Оқыту әдістемесі

Гауптвахтада ұ стай отырып қ амау ық пал етудің ең соң ғ ы шараларының бірі болып табылады жә не ә скери кызметші ө рескел теріс іс жасағ ан жағ дайларда немесе командирдің (бастық тың) қ абылдағ ан басқ а шаралары дә рменсіз болғ ан кезде қ олданылады. Ә скери антты қ абылдамағ ан ә скери қ ызмстшіге гауптвахтада ұ стай отырып қ амау қ олданылмайды.

Ө ресксл тә ртіптік теріс істердің тізбесі мен мерзімді ә скери қ ызметтің сарбаздарын (матростарын), сержанттарын (старшиналарын), сондай-ак ә скери кызметті келісім-шарт бойынша ө ткеруші прапорщиктерді (мичмандарды), офицерлерді гауптвахтада ұ стай отырып қ амауды атқ аруғ а келтірудің тә ртібі осы Жарғ ының 4-қ осымшасында келтірілген.

Омырауғ а тағ атын Қ азақ стан Республикасы Қ арулы Кү штерінің ү здігі белгісінен айырутиісті тә ртіптік билігі бар командирдің (бастық тың) жазбаша бұ йрығ ымен жарияланады жә не сарбаздарғ а (матростарғ а) қ атысты - ә скери бө лімнің саптың алдында; сержанттарғ а (старшиналарғ а) қ атысты - саптың алдында немесе сержанттардың (старшиналардың) кең есінде келтіріледі.

Толық емес қ ызметтік сә йкестігі туралы ескерту ә скери қ ызметші бірнеше рет ө рескел теріс іс жасағ ан соң, ө зге шаралар тә рбиелік рө л ойнамағ ан кезде, не ө зінің салдарынан елеулі кінә раттарғ а алып барғ ан кызметтік міндеттерді орындау кезіндегі іс-ә рекеті (ә рекетсіздігі) ү шін қ олданылады.

Егер ө зіне осы тә ртіптік жаза қ олданылғ ан ә скери қ ызметші жыл ішінде ө зінің мінез-қ ұ лқ ын ә скери борышты ү лгілі орындаумен тү земесе жә не жаза ө зінің тә рбиелік рө лін атқ армаса, ол белгіленген тә ртіппен лауазымында тө мендетуге немесе ә скери қ ызметтен мерзімінен бұ рын запаска босатуғ а ұ сынылады.

Тә ртіптік жаза - ә скери атағ ын бір сатығ а тө мендету, тө мен лауазымғ а кө шіру - тә ртіптік тиісті кұ кығ ы бар командирдің (бастық тың) бұ йрығ ында жарияланады.

Ө зіне тә ртіптік жаза - ә скери атағ ын бір саты тө мендету жазасы жариялану кезінде тиісті айырым белгілерінің ауыстыруғ а арналғ ан уақ ыты белгіленеді. Погондарды жұ лып тастауғ а, жапсырма белгілерді кесіп тастауғ а жә нс ә скери қ ызметшінің жеке басын масқ аралайтын басқ а да іс-ә рекеттерге тыйым салынады.

Тә ртіптік жазалар - қ ызметтік қ амау немесе ақ ша қ аражатын бір айғ а 25%-ғ а дейін кысқ арту - ә скери қ ызметті келісім-шарт бойынша ө ткеруші ә скери кызметшілерге жә не офицерлерге келісім-шарттың талаптарын бұ зғ аны ү шін, ә скери кызметшінің абыройына нұ қ сан келтіретін теріс іс жасағ аны ү шін жә не осы Жарғ ының 4-қ осымшасында санамалап кө рсетілген жағ дайларда, командирдің (бастыктың) қ абылдағ ан басқ а шаралары ә скери қ ызметшіге тиісті тә рбие ық палын жасамағ ан кезде колданылады.

Жазалардың осы тү рлерін қ олдану туралы тиісті тә ртіптік жазалар қ ұ қ ық тары бар командирлердің (бастық тың) жазбаша бұ йрығ ымен жарияланады.

Қ ызметтікқ амауғ а ұ шырағ ан адам жазаны қ ызметте таң ғ ы ұ йкыдан тұ рудан бастап кешкі ұ йкығ а жатуғ а дейін ө тейді жә не ө зінің қ ызметтік міндеттерін орындайды. Қ ызметке келгені жә не кеткені туралы ө зінің тікелей бастығ ына баяндайды жә не бө лім бойьшша кезекшіге белгіленеді. Қ амау кү ндерінде бұ л адамдар тә уліктік нарядқ а (қ арауылғ а) тағ айындалмайды.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1. Гауптвахтада ұ стау камау тә ртібі

2. Тә ртіптік жазалар жә не оны қ олдану тә ртібі.

