Р Қарулы күштерінің тәртіптік жарғысының ережелері әскери тәртіптің талаптарытүсінігі.

Ә скери тә ртіп дегеніміз – ә скери қ ызметшілердің заң дармен, жалпыә скери жарғ ылармен, басқ а да нормативтік қ ұ қ ық тық актілермен жә не командирлердің (бастық тардың) бұ йрық тарымен белгіленген ережелерді қ атаң жә не нақ ты сақ тауы.

Ә скери тә ртіп ә скерлердің жауынгерлік ә зірлігін қ амтамасыз ететін басты шарттардың бірі болып табылады.

Ә скери тә ртіп ә рбір ә скери қ ызметшінің ө з ә скери борышын жә не ө з Отаны – Қ азақ стан Республикасын қ орғ ауғ а деген жеке жауапкершілігін сезінуіне, ө з халқ ына шексіз адалдығ ына негізделеді.

Командирлер (бастық тар) заң наманың, жалпыә скери жарғ ылардың, жоғ ары тұ рғ ан ә скери басқ ару органдарының командирлері (бастық тары) бұ йрық тарының талаптарын қ атаң басшылық қ а ала отырып, ә скери бө лімдерде, кемелерде жә не бө лімшелерде ә скери тә ртіпті кү нделікті ұ стауғ а міндетті.

Ә скери тә ртіп ә рбір ә скери қ ызметшіні:

1) Қ азақ стан Республикасының Конституциясы мен заң дарын қ атаң сақ тауғ а;

2) ә скери анттың, жалпыә скери жарғ ылардың, командирлер (бастық тар) бұ йрық тарының талаптарын нақ ты орындауғ а;

3) ә скери қ ызметтің қ иындық тарынан табандылық пен ө туге;

4) қ ырағ ы болуғ а, мемлекеттік қ ұ пияларды қ атаң сақ тауғ а;

5) командирлерге (бастық тарғ а) жә не бір-біріне қ ұ рмет кө рсетуге, ә скери сә лемдесу мен ә скери сыпайылылық ережелерін сақ тауғ а;

6) ә діл болуғ а, ә скери істі адал зерделеуге жә не сеніп тапсырылғ ан қ ару-жарақ ты, ә скери жә не басқ а техниканы, ә скери мү лікті сақ тауғ а;

7) ө зін абыроймен ұ стауғ а, ө зі лайық сыз қ ылық жасамауғ а жә не басқ алардың оны жасауына жол бермеуге, азаматтардың ар-намысы мен қ адір-қ асиетін қ орғ ауғ а жә рдемдесуге міндеттейді.

Ә скери тә ртіпке:

1) ә скери қ ызметшілерді патриоттық, ә скери, адамгершілік жә не рухани тә рбиелеумен, оларда жоғ ары моральдық -психологиялық жә не жауынгерлік қ асиеттерді жә не командирлерге (бастық тарғ а) саналы бағ ынуды қ алыптастырумен;

2) ә рбір ә скери қ ызметшінің ө з міндеттерін жә не заң нама мен жалпыә скери жарғ ылардың талаптарын орындауғ а жеке жауапкершілігімен;

3) ә скери бө лімде (бө лімшеде) жарғ ылық тә ртіпті ұ стаумен, ә скери қ ызметшілердің кү н тә ртібін жә не қ ызмет уақ ытының регламентін қ атаң сақ тауымен;

4) жауынгерлік даярлық ты нақ ты ұ йымдастырумен жә не онымен жеке қ ұ рамды толық қ амтуымен;

5) командирлердің (бастық тардың) жеке ү лгі кө рсетуімен жә не бағ ынысындағ ыларғ а ә скери қ ызмет міндеттерін олардың тиісті орындауы ү шін кү нделікті талап қ оюымен, олардың орындаушылығ ын ұ дайы бақ ылаумен, ә скери қ ызметшілердің қ ұ қ ық тары мен жеке қ асиеттерін қ ұ рметтеумен, оларғ а ү немі қ амқ орлық жасаумен, кө термелеу, сендіру, мә жбү рлеу жә не ұ жымның қ оғ амдық ық пал ету шараларын шебер ү йлестірумен жә не дұ рыс қ олданумен;

6) ә скери бө лімде (бө лімшеде) ә скери қ ызмет ө ткеру қ ауіпсіздігін қ амтамасыз ететін жағ дайлар, қ ажетті материалдық -тұ рмыстық жә не ө зге де жағ дайлар жасаумен қ ол жеткізіледі.

