Программалар коды терезесі

Код терезесі –программа мә тінін қ ұ рып, жө ндеуге арналғ ан. Бұ л мә тін арнайы ереже бойынша қ ұ рылады жә не программаның жұ мыс алгоритмін сипатайды. Мә тінді жазу ережелерінің жиынтығ ы программалау тілі деп аталады. Delphi жү йесіне Объект Pascal программалау тілі пайдаланылады. Ол кең нен таралғ ан PascaІ тілінің кең ейтілген, жетілдірілген нұ сқ асы, оны алғ аш рет швецариялық ғ алым Н.Вирт 1970 жылы ұ сынғ ан жә не оны Borland коорпорациясының қ ызметкерлері жетілдірілді (олардың қ ұ рғ ан тілдері Turbo Pascal, Borland Pascal жә не Object Pascal деп аталады).

Ең алғ ашында Код терезесіне толық қ анда Windows терезесі ретінде бос форманы басқ аруды қ амтамасыз ететін алғ ашқ ы шағ ын мә тін шығ ады. Жобамен жұ мыс барысында программист оғ ан программаны басқ аруды жү зеге асыратын алғ ашқ ы толық тырулар жасайды.

Тіпті қ арапайым программа қ ұ ру ү шін программа кодын қ ұ рып ө згертуге, жө ндеуге тура келеді, тө менде код терезесімен жұ мыс істеудің негізгі тә сілдері келтіріледі. Жаң а жобаны ашқ аннан кейін тө мндегідей жолдар кө рінеді:

Unit Unit1;

Interface

Uses Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics,

Controls, Forms, Dialogs;

Type

TForm1=class(Tform)

Private { Private Declartions}

Public {Public Declarations}

End;

Var Form1: TForm1;

Implementation

{SR*.DFM}

End.

Delphi бұ л жолдрды жаң а форма ү шін код терезесіне авторматты тү рде қ ояды. Код терезесі программаның жұ мысы басталғ аннан кейінгі жағ ын қ арастырады. Ал форма терезесі оның сыртқ ы кө рінісі. Екі терезе бір-бірімен тығ ыз байланысты, Delphi ортасы

Unit Unit1;

жә не

Implementation

жолдрының арасына қ ажетті жолдарды қ ояды.

Ә зір бұ л мә тін бө лігіне ө згеріс енгізбейміз. Кейінірек программаның мә тін терезесіне

{SR*.DFM}

Жә не

End.

жолдарының арасына қ ажетті мә тінді енгіземіз. Терезеге жаң а жол енгізу ү шін қ ажеті орынғ а курсорды келтіріп, клавиатурадан мә тін енгіземіз. Программадағ ы кеткен қ атені жө ндеу BS жә не Delete клавиштарының кө мегімен жү зеге асырылады. Егер толық жолды ө шіру қ ажет болса, онда CTRL+Y клавиштер комбинациясы басылады. Мә тіндегі соң ғ ы ө згерісті алып тастау ү шін (отмена) CTRL+Z немесе менюден Edit/Undo командадлары пайдаланылады. Код терезесімен бірге ә детте, Code Exploler броузер терезесі де екпінді болады, ол терезеде кодтың жолдары кө п болғ ан жағ дайда керекті элементті іздеуді жең ілдету ү шін пайдаланылады.

Броузер терезесіндегі элементті тышқ анмен екі рет белгілеу сә йкес объектіні сипаттау ү шін код терезесіне курсорды орналастырады немесе оны алғ ашқ ы сақ тау кезінде орындалады.

Аса кү рделі емес оқ у програманларын қ ұ руда броузер терезесін жауып қ оюғ а болады. Броузер терезсін шығ ару ү шін View Explorer терезесін таң даймыз.

6-нұ сқ ада код терезесінің «Code» жә не «Diagram» еген бетері бар. Алғ ашқ ыда бұ л бет бос болады, оны толтыру ү шін Инспектор терезесінен компоненттік байланыстыратын тышқ анмен тасымалдап ә келу қ ажет. Диаграммалар ө рісіне компенттрді тасымалдауда SHIFT клавишін басып ұ стап тұ рып, қ ажетті орынғ а қ ойғ аннан кейін, тышқ анның сол жақ клавишін басу жеткілікті. Диаграммалар бетін басып шыаруғ а болады.

Тапсырма:

Келесі ә рекеттерді орындайтын программа қ ұ ру:

1. Программаны жү ктегеннен кейін келесі терезе ашылу керек

2. Программадан шығ у ү шін тыщқ ан батырмасын ЗАКРЫТЬ батырмасына шертің із

Тапсырманы орындауғ а ә дістемелік нұ сқ аулар:

1. Жаң а жоба қ ұ рың ыз

2. Формағ а келесі компоненттерді орналастырың ыз: Label жә не Button.

3. Келесі ә рекеттерді орындаң ыз:

4. Жобаны сақ таң ыз, жү ктең із, тексерің із.

Ұ сынылатын ә дебиеттер: [1-9]

Бекіту сұ рақ тары:

1. Delphi ортасының жұ мысы қ алай басқ арылады?

2. Негізігі терезенің атқ аратын қ ызметі қ андай жә не ол қ андай бө лімдерден тұ рады?

3. Пиктографиялық батырмалардың қ ызметі қ андай жә не олар қ аншағ а бө лінген? Қ алай аталады?

4. Компонент дегеніміз не?

5. Delphi ортасының компоенттер палитрасының қ ызметі қ андай?

6. Форма терезесінің міндеті не?

7. Объектілер тармағ ы терезесі қ андай қ ызмет атқ арады?

8. Объектілер инспекторы терезесі қ андай қ ызмет атқ арады?

9. Программалар коды терезесінің қ ызметі қ андай ол форма терезесімен қ алай байланысады?

10. Программалар коды терезесі ашылғ анда Delphi ортасы қ андай жолдары авторматты тү рде шығ арады?

11. Броузер терезесінің қ ызметі не жә не ол қ алай шақ ырылады?