Акпаратты кері байланысты (АКБ), шешушi керi байланысты (ШКБ) жане түзетушi кодты жүйелердін салыстырмалы сипаттамалары.

Жү йелер КБ тагайындауына карай былайша болінеді: Шешуші кері байланыска ие жү йе (ШКБЖ), акпараттык кері байланыска ие жү йе (АКБЖ) жане жинакталган кері байланыстка ие жү йе (ЖКБЖ). Кері байланыска ие жү йелерде дискретті арнанын кү йін ескере отырып, таратылатын акпаратка артыкшылыкты енгізу жү ргізіледі. Арна кү йінін нашарлауымен артыкшылык артады да, арна кү йінін жаксаруына карай ол томендейді. ШКБЖ тарату нашар естілетін телефон ангімесі тарізді, сойлесушілердін бірі кандай да бір созді немесе сойлемді нашар естіп, тагы да да кайталауын сурау, ал жаксы естілетін жагдайда немесе акпаратты алу жайтын нактылау, барлык жагдайда кайталауды отініп сурамайды.

КБ арнасы бойынша алынган акпарат (тү біртек) тараткышпен талданады, сондай ак талдаудын натижелеріне карай тараткыш келесі кодтык жинакты тарату туралы немесе бурындары берілген жинактарды кабылдау туралы шешім кабылдайды. Осыдан сон тараткыш кабылданган шешім жоніндегі кызмет сигналдарын таратады, содан сон сайкес келетін кодтык жинактарды таратады. Тараткыштан алынган кызметтік сигналдарга сайкес кабылдагыш жинакталып калган кодтык жинакты акпаратты алушыга таратады немесе оны ошіреді болмаса кайтадан берілгенді жадында устайды. АКБ жү йелерінде арине кері арнанын жү ктемесі аз болады, бірак толыктай АКБ салыстырганда кателісу артыктау болады.

КБ жү йелерінде кодтык жинакты акпаратты алушыга беру туралы немесе кайтадан тарату туралы шешім кабылдагышта немесе ПДС жү йесінде кабылданады, ал КБ арнасы тү бірткілерді де, шешімдерді де таратуга колданылады. Кері байланыс жү йелерін сондай-ак, кайталаудын шекті санымен жане кайталаудын шексіз сандарымен жү йелерге боледі. Кайталаудын шектеулі санына ие жү йелерде арбір кодтык жинак бірден артык кайталанбайды, ал кайталаудын шектеулі санына ие жү йелерде жинактарды тарату кабылдагыш немесе тараткыш осы жинакты тутынушыга бермейінше осы жинакты беру жонінде шешім кабылдамайды. Кайталау шектеулі болган кезде алушыга дурыс жинакты беру ыктималдылыгы ү лкен болады, онын ү стіне таратуга кететін уакыт аз, бірак курылгыны куру онайга согады. КБ жү йелерінде хабарды тарату уакыты туракты болмайтындыгын жане арна кү йіне тауелді екендігін байкаймыз.

АКБ жү йелерінде сондай ак КБ арналарындагы кателіктер есебінен шыгындардын болуы да ыктимал. АКБ жү йелерде мундай кателіктер жогарыда корсетілгендерге уксас себептерге байланысты туындайды, мундай кезде КБ арнасындагы бурмаланан сигналга сайкес келетін тү біртек бурмаланбаган сигналга сайкес келетін тү біртекке беріледі. Натижесінде тараткыш кателік кабылдау окигасын таба алмайтындай болады. толыктай АКБ арнасында тікелей арнадагы бурмаланулардын орнын толыкай толыктыратын бурмаланулардын болуы ыктимал, осынын натижесінде кателіктер табылмайды. Сондыктан ПДС жү йелерінде КБ арналарынын пайда болу сурактарына ү лкен ман беріледі. КБ арналары адетте байланыстын кері багыты арналарында пайдалы акпаратты таратудан жиілікті немесе уакытша болу адістерінін комегімен калыптасады. ЧРК адістерін адетте тарату жылдамдыгы салыстырмалы тү рде шамалы болатын жү йелерде пайдаланады, мысалы ТЧ арнасымен жылдамдыгы 600... 1200 бит/с болатын акпараттар. ШКБ жү йелерінін копшілігінде болудін курылымдык адісі колданылады, мундай кезде кайта сурастыру сигналы ү шін арнайы кодтык жинак пайдаланылады арі, жинакты акпаратты тутынушыга жеткізу кезі туралы кабылдагышта келген руксат етілген сонгы шешім кабылдагышта шешіледі. Бурмаланган сигналдардан коргау ү шін кері байланыс арналары бойынша таратылатын пайдалы акпараттын дурыстыгын арттыруга колданылатын адістер: тү зетуші кодтар, акпаратты коп есе жане катар тарату.