Тә ртіптік жауапкершілік – ә скери қ ызметшілердің, олар ә скери қ ызмет міндеттерін атқ ару кезінде тә ртіптік теріс қ ылық жасағ аны ү шін жауапты болатын жауапкершілік тү рі.

Ә скери қ ызметшінің тә ртіптік теріс қ ылығ ы (бұ дан ә рі – теріс қ ылық) – ә скери қ ызметшілердің оларғ а жү ктелген міндеттерді қ ұ қ ық қ а қ арсы, кінә лі орындамауы немесе тиісінше орындамауы, лауазымдық ө кілеттіктерін асыра пайдалануы, ә скери тә ртіпті, қ ызметтік этика ережелерін бұ зуы, тә ртіптік тү рде жазаланатын сыбайлас жемқ орлық қ ұ қ ық бұ зушылық ты жасауы, сондай-ақ заң дармен белгіленген ә скери қ ызмет ө ткеруге байланысты шектеулерді сақ тамауы.

Тә ртіптік жаза (бұ дан ә рі – жаза) – ә скери қ ызметшілер жасағ ан теріс қ ылық тар ү шін осы Жарғ ығ а сә йкес осындай қ ұ қ ығ ы бар командирдің (бастық тың) билігімен оларғ а қ олданылатын тә ртіптік жауапкершілік шарасы.

Тә ртіптік комиссия – қ ызметтік тексеру материалдарын қ арау жә не ә скери қ ызметшінің тә ртіптік теріс қ ылығ ына қ атысты фактілерді зерттеу ү шін, оны жасаудың мә н-жайын жан-жақ ты, толық жә не объективті белгілеу мақ сатында ә скери бө лімде, мемлекеттік мекемеде (бұ дан ә рі – ә скери бө лім) қ ұ рылатын тұ рақ ты ә рекеттегі алқ алық консультативтік-кең естік орган.

Кө термелеу – ә скери қ ызметшіні тә рбиелеудің жә не ә скери тә ртіпті нығ айтудың маң ызды қ ұ ралы болып табылатын оның қ ызметтік іс-қ имылын оң бағ алау.

Қ ызметтік карточка – ә скери қ ызметшінің кө термелеулері мен жазалары туралы мә ліметтерді кө здейтін белгіленген нысандағ ы қ атаң есептілік қ ұ жаты (1-қ осымша).

Қ ызметтік карточка ә скери бө лімнің штабында тіркеледі жә не ә скери қ ызметшіні ауыстырғ ан кезде жеке ісімен бірге жаң а қ ызмет орнына жіберіледі.

Қ ызметтік тексеру – оқ иғ аның, теріс қ ылық жасаудың мә н-жайын немесе ө тініште кө рсетілген фактілерді жан-жақ ты, толық жә не объективті зерттеу.

Ә скери қ ызметшілерді тә ртіптілікке тә рбиелеудің негізгі ә дісі сендіру ә дісі болып табылады.

Ә скери бө лімдегі (бө лімшедегі) ә скери тә ртіптің жай-кү йіне командир (бастық), оның орынбасарлары жә не жалпыә скери жарғ ыларғ а сә йкес міндеттер мен тә ртіптік қ ұ қ ық тар берілген басқ а да лауазымды адамдар жауап береді. Олар бағ ынысындағ ылардан оның сақ талуын талап етуге, лайық тыларды кө термелеуге, бұ зушыларды қ атаң, бірақ адал жазалауғ а міндетті.

Жарғ ылық тә ртіпті жә не заң нама, жалпыә скери жарғ ылар, командирлер (бастық тар) бұ йрық тарының талаптарын сақ тауғ а қ ажетті жағ дайлармен қ амтамасыз етпеген, ә скери тә ртіпті бұ зудың жә не қ ылмыстардың алдын алу бойынша шаралар қ абылдамағ ан, оларды жасыруғ а жол берген командир (бастық) ол ү шін осы Жарғ ыда жә не заң намада белгіленген жауаптылық та болады.

