Шатын тәлеңкенің мені бақылауы, болған әсері

Енді осы ұ шатын тә лең кенің мені қ олдарына тү сірмекші болып қ алай аң дығ анын айтып берейін. Бұ л оқ иғ а 1992 жылы қ араша айының басында болды. Ү лкен қ ызым Айнұ р Семейде оқ уда, жұ байым қ ызыма барып келемін деп сонда кеткен. Қ айтар кү ні ү йге телефон шалып: «ертең мені автобустан кү тіп ал», – деді.

Біздің ү й ауылдың шетінде, сондық тан автобусты аялдамадан емес айдаладан кү тесің. Тосып алатын жерім ауыл шетінен бір шақ ырымдай, Қ ытайғ а баратын кү ре тамыр жолдың бойында, қ арағ аш ө сіп тұ рғ ан қ азақ зиратының маң ы. Семейден шық қ ан автобус таң ғ ы тө рт пен бестің аралығ ында келеді.

Сол кү ні тү нгі ү ш жарымда оянып, асық пай жә ймен аяң дап зират маң ына келдім. Ызғ арлы қ ара кү здің басталғ ан шағ ы, Қ араша айы, кү здегі қ алың жаң бырдың басталғ ан уақ ыты. Жиын терімді бітіп «ух!» деп терең дем алып жү рген кезім. Тү н кө зге тү рткісіз, қ ап-қ ара. Жер бауырлай ұ шы-қ иыры жоқ қ орғ асын ө ң дес сұ р бұ лттар жө ң кілуде. Бірақ бұ лттардың ар жағ ынан ай кө рініп тұ р. Ойымда ештеме жоқ, темекімді тұ татып аспанғ а қ арап бұ лттың кө шкенін қ ызық тап қ арағ ашқ а сү йеніп тұ рғ анмын. Бір уақ ытта ай екеу болып кетті, жалмажан кө зілдірігімді алып сү ртіп жіберіп, кө зіме бірдеме елестеп тұ р ма деп, қ айта қ арадым. Жоғ арғ ы кә дімгі ай орнында қ озғ алмай тұ р, ал ә лгі айым дыбыссыз ақ ырын ғ ана бірте-бірте тө мендеп келеді. Жарығ ы кү ндізгі жарық сияқ ты, бір уақ ытта менің тө беме келіп асылып тұ рып алды. Орнынан қ озғ алмайды, бір орнында тапжылмай тұ р. «Бұ л не сұ мдық?!», – деп ойлап ү лгергенімше, тіпті шө гіп мағ ан қ арай тө ніп келе жатыр. Ө зім андай-мұ ндайдан ығ а қ оймайтын жігіт сияқ ты едім, қ орық қ анымнан жол бойындағ ы қ алың қ арағ аштың ішіне қ алай сү ң гіп кеткенімді ө зім де аң ғ армай қ алдым. Бү к тү сіп отырып ішімнен білетін дұ ғ аларымды оқ ып жатырмын: «Ара-тұ ра а Қ ұ дай, Ө зің сақ тай гө р!», – деп Жаратушығ а жалбарынып қ оямын. Ә лгі пә ле кететін емес, бір уақ ытта жарық тарын ойқ астатып мені іздей бастады. Дымымды шығ армай қ арағ ашты қ ұ шақ тап, жерге жабысып мен отырмын. Жарты сағ аттан астам уақ ыт ө тті, мен де ө зіме-ө зім келе бастадым. Тө бем кү ндізгідей жарқ ырап тұ р, бір уақ ытта жеті тү рлі жарық тү сіре бастады, осы жарық басқ а жақ қ а шашырап кетпейді де, тура мен тығ ылып отырғ ан қ арағ ашқ а бағ ытталғ ан. Жү регімді тоқ татып ө зіме-ө зім келген соң: «е, ұ шатын тә лең ке деген осы екен ғ ой, адамды алып кетеді деуші еді, осығ ан жем болып кетпейін, басқ а барып тығ ылатын жерім жоқ, осы ағ аштың тү бінде отырып, не болса да ә ліптің артын бағ айын», –деген шешімге келдім. Тү н, бұ лт тіпті қ оюланып, қ араң ғ ылық тұ мшалап барады, не жол бойында қ ыбыр еткен кө лік жоқ. Осы не болды екен, тү р-тү сін анық тап кө ріп алайыншы деп басымды кө теріп қ арайын десем, бірдеме байлап тастағ андай басымды кө тере алмаймын, желкемнен тә п біреу қ ұ рсаулап ұ стап тұ рғ андай сезіндім. Арбасып отырмыз, бір сағ аттан астам уақ ыт ө тті, тә лең ке ары кетсе 70...80 м биіктікте, ешқ андай шу, дыбыс естілмейді. Айнала жым-жырт, тіпті ә шейінде ауыз жаппай ү ретін иттердің де ү ндері ө шкен. Мағ ан тек жарығ ы ғ ана кө рінеді, тү р-тү сі, сұ лабасы кө рінбейді. Бір уақ ытта Малақ ауылының тө бесінен машинаның жарығ ы кө рінді, жарық жақ ындай бергенде тө бемде ілініп тұ рғ ан тә лең кем ө зінің жарығ ын ө шіре қ ойды. Машина Қ ытайғ а жү к апара жатқ ан ү лкен КаМаз машинасы екен, ол ұ заң қ ырап кеткеннен кейін тө бемдегі пә ле жарығ ын қ айта жақ ты. Біраздан соң Қ ытайғ а жү к артқ ан машиналар ү здік-создық ағ ыла бастады. Ә лгі тә лең кем машинаның жарығ ы жақ ындаса ө зінікін ө шіріп, ұ заса болды қ айта жағ ады, мені бақ ылап отыр. Отырғ ан орнымда тырп етпей мен отырмын. Кү з кезінде таң атпайтыны белгілі, не Семейден тосып отырғ ан автобусым жоқ. Сонымен қ ойшы, тә лең кенің мені кү зетіп отырғ анына ү ш сағ аттай уақ ыт болды, ол жарығ ын сө ндіріп жандырудан жалық пайды, мен бү к тү сіп отырудан жалық паймын. Сағ ат 7-ден аса таң қ ылаң бере бастады, жер ала кө лең ке бола бастағ анда тә лең кем де ғ айып болды, менің тосқ ан автобусым да ентігіп жетті.