Стратиформды к.о

бұ л топқ а жаралуы гидротермалық -шө гінді болуы ық тимал кенорындар жатады.бірақ олар стратифорымдық терминімен генезисінің толық анық талмағ андығ ы салдарынан аталғ ан.стратифорымдар класына мындай типтер бө лінеді: мысты қ ұ мтас пен тақ татастың борнит-халькопирит сратифорымдық кенорындары ырғ ық ты қ абаттасқ ан қ ұ мтас, тақ татас жә не доломиттерден тұ ратын. Қ ұ рамында органикалық кө міртек бар қ атқ абаттрағ а толғ ан депрессияларда орналасқ ан.

76.Стратиформдық к.о/ң анық тау белгілері

Бұ л кенорындарының жаралуы полигендік; олар ұ зақ уақ ыт ағ ымында қ алыптасқ ан деген гипотеза кең таралғ ан.Гипотезаның туындауына кенорындардың и шө гінді қ атқ абаттар дамығ ан аудандарда орналасып, бұ л жерде гидротермалық минералды ерітінділердің кө зі болатын интрузиялық массивтердің болмауы ық пал еткен.Бұ л гипотезаның негізінде кө птеген стратиформдық кенорындардың ұ зақ дамығ андығ ы туралы деректер, олардың сингенезистик шө гіндіде, эпигенездік жаралымдар сипатының да болуы орналасқ ан.кенорындардың қ алыптасуы сингенезистік вулканагендік-шө гінді кен жиналудан басталып, диагенез сатысына ө теді деп жорамалданады.Осыдан кейін, жатындар ө здері қ алыптасқ аннан кейінгі жас жаралымдармен жабылғ ан соң, кен жаралу жерасты ыстық минералды судың ә рекетіне байланысты жалғ асқ ан.Осы судың ық палынан минералдық массалар қ айта топталып, эпигенездік кендену жү рген.

77. Сыйыстырушы т.ж мен ара қ атынасы бойынша кенденудің атаулары

Сыйыстырушы таужыныстар мен жасы бойынша ара қ атынасына қ арай кен денелері(жә не кенорындар) екі топқ а бө лінеді: сингенезисті жә не эпигенезисті.сыйыстырушы таужыныстар мен ара қ атынасы бойынша сингенезисті: шток, ұ я, қ абат, линза.эпигенезисті қ ос шток, ұ я, штокверк, желі, линза, жасымық, қ ұ быр, кен бағ анасы.Сингенезисті денелер, эпигенезисті денелер ө здерін қ оршағ ан таужыныстар мен бір уақ ытта немесе соғ ан жақ ын уақ ытта қ алыптасады.Эпигенезисті денелер деп оздерін сыйыстырушы таужыныстардан кейін жаралғ андарды айтады.

78. Техногенді к.о/ң жаралу себептері

Пайдалы қ азбалардың техногендік к.о жер қ ыртысында геометриялық ұ йымдасқ ан кен ө ндірісі, металлургия, химия мен басқ ада кә сіпорындардың қ алдық тарынан пайда болады. Олар мө лшерімен сапасы бойынша туынды шикізат ретінде ө неркә сіптік пайдалануғ а жарамды. Қ азіргі кездегі кен ө ндірісінің дамуы жұ таң жә не байытылуы қ иын рудалы табиғ и к.о дың кө птеп игерілуімен сипатталады. Осының салдарынан ө ндіріс қ алдық тарының кө леміде еселеп артады. Жыл сайын қ алдық ү йінділеріне млрдтағ ан тонна аршылым т.жы, байыту қ алдық тары, кө мір кү лі келіп тү седі. Мұ ндай типті к.одың жаралу себепкері қ алдық тар.