3. Тә ртіптік жазалар жә не оны қ олдану тү рлері.

5. Қ ызметтікқ амауғ а ұ шырағ ан адам жазаны ө теуі.

6. Тә ртіптік жазалар - қ ызметтік қ амау немесе ақ ша қ аражаты т.б.

№ 21 Лекция сабағ ының тақ ырыбы: " Тә уліктік наряд"

Жоспары:

1.Жалпы ережелер.

2.Кезекші бө лімше.

3.Қ ызмет бойынша нарядтағ ы тағ айындаудың тә ртібі жә не олар бойынша есептілік.

4.Тә уліктік нарядқ а дайындау.

Оқ ыту ә дістемесі

Сабақ тың мақ саты: Қ РҚ К-дегі Ә скери бө лімдерде тә улікті нарядтың міндеттерін, қ ұ рамын тү сіндіру.

Қ ысқ аша мә тіні: Қ РҚ К-дегі Ә скери бө лімдерде тә улікті нарядтың міндеттерін, қ ұ рамын

тү сіндіре жеткізу туралы.

Жалпы ережелер.Кезекші бө лімше, қ ызмет бойынша нарядтағ ы тағ айындаудың тә ртібі жә не олар бойынша есептілікпен тә уліктік нарядқ а дайындау оқ ыту ә дістемесі.

Тә уліктік наряд жауынгерлік ә зірлік пен ішкі тә ртіпті ұ стау, жеке қ ұ рамды, қ ару-жарақ ты, ә скери жә не басқ а техниканы, зымырандар мен оқ -дә рілерді, материалдық қ ұ ралдар қ орларын, ә скери бө лімнің (бө лімшенің) ү й-жайлары мен мү лкін қ орғ ау, бө лімшелердегі істердің жай-кү йін жә не қ ұ қ ық бұ зушылық тардың алдын алу жө ніндегі шараларды уақ тылы қ абылдауды бақ ылау, тә уліктік нарядтың жалпыә скери жарғ ылармен айқ ындалғ ан қ ызметі бойынша басқ а да міндеттерін орындау ү шін тағ айындалады.

Тә уліктік нарядтың қ ұ рамы оқ у кезең іне бө лім бойынша бұ йрық пен жарияланады.

Бө лімнің тә уліктік нарядының мынадай қ ұ рамы кө зделеді:

- бө лім бойынша кезекші;

- бө лім бойынша кезекшінің кө мекшісі;

- қ арауыл;

- кезекші бө лімше;

- парк бойынша кезекші мен тә уліктік кезекшілер, кезекші тартқ ыштардың механик-жү ргізушілері (жү ргізушілері);

- медициналық пункт бойынша кезекші фельдшер (санитарлық нұ сқ аушы) мен тә уліктік кезекшілер;

- бақ ылау-ө ткізу пункті бойынша кезекші мен кезекшінің кө мекшілері;

- қ оймалар аймағ ы (техникалық аумақ) бойынша кезекші мен тә уліктік кезекші;

- асхана бойынша кезекші мен жұ мысшылар;

- бө лім штабы бойынша кезекші мен шабармандар;

- кезекші белгі беруші-барабаншы;

- ө рт сө ндіру наряды.

Кү н сайын бө лім бойынша бұ йрық пен: бө лім бойынша кезекші, бө лім бойынша кезекшінің кө мекшісі, қ арауыл бастығ ы, парк бойынша кезекші, қ оймалар аймағ ы (техникалық аумақ) бойынша кезекші, кезекші бө лімше, ө рт сө ндіру наряды, сондай-ақ тә уліктік наряд бө лінетін бө лімше тағ айындалады. Қ ажет кезде бө лім командирінің тә уліктік наряд қ ұ рамын ө згертуге қ ұ қ ығ ы бар.

Ә скери бө лім командирі қ ызмет атқ ару орындарында қ ажетті санитарлық -гигиеналық жә не тұ рмыстық жағ дайлар жасауы тиіс.

Ротаның тә уліктік нарядына:

- рота бойынша кезекші;

- рота бойынша тә уліктік кезекші тағ айындалады.

Роталардағ ы тә уліктік кезекшілердің ауысым санын бө лім командирі айқ ындайды. Жатақ хана бойынша тә уліктік нарядтың қ ұ рамы, сондай-ақ оның міндеттері ротаның тә уліктік нарядына қ атысты айқ ындалады.

