Мемлекеттік басқару қағидалары.

Мемлекеттік басқ ару жү йесінде қ ағ ида зандылық ты, қ атынастарды, элементтер арасындағ ы ө зара байланысты білдіреді. Соларғ а сә йкес мемлекетгік басқ ару жү йесі қ ұ рылып, жұ мыс істейді. Қ андай да бір қ ағ идадан «бас тарту» бү кіл жү йенің қ алыпты қ ызметіне нұ қ сан келтіруі мү мкін. Сондық тан мемлекеттік басқ ару қ ағ идаларын айқ ындау жә не негіздеу процесіне белгілі талаптар қ ойылады: а) мемлекеттік басқ арудың кез келген емес, тек ең маң ызды, басты, объективті, қ ажетті зандылық тарын, қ атынастары мен ө зара байланыстарын білдіру; ә)мемлекеттік басқ арудағ ы тек тұ рақ ты зандылық тарды сипатгау; б) мемлекеттік басқ арудың ө зге басқ ару тү рлерінен ерекшелігін білдіру.

Мемлекеттік басқ ару қ ағ идаларының ерекше белгілерін де атап ө ткен жө н: бұ л олардың диалектикалылығ ы, жү йелілігі, басқ арушы субъектінің біліміне, қ абілетіне байланыстылығ ы жә не қ ағ идалардың ө зара байланыстылығ ы.

Отандық жә не шетелдік ғ алымдар басқ ару қ ағ идаларын жү йелеу мен жіктеуге ә р тү рлі кө зқ арастар білдіреді. Олар мемлекеттік басқ арудың ерекшелігін ескере отырып басқ ару қ ағ идаларының жү йесін ү ш топқ а бө леді: 1) жалпы ортақ қ ағ идалар: жү йелілік, объективтілік, ө зін-ө зі реттеу, кері байланыс, оң тайлылық, ақ параттық жеткіліктілік, демократизм, жариялылық, қ ұ қ ық тық реттілік (заң ғ а сә йкес келу); 2) қ оғ амның тү рлі салаларында (экономикалық, ә леуметтік-саяси, рухани) жә не ә р тү рлі қ оғ амдық қ ұ былыстарды, ұ йымдарды, институттарды талдау барысында қ олданылатын жекелеген қ ағ идалар; 3) мемлекеттік басқ арудың ұ йымдастырушылық -технологиялық жақ тарын қ арастыратын ү йымдастырушылық -технологиялық қ ағ идалар

Бастапқ ы ғ ылыми жә не қ ұ қ ық тық категориялар сияқ ты басқ ару қ ағ идасы туралы сұ рақ, қ оғ ам ө мірінің ә р тү рлі салаларында маң ызды жә не басқ арушылық ү рдістерді кө рсететін маң ызды теориялық жә не тә жірибелік мағ ынағ а ие. Президенттің «Қ азақ стан – 2030» қ азақ стан халқ ына жолдауында былай делінеді: «біз ө зіміздің тә уелсіз мемлекетіміздің негізін салдық. Барлық қ ажетті мемлекеттік институттар қ алыптасқ ан жә не олардың білімі мен тә жірибесі ә р ай сайын ө седі». Осындай басқ ару қ ағ идаларының қ алыптасу, сақ талу жағ дайында мемлекеттік басқ арудың барлық жү йесінде дұ рыс қ ызмет етуінің фундаментальды негізі ретінде болады, Республиканың қ азіргі кездегі ә леуметтік-ә кімшілік жә не саяси ө згеріс жағ дайында, мемлекеттік аппараттың қ ызметтерінің жә не реформаларының қ ұ рылымын, алдына қ ойылғ ан маң ызды қ ызметтерді жү зеге асыруы жатады.

Мемлекеттік басқ арудың конституциялық қ ағ идалары мыналар: мемлекеттік биліктің жә не басқ арудың бірлігі; заң дылық; мемлекет алдында ө зінің заң ды мү дделерінің, бостандық тарының жә не қ ұ қ ық тарының жоғ ары болуы; мемлекетті басқ аруғ а қ атысуда азаматтардың тең дігі; мемлекеттік басқ аруда жариялылық жә не қ оғ ам пікірін бақ ылау; мемлекеттік басқ аруда ортақ тандыру жә не ортақ сыздандырудың оптималды сә йкестігі; халық аралық қ атынас.

Экономикалық салада мемлекеттік басқ арудың салалық қ ағ идаларының қ алыптасуы Республиканың нарық тық қ атынаста дамуы жә не қ алыптасуына заң дылық тың ә рекет етуінен болады. Қ Р Президентінің қ азақ стан халқ ына «Қ азақ стан - 2030» жолдауында негізгі қ ағ идалар айқ ындалғ ан. Осы қ ағ идағ а сә йкес кө п шетел инвестициясын тарту жә не кү ші нарық тық