenor. Lygaeus. ү шінші тип (ZW жєне ZZ)

Жыныстық детерминацияны анық таудың негізгі типтері: Прогамды. Сингамды.Эпигамды.

З

Зиготалыќ селекция

типтері: Ќарама-ќарсы сұ рыптау жєне доминантты мутация ү лесіне — Ќарама-ќарсы сұ рыптау жєне рецессивті аллельдіњ ү лесіне-Барлыќ ү ш генотип бойынша сұ рыптау – доминантты гомозигота АА, рецессивті гомозигота аа жєне гетерозигота Аа ү лесіне.

К

Ќазаќстандыќ селекционерлер шыѓарѓан бидай сорттары: Ќарлыгаш – Арай-Жең іс.

Кариотип — бұ л: Бір тү рге тен хромосомалық жиынтық тағ ы (хромосома саны, мү лшері, тү рі) белгілердің жиынтығ ы. Тү р клеткасындағ ы (тү рлік кариотип), ағ залық (жеке кариотипі) немесе клетка линиясындағ ы (клон). толық хромосома жиынтығ ындағ ы белгілердің жиынтығ ы. Ағ заның белгілі тү ріне тен метафазалық хромосомалар жиынтығ ы.

Келесі генетикалық ақ паратты тасымалдау типтері бактерияларғ а тә н:

Клеткаларда ядро генетикалық ақ паратты тасымалдаушы болып табылады, ДНҚ ядроның қ ай бө лігінде орналасады: A) Жұ мыртқ а жасушасында. B) Сперматозоидта. C) Хромосомада.

Кодоминанттылық қ ұ былысының дұ рыс анық тамасы жә не генотипі: Фенотип тү зуіне екі аллельдің тең дей қ осқ ан ү лесі.Гетерозиготалық генотиптегі екі аллельді қ ос экспрессиясы. I^AI^B

Комбинативті ө згергіштіктің негізінде биологиялық қ ұ былыс жатыр: Хромосомалардың тә уелсіз ажырауы.Кроссинговер.Гаметалардың кездейсоқ қ осылуы.

Комбинативтік ө згергіштіктің негізінде биологиялық қ ұ былыс жатыр: Хромосомалардың тә уелсіз таралуы. Кроссинговер. Гаметалардың кездейсоқ қ осылуы

Комбинативтік ө згергіштіктің негізінде мынадай биологиялық қ ұ былыс жатыр: A) Хромосомалардың тә уелсіз таралуы B) Кроссинговер C) Гаметалардың кездейсоқ қ осылуы

Комплементарлы – бұ л: Аллельді емес гендердің ө зара ә сері.Бір ген басқ а геннің ә серін ө зара толық тырады немесе екі аллелді емес. гендердің бір генотипте жиналып ә серлесуі.F₁-де жаң а фенотиптің тү зілуі.

Комплементарлы гендердің ә рекеттесуі жєне оның кө рінуі – бұ л: Аллельді емес гендердің ө зара ә рекеттесуі.9: 3: 3: 1; 9: 6: 1, 9: 7. Бір геннің екінші генді ө зара толық тыруы.

Кө к кө зді дальтоник қ ыздың ата-анасыныњ мү мкін болатын генотиптері: ааХ^DХ^d, ааX^dY.АаХ^dХ^d, АаX^dY.ааХ^dХ^d, АаX^dY.

Кө птеген белоктар жә не секрецияланатын пептидтер ү рдістің нә тижесінде ә ртү рлі қ ұ рылымдық ө згерістерге ұ шырайды: A) Котрансляциялық модификация.B) Посттрансляциялық модификация.C) Олардың рибосомамен синтезі кезінде немесе синтезі аяқ талғ анда.

Кроссинговер- бұ л: Хромосомалардың ұ қ сас бө ліктер арасындағ ы айқ асу.Аналық жә не аталық хромосомалар арасындағ ы гендер мен аллельдерінің алмасуы.Коньюгация процесінде гомологты аймақ тардың айқ асуы.

Кроссинговер жиілігіне ә сер етпейтін факторлар? Ағ заның кариотипі. Ағ заның фенотипі, Рецессивті белгі

Кроссинговер жиілігіне келесі факторлар ә сер етеді: ДНҚ қ ұ рылымын бұ затын химиялық агенттер.Ә ртү рлі сә улеленудің тү рлері.Гендер арасындағ ы ара қ ашық тық.

Кроссинговер жиілігіне келесі факторлар ә сер етеді: Температура.Даму кезең і (жасы).Организм жынысы.

