Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Тақырып. Оқыту әдістері, тәсілдері. Олардың классификациясы. Оқыту технологиялары, оларды пайдалану жолдары






Дә рістің мақ саты: Бастауыш сыныптарда дү ниетану оқ у ә дістері туралы ғ ылыми ұ ғ ым беру. Студенттерді ә дістерді іріктеуге дайындау.

Дә ріске керекті қ ұ ралдар: Ә дістер тү рлерін жә не оның тә сілдерін кө рсететін сызба.

Дә рістің жоспары:

1. Оқ ыту ә дістері.

2. Оқ ыту ә дістерінің тү рлері, оғ ан қ ойылатын талаптар.

3. Оқ ыту ә дістері мен тә сілдерін тиімді таң дау жолдары.

Дә рістің барысы:

Ә діс - бұ л білім берудің басты қ ұ ралы. Қ алай оқ ытсақ оқ ушыларғ а білімді тиянақ ты, тартымды, нә тижелі етіп беруге болады деген сұ рақ қ а жауап іздесек - ә діске келіп тірелеміз. Ә діс арқ ылы ғ ана жоспарланғ ан мақ саттың орындалуы мен соң ғ ы нә тиженің арасындағ ы байланысты жү зеге асыруғ а болады. Ә діс арқ ылы ғ ана педагогтің алдына қ ойғ ан мақ сатына жету жолындағ ы жұ мысы реттеледі.

Қ олданылатын ә дісті анық тап алмай, мазмұ нның ашылуы мақ сатқ а жету жә не жұ мыс тү рінің ұ йымдастырылуы мү мкін емес. Дү ниетану пә нінде қ олданылатын ә рбір ә дістің мазмұ нын аша тү сетін оның қ ұ рылымына енетін тә сілдер жү йесінің болуы. Оқ ыту ә дістерін сө з еткенде алдымен оның дидактикальқ негізіне тоқ талуғ а тиіспіз. Қ андай ә дісті қ олдансақ та олардың бә ріне ортақ талап - білім беруге қ ойылатын педагогиқ алық заң дылыктар мен принциптерден асып кетпеу.

Білім беру ісі қ олғ а алынғ ан кезден бастап оқ ыту ә дістері жайында сө з болып келеді. Оқ ыту ә дістерін теориялық тұ рғ ыдан зерттеуге байланысты ең бектер баршылық. Бірақ осығ ан дейін жү йелі зерттеуге негізделген «Қ оршағ ан дү ние» пә нін (Дү ниетану) оқ ыту ә дістемесі монографиялық ең бек тү рінде жарық кө рген емес.

Бастауыш сыныптағ ы оқ ыту тү бегейлі орта білім беру жү йесінің бастамасы. Бастауыш буыннан оқ ушының білім алуғ а ынтасының алғ ашқ ы ірге тасы каланады. Сондық тан да, ә дістемелік ә дебиеттерде білімнің ірге тасы қ аланатын буын алгашқ ы бастауыш сыныптар екені ү немі айқ ын айтылып келеді. Шын мә нінде білімнің ірге тасын қ алауғ а жағ дай жасайтын оқ ушыларғ а білім мең геру жолдарын ү йретіп, олардың оқ у дағ дыларын қ алыптастыруғ а ә сер ететін басты ә рекет-тиімді қ олданылғ ан оқ ыту ә дісі екені даусыз. Осы кезге дейін оқ ыту ә дісінің тиімді тү рлері сараланып, білім беру барысында қ олданылып келеді. ә р ә дісті қ олданудың тиімділігі бірінші кезекте мұ ғ алімнің шеберлігі арқ ылы ө з дең гейіне кө теріледі. Солай бола тұ рғ анмен ә діс-бұ л тарихи категория. Ә р кезең дегі мектеп ө мірінде болғ ан ө згерістерге қ арай жә не сол кездегі ә леуметтік мақ сатпен кө зқ араска байланысты білім берудің мақ саты ө згеріске ұ шырап, ә діс тү рлері де ө згеріп отырады.

Білім беру саласында қ олданылып, ө зінің ө міршең дігін кө рсетіп отырғ ан ә дістер жеткілікті. Дегенмен ә р пә ннің ө зіне ғ ана тә н жә не сол пә нді оқ ыту барысында оқ ушылардың белсенділігін арттыруғ а шығ армашылығ ын дамытуғ а икемді, тиімді, сапалы нә тиже беретін ә дістер бар.