Ә скери бө лімде (бө лімшеде) ә скери тә ртіпті ұ стау мақ сатында командир (бастық):

1) бағ ынысындағ ылардың жеке қ асиеттерін зерделеуге, олардың арасында достық ты нығ айтуғ а, ә скери қ ызметшілер арасындағ ы жалпыә скери жарғ ыларда айқ ындалғ ан ө зара қ арым-қ атынас ережелерін қ олдауғ а, ә скери ұ жымды шоғ ырландыруғ а;

2) жеке қ ұ рамның моральдық -психологиялық қ асиеттерін білуге, бағ ынысындағ ы командирлердің (бастық тардың) талаптарды, ә скери тә ртіпті нығ айту міндеттері мен тә сілдерін бірың ғ ай тү сінуіне қ ол жеткізуге, жеке қ ұ рамның жоғ ары моральдық -психологиялық жай-кү йін қ амтамасыз ету жө ніндегі олардың қ ызметіне басшылық жасауғ а, бағ ынысындағ ыларды тә ртіптік практиканы дұ рыс қ олдануғ а ү йретуге;

3) қ ұ қ ық тық насихатты ұ йымдастыруғ а жә не қ ұ қ ық бұ зушылық тардың алдын алу бойынша жұ мыс жү ргізуге;

4) ә скери қ ызмет ө ткеру ережелерінің анық талғ ан бұ зушылық тарын дереу жоюғ а шаралар қ абылдауғ а;

5) бағ ынысындағ ы, соның ішінде қ ызметтен тыс уақ ытта жә не демалыстарда болатын ә скери қ ызметшілердің ә скери тә ртіпті сақ тауын қ амтамасыз ететін барлық шараларды қ абылдауғ а;

6) бағ ынысындағ ыларды заң нама, ә скери ант, жалпыә скери жарғ ылар, командирлердің (бастық тардың) бұ йрық тары талаптарын мү лтіксіз орындау рухында тә рбиелеуге, оларда ар-намыс сезімін, ә скери борышын ү лгілі орындауғ а талпынысты дамытуғ а жә не қ олдауғ а;

7) ә скери бө лімде (бө лімшеде) ә скери тә ртіпті, ә сіресе ә скери қ ызметшілер арасындағ ы жарғ ылық ө зара қ арым-қ атынас ережелерін бұ зушыларғ а жә не ә леуметтік ә ділетсіздік фактілеріне тө збеушілікпен қ арауды қ алыптастыруғ а;

8) бағ ынысындағ ыларды, олардың жеке басын жә не ар-намысын қ ұ рметтеуге, бағ ынысындағ ыларғ а дө рекілік кө рсетуге жә не оларды кемсітуге жол бермеуге, олар ү шін заң наманы, жалпыә скери жарғ ылар мен бұ йрық тарды қ атаң сақ таудың тұ рақ ты ү лгісі болуғ а;

9) бағ ынысындағ ылардың ә леуметтік жә не қ ұ қ ық тық қ орғ алуы туралы қ амқ орлық жасауғ а, олардың мұ қ таждары мен сұ раныстарын білуге, олардың қ анағ аттандырылуына қ ол жеткізуге;

10) жоғ ары тұ рғ ан командирге (бастық қ а) ә скери тә ртіптің жай-кү йі жә не жеке қ ұ рамның моральдық -психологиялық жай-кү йі туралы уақ тылы жә не объективті баяндауғ а;

11) қ ұ қ ық қ орғ ау органдарына ә скери бө лімде (бө лімшеде) жасалғ ан қ ылмыстар мен оқ иғ алар туралы дереу ақ парат беруге міндетті.

Командирдің (бастық тың) ә скери тә ртіпті нығ айту мен ұ стау жө ніндегі іс-қ имылын бағ алаудың негізгі ө лшемдері:

1) бө лімдегі (бө лімшедегі) ә скери тә ртіптің жай-кү йі, теріс қ ылық тардың, оқ иғ алар мен қ ылмыстардың саны мен сипаты, жеке қ ұ рамның моральдық -психологиялық жай-кү йі;

2) командирлердің, олардың орынбасарларының, офицерлер мен сержанттардың (старшиналардың) жеке ү лгі кө рсетуі, олардың заң нама нормаларын, жалпыә скери жарғ ылардың талаптарын сақ тауы;

3) белсенді қ ұ қ ық тық насихат ұ йымдастыру мен жү ргізу, бө лімнің басшылық қ ұ рамының, бө лімше командирлерінің тә рбие жұ мыстарын жү ргізуіне қ атысу, жұ мыстың озық тә жірибесін жү ргізу жә не енгізу;

4) заң нама нормаларын, жалпыә скери жарғ ылардың талаптарын сақ тау;

5) қ ұ қ ық бұ зушылық тардың алдын алу жө ніндегі жұ мыстың жай-кү йі;

6) жауынгерлік ә зірліктің жә не қ ызметтік-жауынгерлік іс-қ имылдың жай-кү йі, жауынгерлік даярлық процесін ұ йымдастыру, жауынгерлік жә не мемлекеттік-қ ұ қ ық тық даярлық жоспарларын орындау сапасы.

