Шет елдермен келіссөз жүргізу ерекшеліктері

Шетелдіктермен келіссӛ з жү ргізудің арнайы ерекшеліктері болады. Бұ л жағ дайда келесі ұ сыныстарғ а кӛ ң іл аудару керек: делегацияның жинақ талу сипаты; шешімді қ абылдау механизмі; бағ алы жобалар; мінез-қ ұ лық ерекшеліктері; тә сілдердің тактикалық сипаты; идеологиялық жә не діни бағ дарлар. Делегацияның қ ұ рылу сипаты ондағ ылардың ішкі қ ызығ ушылығ ымен келісуі, топ ішінде ӛ зара қ арым-қ атынастарын, міндеттерін бӛ лу. Шешімді қ абылдау механизмі делегация мү шелерінің ӛ зіндік дә режесін, жоғ ары тұ ратын қ ұ рылым бағ дарына, нұ сқ аулығ ына байланысты. Бағ алы жобалар батыс елінің ӛ кілдері қ абылдауымен, ойлауымен, мінез-қ ұ лқ ымен ерекшеленеді. Американдық тардың негізгі мә дениеті – келіссӛ з жү ргізу кезіндегі мінез-қ ұ лқ ы. Олар ӛ здерінің осы саладағ ы заң дарына бағ ынады. Сондық тан да, серіктестер олардың принциптерімен жү руі керек. Келіссӛ з кезінде американдық тар ӛ здерін ӛ те белсенді, тұ рақ ты кӛ рсетеді. Олар саудаласуғ а бар жә не келісімді толық қ абылдай алады. Келіссӛ зді қ ұ пия жү ргізуді ұ натпайды. Мұ нда олар кӛ бінесе ақ паратты беру тү ріне емес, оның маң ызына кӛ п кӛ ң іл аударады. Оларғ а қ арым-қ атынас жасау кезінде қ арапайымдылық жарқ ындылық, тұ рақ тылық мінезі тә н. Оларғ а ең маң ыздысы ұ сыныстың нақ тылығ ы шынайлылығ ы. Есте сақ тауың ыз керек, бұ л елдің ӛ кілдері келіссӛ здің нә тижелілігіне шынайы кӛ ң іл аударады. Кейде пайдалы іс туралы сӛ з қ озғ алса онда оларды тоқ тату мү мкін емес. Олар оны бұ ралаң ғ а салып, алдап кетуі мү мкін. Келісімді қ орытындылауғ а келгенде олардың ұ сынысы серіктеске қ арағ анда ӛ те кү шті деп санайды. Францияда іскерлік келіссӛ з жү ргізуге жиі дайындалады. Дегенмен, осығ ан қ арамастан келіссӛ з ақ ырын жү ргізіледі. Мұ ның бірнеше себебі бар:

- жағ дайдың бә рін ескеруге тырысады;

- келіспеушілікті ұ натпайды;

- оларда тә ртіп бойынша келісімнің артық нұ сқ асы жоқ;

- олардың ӛ зіндік қ арама-қ айшылық тары болады;

- шешімдерді ӛ зі жеке жеткілікті қ абылдай алмайды.

Бұ л елде келіссӛ з жү ргізу таң ертең гі сағ ат 11-де басталады. Мұ нда негізгі тақ ырыпты бірден емес, біртіндеп жеткізеді. Француздар сұ рақ тарды талқ ылауды кӛ збе кӛ з жасауды ұ натпайды. Қ айта талқ ылауды, келісімге келуді талап етеді. Олар сыпайылығ ымен, «жақ сы» қ алжың дарымен ерекшеленеді. Француздармен келісімшарт орнату қ орытындысы тұ рақ тылығ ымен, қ ысқ алылығ ымен байқ алады. Ағ ылшындармен жұ мыс жӛ нінде талқ ыламас бұ рын алдымен ауа райы, спорт туралы айтады. Венгрліктер ӛ те эмоционалдылық танытады. Бұ л елдің ӛ кілдері жұ мыс сұ рақ тарын жеке келіссӛ з жү ргізу кезінде талқ ылағ анды ұ натады. Неміс халқ ы келіссӛ з кезінде олардың ойынша нақ ты шешімдерге қ ол жеткізуге мү мкіндік алады. Ә р ұ сынылғ ан шешімдерді талқ ылауда дә йектілігін анық таумен ерекшеленеді. Бұ л елде келіссӛ з бір немесе бірнеше серіктестердің қ атысуымен жү ргізіледі. Неміс халқ ының ұ қ ыптылық, ұ йымшылдық мінез-қ ұ лығ ымен ерекшеленеді. Арабтарда келіссӛ з жү ргізу барысында серіктестер арасында сенімділік орнату маң ызы. Олар кӛ біне ӛ ткеніне, салт-дә стү ріне, шамаланғ ан сұ рақ тарды талқ ылауғ а тұ спалдайды. Келіссӛ з кезінде араптық серіктестер «иә» немесе «жоқ» деген жауаптарды қ олданбайды. Қ ытайлық тар серіктестермен ұ сыныстарды талқ ылауда ә ріптестік мә н мағ ынағ а кӛ ң іл бӛ леді. Сондық тан оларды алдын ала бірнеше апта бұ рын таныстыру керек. Келіссӛ здерді бастау алдында олар сіздің отбасың ыз, балаларың ыз, денсаулығ ың ыз туралы сұ рауы мү мкін. Бұ л елдің ӛ кілдері іскерлік ӛ зара қ атынас кезінде ресми емес байланыс орнатуғ а ә н-мағ ына береді. Қ ытайлық тар келіссӛ з жү ргізуде 3 нә рсеге кӛ ң іл бӛ леді: ақ паратқ а қ атысты талқ ылау, серіктес туралы ақ парат жә не достық тың қ алыптасуы. Осығ ан байланысты серіктестің сыртқ ы келбетіне, мінез-қ ұ лқ ына, мә неріне кӛ ң іл аударады. Бұ л барлық қ атысушылардың статусын анық тауғ а кӛ мектеседі. Қ ытайлық тар келіссӛ з кезінде ӛ з ойын бірінші ашуғ а тырыспайды. Ӛ з салт дә стү ріне қ арай «қ онақ бірінші айтады» деп жол береді. Олар ү немі қ олы жеткен мү мкіндіктерді жақ сартуғ а тырысады.

Ұ сынылатын ә дебиеттер тізімі:

Негізгі ә дебиеттер: [ 1, 2, 4, 5, 6, 8, 11, 12, 13]

Қ осымша ә дебиеттер: [2, 3, 8, 13, 15, 16, 20, 22, 25]

Дә ріс 13. Іскерлік қ арым-қ атынасындағ ы талас

Жоспары:

1. Іскерлік таласты жү ргізу.

2. Іскерлік этикет. Этикеттің ережесі.

3. Сынаудың пайдасы. Сынның дә режелі болуы. Сынай білу. Сынай білудің нә тижесін білу.

4. Сынды қ абылдау жә не оның негізгі жауаптары.

5. Дау-дамай: тү рі, қ ұ рылымы, даму жолдары.

Дә ріс тезистері: