Ызметтік міндеттері

Инклюзивті тә жірибе мамандардан жаң а қ ұ зыреттіліктер мен

білімдерді талап етеді. Тү рлі мамандар мен педагогтардың мү мкіндігі шектеулі баланы жалпығ а білім беру процесінде оқ ыту мен тә рбиелеудегі ө зара байланысқ а тү су ерекшеліктері – бү кіл ұ жымның олардың дамуына жағ ымды жағ дай жасалуына қ атысуында. Топта жұ мыс жасауда, оның ә р мү шесі ө зінің пә ндік іс-ә рекеті шең берінде нақ ты мақ саттар мен міндеттерді орындайды.

Мұ ғ алім-дефектолог атқ аруы тиіс:

- мү мкіндігі шектеулі балаларды топта (сыныпта), мектепке дейінгі мекемеде немесе мектепте мақ сатты интеграциялау;

- топтағ ы балалардың ө зара байланыстары мен тү зету-педагогикалық поцесті ұ йымдастыру сұ рақ тары бойынша тә рбиешілерге, музыка жетекшісіне, дене шынық тыру мұ ғ аліміне, ә леуметтік педагогқ а жә не қ осымша білім беру педагогына кең ес беру;

- фронталды, топтық жә не кіші топтарда жү ргізілетін сабақ тардың мазмұ ны мен ә дістерін сараптауда кө мек беру;

- мү мкіндігі шектеулі балаларғ а тү зету психологиялық -педагогикалық жә не медициналық кө мекті реттеу;

- басқ а мамандармен бірігіп сабақ тар ө ткізу (музыка мұ ғ алімімен, дене шынық тыру мұ ғ алімімен жә не т.б.);

- мү мкіндігі шектеулі немесе жас кө рсеткіштерінен қ алыс қ алғ ан тә рбиеленушілермен фронталды жә не жеке сабақ тар ө ткізу, сонымен қ атар қ алыпты балалар мен мү мкіндігі шектеулі балаларды біріктіріп кіші топтарда жә не топтық сабақ тар жү ргізу;

- педагогикалық анық тау жұ мысын жү ргізу;

- жеке білім алу бағ ыттарын қ ұ растыру жә не нақ тылауды қ амту;

- пә наралық топтың мү шесі ретінде жеке бағ дарламалар мен топтың бағ дарламаларын қ ұ растыруғ а жә не іске асыруғ а қ атысу;

- баланың анық талғ ан нә тижелерін ескере отырып онымен жұ мысты ұ йымдастыруғ а байланысты басқ а мамандарғ а арналғ ан ұ сыныстар жасау.

Мұ ғ алім-логопед балалардың сө йлеу тілінің дамуындағ ы

ауытқ ушылық тарды тү зетумен айналысады. Ол:

- тә рбиеленушілерді тексереді, олардың тіліндегі кемістіктердің қ ұ рылымын жә не анық тығ ының дең гейін зерттейді;

- тілді тү зету мен дамытуғ а бағ ытталғ ан топтың жә не жеке сабақ тар жү ргізеді;

- мү мкіндігі шектеулі балалармен жұ мыс жү ргізуде логопедиялық тә сілдерді қ олдануғ а байланысты ұ сыныстар жасайды;

- пә наралық топтардың мү шесі болып табылады жә не жеке бағ дарламалар мен топ бағ дарламаларын қ ұ растыруғ а жә не іске асыруғ а қ атысады.

Педагог-психолог іс-ә рекетінің бағ ыттары:

- тә рбиеленушілердің психикалық, соматикалық жә не ә леуметтік қ алыптылығ ын сақ тайды;

- нақ ты мә селелерді шешуде балаларғ а, ата-аналарғ а жә не педагогикалық ұ жымғ а кө мек береді;

- психологиялық анық тау жұ мысын жү ргізеді;

- тә рбиеленушілердің дамуындағ ы ерекшеліктерді (ақ ыл-ой, физикалық, эмоционалдық) анық тайды;

- ата-аналар мен педагогтарғ а кең ес береді;

- ә леуметтік дамудағ ы бұ зылыстарды анық тайды жә не психологиялық - педагогикалық тү зету жү ргізеді;

- педагогикалық қ ызметкерлер, балалар жә не олардың ата-аналарының психологиялық мә дениетін қ алыптастырады;

- пә наралық топтың мү шесінің міндеттерін орындайды жә не жеке даму бағ дарламаларын қ ұ растыру мен іске асыруғ а қ атысады;

- топпен жұ мыс жасауғ а бағ ытталғ ан бағ дарламаларды анық тау, жоспарлау, қ ұ растыру жә не іске асыруғ а қ атысады;

- ө з жұ мысында арттерапия, ойын терапиясы жә не т.б. қ олданады.

Ә леуметтік педагогтың жұ мысы.

