Заңдылықты және құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету кепілдері.

Заң дылық дегеніміз мемелекеттің конституциясын, парламенттің қ абылдағ ан заң дарын, президенттің заң кү ші бар жарлық тарын қ атаң бақ ылап, оларғ а нышан келтіруге жол бермеу.заң ғ а тә уелді актілерді бақ ылау заң дылық қ а жатпайды. Заң дылық тың мазмұ ны ү ш элементтен тұ рады.

1. Қ оғ амда ә діл заң саясаты болу керек. Сол арқ ылы мемлекеттің заң дары ьостандық ты тең дікті, адамгершілікті, инабаттылық ты, парасаттылық ты жә не т.б жақ сылық ты мемлекет пен азаматтардың ара қ атынасын дұ рыс басқ ару.

2. Конституцияның, заң ның мазмұ нын толық іске асыру, дұ рыс орындау.

3. Конституция мен заң ды халық аралық қ ұ қ ық тың принциптерін қ атаң қ орғ ау, оларғ а нұ қ сан келтіруге жол бермеу.

Заң дылық ты қ орғ ау субьектілері мемлекет, оның органдары, лауазымды тұ лғ алар, қ оғ амдық ұ йымдар егер де заң ды рұ қ саты болса. Жеке тұ лғ алар заң дылық ты қ орғ аудың субьектісі болмайды. Олар заң ды бұ зса, қ ұ қ ытық тә ртіпті бұ зғ ан болып саналады.

Заң дылық дамығ ан елдердің саяси, мемлекеттік, экономикалық, ә леуметтік, мә дениеттік қ ұ рылысының негізі. Жақ сы заң дылық қ оғ амның барлық саласына ө зінің ә серін ық палын тигізеді. Заң дылық тың ө зіне тә н ерекшеліктері.

i. Заң дылық барлық қ оғ ам кө лемінде дамиды. Оны орындау, дамыту барлық қ оғ амның жұ мысы. Бұ л жұ мыситы қ амтамасыз ету мемлекеттің, бірлестіктердің, одақ тардың, ұ жымдардың, саяси партиялардың міндеті. Баұ ылау мемлекеттік органның жұ мысы.

ii. Заң дылық нормативтік актілермен тығ ыз байланысты дамиды. Олар бір біріне зор ә сер етіп отырады. Бірі жақ сы дамыса, екіншісі де жақ сы дамиды, нашар дамыса, екеуінің де дең гейі тө мен болады.

Сондық тан, заң дылық мемлекетте бір бірімен тығ ыз байланысты екі мә селені дұ рыс дамытуды қ алайды.

1. Заң шығ аруды дамыту, нығ айту, кемшілікке жол бермеу.

2. Заң ды бұ лжытпай, уақ ытында орындауды қ амтамасыз ету.

Заң дылық тың негізгі талабы.

1. Заң ның ү стемдігін қ амтамасыз ету.

2. Заң ды тү сіну мен орындаудың бірлестігін қ атаң орындау.

3. Адам ө з қ ұ қ ығ ын, ө з бостандығ ын қ орғ аймын деп басқ аның қ ұ қ ығ ына нұ қ сан келтірмеуге міндетті.

4. Заң дылық қ а еш мә селені қ арсы қ оюғ а болмайды.

5. Қ ұ қ ық ты бұ зушылық қ а қ атаң кү рес жү ргізу.

Қ ұ қ ық тық тә ртіптің жоғ ары дә режеде болуы заң дылық тың дең гейіне тығ ыз байланысты.

Қ ұ қ ық тық тә ртіптің мазмұ ны субъектілердің дұ рыс тә ртібі, нормативтік актінің талабына сә йкес жұ мыс жасау, іс ә рекетте қ ателікке жол бермеу. Қ ұ қ ық тық тә ртіптің қ ұ рылымы қ оғ амның санасымен байланысты тұ рғ ыда іс ә рекет жасап, қ атынас арқ ылы ө зінің мү дде мақ сатын іске асыру. Қ ұ қ ық тық тә ртіптің ерекшелігі бұ л қ арым қ атынас норма арқ ылы ө мірге келіп, мемлекеттің бақ ылауында болады. Егерде қ арым қ атынаста қ ателіктер кетсе, оны мемлекеттік орган тү зеуге тиіс.

Қ ұ қ ық тыө тә ртіп дегеніміз қ оғ амдағ ы қ атынастардың жү йе салаларының нормативтік актілер арқ ылы дұ рыс, жақ сы, уақ ытында реттіліп орындалуы.

Заң дылық тың, қ ұ қ ық тық тә ртіптің кепілдіктері

1. Материалдық кепілдік егерде субьектілер ө зара қ ателіктер жіберсе ө здері келісімге келіп нормативтік актіні дұ рыс орындауғ а тиіс.

2. Саяси кепілдік қ оғ амның саяси тұ рақ тылығ ы заң дылық қ а, тә ртіпке кө п ә сер етеді. Қ оғ амдағ ы барлық бірлестіктер, одақ тар, ұ жымдар, саяси партияар дұ рыс, жақ сы жұ мыс жасауы кө п ә сер етеді.

3. Моральдік кепілдік қ оғ амның инабаттылық, парасаттылық дең гейі жақ сы болса заң дылық тә ртіп те жақ сы болуғ а тиіс.

4. Заң ды кепілдік мемлекеттің заң дылық ты, тә ртіпті бақ ылап отыратын арнаулы органдарының рө лі, маң ызы, ә сері ө те зор.

Заң дылық пен қ ұ қ ық тық тә ртіптің ә леуметтік маң ызы.

- Қ оғ амдық ө мір бір қ алыпты жақ сы дамиды.

- Мемлекеттік, шаруашылық, қ оғ амдық ұ йымдар мен органдар жақ сы жұ мыс жасайды.

- Барлық адамдардың қ ұ қ ығ ын, бостандығ ын, барлық ұ йымдардың, ұ жымдардың мү дде мақ сатын дұ рыс орындап, дамытуғ а мү мкіншілік туады.

Заң дылық пен қ ұ қ ық тық тә ртіпті жақ сы дамыту ә діс тә сілдері.

1.Қ ұ қ ық ты бұ лжытпау шараларының жү йесінің сапасын жақ сарту.

2. Кінә ғ а сә йкес заң ды жауапкершіліктің тү рін анық тау, ә ділтті жаза қ олдану.

3. Еріксіз жауапкершілікті қ олдануды дұ рыс пайдалану.

4. Заң дылық қ а, қ ұ қ ық тық тә ртіпке мемлекеттік бақ ылауды ә ділетті жү ргізу.

Сонымен қ ұ қ ық тық тә ртіп заң дылық тың дә йекті, нақ тылы толық орындалуы. Заң дылық қ ұ қ ық тық тә ртіптің мазмұ ны мен мақ саты, мұ раты мен қ ағ идалары. Заң дылық пен қ ұ қ ық тық тә ртіп тығ ыз байланысты. Қ ұ қ ық тық тә ртіп заң дылық тың мазмұ ны мен мү дде мақ саты. Осы екі ұ ғ ым бірлесіп орындалып жатады.