ТС 1 сурак

Факс, факсимильдік аппарат (ағ ылш. fax, telefax, facsіmіle duplіcatіng devіce) — қ ағ азғ а басылғ ан немесе қ олжазбалық мә тіндерді, фотосуреттерді, сызбаларды дә л кө шірмесін алу арқ ылы тасымалдау қ ұ ралы. Факс телефон арналары арқ ылы графикалық мә ліметтерді: мә тінді, кестені, сызбаларды, графиктерді, фотосуреттерд, т.б. жө нелту, тасымалдау, жеткізу жұ мыстарын атқ арады. Тасымалданатын қ ұ жат сканер тү ріндегі оптикалық -электрондық қ ұ рылғ ымен оқ ылады да, байланыс арналары арқ ылы жө нелтуге ың ғ айлы сигналдық тү рге келтіріледі. Мә ліметтерді қ абылдау нү ктесінде кері тү рлендіру жұ мысы атқ арылып, сигналдар қ ұ жаттың алғ ашқ ы нұ сқ асына айналады. Факстың стандартты мә лімет тасымалдау жылд. 4800—9600 бит/с шамасында болады.

10 сурак
Байланыс жү йесінің бағ ыттаушы жү йелері, тізбектері мен ырғ ақ тары ә р тү рлі сипаттағ ы электромагниттік ө ріс жағ ынан тү пкілікті ә серінде болады. Бұ л ө рістер байланыс желісінің жолында токтар мен кернеулерді ағ ынын туғ ызады, бө геулер туғ ызады, байланыстың сапасын тө мендетеді. Бұ л ә сер етулер электромагниттік ә сер ету немесе жай ғ ана БЖ-не ә сер ету д.а. Электромагниттік ү йлесімдітік (ЭМҮ) мә селесінің мә ні толығ ымен немесе бір бө лшегі сә йкес келетін спектрі бар радиотехникалық байланыс қ ұ рылғ ылары жақ тық ө рістер ә серін бастан кешуі болып табылады (5.1-сурет).

5.1-сурет. Бө геуілдер тү сінігі: а) бө геуіл жоқ; б) бө геуіл бар

Бұ л барлық жү йелер мен қ ұ рылғ ылар ү шін электрлік сигналдарды қ абылдау мен ө ң деу генерациясымен байланысқ ан жалпы мә селе болып табылады. ЭМҮ мә селесі екі тү рлі болады: бірінші қ ұ рылғ ы ө здері ә серін туғ ызады, ал ө згелері сол ә сердің ық палын ө ткізеді. ЭМҮ мә селесі екі тапсырманың оң тайлы шешімін талап етеді: защиты желі мен қ ұ рылғ ылардың қ орғ анысын жә не жақ тық ө рістер бө гет жасауын тудыратын қ ұ рылғ ылардың ә серін шектеуін.

Ә сер етудің физикалық мә ні олардың шығ у кө зіне тә уелсіз бірдей: байланыс желісінің тізбегіне ә сері бұ л тізбек ә сер ету кө зінен пайда болатын электромагниттік ө рісте болып келу салдарынан туындайды (5.2-сурет).

5.2-сурет. Электрлік а) жә не магниттік б) ә серінің

Сурак

Байланыс жолы тізбектері мен сигнал берілетін арналардағ ы ө зара ә серлерді азайту ү шін мынадай шаралар қ олданылады:

1) Ө зара ә серлері аз болатын байланыс жолымен сигнал тарату жү йелерінің тү рлерін таң дап қ олдану. Мысалы, коаксиал кабелі немесе оптикалық кабельді қ олдану. Оғ ан қ оса, симметриялық кабельдерді жасау технологиясын жақ сартып, хабар таратып беру жү йесінің тү рлері мен оларды пайдаланылатын тізбектердің тү рлерін дұ рыс таң дап пайдалану.

2) Симметриялы байланыс жолының ә р бө лігіндегі бө геуліктер, басқ а бө лігіндегі бө геулікке қ арама-қ арсы болып, бірін-бірі жоятын шараларды қ олдану. Мысалы, ә уе байланыс жолымен симметриялы кабель тізбектеріндегі сымдардың орныдарын ауыстырып отыру. Кабельді жасағ анда ондағ ы тізбектерді есілетін етіп, ал олардың қ ұ рылыстық ұ зындық тарын жалғ ағ ан кезде тізбектердің сымдарының орындарын ауыстырып отыру.

