Эканомикалық саясатты жүргізудің шетелдік талаптылығы

Мемлекеттік саланың туристік инфроструктураның дамуының бірінші этапы, саяхаттаушы адамдардың туындағ ан қ ызығ ушылығ ын қ олдап, сол ү шін қ ажетті мү мкіндігі қ алыптасады. ХХ-ғ асырдың 60-жылдарының ортасына дейін, осы бағ ытта қ олданылғ ан шаралар, кө лемдік мінездемені алып жү реді. Мемлекет нағ ыз қ алалық орталық тар болып табылатын ошақ тарды тартты. Бұ л орталық тар туристік мақ саттағ ы автомобильді жү йелері арқ ылы бір-бірімен байланысып отырды. Европада автомашыналардың жү руіне кедергі болатындарды жоюғ а кірісті. Тең іздік жолаушы транспорты кризисті басынан ө ткізді, ал авиаұ шулар кө лемі 138%-ғ а кө бейді. Чартерлі бағ дарламалар кү шейе бастады. «Тең іздік» туристер ірі қ алаларғ а талпынғ ан туристер ағ ынына қ осылды. Ұ лттық турө німнің дамуын қ алыптастырудағ ы жағ дайдың соң ынан туризмді басқ арудың мемлекеттік органдары транспорттық инфроқ ұ рылымның сұ рақ тарын шешуге тиіс болды: жоғ ары мерзім кезіндегі, жоғ арылағ ан туристер ағ ынымен ү лкен ірі қ алалар жә не басты транспорттық жолдар орындауын тоқ татты. Туризм демократизациясы орта категориялы қ онақ ү й қ ызметтеріне деген сұ раныстың жоғ арылауына алып келіп, сондай-ақ қ осымша орналастыру қ ызметтерді талап етеді. Сонымен қ атар бірнеше қ алалардағ ы қ ымбат қ онақ ү йлерінде жоғ ары мамандандырылғ ан персоналдардың жетіспеушілігімен соқ тығ ысып, жә не бұ л қ алаларда кадрлар дайындау сұ рақ тарын шешуге мемлекет органдарының араласуын мә жбү р етті.

Осылайша, Хх-ғ асырдың екінші жартысында, кқ птеген европалық мемлекеттерде ұ лттық туристік саясаттың жаң а бағ ыты пада болады. Оларды тек қ ана туристік ағ ынды кө бейту емес, сондай-ақ оның басқ арымдылығ ы мен бағ ыты толғ андырады.

Халық аралық туристік ұ йымдар, ұ лттық туристік қ ұ рылымдар қ ызметінің даму алаң ына жағ дай жасайды, 1996 жылы ЮНЕСКО инициативасы мен Европаның Кең естік Консультативті ассамблеясының бірнеше қ алаларының ұ лттық табиғ и жә не мә дени, ежелгі мұ расын қ орғ ау жө ніндегішараларды орындау қ ұ рылғ ыларының халық аралық қ ызметтерімен айналысатын негізгі камиссияларды қ ұ рды. Осы қ алалардың территорияларында табиғ и парктердің саны кө бейді. Кө птеген бұ л қ алалардың туристік администрациялары кезінде, ашық ауадағ ы қ ызметтердің дамуы, сондай-ақ табиғ и орта мен қ оршағ ан ортаны сақ таудағ ы жауапкершілті ұ йымдарды қ алыптастыру болды.

