Кіріспе сабақ.

Бұ л сабақ тың мақ саты - оқ ушылардың ө мір тә жірибесіне не ө ткен сыныпта алғ ан білімдеріне сү йеніп, коршағ ан ортадан берілетін білім жайында жалпы тү сінік бере отырып, олардың осы пә нді оқ уғ а қ ызығ ушылығ ын арттыру. Бұ л пә нді оқ ып ү йренудің ә діс-тә сілдерімен таныстыру. Пә н бойынша сыныптан тыс жұ мыстар болатынын айтып тү сіндіру. Кіріспе сабақ жалпы пә нмен таныстыруғ а, кей­де бір тараудың мазмұ нымен таныстыруғ а да арналады. Қ оршағ ан орта пә нінің ірі-ірі тарауларына байланысты кіріспе сабақ ө ткізген жө н. Мә селен, ө сімдіктер, жануарлар, табиғ ат зоналары, адамның дене қ ұ рылысы т.б. тақ ырыптар бойынша кіріспе сабақ ұ йымдастыру арқ ылы осы тараулардағ ы материалдардың ең негізгі арқ ауы неде, оны қ алай оқ ып-ү йренуге болады деген мә селелер қ арастырылады. Мұ ндай сабақ тар оқ ушылардың тарау материалын саналы ұ ғ ынуғ а дайындайды.

Сондық тан мұ ндай сабақ тардың қ ұ ралдарының қ атарына ә р тү рлі ө лі жә не тірі табиғ ат заттары, оқ ушыларғ а арналғ ан жұ мыс дә птері, ө лі жә не тірі табиғ атты бейнелеген сызбалар енеді. Сабақ тың мақ сатына байланысты оның қ ұ рылымы жасалады. 1 Сабақ тың ең басында оқ ушылардың бұ рыннан білетін ұ ғ ымдары мен тү сініктерін анық тау ү шін ә ң гімелесу ә дісі қ олданылады. Мұ нда мұ ғ алім оларды еркін қ атыстыра отырып, қ оршағ ан ортадан не білетіндерін анық тауғ а бағ ытталғ ан сұ рақ тар мен тапсырмалар береді.

" Қ оршағ ан дү ние" пә нінін мазмұ нымен, онын қ андай мақ сат қ оятынымен, оқ ушылардың қ андай жұ мыстар атқ аруы керектігі жайында айтып, жалпы таныстырады. Сабақ тың бұ л бө лімінде мұ ғ алімнің тү сіндіруі, яғ ни сө здік ә дістің тә сілі баса қ олданылады.

" Қ оршағ ан дү ние" оқ улығ ымен таныстыру, оның қ ұ рылымы жайында кө рнекі-сө здік баяндау ә дісімен (оқ улық ты, оның ішіндегі кө рнекіліктер мен сұ рақ тап­сырмаларды кө рсетіп) ұ ғ ым беру.

Оқ ушыларғ а арналғ ан жұ мыс дә птерімен, ондағ ы тап­сырмаларды орындау ү шін жү ргізілетін негізгі жұ мыс тү рлерімен таныстыру. Бұ л да кө рнекі-сө здік ә діспен орындалады.

Тү рлі кө рнекілікті пайдаланып, оқ ушыларғ а ө лі жә не тірі табиғ ат заттарын ажыраттыру. Бұ л бө лімде кө рнекілік ә дісіне негіздей отырып, оқ ушылардың қ оршағ ан орта заттарын ажырату мү мкіндіктерін байқ ау жү зеге асады.

Оқ ушылардың жаз кезінде бақ ылағ андарын естеріне тү сіріп, ә ң гімелеп беруіне жағ дай жасау. Сол арқ ылы бақ ылау нә тижелерін ә р уақ ытта жұ мыс дә птеріне тү сіріп, белгілеп отырудың керектігін айтып жә не оқ ушыларғ а ө здері айтқ ан деректері бойынша жұ мыс дә птерін толтыртып, жаттық тыру жұ мысын жү ргізу. Бұ л бірнеше жолмен орындалуы мү мкін:

а) Мұ ғ алім тақ тағ а сызып, не жазып кө рсетіп, оқ ушы­лардың соны дә птерге тү сіруі арқ ылы орындау. Бұ л кезең де оқ ушылардың ойлауына, ой қ орытуына, тілінің дамуына жағ дай жасалады.

ә) Дә птерге оқ ушылардың ө здігінен орындауы. Қ алай болғ анда да, оқ ушыны жұ мыс дә птерін пайдалануғ а жаттық тыру мақ саты жү зеге асады.

7. Сабақ ты қ орыту кезең інде оқ ушыларды ойландыратындай сұ рақ тар мен тапсырмалар беріледі:

Біз не туралы ә ң гімеледік?

" Қ оршағ ан дү ние" пә нін оқ у арқ ылы нені ү йреніп білеміз?

- Жұ мыс дә птерімен қ андай жұ мыстар жү ргіздік, мұ ның келешекте қ андай пайдасы бар?

- Қ оршағ ан ортаны бақ ылау не ү шін керек?

- Бақ ылау нә тижесін дә птерге қ алай тү сіруге болады - деген сұ рақ тар арқ ылы оқ ушылардың ойланып жауап беруіне жағ дай жасаумен қ атар, олардың сабақ тың мақ сатын дұ рыс тү сінуіне мү ммкіндік туады.

Осы алғ ашқ ы сабақ тан бастап-ақ, оқ ушыларғ а нақ ты нысандарғ а не табиғ ат қ ұ былыстарына байланысты бақ ылау жү ргізудің ә дістері мен тә сілдері ү йретіліп жә не тап­сырмалар беріліп отырады.