Ә рбір оқ ыту ә дісі білім беруді жү зеге асыру барысында оқ ушылардың ойлау процесінде шеберлік пен икемділігін, іскерлік дағ дысын тә рбиелеуге жә не қ алыптастыруғ а қ ызмет етеді. Сондық тан да оқ ыту ә дісін тек логиқ алық тұ ргыдан қ арап топтастыру біржақ тылық қ а ә келіп соғ ады. Индукция, дедукция сабақ тық кез-келген бө лімінде ә р оқ ыту ә дісінің ү стінде аралас ө тіп жататын процесс. Сондық тан оларды ә р ә діске жекелеп тіркеп арасын бө ліп қ арауғ а келмейді. Білімді тиянақ ты мең геру мақ сатын жү зеге асыруда жинақ таутоптау, саралап жеке ерекшеліктерін табу, сол арқ ылы белгілі тұ жырымғ а келу қ атар жү реді. Осы тұ рғ ыдан қ арағ анда индукциялық ой мен дедукциялық ойды бө ліп тастауғ а болмайды. Мә селен кө рнекілік ә дісін қ олдану барысында оқ ушылар заттың ұ қ сас белгілеріне қ арап, жеке заттардан тұ тас жалпы ойғ а кө шсе, екінші жағ ынан тұ тас ойды талдап жалқ ы ойғ а ө теді. Мұ ндай жағ дайда жекелеу мен топтау қ атар жү ріп отырады.

Ә діс сабақ тың белгілі бір бө лімінде қ олданылатын іс-ә рекет болса, топсаяхат бірнеше оқ ыту жә не оқ у ә дістерінің нә тежесінде жү зеге асырылатын білім берудің тү рі (формасы) екендігі туралы пікірге биологиялық пә ндердің оқ ыту жү йесін зерттеуші ә діскерлердің бә рі дерлік қ осылады.

Б. П. Есипов пен М. А. Данилов «Дидактика» оқ улығ ында оқ ыту ә дістерін сабақ барысында орындалатын жұ мыс тү рлері мен шешетін проблемаларына қ арай топтайды. Олар оқ ушының жана білімді мең геру ә дістеріне - мұ ғ алімнің баяндауын тың дауғ а ә зірлік, мұ ғ алімнің білімді баяндауы, мұ ғ алімнің баяндағ ан пікірін ой елегінен ө ткізу, бектіту ә рекеттерін жатқ ызады да оқ ушылардың ө здігінен жаң а білім алуын оқ ушыларда бейімділік пен дағ дының қ алыптасуын, алғ ан білімдерін іс жү зінде қ олдану практикасын оқ ушылардың шығ армашылық ә рекеттерін қ айталау арқ ылы білімді бекітуін, білімін, бейімділігін, дағ дысын тексеруді жеке-жеке ә дістер тобына жатқ ызады. Бұ л топтау оқ ыту ә дістерінен гө рі оқ ыту барысында ұ йымдастырылатын жұ мыстар тү ріне жатады. Бұ ғ ан қ арап оқ ыту барысында қ олданылып келген сө здік, практикалық ә дістерді білім берудің ә р кезең іне қ арай топтастырғ анын кө реміз. Мә селен қ айталау арқ ылы оқ ушылардың білімдерін бекіту кезінде сө здік ә діс те, практикалық ә діс те, кө рнекілік ә діс те қ олданылуы мү мкін.

Оқ ыту, білім беру процесі осы кезге дейін талай зерттеліп дамып келеді. Оқ ыту процесін зертеуге байланысты жеткен жетістіктеріміз қ азіргі таң да оқ ытып білім беретін ә р тү рлі типті мектептер тә жірибесінде жү зеге асты. И. Я. Лернердің пікірі бойынша адам баласының білімді мең геруі жә не мә дениет дең гейі екі кезең нен ө теді. Бірінші кезең - алғ ашқ ы таным, оның бірте-бірте адам санасында жаң артылып шындық қ а айналуы. Екінші кезең -оқ у процесі арқ ылы ұ ғ ымдардың мең герілуі білімге айналуы.

Бұ рын оқ ыту ә дісі негізінен мұ ғ алімнің оқ ушыларғ а білім мең гертудегі қ олданылатын іс - ә рекетті есебінде қ аралса, ендігі жерде оқ ыту ә дісі жаң а ұ ғ ым беру барысындағ ы мұ ғ алім мен оқ ушының оқ ыту жә не оқ у ә рекеттерінің сә йкестігіне жү гіндіріледі.






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.