Студопедия

Главная страница Случайная страница

Разделы сайта

АвтомобилиАстрономияБиологияГеографияДом и садДругие языкиДругоеИнформатикаИсторияКультураЛитератураЛогикаМатематикаМедицинаМеталлургияМеханикаОбразованиеОхрана трудаПедагогикаПолитикаПравоПсихологияРелигияРиторикаСоциологияСпортСтроительствоТехнологияТуризмФизикаФилософияФинансыХимияЧерчениеЭкологияЭкономикаЭлектроника






Табиғатты қорғау-адамзаттың парызы.






Табиғ ат-тіршілік атаулының қ ұ тты қ оныс-мекені, тіршіліктің тү леп ө суіне қ ажет, жер бетіне кө рік берген сә ні. Халқ ымызда табиғ ат деген сө з жер, туғ ан жер, атамекен сө здерімен қ атар тұ рады. Ә рбір азамат табиғ ат алдында ө зде-рін жауапты санағ ан, барлық жануарларды киелі санап, ө зен, кө л жағ алаулар-

ын таза ұ стап, бұ лақ кө рсе кө зін ашып, жастайынан ө з ә улеттеріне балалары-ның санасына сің іріп, бойларын ү йреткен. Табиғ ат арқ ылы адам бойына сұ -лулық пен ә семдік дамыту идеясын қ азақ жазушылары мен ақ ындары ө з шы-ғ армаларында паш еткен. Бізді қ оршағ ан орта-жан-жануарлар мен ө сімдік-тер, Жер мен Ай, Кү н мен алыстағ ы жұ лдыздар. Осылардың барлығ ы табиғ ат деген ұ ғ ымды береді.

Абай мен Шоқ анның, Жамбыл мен Ыбырайдың, Мағ жан мен Сә кеннің, Ілияс пен Қ асымның ө лең -жырларынан табиғ ат суреттерімен танысып, жан рухына бө ленуге болады.

Қ азақ халқ ының табиғ атты, қ оршағ ан ортаны, жан-жануарлар мен қ ұ стар-ды аялағ аны соншалық ты, тіпті сонау ашаршылық жылдардың ө зінде ү йдің іргесіндегі судың балығ ына да, ұ шқ ан қ ұ сына да, жү гірген аң ына да ешбір зиян келтірмеген.

Қ азақ стан топырағ ы-киелі, қ ұ нарлы. Қ оршағ ан ортаның бү тіндігін сақ тау ү шін, адамның, оның моральдық, этикалық дағ дыларын ө згертіп, табиғ ат пен адам арасында жаң а кө зқ арас қ алыптастыру қ ажет. Ә рбір қ оғ ам мү шесі та-биғ ат қ ұ былыстары заң дылық тарымен таныс болу керек. Экологиялық сауат-сыздық ты жою-ү кіметіміздің халық арасында жү ргізетін маң ызды мә селеле-ріне айналуы тиіс. Табиғ ат пен қ оршағ ан ортаны қ орғ аудың жолдарын ұ ғ ын-дыру, жалпы халық тың экологиялық сауатын ашу, жастарғ а ү здіксіз білім бе-ру нә тижесінде ғ ана шешіледі. Ү здіксіз экологиялық білім берудің ғ ылыми негіздері жә не табиғ атпен қ арым-қ атынасы еліміздің салт-дә стү рінен бастау алады. Қ ашанда болса табиғ атты аялайық. Ол ө ктемдікті кө термейді. Таби-ғ атқ а адал болайық, ал адалдық -табиғ ат ү йлесіміндегі қ атынастардың шына-йылығ ы мен табиғ илығ ын айқ ындайтын категория.

 

Қ ұ нарлы-плодородный

Этика-ә деп

Экологиялық сауат-экологическая грамотнось

Табиғ и-природный

Улы заттар-ядовитые вещества

Қ оқ ыс заттар-мусор

 

1-тапсырма. Мә тінді мазмұ ндаң ыздар.

 

2-тапсырма. Тө мендегі сұ рақ тар тө ң ірегінде пікір алысың ыздар.

 

1. Экологиялық білімділік, сауаттылық деген пікір туралы ойларың ыз қ ан-дай?.

2. «Табиғ атқ а адал болайық» деген сө йлемнің мағ ынасын қ алай тү сінесіз-

дер?.

3. Табиғ ат пен адам ү йлесімділігіне нелер жатады?.

 

3-тапсырма. Берілген ө лең ді жаттап алың ыздар. Есімдіктерді тауып, мағ ына-

лық тү рлерін анық таң ыздар.

 

Ну орман, жасыл орман, мынау орман,

Далағ а қ орғ ан болып тұ ра қ алғ ан.

Барлығ ы баласындай бір-ақ ү йдің,

Барлығ ы жаралғ андай бір адамнан.

Табиғ ат, сен тіршілік тұ нып тұ рғ ан,

Сен Кү нсің кө теріліп кү ліп қ ырдан.

Сен кө лсің, сен армансың, сен бұ лақ сың,

Адамғ а сұ лулық ты шын ұ қ тырғ ан.

Табиғ ат егіз адаммен,

Ұ қ састық табам содан мен,

Мә ң гілік болсын егіздер,

Жер-Ана, кө л, тең іздер.

 

4-тапсырма. Берілген ойды «табиғ ат», «қ оршағ ан орта» сө здерімен толық ты-ра отырып, ө з ойларың ызбен жалғ астырың ыздар.

 

Халқ ымызда «Жер-Ана» деген егіз ұ ғ ым қ алыптасқ ан. Жерді ө з анасындай, Анасын кү ндей қ астерлеу-ата-баба салтымыз. «Жер шоқ тығ ы-Кө кшетау», «Жер жаннаты-Жетісу» деп, бабаларымыз туғ ан жерге, табиғ атқ а деген ыс-тық махаббатын білдірген.

 






© 2023 :: MyLektsii.ru :: Мои Лекции
Все материалы представленные на сайте исключительно с целью ознакомления читателями и не преследуют коммерческих целей или нарушение авторских прав.
Копирование текстов разрешено только с указанием индексируемой ссылки на источник.