Кроссинговер клеткалық циклдің келесі кезең інде жү реді: Мейоз I сатысында. Мейоз I профазасының пахитена сатысында. Мейоздың I профазасында

Кроссинговер процесі сипаттайды: I мейоздың профазасындағ ы конъюгация кезіндегі гомологты хромосомалардың бө лім алмасуын. гендер тіркесуі бұ зылғ ан жағ дайда жә не хромосомалардың рекомбинантты формалары алынуы процесін. «Тіркесу тобы» (хромосома) карталау ү шін қ олданатын процесті.

Кроссинговер тү рлері: Митоздық.Мейоздық.Тең емес.

Кроссинговер тү рлері: Соматикалық.Тең емес.Мейотикалық.Кроссинговер

Кроссинговерді сипаттайтын анық тама: Гомологты хромосомалардың бө ліктерінің алмасуы. Генетикалық рекомбинация типі.Хромосомалардың айқ асуы, гендер тіркесуі.

Қ

Қ оң ыр кө зді оң қ ай қ ыз кө к кө зді солақ ай жігітке тұ рмысқ а шық қ ан. Осы отбасында 2 бала дү ниеге келген, біреуі – кө к кө зді оң қ ай, екіншісі – кө к кө зді солақ ай. Анасы мен балаларының генотиптері: ккПп – ұ рпақ генотипі, ккпп – ұ рпақ генотипі, КкПп – анасының генотипі. ккпп – ұ рпақ генотипі, ккПп – ұ рпақ генотипі, КкПп – анасының генотипі.КкПп — анасының жєне ±рпаќ генотипі — ккпп, ккПп.

Қ оң ыр кө зді оң қ ай қ ыз кө к кө зді солақ ай жігітке тұ рмысқ а шық қ ан. Осы отбасында 2 бала дү ниеге келген, біреуі – кө к кө зді оң қ ай, екіншісі – кө к кө зді солаќай. Анасы мен балаларының генотипі: ккПп – ұ рпақ генотипі, ккпп – ұ рпақ генотипі, КкПп – анасының генотипі.ккпп – ұ рпақ генотипі, ккПп – ұ рпақ генотипі, КкПп – анасының генотипі. КкПп — анасының жә не ұ рпақ генотипі — ккпп, ккПп.

Қ ұ старда гомогаметалы жыныс аталық тар, гетерогаметалы жыныс аналық тар. Гаметагенез кезінде жыныс хромосомалары бойынша ажыратылатын қ ұ старда қ анша жә не қ андай типті гаметалар тү зіледі: тауық та 2 гамета жә не ә теште 1 типті гамета.2 гамета – Z жєне W.2 гамета – аналық тарында Z жә не W.

Қ ызанақ ө сімдігінің жемісінің қ ызыл тү сі (R) сары (r) тү сіне басымдылық кө рсетеді. Алынғ ан ө сімдіктердің генотипі мен фенотипін, сонымен қ атар, келесі будандастырудың – RR x rr; rr x rr; Rr х Rr қ атынастары: Генотипі — Rr, фенотипі – жемісі қ ызыл, Генотиі — rr, фенотип – жемісі сары, Генотипі RR: Rr: rr, фенотип бойынша қ атынасы 3: 1, генотип бойынша қ атынасы 1: 2: 1

Мейоз нә тижесінде тү зіледі: A) Жыныс клеткалары – гаметалар. B) Жыныс клеткалары – споралар. C) Ә р тү зілген клетка ата-аналық клеткаларындағ ы хромосомалардың жартысын алады.

М

Мейоз нә тижесінде тү зіледі: Жыныс клеткалары – гаметалар. Жыныс клеткалары – споралар. ә р тү зілген клетка ата-аналық клеткаларындағ ы хромосомаларының жартысын алады

Мейоздық бө ліну нә тижесінде тү зіледі: n= 4 клетка.4 клетка.Гаплоидты хромосомалар жиынтығ ы бар жыныс клеткалары.

Мейоздың метафаза I, анафаза I, телофаза I кезең дерінде жү реді: Хромосомалардың экватор бойында орналасуы.ұ қ сас хромотидтерінің полюстерге ажырауы.Клеткада екі бірдей диплоидты клеткалардың тү зілуі.

Мейоздың метафаза II, анафаза II, телофаза II кезең дерінде жү реді: Центромерлердің экватор бойында орналасуы.ұ қ сас хромотидтерінің полюстерге ажырауы.Тө рт гаплоидты ядролардың тү зілуі.

Мейоздыњ бірінші бө лінуінің интерфазасындағ ы клеткалық бө ліну кезењдері: A) Пресинтетикалық. B) Синтетикалық. C) Постсинтетикалық.