Ә скери қ ызметшілердің ә скери бө лімнің орналасқ ан жерінен тысқ ары қ ызметтен тыс уақ ытта жасағ ан жә не қ ызметтік іс-қ имылымен немесе ә скери қ ызметтің мү дделерімен байланысты емес қ ылмыстары мен теріс қ ылық тары ү шін командир (бастық) тә ртіптік жауаптылық та болмайды.

Ә рбір ә скери қ ызметші командирге (бастық қ а) ә скери бө лімде (бө лімшеде) тә ртіп орнатуғ а жә не ә скери тә ртіпті ұ стауғ а жә рдемдесуге міндетті. Командирге (бастық қ а) жә рдемдесуден бас тартқ аны ү шін ә скери қ ызметші жауаптылық та болады.

Командирдің (бастық тың) бұ йрық беру қ ұ қ ығ ы жә не бағ ынысындағ ының командирге (бастық қ а) мү лтіксіз бағ ыну міндеті дара басшылық тың негізгі принциптері болып табылады.

Ә скери қ ызметші ашық тү рде бағ ынбағ ан немесе қ арсылық кө рсеткен, ол теріс қ ылық жасағ ан жағ дайларда, сондай-ақ ә скери қ ызметшіні дереу уақ ытша оқ шаулауды талап ететін жағ дайлар кезінде командир (бастық) реттілік пен тә ртіпті қ алпына келтіру ү шін оны ұ стауғ а жә не уақ ытша ұ сталғ андар ү й-жайына кіргізуге жә не жауапкершілікке тартуғ а дейін заң намамен кө зделген барлық мә жбү рлеу шараларын қ олдануғ а міндетті. Бұ л ретте қ ару тек жауынгерлік жағ дайда ғ ана, ал бейбіт уақ ыт жағ дайларында – заң намағ а сә йкес ерекше жағ дайларда қ олданылуы мү мкін.

Жоғ ары ә скери тә ртіп.

Командирлердің (бастық тардың) тә ртіптік қ ұ қ ық тары атқ арып отырғ ан лауазымына немесе атқ арып отырғ ан лауазымы бойынша кө зделген ә скери атағ ына сә йкес айқ ындалады (2-қ осымша).

Ә скери қ ызметшілерге жә не ә скери міндеттілерге мерзімінен бұ рын ә скери атақ тар беру, сондай-ақ ә скери қ ызметшілерді теріс дә лелдер бойынша ә скери қ ызметтен босату заң негіздері бойынша жү ргізіледі жә не Қ азақ стан Республикасының Қ арулы Кү штерінде, басқ а да ә скерлері мен ә скери қ ұ ралымдарында ә скери қ ызмет ө ткеру ережелеріне (бұ дан ә рі – Ә скери қ ызмет ө ткеру ережелері) сә йкес жү зеге асырылады.

Осы Жарғ ыда лауазымдары кө рсетілмеген командирлер (бастық тар) оларғ а бағ ынысты ә скери қ ызметшілерге қ атысты атқ арып отырғ ан лауазымы бойынша кө зделген ә скери атағ ына сә йкес тә ртіптік қ ұ қ ық тарды:

1) кіші сержант, сержант, екінші сатылы старшина мен бірінші сатылы старшина – бө лімше командирінің билігін;

2) ағ а сержант жә не бас старшина – взвод сержантының, взвод командирі орынбасарының (команда старшинасының) билігін;

3) ү шінші сыныпты сержант жә не ү шінші сыныпты старшина – рота сержантының, рота старшинасының (боцманның) билігін;

4) екінші сыныпты сержант жә не екінші сыныпты старшина – батальон сержантының билігін;

5) бірінші сыныпты сержант жә не бірінші сыныпты старшина – полк, бригада сержантының билігін;

6) штаб-сержант жә не штаб-старшина – ө ң ірлік қ олбасшылық сержантының билігін;

7) шебер-сержант жә не шебер-старшина – Қ арулы Кү штер тү рі сержантының билігін;

