Тапсырманы орындау бойынша әдістемелік нұсқаулар.

Ү ндідә стү ріндегі философиялық кө зқ арас медитацияның тә жірибесінің ө зінің бастаулары бойынша жоралғ ылармен қ амтамасыз етілді, адами сананы трансформациялап жә не оны кә дімгі ойлау ү шін мағ ыналы айырмашылық тар жағ ына шығ арады. Упанишадахта – ү нді мә дениетіндегі бірінші философиялық мә тіндерде (ежелгі Упанишадтар б.з.д. 8-7 ғ асырларды қ амтиды.) – орталық пункт болып Брахман ү йлесімділігі туралы тезис саналады, барлық сыртқ ы ә лемнің кө здері, Атманғ а қ атысты, ә мбебап белсенді-ө мірлік бастаулары. Терең тү рдегі ү йлесімділік субъективті жә не объективті қ ұ рылымдар ү шін абстрактылы ойлауғ а қ ол жеткізу мү мкін емес деп саналды – шынайы ахуал йогалық тренингтер арқ асында ашылды, ө зекті жағ дайларғ а қ ол жеткізуге мү мкіндік береді. Ү нді мә дениетіндегі философиялық кө зқ арастың дә стү рлі табиғ аты ізінше тұ тастай діни - философиялық кешендер даму қ арқ ынына ие болады, яғ ни культтік жә не танымдық қ ұ рамдас бө ліктер мазмұ нды жә не функционалды байланыста болады.

Ү нді философиялық ойлау айқ ын сипат алғ ан дә стү рлілікке ие; нә тижесінде, ұ лы шынайы істердің мазмұ ны эмпирикалық уақ ыт ағ ынымен жол алмайды, сансар тә ртібіне қ атысты жү йелер жолғ а қ ойылады. Жаң а идеялардың туындауы дә стү рдің тірегі – абыройлы мә тінінің мазмұ нына қ атысты нақ ты да шынайы тұ жырымдарғ а ұ ласты. Канондық мә тіндердің қ атарында бірінші орынды Ведам мә тіндері алады, қ асиетті білімге лайық ты, яғ ни шрут ретінде біліктілікке ие болады («естілген», яғ ни адамнан тым қ арқ ынғ а ие шығ у жағ дайы). Ведам каноны негізінен б.э.д. І мың жылдық тың бірінші жартысында қ алыптасты жә не самхиттер қ осылады (мифтік мазмұ ндағ ы ә нұ рандар жинақ тары, дұ ғ алар мен сыйыну ө здері), брахмандар (қ ұ рбандық қ а шалу дә стү рлеріне тү сініктер), араньяк («орман кітаптары» — ығ ыстырылғ андар ү шін ережелер) жә не упанишадтар (религиозно-философские произведения брахманизмнің діни-философиялық туындылары). Ү ндінің ә лемді тану жү йелері ортодоксальды жә не ортодоксальды емес деп жіктеледі. Ортодоксальды емес тұ жырымдамалар (Вед абыройынан кө рініс беріп, варнаның ерекше статусын иеленеді (қ ауым), брахмандардың қ асиетті білімдерінің заң ды қ орғ аушы қ ұ рылымы) б.э.д. І мың жылдық тың ү шінші бө лігінде қ алыптасты, қ арқ ынды рухани белең алу кезең інде қ арқ ын алды, Ү ндістан варналық қ ұ рылымының дағ дарысымен қ атысты.

Конфуций жә не алғ ашқ ы философтар – жу – ө здерінің негізгі міндеттерін қ оғ амның ө мірі мен адамның жеке тағ дырының тарысын теориялық тұ рғ ыда танудан байқ ады. Конфуциандық тың ү ш негізгі ерекшеліктері бар: 1) институционалды жоспарда – ә кімшілік аппаратпен байланысқ а белсенді ұ мтылыс немесе байланыс, шұ ғ ыл идеологияғ а қ атысты тұ рақ ты шағ ымдар; 2) в мазмұ ндық жоспарда – ә леуметтік-саяси, этикалық, қ оғ амдық, гуманитарлық мә селелер; 3) формальды жоспарда –текстологиялық канонды мойындау, яғ ни формальды «ә дебиетшілік» қ атаң ө лшемдеріне сә йкестік.

Дебиет

1 Алтай Ж. Философия тарихы: оқ улық /Ж. Алтай, А. Қ асабек, Қ. Мұ хамбетә ли.-2-шi басылымы.-Алматы: Раритет.-2006.-310 б.

2 Байтенова Н. Ж. Философия: учебник для студ. вузов/КазНУ им. аль-Фараби; сост. Н. Ж. Байтенова.-Алматы: Қ азақ университетi.-2006.-390 с.

3 Нысанбаев Ә. Философия тарихы/[ғ ылыми ред. Ә. Нысанбаев; қ ұ раст.: Ә. Нысанбаев, Ғ. Қ ұ рманғ алиева; аударғ андар: Д. Раев, А. Қ ұ лсариев].-Астана: Аударма.-2006.-484 б..-(Мә дени мұ ра)

4. https://filosofi-online.ru/filosofskij-slovar/279-indijskaya-filosofiya.html

5. https://www.gumer.info/bogoslov_Buks/Philos/fil_dict/339.php