3) Ө зара ә серлердің шамасын бір жерден (мысалы, кү шейткіш бө лігінің шетінде) ө лшеп, соны азайтатын шара қ олданылады. Кү шейткіш орналасқ ан жерде сол кү шейткіш бө лігінің қ орытынды ә серін ө лшеп, сол ә серге қ арсы байланыс контурын қ осады.

4) Тізбекті, бірнеше тізбек тобын немесе тұ тас кабельді металлл қ абық шамен экрандау арқ ылы сол тізбекті, тізбек тобын немесе кабельді ө зара ә серден қ орғ айды. Мұ нда, ә сер токтар экранда ұ сталып ә лсіреп азаяды.

5) Кө п тізбекті телефон кабелінің ішінен ауысу ө шуліктері ү лкен (жоғ ары жиіліктегі норманы қ анағ аттандыралатын) тізбектерді таң дап алып, оларды жоғ ары жиілік сигналдарын беруге пайдаланады. Бұ л ә дісті қ алалық телефон желісінде қ олданылатын кө п тізбекті кабельдің кейбір тізбектерін кө п каналды жү йеде пайдалану ү шін қ олданылады.

Бұ л ә дістердің ә рқ айсысы ө зінің орындалу технологиясымен, ө зара ә серден қ орғ анулығ ының тиімділігімен, сенімділігімен, қ андай жиілік ауқ ымында пайдаланатындығ ымен, қ олданылатын сигнал беру жү йесімен, тексеру ә дісінің қ олайлығ ымен т.б. сипатталады. Байланыс жолдарының тү рлеріне жә не олармен сигнал тарату жү йелеріне қ арай ә р тү рлі ә дістер қ олданылады.

Сурак

Қ ұ ралдар кө рсеткіш сипаттамаларына қ арай бірнеше тү рге бө лінеді:

1. Кө рсеткішті

2. Тіркеуші

3. Дабыл беруші

4. Есептеуші (санақ шылар)

Бір толқ ынды оптикалық талшық бойымен сигналдар ә р тү рлі ұ зындық пен, пішінмен таратылады. Қ абылдағ ыштағ ы импульстердің жылдамдығ ы жоғ арылағ ан сайын пішіндері ү лкейіп, байланыс сапасы нашарлап ақ парат жылдамдығ ы нашарлай тү седі. Соң ғ ы кезде ақ парааттың таралу жылдамдығ ын жоғ арылататын мультиплексирлеу жү йесі жиі қ олданылатын болды. Спектрлі мультиплексирлеу дегеніміз бір жиілік бойындағ ы мың дағ ан ақ парат жиіліктері жеке жеке, ешбір кедергісіз араласпай таралуы.

Кабельіздеуіштер типтері:

Оптикалық мутьтиметрлер жарық кө здері мен оптикалық сигналдардың қ уаттарын жинақ таушы қ ұ рал болып табылады. Оптикалық мультиметрлер трасса ұ зындығ ы жә не желі бойындағ ы ақ ауларды анық таушы ретінде пайдаланады.

Оптикалық рефлектометрлер желі бойындағ ы талшық тың апаттық жағ дайын анық тау ү шін арналғ ан қ ымбат қ ұ ралдардың бірі. Оптикалық желі бойымен жіберілген тексеру қ ұ рылғ ысы лазер бойымен жарық таратады. Лазер кабельдергі талшық бойымен ө тіп талшық тың иілу радиустарын анық тап, ақ аудың алдын алуғ а мү мкіндік береді. Рефлектомертлер кө бінесе магистралды байланыс желілерінде ө те кө п пайдаланылады.

Спектрлік сараптаушылар рефлектометрлерге қ арағ анда жаң а қ ұ ралдар болып табылады.Оптикалық талшық бойымен таралатын сигналдардың бір біріне кедергі жасауын, толқ ын ұ зындығ ын, каналдар арасындағ ы ара қ ашық тық ты бақ ылап отырады.

Талшық идентификаторлары -талшық бойындағ ы сигналдардың бағ ыты мен дең гейін анық таушы қ ұ рал. Талшық бойындағ ы иілу орындары мен сыну қ ауіпін алдын ала анық тайды.

Аттенюаторлар -Ө те сезімтал қ ұ рал ретінде талшық тағ ы жиілігі жоғ ары сигналдарды қ алыпты пішінге айналдыру ү шін қ олданылады.