Кейбір батальондарда олардың саны мен орналасу жағ дайларына байланысты роталар бойынша кезекшінің орнына бө лім командирінің шешімі бойынша батальон бойынша кезекші, ал бірнеше бө лімшелер бірге орналасқ ан кезде осы бө лімшелер бойынша кезекші тағ айындалады. Кө рсетілген жағ дайларда тә уліктік кезекшілердің саны бө лімшелердің орналасуы, кү зетті қ амтамасыз ету жә не ішкі тә ртіпті ұ стау жағ дайларына сү йене отырып айқ ындалады.

Барлық кезекшілер мен олардың кө мекшілерінің кеудесінің сол жағ ында тиісті жазуы бар (26-қ осымша) кеуде белгісі (бейдж) болуы тиіс. Кеуде белгісін (бейджді) бұ рынғ ы кезекші жаң а кезекшіге кезекшілікті тапсыру жә не қ абылдау туралы баяндағ аннан кейін береді.

Жауынгерлік қ ызметке тү сетін ә скери қ ызметшілерге олар дербес жауапты болатын нө мірлік металл кеуде белгілері беріледі. Белгілердің ү лгісін Қ арулы Кү штердің, басқ а да ә скерлер мен ә скери қ ұ ралымдардың бірінші басшылары айқ ындайды.

Офицерлер мен келісімшарт бойынша ә скери қ ызметшілер қ атарынан тағ айындалғ ан бө лім бойынша кезекші, бө лім бойынша кезекшінің кө мекшісі, қ арауыл бастығ ы, парк бойынша, қ оймалар аймағ ы (техникалық аумақ) бойынша кезекші жарақ талғ ан екі оқ жатары бар пистолеттермен қ аруланады.

Сержанттар қ атарынан тағ айындалғ ан қ арауыл бастығ ы жарақ талғ ан екі оқ жатары бар автоматтармен қ аруланады.

Сержанттар қ атарынан тағ айындалғ ан парк бойынша кезекші, бақ ылау-ө ткізу пункті бойынша кезекші, бө лім штабы бойынша кезекші, бақ ылау-ө ткізу пункті бойынша кезекшінің кө мекшісі, жатақ хана бойынша тә уліктік наряд қ ұ рамына кіретін ә скери қ ызметші ә йелдерден басқ а, бө лімшелер бойынша кезекшілер мен тә уліктік кезекшілер, сондай-ақ парк бойынша тә уліктік кезекшілер мен штаб бойынша шабармандар қ аптағ ы сү ң гі-пышақ тармен қ аруланады. Сү ң гі-пышақ белдік белбеудің сол жағ ында тоғ адан алақ ан енінде болуы тиіс.

Қ ажет кезде Қ орғ аныс министрінің, Қ орғ аныс министрлігі Штабтар бастық тары комитеті тө рағ асының, басқ а да ә скерлер мен ә скери қ ұ ралымдар басшыларының бұ йрығ ы бойынша кейбір ә скери бө лімдерде тә уліктік кезекшілер мен бақ ылау-ө ткізу пункті бойынша кезекшінің кө мекшілері, ротаның тә уліктік наряды жә не парк бойынша тә уліктік кезекшілер жабдық талғ ан екі оқ жатары бар автоматтармен (карабиндермен) қ арулануы мү мкін.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1.Сержанттар қ атарынан тағ айындалғ ан парк бойынша кезекші

2.Барлық кезекшілер мен олардың кө мекшілерінің белгілері жә не олардың орналасуы.

3.Ротаның тә уліктік наряды

5.Рота бойынша кезекші;

6.Бө лімнің тә уліктік нарядының мынадай қ ұ рамы.

№ 22 Лекция сабағ ының тақ ырыбы: " Тә уліктік наряд адамдардың қ ұ қ ық тары мен міндеттері"

Жоспары:

1.Жалпы ережелер.

2.Бө лім бойынша кезекші.

3.Парк бойынша кезекші.

4. Рота бойынша кезекші

Сабақ тың мақ саты: Қ РҚ К-дегі Ә скери бө лімдерде тә улікті нарядты атқ арудағ ы адамдардың қ ұ қ ытары мен міндеттері.

Қ ысқ аша мә тіні: Қ РҚ К-дегі Ә скери бө лімдерде тә улікті нарядты атқ арудағ ы адамдардың қ ұ қ ытары мен міндеттері тү сіндіре жеткізу туралы.