Митоз нә тижесінде тү зіледі: A) екі жаң а клетка B) тү зілген жаң а клеткада бірдей хромосомалар жиынтығ ы болады C) хромосомалар жиынтығ ы ата-аналарының хромосомаларымен бірдей

Митоздың интерфаза жә не профаза кезең дерінде жү реді: A) ДНҚ синтезі B) Хромосомалардың екі еселенуі C) Хромосомалардың тығ ыздалуы

Митоздың мейоз процесінен айырмашылығ ы: A) 2n жиынтығ ы сақ талады. B) Редукциялыќ бө ліну жү рмейді. C) Кроссинговер процесі жү рмейді.

Мутацияны есептеу ә дістері: ClB ә дісі. Меллер – 5 ә дісі. CyL/Pm ә дісі

Мутацияның ағ зағ а ә сер етуіне байланысты жіктелуі: Оң. Теріс. Бейтарап.

Мутацияның негізгі қ асиеттері: Пайда болу жиілігі тө мен.Мутациялардың басым кө пшілігі ағ заның тіршілігіне зиянды.Жања тү зілген мутациялардың кө пшілігі рецессивті сипатта болады.

Мутацияның негізгі қ асиеті: Генеративті мутации тұ қ ымқ уалаушылық арқ ылы беріледі. Ә ртү рлі ішкі жә не сыртқ ы факторлармен туындайды.Секірмелі немесе кенеттен, кейде, қ айталап пайда болады.

Мутацияның пайда болу себептері: ДНҚ репарациясының бұ зылысы. ДНҚ репликациясының бұ зылысы.Генетикалық рекомбинация.

Нуклеин қ ышқ ылының нуклеотид қ ұ рамында: A) Азотты негіз.B) Пентоза қ анты (рибоза, дезоксирибоза).C) Фосфор қ ышқ ылының қ алдығ ы.

О

Ортаның мутагенді факторы — ол: Физикалық.Химиялық.Биологиялық.

Ө

Ө згергіштік типтері гендердің ө згеруімен байланысты: Комбинативті- Мутациялыќ-Тұ ќым ќуалайтын.

Ө згергіштіктің қ андай типтері гендердің ө згеруімен байланысты емес: Модификациялық.Паратиптік.Тұ қ ымқ уаламайтын.

Ө сімдік клеткасында ДНҚ орналасқ ан: A) Ядрода B) Митохондрияда C) Хлоропластарда

Ө згергіштік ұ ғ ымына тә н: [q2]

Организмнің бұ рынғ ы бойында бар қ асиеттерден айырылуы: Тұ қ ым қ уалаушылық қ а қ арама-қ арсы##

Ө сімдіктің генотипі АаBbCc жә не гендер тә уелсіз тұ қ ым қ уалайды. Бұ л ө сімдік гаметалардың қ анша типін тү зеді жә не осы ө сімдікті ө зара тозаң дандыру кезінде қ анша фенотип жєне қ андай қ атынаста алынады; осы ө сімдікті ө здігінен тозаң дандырғ анда, қ анша генотип жә не қ андай қ атынаста алынады: Гаметалардың 8 типі, 8 фенотип, қ атынастары: 27: 9: 9: 9: 3: 3: 3: 1, 27 генотип, қ атынастары (1: 2: 1)³

П

Плейотропия – бұ л: Аллельді емес гендердің ө зара ә сері.Геннің кө птік кө рінуі.Бір геннің бірнеше ә ртү рлі белгілердің кө рінуіне ә сері.

Полимерия – бұ л: Аллельді емес гендердіњ ө зара ә сері. Ә ртү рлі гендер бірі-бірінің ә серін қ айталайды жә не фенотиптің кө рінуіне. Ә рекеттесуші гендердегі бір ғ ана доминантты аллельдің болуы жеткілікті. Гендердің бірдей ә сер етуі.

Полиплоидия — бұ л: A) Хромосоманың санының жұ птық ө згерісі. B) Геномды мутация. C) 5n.

Популяция – бұ л: Бір тү рге жататын, шағ ылысатын жєне ареалы бір даралардыњ жиынтыѓы. Бір тү рге жататын, еркін шағ ылысуғ а бейім жєне жалпы генофонды бар даралардыњ топтары. Бір тү рге жататын, еркін шағ ылысуғ а бейім жєне белгілі территорияны мекендейтін даралардыњ топтары.

Популяцияда репродуктивті оқ шаулану механизмінің қ алыптасуына ә келетін оқ шауланудың презиготикалық (зигота тү зілуге дейін) типі: Экологиялық.Физикалық немесе механикалық (кө бею мү шелер қ ұ рылымындағ ы айырмашылық).Генетикалық.

Популяцияда репродуктивті оқ шаулану механизмінің қ алыптасуына ә келетін оқ шауланудың постзиготалық (зигота тү зілуден кейін) типі