Экотуризм –бұ л туризмнің бү кіл ә лемде кө птеген кең еюі. Ол туризм жә не саяхаттың дамуының бірден бір элементі, қ оршағ ан ортаны жә не табиғ атты қ оғ ау болып табылады.Европада туризм индустриясында «экотуризм» термині 10 жылдан аса қ олданылып келеді.барлығ ына белгілі туризм қ оршағ ан ортағ а ә ртү рлі ә сер етеді. Туриндустрия елдің тарихи, мә дени, табиғ и ресурстарын пайдаланады.Экалогиялық менеджмент ә дісіне сә йкес туристік іс-ә рекеттің экалогиялық аспектілерімен басқ арылуының жақ сарту мақ сатымен турфирмалар объективті экворевизияғ а тапсырыс беріп немесе ө ткізуге болады.Экворевизия бірнеше сұ рақ тарғ а жауап береді: туристік мекемелер тә жірибеде, қ андай жолмен экалогиялық сұ рақ тарды шешеді, бастылық олардың шешіміне қ аншалық ты қ ызығ ады, қ ызметкерлердің экологиялық дайындығ ы қ алай, экологиялық ақ парат қ алай жайылуда т.б. мекемелер экологиялық менеджмент ә дісімен сә йкес тур қ ызмет кө рсету кезінде ө здерінің іс-ә рекетінің барлық ортасына экологиялық мә селелерді қ осуы тиіс, яғ ни жоспарлау юабдық жә не азық –тү лік сатып алудан бастап кү нделікті тә жірибелік сұ рақ тарды шешуге дейін болады.Бұ л аталымның далпы мағ ынасында табиғ ат пен байланыс жә не ә ртү рлі саяхаттау тү рлері кіреді: ол ә лемдегі эканомикалық таза жерлерде демалу немесе қ ала қ онақ ү йінің «жасыл» нө мірлерінде орналасу. Мұ ндай нө мірлерге орналасқ ан кезде эканомикалық материалдар қ олданады. Осындай номірлері бар қ онақ ү йлерде қ онақ тарғ а суды пайдаланудың қ ажеттілігін, сондай-ақ жеке кір жуудағ ы судың кө птеп кетуін тү сіндіреді. Германияда бірнеше отельдер мен басқ а да суды эканомдайтын европалық қ алалар «кө к» жалау астында біріккен.

Экалогиялық мә селелер жө нінен назар аударылуы тиіс жә не тү ртілмеген табиғ и ортада орналасқ ан курорт, кемпинг, туристік қ онақ ү йлер, мә дени мұ ралар мен табиғ и ландшафттың сақ талуы ә йгілі болуда жә не ө зіне кө птеген жаң а экологиялық танымдық туристерді тартады. Қ азіргі таң да кө птеген туристік ортаның дә режелігі жергілікті мә дениет пен қ оршағ ан ортаның тазалығ ы жә не эффектілік мө лшерімен тү сіндіріледі. Мұ ндай нә тижесі жоқ жерлерде қ ызмет кө рсету дең гейі қ ұ лдырап, туризм кө лемі тө мендейді. Қ азіргі ресурстарды болашақ ұ рпақ қ олдану ү шін, оны басқ аруды қ амтамасыз етудегі жауапкершілікті, жергілікті жоспарлық органдары орындайды.

Туризмді дамытудағ ы мемлекет рө лін келесідей функциялапғ а жатқ ызуғ а болады:

· Туристік қ ызметті, туризмнің қ ызмет нарығ ындағ ы бә секелестік ү шін талапты қ амтамасыз етуге шақ ыратын заң дылық ты ө ң деу жолдарымен, тұ тынушы қ ұ қ ық тарын қ орғ ау, сондай-ақ туристік саланы функцияналдаудың салық тық анық тауын регламенттеу;

· Ішкі координация ретінде қ арастыруғ а болатын, туризмді жалпы шаруашылық механизмге гармондық енгізуді қ амтамасыздандыру мен салалар аумағ ындағ ы туристік процес қ атысушыларының ішкі координациялық іс-ә рекетін қ осатын туризмнің даму координациясы;

· Туристік қ ажеттіліктерді жең ілдеті жолындағ ы халық аралық айырбастауды, сондай-ақ ішкі туризмнің дамуы ү шін жағ ымды жағ дай қ алыптастырды;

· Ұ лттық территорияда туризм жә не туристік қ ызметтің қ ауіпсіздігін қ амтамасыздандыру;

· Статистикалық кө рсетімдерді ө ң деу, туристік қ ызметті ақ параттық қ амтамасыздандыру, жарнама-ақ параттық материалдарды тарату мен шығ ару, сондай-ақ туризм ауданында ғ ылыми зерттеу жү ргізу;

· ұ лттық туристік ө німнің халық аралық нарық тағ ы дамуы.

Туристік саланы басқ ару, мемлекеттік қ ұ рылымда бірдей емес роль, ұ лттық туристік администрация –негізгі администрациялық органды қ алыптастыру жолында жү зеге асады. Туризмнің шет ел қ алаларындағ ы даму темпы нарық тық реттеу механизмінің қ ызметіне қ арамастан, ереже бойынша ұ лттық туристік администрацияның ө з қ алаларныда ұ лттық туристік ө німді дамытудағ ы мемлекеттік араласуды жоғ арылату мен мемлекеттік билік органдары қ ұ рылымының тығ ыз байланысы.