8) лейтенант жә не ағ а лейтенант – взвод командирінің билігін;

9) капитан жә не капитан-лейтенант – рота (4-дә режелі кеме) командирінің билігін;

10) майор, подполковник, 3-дә режелі капитан жә не 2-дә режелі капитан – батальон (3 жә не 2-дә режелі кеме) командирінің билігін;

11) полковник жә не 1-дә режелі капитан – полк, бригада (1-дә режелі кеме) командирінің билігін;

12) генерал-майор жә не контр-адмирал – ө ң ірлік қ олбасшылық ә скерлері қ олбасшысының билігін;

13) генерал-лейтенант, вице-адмирал – Қ азақ стан Республикасы Қ арулы Кү штері ә скер тегі қ олбасшысының билігін;

14) генерал-полковник, адмирал – Қ азақ стан Республикасы Қ арулы Кү штері тү рі бас қ олбасшысының билігін пайдаланады.

Штаттарда екі ә скери атақ кө зделген лауазымдарды атқ аратын командирлер (бастық тар) жоғ ары ә скери атағ ына сә йкес тә ртіптік қ ұ қ ық тарды пайдаланады.

Қ ызмет бойынша міндеттерді уақ ытша атқ ару кезінде командирлер (бастық тар) бұ йрық та жарияланғ ан лауазымы бойынша тә ртіптік қ ұ қ ық тарды пайдаланады.

Бө лімшелер, ә скери бө лімдер командирлерінің орынбасарлары, кеме командирлерінің ағ а кө мекшілері, оларғ а бағ ынысты адамдарғ а қ атысты олардың тікелей бастық тарына берілген қ ұ қ ық тан бір сатығ а тө мен тә ртіптік билікті пайдаланады.

Кеме командирінің ағ а кө мекшісі мен кө мекшісі бар кемелерде соң ғ ысы ағ а кө мекшіге берілген қ ұ қ ық тардан бір саты тө мен тә ртіптік билікті пайдаланады.

Бригада командирінің орынбасарынан бастап жә не одан тө мен офицерлер бө лімшелермен немесе командалармен олардың бастық тары ретінде іссапарда болғ ан кезде, сондай-ақ ө з бө лімінің орналасқ ан орнынан тысқ ары жерде бө лім командирінің бұ йрығ ында айқ ындалғ ан дербес міндеттерді атқ арғ ан кезде атқ арып отырғ ан лауазымынан бір сатығ а жоғ ары тә ртіптік билікті пайдаланады.

Ә скерге шақ ыру бойынша ә скери қ ызмет ө ткеретін офицерлерге келісімшарт бойынша ә скери қ ызмет ө ткеретін офицерлер ү шін кө зделген кө термелеу жә не жазалау тү рлері қ олданылады.

Офицерлер – курсанттардың (тың даушылардың) бө лімшелер командирлері – ә скери оқ у орындарында ө здеріне бағ ынысты адамдарғ а қ атысты атқ арып отырғ ан лауазымы бойынша қ ұ қ ық тардан бір сатығ а жоғ ары тә ртіптік билікті пайдаланады.

Қ арулы Кү штер орталық аппараты департаменттерінің, басқ армаларының, бас басқ армаларының бастық тары ө здеріне бағ ынысты ә скери қ ызметшілерге қ атысты ө ң ірлік қ олбасшылық ә скерлері қ олбасшысының тә ртіптік қ ұ қ ық тарын пайдаланады.

Қ орғ аныс министрлігі Штабтар бастық тары комитеті тө рағ асының, Ұ лттық қ ауіпсіздік комитеті Шекара қ ызметі директорының, Ішкі істер министрлігі Ішкі ә скерлері қ олбасшысының, Бас ә скери прокурордың орынбасарлары ө здеріне бағ ынысты ә скери қ ызметшілерге қ атысты ә скер тегі қ олбасшысының тә ртіптік қ ұ қ ық тарын пайдаланады.

Қ орғ аныс министрінің, Ұ лттық қ ауіпсіздік комитеті тө рағ асының, Тө тенше жағ дайлар министрінің, Республикалық ұ лан қ олбасшысының, Қ азақ стан Республикасы Президенті Кү зет қ ызметі бастығ ының, Шекара қ ызметі директорының, Ішкі ә скерлер қ олбасшысының, Бас ә скери прокурордың орынбасарлары ө здеріне бағ ынысты ә скери қ ызметшілерге қ атысты Қ арулы Кү штер тү рі бас қ олбасшысының қ ұ қ ық тарын пайдаланады.