Тә рбиеленушілердің жә не олардың отбасының ә леуметтік жайлылығ ын қ амтуғ а бағ ытталғ ан. Ә леуметтік педагог:

- білім беру мекемесі мен тә рбиеленушінің отбасымен ө зара байланысты жү зеге асырады;

- тә рбиеленушілерді зерттеуге жә не жеке даму бағ дарламаларын қ ұ растыруғ а қ атысады;

- баланы отбасында тә рбиелеу мен адекватты ә леуметтік ә рекеттерді қ алыптастыру сұ рақ тары бойынша ата-аналарғ а кең ес береді;

- баланы отбасында тә рбиелеу мен дамытудағ ы ә леуметтік жағ дайларды зерттейді;

- педагогтар, ә леуметтік қ орғ ау қ ызметтерінің мамандарымен, тә рбиеленушілерге ә леуметтік кө мек кө рсету сұ рақ тары бойынша қ айырымдылық мекемелерімен ө зара байланысты болады;

- топ тә рбиеленушілерін ә леуметтік қ орғ ау іс-шараларын іске асырады;

- тә рбиеленушілердің қ ызығ ушылық тарын, қ ажеттіліктерін, қ иындық тарын, іс-ә рекеттернідегі ауытқ ушылық тарды анық тап, дер кезінде оларғ а ә леуметтік кө мек кө рсетеді.

Мұ ғ алім (педагог-тә рбиеші):

- тапсырылғ ан балалардың ө міріне жә не денсаулығ ына жауап береді;

- балалардың жас ерекшеліктеріне сай сабақ тар, ойындар, серуендер, бос уақ ытты ұ йымдастыруды жоспарлап, ө ткізеді;

- типтік білім беру бағ дарламасын нә тижелі іске асыру ү шін топта (сыныпта) жағ дай жасайды:

- музыка, дене шынық тыру мұ ғ алімдерімен бірігіп мерекелер, сауық тыру жә не спорттық сабақ тар дайындайды;

- басқ а мамандармен бірге топтың (сыныптың) барлық тә рбиеленушілерінің біріккен іс-ә рекетін жоспарлайды жә не ұ йымдастырады;

- мамандардың ұ сыныстарына сай ә р тә рбиеленушіге жеке бағ ытты қ олдануды қ амтиды;

- баланы отбасында тә рбиелеу сұ рағ ы бойынша ата-аналармен жұ мыс жү ргізеді, оларды балабақ шамен, мектеппен белсенді серіктестікте болуғ а шақ ырады;

- балалардың жеке ерекшеліктерін біледі, балаларды жеке дамыту бағ дарламаларын жә не топта (сыныпта) жұ мыс жасау бағ дарламаларын қ ұ растыруғ а жә не іске асыруғ а қ атысады;

- баланың тү рлі іс-ә рекеттерінің даму дең гейін, коммуникативтік белсенділік ерекшеліктерін, мақ сатты іс-ә рекетінің қ алыптасу дең гейін, ө з-ө зіне қ ызмет кө рсету, гигиеналық -мә дени дағ дыларының қ алыптасуын анық тайды;

- мамандардың ұ сыныстарын орындайды.

Дене шынық тыру инструкторы:

- дене шынық тыру сабақ тарын жү ргізеді жә не оларды ө ткізу кезінде тә рбиеленушілердің қ ауіпсіздігіне жауап береді:

- жалпы жә не ұ сақ моториканы, қ имыл-қ озғ алыс бағ дарлануын, балалардың денсаулығ ын шынық тыруғ а бағ ытталғ ан сабақ тар жү ргізеді: дұ рыс отыру, физикалық даму, психомоторлық қ абілеттерді жетілдіру;

- балалардың кү ні бойындағ ы қ озғ алыс белсендігін қ адағ алайды;

- медбикемен бірге сабақ тар ө ткізу жағ дайының тазалығ ын қ адағ алайды;

- балаларды физикалық тә рбиелеу сұ рақ тары бойынша ата-аналармен тү сіндірме жұ мысын ұ йымдастырады;

- пә наралық топтардың мү шесі болып табылады, балалардың жасерекшелік ерекшеліктері ескерілген бағ дарламалармен жұ мыс жү ргізеді, жә не де сабақ тар жү ргізу барысында ә р баланың жеке мү мкіндіктерін ескереді.

Жү зу инструкторы:

- білім беру мекемесінің бағ дарламалық талаптарына жә не жеке даму бағ дарламаларына сай бассейнде сабақ тар ө ткізеді;

- судан қ орық пауғ а (арнайы ойын-сабақ тары арқ ылы) ү йретеді;

- орта мектепке дейінгі жастан бастап жү зудің тү рлі тә сілдерін ү йрете бастайды (кроль, брасс, «дельфин»);

- балалардың судағ ы қ ауіпсіздігіне толық жауап береді;

- медбикемен бірге бассейннің тазалық қ алпын қ адағ алайды;

- балаларғ а шешінуге жә не душ қ абылдауғ а кө мек береді, тазалық ережелерін қ атаң сақ тауғ а ү йретеді;

- жалпы моториканы дамытуғ а қ озғ алысты реттеуге бағ ытталғ ан балалардың денсаулығ ын шынық тыруғ а арналғ ан сабақ тар жү ргізеді: дұ рыс отыруды қ алыптастыру, физикалық дамыту, психомоторлық қ абілеттерді жетілдіру.

Музыка жетекшісі:

- музыка сабақ тарын, мерекелерді ұ йымдастырады жә не ө ткізеді;

- пә наралық топтардың жұ мысына қ атысады, балалардың ерекшеліктерімен танысады, балалардың білім алу қ ажеттіліктеріне сай ерекше ә дістер мен тә сілдер қ ұ растырып, музыкалық тә сілдер кө мегімен балалардың ө зара байланыстары мен тұ лғ ааралық қ арым-қ атынастарын белсендіру міндеттерін атқ арады;

- ертең гілік гимнастиканы, дене шынық тыру сабақ тарымен сауық тыру шараларын ө ткізуге қ атысады;

- кү ннің екінші жартысында балалардың ұ йымдастырылғ ан ойындарына музыкалық сү йемелдеу жасайды;

- музыкалық -дидактикалық, театралдық жә не ритмикалық ойындар ө ткізеді.

Қ осымша білім беру педагогтары:

- қ осымша білім беру бағ дарламаларын музей, музыка, би, креативті, театралды терапия элементтері кө мегімен, дефектолог-мұ ғ алім мен педагог-психологтың ұ сыныстарын ескере отырып, іске асырады;

- міндетті тү рде психологиялық талдау жұ мысына, проективті материал ретінде, балалардың шығ армашылық ең бектерін ұ сынады.

Медициналық бике:

- балабақ шадағ ы (мектептегі) санитарлық -эпидемиялық тә ртіпті қ адағ алайды;

- кү н тә ртібін, балалардың тамағ ын, ертең гілік гимнастиканың дұ рыс ө ткізілуін, дене шынық тыру сабақ тарымен серуендердің ө ткізілуін қ адағ алайды;

- балалардың шынық тыру іс-шараларын ө ткізеді жә не сауық тыру іс-шараларының ұ йымдастырылуына қ атысады;

- ауырып қ алғ ан балаларды кү нде есепке алады, ауырып қ алғ андарын басқ алардан шеттейді;

- балаларды дә рігерлік тексерістерге дайындайды жә не ө зі де оларғ а қ атысады: салмақ ө лшейді, балалардың антропометриялық ө лшемдерін жасайды, алдын-алу егулерін жү ргізеді, дә рігердің ұ сыныстарын орындайды;

- жү зу сабағ ының алдында балаларды тексереді, балалардың денсаулық кү йі нашар немесе ә лсіз болғ анда сабақ қ а қ атыстырмайды, сабақ ө ту барысында балалардың кү йін бақ ылайды;

- бассейннің барлық бө лмелерінің жә не қ ұ рал-жабдық тарының санитарлық кү йін қ адағ алайды;

- пә наралық консилиумның шешімі жә не дә рігердің ұ сынысы бойынша массаж жасайды;

- баланың даму дең гейін анық тайды;

- даму бағ дарламасын қ ұ растырады;

- кү нделікті ас мә зірін қ ұ растырып, тамақ тың сапасын қ адағ алайды, дайын тағ амдарды тексеріп, санитарлық -эпидемиялық қ ызметтің талаптарына сай сақ тауғ а жібереді, топтардың тамақ ты кестеге сай алуын қ адағ алайды, тамақ танудың ұ йымдастырылуын тексеру ү шін кү нделікті топтарды аралап шығ ады.

Мү мкідігі шектеулі балаларды инклюзивтімекемеге оқ уғ а дайындауғ а кө мек беруге тү рлі бағ ытта жұ мыс атқ аратын мамандар қ осылуы мү мкін (невропатолог, психиатр, кинезотерапевт жә не т.б.).

Пысық тау сұ рақ тары

1. «Педагогтар мен мамандардың ө зара байланыстары» тү сінігінің мағ ынасын ашың ыз.

2. Инклюзивті білім бер жағ дайында педагогтар мен мамандардың мультипә наралық ө зара байланыстарының міндеттерін талдаң ыз.

3. Мультипә наралық ө зара байланыстарын нә тижелі кө рсеткіштерін сипаттаң ыз.

4. Инклюзивті мектепке дейінгі (мектептік) ұ йымның тә рбиешісінің қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.

5. Инклюзивті ұ йымның музыкалық жетекшісінің қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.

6. Инклюзивті ұ йымның денешынық тыру жетекшісінің қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.

7. Инклюзивті ұ йымның дефектолог-мұ ғ алімнің қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.

8. Инклюзивті ұ йымның психологының қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.

9. Инклюзивті ұ йымның координаторының қ ызметтік міндеттерін сипаттаң ыз.