79. Техногендік к.о

Ө неркә сіптік ө ндіріс қ алдық тары негізінен пайдалы қ азбаларды ө ндіру, байыту мен металлургиялық ө ң деу технологиялық процестеріндегі бірқ атар жетімсіздіктердің нә тижесі болып таб. Осығ ан байланысты ө неркә сіптік қ алдық тар мынадай типтерге бө лінеді.: кенө ндіруші к.одың қ алдық тары, байыту фабрикаларының тасындылары, металлуургиялық қ ож бен отын кү лі, шикізатты хим.қ ө ң деу қ алдық тары. Кен ө ндіруші к.одың қ алдық тары аршылым т.ж. заттық қ ұ рамына қ арай оларды ә р тү рлі қ ұ рылыс материалдарын ө ндіру ү шін пайдалануғ а болады. Байыту фабрикаларының қ алдық тары руда байыту қ алдық тарымен таскө мір байыту қ алдық тарына бө лінеді. Ола кө бнесе қ аптама материал ө ндірісінде, автоклавта қ атаятын шыны ыдыстарын жасауғ а, асфальт, бетон қ оспаларында қ олданылады. Металлургиялық қ ож темір рудасын домнада балқ ытқ анда жаралады. Отын кү лі қ атты отын энергетикалық қ ондырғ ыларда жанғ ан кезде жаралады. Минералдық мақ та, тас қ ұ ю ө ндірісінде пайдаланылады.. шикізатты хим ө ң деу қ алдық тары п.қ гидрометаллургиялық жә не хим ө ң деудің нә тижесі.

80. Техногендік к.о – игеру мү мкіншіліктері

82. Тұ з к.о/ң сипаттамасы

Тұ з к.о 2 топқ а бө луге болады: осы замандағ ы(рассолдар)-жерасты тұ зды сулары мен осы замана су алқ аптарының тұ зды шоғ ырлары; кө не замандағ ы қ азынды тұ здардың шоғ ырлары;

83. Ү гілу қ ыртысындағ ы к.о

Мору қ ыртысы-т.ж/ң барлық тү рлерінің атмосфералық и биогендік агенттердің ық пал ету нә тижесінде п.б жер қ ыртысының бір бө лігі. Олардың ә рекетінен т.ж мен минералдар механикалық жолмен жекелеген қ ұ рамдас бө ліктерге қ ирайды, содан ары хим процестер ық палынан ары қ арай ө згериске ұ шырайды. Мору процесімен байл к.о/ң ішінде боксит, темір, марганец, никель, кобальт, апатит, барит, тальк, тү стітастар;

85. Физикалық кү йі бойынша п.қ /ң тү рлері

Пайдалы қ азбалар газ тә різді, сү йық жане қ атты тү рлерге бө лінеді.Газ тә різділерге- кө мірсутек қ ұ рамды жанғ ыш газдар мен жанбайтын инертті газдар, сұ йық тарғ а-мұ най, тұ здық, су, каттыларғ а-пайдалы қ азбалардың кө пшілігі жатып, олар химиялық элементтермен олардың қ осылыстары, сонымен қ атар кристалл, минерал жане таужыныстар тү рінде қ олданылады.

86. Фосфориттердің жаралу жағ дайлары

Фосфорит – шө гінді таужыныс, олардың қ ұ рамы негізінен фтор апатитке жақ ын. Фосфорит уран, сирекжер, стронций сияқ ты элнменттерге бай келеді. Сондай ақ оның қ ұ рамына ванадий, титан, цирконий, алтын т.б. кіреді. Фосфорит минералдық қ ұ рамы мен бітімдік-қ ұ рылымдық белгілері бойынша мынандай табиғ и литологиялық тү рлерле бө лінеді: микротү йірлі, тү йірлі жалбыр, тасмалталы, конгломератты, бақ алшақ ты, қ опсық жә не тас.

87. Химиялық шө гінді к.о

1)шынайы ерітінділерден лагуналарда, тұ з туындатушы тең із алқ аптарында аридтік климат жағ дайларында минералдық тұ здар, гипс, ангидрид, бораттар, барит к.о пайда болады.бірақ бұ л тү зілімдердің ө зі ерітінділердегі тұ здың мө лшері ө те жоғ ары концентрациясына жеткенде ғ ана жиналады; 2)коллоидты ерітінділерден (Fe, Mn, Al бірқ атар тү сті, сирек металдардың кендері); Тұ з к.о 2 топқ а бө луге болады: осы замандағ ы(рассолдар)-жерасты тұ зды сулары мен осы замана су алқ аптарының тұ зды шоғ ырлары; кө не замандағ ы қ азынды тұ здардың шоғ ырлары;

88. Хромит рудалары қ андай т.ж/да кездеседі

Хромит рудасы біршама жоғ ары мә ні ультранегізді жә не негізді таужынысарғ а тә н. Хром 25 минерал қ ұ рамына кіреді. Хромиттер арсында ең кө п таралғ аны-магнохромит, ал хромпикотит пен алюмохромит аз рө л атқ арады.