Қ азақ стан Республикасының Қ орғ аныс министрі, Ұ лттық қ ауіпсіздік комитетінің тө рағ асы, Қ азақ стан Республикасы Президенті Кү зет қ ызметінің бастығ ы, Республикалық ұ ланның қ олбасшысы, Қ азақ стан Республикасы Ішкі істер министрі, Қ азақ стан Республикасы Тө тенше жағ дайлар министрі жә не Қ азақ стан Республикасының Бас ә скери прокуроры ө здеріне бағ ынысты ә скери қ ызметшілерге қ атысты осы Жарғ ыдағ ы тә ртіптік қ ұ қ ық тарды толық кө лемде пайдаланады.

Азаматтық персонал қ атарынан Қ арулы Кү штердің лауазымды адамдары бағ ынысындағ ы ә скери қ ызметшілерге қ атысты атқ арып отырғ ан лауазымына сә йкес тә ртіптік билікті пайдаланады.

Ә скери бө лімде ә скери тә ртіпті қ олдану.

Командир (бастық) қ ызметтік тексеру материалдары жә не тә ртіптік комиссияның ұ сыныстары негізінде жаза қ олдану туралы тиісті шешім қ абылдайды.

Қ ызметтік тексерудің нә тижелері бойынша командир бұ йрық шығ ара отырып, қ ұ қ ық бұ зушылық тардың алдын алу бойынша іс-шараларды ә зірлеуге жә не іске асыруғ а міндетті. Теріс қ ылық тарды жасырудың, сондай-ақ олардың жасалу мә н-жайы туралы объективті емес ақ параттың жолын шешімді тү рде кесу керек, ал оғ ан кінә лі лауазымды адамдар заң намамен белгіленген жауаптылық қ а тартылуы тиіс.

Теріс қ ылық жасағ ан ә скери қ ызметшіге тә ртіптік жаза қ олдану (кейінге қ алдыруды кү тпейтін жағ дайларды қ оспағ анда) ә скери тә ртіпті бұ зудың мә н-жайын жақ сы анық тау ү шін теріс қ ылық анық талғ ан сә ттен бастап, кемінде екі-ү ш тә улік ө ткеннен кейін жү ргізіледі.

Жаза теріс қ ылық анық талғ ан кү ннен бастап бір айдан жә не ол жасалғ ан кү ннен бастап алты айдан кешіктірілмей қ олданылады.

Қ ызметтегі, жауынгерлік даярлық пен тә рбие процесін ұ йымдастырудағ ы олқ ылық тары ү шін ә скери оқ у орнын аяқ тағ аннан кейін ә скери қ ызмет ө ткеру ү шін келген офицерлерге тә ртіптік жауапкершілік шараларын лауазымғ а кіріскеннен кейін кемінде алты ай ө ткеннен кейін қ олдануғ а жол беріледі.

Бақ ылау сұ рақ тары:

1.Ә скери тә ртіп тү сінігі.

2. Жоғ арғ аы ә скери тә ртіп.

3. Ә скери бө лімде ә скери тә ртіпті қ олдану.

4. Жоғ ары ә скери тә ртіп.

5.Теріс қ ылық жасағ ан ә скери қ ызметшіге тә ртіптік жаза қ олдану

6.Ә скери қ ызмет ө ткеру ережелері

7. Қ ызметтік тексерудің нә тижелері

№ 15, 16 Лекция сабағ ының тақ ырыбы: " Кө термелеулер. Командирлердің)бастық тардың)ө здеріне бағ ынышты сарбаздар(матростар)мен сержанттарғ а)старшиналарғ а)кө термелеулерді қ олдану қ ұ қ ығ ы"

Жоспары:

1.Кө термелеулер ережелері.

2.Сарбаздар(матростар) мен сержанттарғ а (старшиналарғ а)қ олданатын кө термелеулер.

3.Оқ ыту ә дістемесі.

Сабақ тың мақ саты: Ә скери бө лімдерде ә скери жазалар мен кө термелеуді қ олданудың маң ызын тү сіндіру.

Қ ысқ аша мә тіні: Қ РҚ К-дегі ә скери бө лімдереде ә скери қ ызметшілерге ә скери жазалар мен кө термелеуді қ олданудың маң ызын тү сіндір жеткізу.